Conceptus et insolubilia magistri petri de alyaco

21쪽

vero non sunt nec vocales nec scripteri ita 'intelliga re infert'Ioquar dexpositione mentali proprie dicta. Est etiam notana dum tertio u cu ille terminus ypostro sit terminus analogus ut dictu est no debet describi finioram generalitate sed diuersnmode fi alia et alsam restrictione ad sua significata et ideo vpositio mentalis xprie dicta por sic describi: * est oratio mea talis naturaliter vera aut falsa. Sed*positio oocalis uel scris pia pol sic describi cr est orario vocalis vel scripta ad placitus significans uerum vel falsum de mentali proprie dicta potest dici proportionaliter sicut devocali aut scripta.Ideo potest nc diffiniri q6 est oratio mentalis ad placitu3 significans verum vel falsu3.cinde generaliter omnis propositio ad placitu significans siue mentalis siue vocalis aut scripta debet sic describi per significare verum aut fallan quia quelibet talis significat mentale proprie dictam veram vel falsam.Sed mentalis proaprie dicta debet describi per esse verum vel esse falsu3 quia nooportet et talis fgnificet verum aut falsum sicut magis apparebitat ista norabilia diligereri sequetibus sunt aduenada. t 1 3s premissis oritur dubitatio fortesima circa fadicta videlicet utru3 illa propositio mentalis sit essentialiter composita ex pluribus noticus parstialibus:quarum una sit subiectu': alia vero fal dicatu .et alia copula. Eudetur enim comuniter

ut omnibus ἰν sic propter bocq omnis propositisorino ut dictum emet omnis oratio videtur sic composita esse saltem perfecta Tum primo quia omnis oratio est coples xviquod no videtur esse nisi sit predicto modo coposita. Tuin secundo quia de ratione orationis est π omnis oratio habeat partes quarum queliber separata significat aliquid alius raper totum significatur. Circa istam dubit alionem primo pon unam opinionem secundo propona3 responsionem.Et ergo sciendum quod fuit una responsio unius subtilis et solemnis doctoris qui tenet in hac scientia partem negativa. Unde primo ponit Q nulla propositio mentalis de quocunm genere mentalium sit predicto modo composito. Ed quod prebandum posaut talem rationem quia alucr sequuturς esset possibile du

22쪽

as mopositiones mentales naturaliter et non ad plaritum nianificates omnino gihi es et elusdem rationis specifice quaarum una esset possibilis immo vera .et alia impossibilis:conse ens est falsitimiRani omnes tales xpositiones idem significant adequale et per piis si una esluera et possibilis tunc et relicua:χd sequelma declaratur.Nam xpostuo mentalis cui subordinatur dec uocalis:omnis albedo est qualis en possibilis et de facto vera.3lia uero cui subordinatur ista vocalis omnio qualitas est albedo est impossibilis.Sed si ille componerentur modo predicto tunc partes unius cum partibus elictisua essent omnino similis et eunde speciei et essent in eode lubiecto primo indivisibili et pa 'fis in struatione aut alia dabitis dine inter se vel ad suam possent variari partes illa in una plus D in alia quare ille propositiones essent eiusde rationis specifice modo non intelligibile est ut sint duo tota quorum queuhet pars unius sit similis alicui parti alterius:et econuerso. et uualiter lae una se habeant ad suum totu vel ad alias partes sui totius taliter se habeat sibi similis ui alio toto ad munitorum et suas partes qui illa lora sint sintilia et ei isdem ratios nis.Secedo nota π non apparer modus possibilis talis' compositionis.Nam si quis nihil affirmans uel negans habeat noticias aliquas simplices et demdeformet xpositionem non apparet que variatio in illis fiat xpter quem plus ad inuicem coponitur q) prius. Tertio non apparet ratio quare una parserit subiectum vel predicarum potius magistr alia uel ecouerso cum ille sint in eodem subiecto primo igitur vel neutra erit sublectum vel predicatum:et si sic tunc nulla metalis erit comDoata capiendo illo modo. vel stram erit subiectum.vel predicarum:et sic ea de prepositio in numero erit vera et impossibilisur sicut una subordinatersi erit uera similiter et alia impossibi, iraret pater in exeno posito tν omnino videtur. Sed forte disceretur ad ista cr quavis sint fimiles partes taliu3 xpositionueon eodem subiecto. primo tamen . ter ordinem diuersu3 Meuctionis earn diuersexpositiore resultant: et no eadem pars

in specie subiecisi in vrram:sed illius que in una de subiectis

simius est in alia pdiciali, imitar eius a ponis pars pἰius y

23쪽

ducta subsecisi parotero posterius est didicatsi .cdtra ista resp3sone instat predieta opinio. mo qr talis successito Mductiostiis irrationabiliter ponis lyrimo enisalde inlim esset Q lntes lectus sinatu una tota 'ppontione xducere no posset cm3 sit sua perfectis. Ecdo quia deus saltem posset culinibet taliu ppo: stionum partes IImilia inteluctu νducere.runc staret dirucatas premissa. Tertio qr data tali successione Oductionis no papter hoc impeditur argumentss. Maim ex quo partes v tramim Q sunt penitus similes et subiectum idem sua successio productionis non faciet op diuersa tota resultant.Siue em manus animalis prius generetur O pes siue qualiscum esset ordo.mitus generationis membroru etc.duin modo non sint sibi disrum lia membra.sed singula generantur non aliter et aliud sisy speciem corpus resultaret.Sed idem ut cara est tam in naruiralibus* artificialibus ut etiam patet de productione donis et sic dicitur esse in ppositio quare etc.Elterius ponit predicta into et infert ex predictis P affirmatioet negatio no debet dιci in intellectu actus compositi seu coplexi ad istunt sensum in sim compositi essentialiter ex talibus noticiis partialibus diactinctis:quarum una sit subiectu alia vero predicatu ut multι reputant:sed sin ulM opinione debent dici coplexe . ideo quia equivalent in significado pluribus vocibus vel scriptis xpostationem vocalem vel scripta coponentibus: vel quia copositi nem et diuisione significant in entibus ad modum dicii comestatoris lituo sexto merapbissce contento quarto dicentis:* vera effrinatiua significant copositionem in entibus .et vera n satiua diuinonem .Et sic patet responsio prime dubitationis elidifficultatis sin illam opiniono . Sed licet predicta opinio in sustinibillset probabilis no tame uidet mihi Oino coni inere veritate. et ideo fini videre meum ad predictu dubiu ponam aliquas concussones quam prima est:omnis τpositio mentalishppotetica est ex pluribus noticiis partialib'essenti aliter contposita.vrobatunquia aliqua hypotetica est sic coposita.ergo ἀ quelibet consequena tenet quia non videtur maior ratio de una qua de alia.Untecedens pater primo quia copulatiua brpotetica cui corropoda vocalis de panibus contradκαι

24쪽

qualis est illa sortes currit et sortis no currit. Talis significat

sortem cursere et sortem no currere:sed nulla notitia simplex id est no compoata ex pluribus partibus specifice diuinctis poαtest predicto modo significare.JMisstud repugnat conceptui qui est naturaliset propria represeutatio dola sit naturalis et propria repreberto asini. sed tantu vel magis videtur repugnas re conceptui qui naturaliter representat sorte currere naturalia ter q) representat sortem no currere.ergo predicta mentalis coaponitur ec pluribus noticus quam una significat sortem curretriet alta sortem no currere:et subabeo ppontia. Sca o quelibet propositio coditionalis mentalis est una consequetia et quelis det copulat tua l)abet antecedes et colaques ex quibus coponitur ita cr alis no est pus nec econuerso.igitur. Tertio' quilibe titilogismus immo nubet cosequetia metalis est propositio hyaporetica: et stat q= quilibet ratis sillogismus toponitur ex presmissis et conclusione que sunt partes distinaciquia stat astens tire uni et non alteri ut clarum est igitur.Ex quo porest op predicta opinio no est uera de qualiber propositione metali generaliter:sicut videtur ponere nec ratides eius salua sua gratia probant sufficie inter ipsam esse ueram generaliter ram de a pomitone cathegorica * drpithetica nec faciunt corra predictam conclusto ne sicut potest faciliter declarari. Secunda coclusio nulla propositio metalis catl egorica est essentialiter coposita ex pluribus partialibus noticiis:quaru una sit subiectu et alia predicatum et alia copula et intelligo illa de propositione sim pliciter cathegorica cui correspondetvocalis de simplici subie cro predicato et copula:qo bico propter propositiones de extremo bypotetico de quarum aliquibus forte dicendum est ad hoc sicut de by poteticis sibi proportionabilib'. probatur coacusso primo per responssone predicte opinionis que satisvidetur apparenter ipsam concludere sed tame illa ratio potest co, lumniari:dicendo * ille due mentales quibum subordinane iste due uocales.omnis albedo est entitas et omnis entitas est albedo quavio componentur ex pluribus parribus. tame:partes unius partibus alterius no sunt omnino similes nec eiusa

eem specieLSed subiecisi punie est concinus albedini repre

25쪽

sentans albedinem confuse et distributive et predicatsi laeside

est conceptus albedinis representans albedine confuse tantus modo diceretur op tales duo conceptus differunt specie.Quicquid tamen sit de hoc non evacuat difficultatem. Tum quia illud verbum no potest efficaciter reprobari.Tum etiam quia non apparet eius probatio. Tum etia3 quia adbuc manet ditificultas secunde et tertie rationsi et confirmationis earundem Secundo probatur eado conclusio respondendo ad principas te quia si non esset uera sequeretur op plura accidentia eiusdespeciei specialissime essenti aliter non facientia unum per se naturaliter essent simul in eodem subiecto consequens est falsus et coutra intentione3 philosophi quinto metaphissctiet in descensu et senato .et etiam contra rationem quia cum duo accidelia eiusde speciei existentia in eode intellectu sicut plures gradus dilectionis faciant per se unum scilicet unam cognitioneFvel dilectionem aut magis aut minus intensam sicut comunister tenetur nec apparet ratio quare ita sit de aliquibus accidelibus et non ita ut de quibusda aliis existentibus in eode3 inatellectu et eiusdem speciei :ergo apparet falsitas cosequentis. Sed ossa probarqr n duo propositiora metales dbuscorrespodent iste due vocales.homis est animal homo no est agnus coponantur illo modo quo dicit aduersarius tunc babebsit subaiecto uo facientia per se uiasi: et tamen illa subiecta erut duo coceptus eiusdem speciei et solum numero differentes ut notum est igitur.Ex predictis patet et infertur . Tertia conclusio qs affirmatio op uel negatio in intellectu seu queuis metalis oratio non debet dici complexa propi er hoc op sit coposita ex pitriribus noticus partialib' essentialiter coposita:probatur: quinquelibet propositio diceretur noticia coplexa: et tamen no quelibet est predicto modo composita ut dictum est.igitur. Scsoqr queliber xpositio mentalis sit illo modo coposita siue uone tamen nullam contradictione vel repugnantia includit up de' ponit facere aliqua noticiam simplicem. i. no composita modo predicto equivalente3 in significando pluribus noticus. Nam Doc non repugnat noticie simplici. Tum quia multi poneret

er valde nobabile est: s conceptus civi correspondeo ista vox

26쪽

album ess uoriclanmplex cluet tame equivalet in significatanturibus noticiis.quia signifieat quicquid significaue suu quid nominiset nubet pam eius significat.vnde mirer coceduntque ualet tantu sit ut hec oratio res habens albedine sibi inderemtem sufficiente ad suam denominatione. Tum eti1 qt notitiades due est simplicissima presentas oem dotem esse aiat et generaliter duodlibet verum equivalerii mitificando pluri nouticiis:ut significat iiii *tum nec ossuo Ois homo est animal immo afialiter quarum quelibet noticia siue coplexa siue incioleea ot clam est igii .Pater ap no repugnat aliqua notitiam ambiicem oduci a deo equivalente in si uicando uni xpost , Oni et tame costat ιν talis si esset. ipsa esset ypositio .qr eet noties a vera uel falsamec appareret ratio cur no debet dici xponi io .lauur.sQuarta coclusio.oro mentalis no debet dici copiora cuia equivalet fignificando pluribus vocibus uel scriptis oratione cocale vel scrip:a predicto modo coponentibus x

turicula st sic sequi or nulla oratio meralis esset naturaliter cople ea sed solu ad placitu: qt quelibet ratis ad placitu significa. tur per uocem vel scriptnra modo pdicte coposita vel coplexis sed posset significari ad placituper voce incoplexam. sed posset mist nificas per coplexa.et sic posset simul esse complexaetin omniexa que ola videntur irrationabilia.Quinta coclusio:q nec olitio mentalis debet dici complera:qusa compositiosnem uel diluistonem significat in entibus intelligendo per coro nonem uel diuisionem in euribus aliqua compositionem uel diuisionem inentibus aliquam compositione uel diuisto,nem extra anima:probatur coetusto: ia aliqua est oratio metalis que dicitur eoplexa siue ranae no estppositio sicut illa cus abordinatur ista uocalis dissinino substantia animata sensiutia rationalis I talis non significat compositioneeel diuisione ad intcllectum coclusionis aduerse ut clarum ea igitur.Secii eo probatur conclusio de oratione mentali que est propositio cuia illa propositio deus est nullam compositionem significat in re ad extra pluis sua contradictoria: nec ista chimera no ea non significat aliqua diuisionem in re ad cara plusui sua com

27쪽

ecten3 uidetur possedari sufficiens responsio.ut patebit secundo capitulo: ubi dicam qui intelligit comenrator quinto mest apbistce quado dicit uera affirmativa significat copositione in entibus. et vera negativa divisione paret ergo prefata coclussio et apparet ex ea et ex predictis ev opinio supradicta non assignat sitificientia rationem quare affirmatio vel negatio in inscellectu debet dici noticia coplera. Sexta conclutio esti Milo uel negatio in inre:lectu deber dici noucia copleta:qr pluaribus noticiis specifice dirictis equivalet in signimado. Pro Datur:quia inducendo in omnibus quelibet oratio mentalia et sola talis equivalet modo in significado pluribus noriciis et M uidetur alia ratio uare. E xaminibus predictis apparet in alia et alia ratione dicetur xpositio uel orario mentalis replestea et propositio vocalis et scripta nec oportet* sum oratio vos calis baber plures partes ex quibus componitur et quamque libet seorsum eliquid significat et etiam mentalis h abeat plures partes rates proprie dictas:sed bene equivalet ui significado pluribuo noticus que improprie possint dici partes ei' notamen dico * hoc sit talione copositionis sed soluin ratione significationis.RI quia iste noticie significant partialiter o mi arta que significant simul talis oratio sicut etiam logici dicut terminos singulares esse paries totius in qualitate no scilicet quia ex eis rorum in quantitate componatur. sed quia totum in quantitare omnia illa simul significant cofuseque illi termivi singulares siqnificant particulariter et singulariter. Unde si initi modi loquedi utar inferius in sequenti parte huius capis ivli quado loquar de partibus ipsius propositionis mentalistam etia*ptervium comune* e taxpter mee locutionis brevitate.Et dec sint dicta de uia prima stre buius primi capituli Ulso quid sit xpositio et quare debet dici coplexa videndu es quid sit seu quare sit; po vera vel falsa. Et circa hocprimo posnaeli is coclusiones. Ecdo solua quasta dubitatioes difficisus. aratu ad pilmsi aduertendu est et ille terminus verum sumit dupliciter. Uno modo prout est xpria passis entium: sicent sumit.Tristoteles cu dicit * ens et verum couemini et sic

vita est ullam capiendo latrum* no vero. Ello modo lumir

28쪽

ωout in disserentia xpositions sicut enim dicunt logici audaeine verum et aliquid no esse veru et sic sumitur in xposito. prima coclusio xposito non est ideo vera vel falsa quia significat uerum vel falsum adextra. Probariqr nullum est veru vel fala sum extra anima a qualibet ypostlioe distincisi.igie .Lostquea- tia est euidens et fis apparebit inferius. Secudo supposito σtale uersi uel falsum esset extra anima3.quero de illo quare steuerum uel falsum et no poterit dici op doc sit:qt ipsi agnificat ulterius aliud veru vel falsum.q: tale veru vel falsum n esset nihil significaret.Tum etia.quia si sic esset processus infinitu: ectarum est ergo nulla ratio poterit dari quere sit veru3 uel falsium cui pari ratio possit dici de xposstione metali ipsam re ueram uel falsam abis hoc op ponas significare rate versi uel fabsum extra alam quare etc.Tertio qr illi qui ponunt extra aiax talia conexestanificabiliavera vel falsa quorsi opinio reprobatur sic dicunt talia coplere sIgnificabilia per xpositioes ueras aut falsas:ergo econtra no potest dici talesypossit one eras uel falsas: quia significant ipsa coplexe significabilia uera uel falsa igitur etc.Scsa conclusio xpontio non est vera vel falsa. ideo di eius subiectu et predicatu supponant pro eodem:vel mnon supponunt pro eode3 siue str affirmativa siue sit negativa probatumqtilli qui diffiniunt propositione veram aut falsam ner supponere aut no supponere.pro eode sunt contra quos ponitur fidicta coctusso.Etiam est cotra diffinitione suppositioiscua diciturien acceptio termini in ypositioe pro suo significatio aut suis significatis:de quo aut de quib' talis termin ensficatur mediate copula xposis in qua ponitri sic diffinisit suppositione uel uenficatione vel per copositione3 vel peruerificationem extremorsi propositionis:ereto no debent econtra dininire verificatione opponis per suppontionem seu per supponere aut no supponere pro eode: qt in diffinitionibus no debet neri circularisatiomet debetide diffiniri per idem: igitur. Scso dicta opinio vides habere instantia in xponibus mentalibus:mpni supradicta no queliber habet subiecisset predicatsi que sint adinvicem distincta cuius oppositu3 supponit hec opinio:igies ullo hec eadem opinio daber instantia in propositi ibus

29쪽

reflexionem supra se sicut clare3 Multis r no amat millenartem causam vectatis aut falsitatis xpolitionum: quare etc. Terria conclusso qlibet xpostrio stillusicans ad'placisu: ideo precise est vera aut festam sibi corresponder mentalis Pprie dicta vera vel falsa Drobatur qr talis propositio ad 'placitus significansadeo est xpositio:qr sibi correspondet mentalis Pprie dicta igitur.antecedens est claru3 et ab omnibus concessum et consequentia patet. quia ab eodem denominatur pro positio vera aut falsa .a quo denotatur xpositio.Ex his coclunoe sequitur resposto cy eadexpositio vocalis aut scripta aut ' mentalia proprie dicta potest esse simul vera et falsaequia cum qnelibet talis ad placitum significet sibi pi corres; ondere duplex mentalis .vna vera et alia falsa: igitur. Secundo sequie correlarie or cuilibet propositionis vocalis aut ictipre am etiamentalis improprie dicte veritas aut falsitas est res distincta a tali propolitione propter docequia cuiuslibet talis propontionis veritas aut falsitas est ipsa propositio metalis libi eorrespondens que sola proprie aut naturaliter vera aut falsa:igitur pila est clara et alis declaratur: quia illud est venias aursavitas propositionis mentales vocalis aut scripte ad placiti, significantis a *lla denormatur vera aut falla sed hoc est averitate aut lassitate propositionis mentalis proprie diae et igi rurier hoc paret ex conclusione, Et si obiiciatur contra primuFcorrelantium: quia st ipsum esset verum sequeretur q) due propositiones sibi inuicem coruradicentes possent simul esse falasa:et vere quod est contra legem contradictoriarum: res detur concedendo pseques de piopositionibus ad placitu3 sigraficantibusnaec de illis intelligitur illa lex vel regulased interugitur dementalibus proprie diciis ei de aliis ad placrum significantibus quarum melibet sic se habet Q sibi correspo/der.vna mentalis proprie dicia et hec omnia clara sunt dilucter aduertenti. Quarta conclusio quelibet propositio:ad plaucitum significans ideo est preci e possibilis vel impossibilis: quia correspondet sibi talis propositio proprie dicta mentalis probaturisicut predicta et sicut dictum est de veritateri uisitare possibilitate et impossibilitate talium propositionum: ira

30쪽

dicatur de contingentia et necessitate.m bac onclusione primo sequitur in hec propositio est possibilis nulla propositisvocalis est vera. paret in propositio metalis proprie dicta sibi correspondens est possibilis'. Nam si nulla esset propositio vocasis ipsa mentalia est et vera ut clarii est.Simuirer conrradictoria ultus mentalis non est necessaria ut pater per seimet: ergouia non est impossibilis et sicut dico de illata ita potest dici d eistis romnis propositio vocalis est vera.omnis propositio vos calis est parricularis:nulla propositio vocalis e sinuersalis:et sic de multis atqs.Scso sequitur σ aliqua propositio est possibilis et tamen non potest esse vera νm significationem illam

pri qua ipsa est possibilis patet qr de illa vocali nulla propostario vocalis est uera qlibet sit polubilis ut dictu est tamen non potest esse vera Fin illam significationem quam dunc trabet et far quam est possibilis nam qnando ipsa est falsa et tamen nopotest esse Oera nisi ipsa sit.igitur.Et sicut dico de ista. ita postest dici de pIuribus alas. igitur.Si uero queratur virum uia copulativa sit bonaedis prositio cathegorica vocalis est asstra manua tergo nulla est negariua.Erguitur ut non. quia anteflcedens potest esse verti sine consequente ergo per diffinitione consequentie bone illa non est bona. Respondetnr or uia colaquetia sit bona et concedo in antecedens possu esse verum sine consequente immo potest esse uenim et piis no potest esse v m significationem quam nsic habet nec est contra diffinin nem bone stime.Uerum est lares ς' antecedens istius pnera potest esse sine conseqaeme ipsius simal formato:qiua antecedens non potest esse verum cum consequente ut clare p at3 inatumri.Sic ergo uisunt est de propositionibus ad placitum stagnificantibus quare sim vere aut false.Sed postea videndum est de propositionibus mentalibus proprie diciis et naturalia ter significanti vide quibus est maior difficultas et. quia uis sunt in multiplici differenna nee potest dari de omni una regula generalisndeo a presenti consideratisne excludo mimo oesypositionesypotbalcasMt de viarum verirate aut