장음표시 사용
81쪽
ALiquis tenetur alere quempiam. An & servitorem eius alere teneturὸRespon.quia sic.Rebufius in tracta. de priuile. scho. priuilegio I 63. Et no. quod qui inuitat dominum,tς ςtur dus servitorem acceptare.Rebus ibi. nu. I o.
iis debetur famulis, qui sunt famuli tempore testamenti. Et est decisio Tholos . IVO .l. si ita. ff. de auro & argen. legat. Etiam si esse desierunt tempore mortis .l.Titia. ubi Ange. de manu. testa.&no.inl.si cognatis de reb. diib. Firma.inuerilegatum incertae personae. nu. a. ubi ide dicit in pedisequis
Quaestio CXX II. id si famulus coepit stare cum duobtis,uel tribus scho
asticis,& duo recesserunt. An salarium minuaturi: Respon.9 sic. quatenus labor minuitur.Bar.ini. Seio. U. de annuis lega.& Bal.in l .liberti. C.de operis liber.& Bal. in Authcn.habita. C.ne filius pro patre. Firma. in reperto.Vide tamen Ognol. in l. diem stincto.num. 139. ff.de ossic. adsesse.
ubi quando hoc habeat locum. Qiuestio CXXIII.
SEmus tenetur praestare operas domino. An intelligatur de caritalibus Respon. quod non.Baueri . in *.est autem. col. I .hasti. de haere. insti. ubi etiam dicit,s punitur contrata ciens.NeuiZa.in sylva lib. . nu. 64. Nam debet comburi seruus,& dominus decapitari.l. unica. C.de mulieri.quae seruis propriis
82쪽
propriis se iunxerunt, quod intelli e in kruo in potestate. Refert tamen Papo. Aresto. . fuisse furcis suspensum qtiendam famulum, qui cum domina adulterium commmiserat. D. Iul. Clar.in S.adulterium.verssed quaero quae sit poena.
FAmulus,uel seruus in ossicio deliquit. An priuatur salario λ Respon.' sic. l. I. C.de statuis & imagi. ubi Paul. de Cast.per illum tex. ubi etiam dicit facere contra adulatores,quibus plenus est mundus. Adulatio autem est perditionis species.
Quaestio CXXV. a poena puniuntur personae uiles, pro ut Amuli, vel
infames Respon.' comburuntur,uel furcis suspendutur. l. in seruorum. S. I .ff.deI Cenis. Bal.in l. data opera. C. caccusa.non possunt Milleus in Prat.crimi. pag. a.num. I IMaxime famuli Potestatis diuidentes praedam cum aggressi ribus uiarum,qui uiui debentcomburi.ut dicit Bartol.in l. squis.ff. de re militalib. Ia . Paris de Puteo in tracta.Syndica. g. an ex eo. pag. IO9
ALiquis erat famulus tempore celebrati cotractus. Nuccu debet testificari pro me super tali contractu desinit esse meus famulus. An prome recte testificari possitξRespon. v sic. Bar. in l. I .f. idem. ff.de quaestio. Marsi.plene ibi. nu. I. Pag. 6.& Marsil.in I. unius.S.seruo. n.9. eo. tit. &supra dixi.
Quesstio CXXVII. AN famuli, quos milites secum ducunt de propria patria merentur in integrum restitui, sicut ipsi milites patroni
83쪽
troni Respon. Cast. in l. r. nu. a. adeuXO.milit. lnon.quia ipsi vadunt sponte,& sponte possunt recedere. Ex causa tameprobabili,& necessaria restituuntur, puta , si sunt Gyrurgi, uel medici,aut alias necessarii serui.
Quistio CXXVIII. AN Domino sit parendum,qui iurare secit famulum de
veritate dicenda Respon. Aut iste dominus est truculentus,& probabiliter est serus. Et non tenetur, quia illicitu fuit iuramentum. Aut mansuetus. Et probabiliter creditur, quod non procedet,nisi rationabiliter,& debet parere. Summa Angelica.uer.famulus.nu. 8.ubi latius.
Quaestio CXXIX. DIgladiantur inuicem duo famuli. quae nam dici potest
talis digladiatio. An erit praelium corporale Respon. quod non.ini. I.per Bar.col. 3.nu. I . C.de litis contesta. &ub.in c. I .de litis contesta.Sed appellatur Badalucum .
inaestio CXXX. AN statutum in ossicialibus,habeat locum in servitoribus Respon.' non. Guido Pap. consi. 3o .nu. s. Na ibi priuilegium concestum dominis non censetur concessum seruitoribus.
QVidam campsor semel dedit aureos centum cuidam iuueni eius famulo, & gargiono in Banco, qui postea eis usus fuit,nec detulit ad locum & personam destinatam. An furti teneaturξRespon. Iasin l.in naue Sauphesi uer. ideiuris
84쪽
turis. s.loca.& in S.quas vero.I.eius, qui in prouincia. I. cer. peta. quod non . Licci fuerit Rotitae laqueo Ω-spensius.Nam si pecunia fuit tradita per modum commende, uel deposti,numerando,si depositarius Ca Vtatur, non incurrit in poenam furti,quia non dicitur surtum facere. Sectis, si per modum speciei sit tradita, vel deposita. vide decisn losa. I 8. Sed contra Iasonem stat Cassanei, eius distipuli sententia. in cosue.Burgun.S.I.pag. 3 9. ubi dicit determinationem Iasesse contra tex. in l. si mandauero.*.si dedero. ff. mada. ibi in textu centum. erat igitur numeratio,& tamen furti tenetur.vide Crotum cons I. per totum. & d. Iul. Clar. in
S. Hrtum. uer. posset etiam . ubi dicit, quod suit laqueo suspesiis quidam famulus,cui dominus pecuniam tradiderat. ut alteri mutuaret,& ipse illa conuertit in usus proprios. pro quo fuit aduocatus Imola. ut ipse fatetur. in l. si tibi dederim. F. de dona.& in l. Cassius. F. de sol. quem resert Igneus in I. I. nu.9I .& seq. Tad Sylla. Subdens, quod ita RoJomagi fuit pluries iudicatum, & alias etiam exequutum in quibusdam ancillis, ut susus ibi Clar. vide omnino. Sed vide Craucitain cons aqq. num.8. vers. Quam opinionem. ubi dicit,quod uando traditur pecunia numerata nuntio diuiti, quia tra-ens tunc non videtur curare. An tradat in genere, vel specie. nisi ex verbis committentis pecunias apparet, quod eas
in specie commisit, ut quia dictum sit istas pecunias tali viro
inseres, uel numero tibi centum aureos, ut eos ipses ad tale reseras,Vel talem meam pecuniam tali reddes. Sectis si dictu
sit. Accipe talem pecuniam,ut tali seluas pro me, nam hic se Ium dicium fuit de effectu solutionis, non de qua pecunia. Quid modo,si pecunia taliter c6signata,ut supra, furto subtracta fuit tali famulo Respon. D. m. Alcia. incos IIa .in y.
Vol.per totum. Subdens, quod dominus non tenetur de culis
m,quando famulus aufugit,& pecuniam, vel rem depositatam asportauit. Et fuga famuli facit indicium ad torturam. 1 Blancus.
85쪽
Blancus in l.fi.1fide quaest.ver.fuga famuli nu. 42 3. vide Parisi .in consi. II 6. in Vol. Quaestio CXXXII., T Vnquid vestes lugubres debeantur, etiam famulis magnorum virorum defunctoriam Respon.quod sic. Sectis, si patroni defuncti sunt viles personae. l. si ex re. S.illud. ubi Alex. ff. de stipula.seruo.
P Amulus sibpignorauit librii domini scholastici Iudaeo, Γ scienti eum esse scholastici. An dominus poterit librusium ab eo repetere,si non de plano vult reddere Respon.lsic.per condictionem ob turpem causam. ita Ba l .in l. seruus euiusdam . ff. de condi c. indebiti .vide plene per Marquar.in tractatu de Iudaeis par. I.c. La. nu. I 8. & Abb. in c. st clerici. de foro compe. de quo Cremen.singu. 81 . Marsil.sing. 13.
Quaestio CXXXIII LAN Christianus possit esse famulus Iudaei Respon. l
FAmulus serripit vestes, vel aliqua mobilia alicuius, &defert ad hebraeos ad Bbpignorandum. An hebraei ipsi
recipientes tales res alienas scienter pignori, dicantur furtu committereὸ simia. quod sic. Bal. in l.seruus. ff. de condic. indebi.Sectis,si ignoranter. vide Marquar. in tractat. de Iu
86쪽
daeus postea negat pignus sibi datum. An cogitur edere libros, ad fundandum actoris intentionem ξ Respon. quod sic.Vide tamen Dec.in c.ex epistolae.nu .ao.de proba.
Quaestio CXXXVII. id si famulus dicat iniuriam alicui nobili, ob qua de
decus esset ei adire Proetorem. An talis nobilis pol rit ei inserre alafmξRespon. quδd sic. Gramati .decis Neapoli. I . quia alias praetor rem poneret in derisum. allegat Paul.de Cast. in cons I9o. In causa carceratorum.quem se quitur Ariminen. in Addi. ad Ange.de Malefi.in verbo Andream auxiliatorem.
IVris explorati est,quod filius naturalis, uel spurius a patre, vel eius haeredibus ali debet. ut alias dixi. Quid si ex famulatu potest sibi alimeta parare. An debeat ali ξ Respon.
quod sic. quando esset summae verecundiae tale exercitium utatus exercere,vel aliquam artem mechanicam facere,& esset ortus ex honorato patre. & de familia honesta D. RoIan.a Valle.in cons. y .nu. 7o.Vol. 2. S in cons. I. nu. . eo. vol. 6 inconLI .nu. o. in 3. vol. Bursatus cons. 83.&consi. 62.nu. I a. ubi communiorem dicit. Si autem haberet aliqua honestam artem,unde se posset sustentare, secus esset, quia tunc cessaret naturalis aequitas, vel canonica. nec esset alendus D. Rolan. a Valle cons. I I9. in et .vol. & ita concludit D.
m. Alcia.cons a I 3.nu. I 6.lib. vlt. ubi dicit,quod quando esset iuuenis,ualidus, & haberet exercitium & artificium, ita,quo. posset large expensas lucrari, non deberentur ei ali me I a ta,quia
87쪽
ta,quia aliis esset incitare ipsain ad inertiam. l. si quis a liberis.f. sed si filius. F.de libe.agno.ubi inquit lex. Eum, qui operibus suis possit ali, summoueri a petitione alimetorum,
prout etiam est tex.ubi omnes in l. I . C. de medican. nalidis. ib. I I .uide Franc. Mar. decis. Delphi. q. 3 7. libr. a. pici. decis Neapol. 64. Chircouius. in suo communium opi.Centuria. I .conclu. 8.nu. 6. pag. II9. Et quando dicatur habere,unde se alat, ponit Aemylia. cons. I 3 9.& Crauetia consi. I99. In omnem tamen casum tenentur filii, quibus alimenta praestantur,operari ipsi patri, alias non debent ali D. m. Alcia. in cons. 36.in I. par. Et licet pater non teneatur alere filium,quando habet,unde se alat. hoc procedit, quando pater tenetur talum officio iudicis alere. Sectis,si iure actionis, ut ex lege,ues statuto. quia liceat habeat,unde se alat,tamen ipse pater nihilominus alere tenetur D. m. Alcia. consit. 88. in F .uΟl.Rui.consi. 8o. num . .&seq. in a. l. Alciat.consit 3 3 8 .& consi. a 67.num. F.
Quaestio CXXXIX. AN stadum sit libro rationum domini,qui in eo scripsit
seruum sibi debere Respon.* no.Nisi sit inserta iusta,& uera causa.tex. est in I .non solum .f.an debitor. ubi Barto. no. ff. de peculio. quod totum tamen pendet a materia legis nuda ratio. F.de dona. Iasin 6.actiones. n.3 3.insti. de actio.
gutur Duelius,ut uideat , ne colonus partiarius fraudet mmmespon. ita rerum memora.uersi. fructus,s sic.Sul dens,l Oporteret,ui famulus ille esset oculatior argo, si ueniet occurrere fi audibus rusticora. Et incideret in illud. Sed quis
88쪽
quis custodiet ipse custode ξ Subdola rusticitas patitur, uiolenta superbit.Pungentein pungit,pungetem rusticus ungit. Vel contingeret illud evmelicum.Matthaei c. a I .ubi rustici interfecerunt seruos missos a domino, ut acciperet mactus uineae. Est Euangelium. 9 3. uide Petrarcham de remedio utriusque fortunar.li. a . Dialogo 1 q. ubi de villico malo & superbo. Et ibi etiam dicit,9 mutare uillicum non prodest. Ad unum modii serine omnes facti sunt,nisi ,.semper peior est ultimus. vide Iac.de S. Georgio in uac. te seudis.ubi de mydis agit,qui est ultimus.num. 1 a .ubi dicit, D dominus potest ponere inspectorem,qui uideat quantitatem messium,& uindemiae. Et potest apponere poenam,ne rustici colligant messem,uel uindemiam,nisi prius ea vise,quia dubitet fraudari. allegat not.per Bal. in l.si ita.*.dominus.sfide usu & habita.& no. g. in Auth. nunc haeres. C.de litigiosis. Et ita dicit fuisse iudicatum ipse Iacobino consultore. Et subdit Ang. Psi dominus habeat vasidium iuspeetima potest pro seo interesse apponere custodem in castro vasalli, 2 dicit not.contra rusticos.tano.' rusticus est maleditius,ut dicit Bart. in l. r. C. sine censu,uel reliquis.& in l. a. C.quado liceat ab empl. discede.& Aret. in cons. 11 1 .in fi. dicit, maledictus sit iste rusticus meternum,qui sibi fecit manu sium in scribendo.Et dicunt rustici, qui timet de ala nune erit diues, qui timet de corpore nunil erit audens. Neuiga.in Sylva li. .nu.6.de tenacitate aut rusticorum scribit Card.Papien.episto.& Iasio se inducebat in voce. rubri C. ne rustici in ullum obsequiuuocentur.lib. II .ad propositum, quod nullatenus sunt oblequiosi rustici. Quaestio CXLI. STtatutum uult dominum teneri pro seruo. An erit locus
89쪽
Quaestio CXLII. Dominus soluit poenam pro famulo. An teneatur sibi restituere,quod soluit famulusξRespon.Specula. titu. te iniur.&dam.dati. ver. insuma. ubi & Bal. in addi. quod sic.
stio CXLIII. AN testes satis probant , qui deponunt se uidisse stare,
& famulari per tres annos continuos in domo Titii, licet interrogati res nderent, eum non vidisse singulis diebus & horis stare Respon. Corn. in cons. I7 I. in a .uot..H fi. Amodeus de syndica.in rubr. qua piaena puniuntur officiales de negligentia.uer.item in eo & de eo.de quo Benintendi decis. no.43.nu. I 3.ubi,quod sic.
Quaestio CXLIIII. id si delierum fuit commissum intra domum. Quid
agendum pro informatione. Respon. Foller. in prati crimi. titu.capiant inserinationem.nu. 2 o. dicens, quod pro informatione debet examinari serui, & famuli,& omnes de domo,qui tamen fuerunt praesentes tempore perpetrati delicti. Qui dicantur familiares,domestici,adhaerentes,complicesΘMarsil. in l. I.*.pritterea. uer. Et qui dicantur nu.8 2. pa-gi. 3 6. ff. de quaestio.Frac. Mar.decis Delphi. 18I .nu. 3 .li. a.
Questio CXLV. OVid si famulus publicani exigit per fraudem amplius
quam quid debet Respon. quod in duplum tenetur publicanus. Et si per uim in quadruplu. l.cotem. F. de publica.Vitali. intractimalefi. titu.de collegiis illicitis. nu. 3. I
90쪽
docus in prat.titu .de Teisloniis ac aliis exactionibus. Si tamen seruus,etiam liber homo exhiberetur a Publicano, suo iure tenetur,& erit liberatus publicanus.Batain I. I. g.qui nouissime. num. I .per d.l.&seq. ff. de publica. Fran. Mar. decis. Delphi. a I .De poena autem domini, vel patris non exhibetis seruum,vel filium. vide per eundem Fran.Mar.decisDeIphi.q. 26.lib. I. AQuaestio CXLVI. i
DRaecepi famulo meo , quod mutuo reciperet pecuniam, 1 uel quid aliud, qui ita secit. Ob id conueniri ne potero Respon.Fab.insti.quod cum eo.f. si igitur. num. 3. quod sic. utili scilicet institoria, sed quali ter probabitur famulum esse praepositum tali,& tali officioξRespon' Bart.in l. I .f. familiae. is de publica. ipse probari, quod officium exercet domino sciente, uidetur enim quis eum proponere. l. I. g.magistrum. ff.de exercito.Fran.Mar.decis. Delphi. 69.lib. 2. Et
ibi habetur. An ex contractu institoris,seu factoris competat actio domino,absque cessione ubi determinaliquod no. nisi in subsidium, quando non esset luendo, uel quando esset absens. Quid si famulus c6trahit cum aliquo, vel accipit mutuo pecuniam, & dicit se hoc facere de mandato domini, &tamen no sit uerum. Postea ipse famulus scribat ad dominu, quomodo contraxit cum tali,& petit ab eo, ut seluat dictam pecuniam creditori, si dominus recipit dictas literas, &non contradicat.An videatur tacite consentire Respon. Caepo-la quod sic. cautela 9. Et ideo madati, uel iussu tenetur. Resis
aero qualis actio competat contra dominum, qui s .mulum suum mercari proposuit,contrahere,vel quid aliud