장음표시 사용
51쪽
ctoribus carminum fabularumque fingitur quando v Insi LIVs dicit: hunc vehit immanis Triton es caerula conchae exterrens freta: cui laterum tentu hisbida
frons hominum praefert, in prisim definit
item Nereides, maris nymphae. quapropter tputant nonnulli, A R I A s quippe, T R E ME LI V s, per Dagonem fgnificaci Tritonem; alii. ζVero quum Triton minoris fuerit gloriae, in eam ingressi sunt sententiam, quod Commentitius & fictus Deus Dagon idem sit, ac Neptu- . nus, praeses ille maris, cui sententiae sese addi
ro frumentum quali fuerit praeses, Deus seu menti , ut apud lari nos , quem tabulosa aetas credidit,praesidere agriculturae, homtis. sed pPEiFFERus dub. Vexat. cent. U. Ioc. 67. p. 363. nominis Dagon originem avoce aer piscis veriorem esse putat, quoniam constet, quod Philistaei fuerint maias accolae, Piscatus, adeoque numinum maris cultores, etiam antiquissimi scriptores testentur, Sy-' rophoenices & Philistinos pistibus praestitisse
lib. IV. cap. q. p. 376. existimat, quod Phoeni cos in uno idolo Deum suum & maris & terraevenerati sint, quoniam ex utraque parte ipsis
52쪽
suerint diuitiae, prout maiores nostri Codu suum Deum coluerint: qua coniectura yo Dagon: respiciat cum terram ac frumenta, tum mare ac pisces, & significet Saturni &rma, quae ex mari nata sit, aut opem, quae multos Deos.m ris genuerit marito Saturno.
g. X XII I. Plurium est opi nio, quod Derceto siue Adergatis Venus sit Syrorum, quippe quae apud fabularum auctores in piscem
mutata fingitur, quamuis ipsa fabula miris modis turbata ad nos peruenerit. etenim M A N I-L1vs dicit, immersam fuisse lacui Babylonico' scilicet is pissem se therea navavit quum Babsoniacas submersa profugit Miundas
anguipedem alatis humeris Taphona feren-
inseruitque suos siquammosis piscibus ignes.
OVIDI vs tradit, Venerem insiluisse in Euphratem & aquam illam, in quam influerit, Ualaestinam voeat, ut adeo non si dubium, lacum Palaestinum aut Palaestinae proximum cum Euphrate aut aquis Babylonicis confussim esse. quae Venus quum quoque intelligenda sit per Dagonem, quae sententia est sC A LI
quaestio orituri quo pacto Dagon & Venus intuitu generis possint conciliari, quum ille Deus virilis, haec vero dea seminei generis fuerit Z ea.de caussa momentum illud ex anti-ritatum historiis attingunt, quod veteres eos mares simul. seminasque,
53쪽
hoc est, qui soli ad rerum Vnerationem conserrent hoet, quod in hominibus & ceteris animantibus mas & semina, coluerint, adeo ut hac opinione Venus sit Deus & dea. sic enim Saturno respondeant Rhea, mater Deum, Idaea mater, Latia: Ioui Iuno, Diana Pallas, Abi, siue Minerua: Vulcano Maia & Proserpina: Venus, Mola &Nerie; etiam in num fmis non inodo Liber Bacehus sit, sed & Libera, hec modo Venus Dea, sed Deus quoque Venusque mascula: sicque sit Luna dea & Deus Lunus, de quo argumento plures auctores col 'Iegit FABRICIus L alii autem contendunt.. Quod Derceto plane diuersia iit a Dagone & ex. timili utriusque figura potius adpareat, huiusmodi idolorum species, quae partim hominem, partim piscem referrent, apud Phoeniees non fuisse inustatas. simi quoque, qui adfii mant, quod Derceto sit Iuno, qua de re adhuc conferri possunt Di ET RIcvs LEvs DE P
g. XXIIII. Quamuis sit dissicile, hanc sa-
husolam controuersiam componere, nec instituti nostri ratio permittat, de ista copiose dis 1erere; paucis tamen dicamus, quid ea de revenerit in mentem nostram. constat quippe, quod deorum dearumque nomina ab antiquis Oriptoribus saepe confundantur ac perturbentur , adeo ut sicut Iupi re, Saturnus, Titan si unus idemque deus & significet solem; ita quoque Venus, Iuno, Dagon, Isis, Lucina, Diana , Derceto , Ater atis communis si Venus seu dea, notetque lunam. namque Derceto'
54쪽
dicitur quoque AMarte, qua voce profani a chores Vtuntur, nec dubium est, quin eadem sit as Maroth seu GDreth, cuius mentio fit in sacris scripturis, A verum Inerique eruditorum in eo conueniunt, Astarten seu Astaroth esse lunam, cuius rei praeter alios t
εμιμαν , es es aliud templum in Phoenicia, quod Sidonii tenent , A Zartae ut ipsi quidem dicunt e Marten autem Lunam esse puto. idem confirmat HERODIANus re μν ἶν άυτὴν Οὐ
Phoenices Astroarchen, lunam esse a montes a sed tamen in eo auctor hic a veritate discedit, quod apud Afros lunam adpellatam futile Uraniam existimet, quum isti nomen quoque usurpaverint, si AvGvSTINI a ctoritas mereatur fidem; prout & perperam dicit pro Marte , nomen Phoenicium mutans in graecum. de cultu autem, quo etiam Orientis gentes prosecutae simi lunam, testatur HERODOTvs L de origine voeis A rosi diuersae sunt auctorum sententiae, quas collegit BuDDE vshi stor. eccles V. T. tom. I. p. 9sa. qui ει de ipsa redisserit solide: eonfer vos sivM de id
55쪽
CALME'r dissere. de Philistinis eorumque diis Dagone, Beelsebub, Astaroth, Marna &-. Baal Berith, inserta commentario ipsius ad lis
XXV. Sic Demeto , quae mater fingitur Semiramidis, Venus ibit sub cuius specie coluerunt lunam, quapropter etiam dicta est Aparte, quippe quae fabulosam ipsius origi nem satis superque significant. nec est, quod
rei huius nos iubeat admiratio. etenim. Vt originis crederetur summa antiquitas nobilitasque, veteres, inprimis poetae pro fingendi libidine genus familiarum interdum a diis aut heroibus, ac praecipue a Venere deduxerunt, cuius rei exemplum est Aeneas, qui traditur Veneris & Anchisae filius, hinc & de Caesare dicit u E L L E Lv s Caesar nobilissima Iuliorum genitus familia quod inter omnes antiquissia mos eon abat, ab Anediise s Venere inducens genus. sic Alexander magnus sibi videbatur obscurus, nisi abdicato mortali patre Philippo Amyntae filio, ab Ione genitus crederetur, ad dita insolentiae fabula, draconem ' incubuli
.matris visum, quem Iupiter induerit, uti pLv- TARCHvs IvsΥIN vs 3 aliique referunt. idem de P. Sespionis quoque matre memoriae. traditum est, auctore A. GELLio'&de Atia,
Augusti matre apud su ET ON1vMs haec legimus : in Asclepiadis Mendetis Θεολο af,ων Ghris lego , Atiam quum a olenne. Apostinis sa--crum media nocte venisset , posta in templo le-
mea, dum erectae matronae aeormirent, obdor-
'misse ; Draconem resiente irrepsisse ad eam, pausioque pose egressum: Egamque expergefa-
56쪽
ctam, quoia concubitu marisi purificassese, eae satim in corpore eluae exsistise maculam , velut depim Aracono nec ροσα se unquam eximiet estut mox publicis balneis perpetuo: ab inu ris et Augustum natum mense decimo: ob hoc, Molimis, Alium exsimatum. tanta ruit fingendi licentia . tanta ambitio mortales ad diuinitatis studiiun duxit-tum creduli homines esse coeperunt, ut huiusmodi commentituarebus fidem suam adiunxerint
Serpens enim plurium, deorum signum erat proptet ammatis huius felicitatem, vigilan tiam, salutem., potentiam, singvlari autem proprio m0do Aesculapii, Apollinis filii. - crediderunt quidam,.quod ab aeneo serpentei. salutis caussa in solitudine erecto manauerit ad. gentes , vinde serpentem Aesculapio su adfingstrent vide H V E T I v Mes demonstrat
XXVT. Equidem sententiae huic, quod Derceto. sit Venus, quaeve signifiget iuvam,
varia obiici possitnt. namque Primum. D I ODO RVS deam, qua Derceto vocata est, plane
distinguat a Vedere, cuius. morii quippe ac pullu dea haec amore erga iuuenem Ruem damiserit accetia; deinde autem ipsa forma, quae deae huic Mnsatur, cum luna nequaquam Conueniat, quin etiam, quum superiori . parte prae se tulerit figuramhominis, inferiori piscis , respiciat mare deumque quemdam naR-rinum. at vero si haec penitus in1piciamus , leuiora ane sunt, quam vinos de iam proposita sententata dimoueant. ita est', quod DIOD vs deam Syriam aut ex nostra sententia Venerem a Venere distinguat, nec sine grauiori
57쪽
mussa pro gentilium religione, quoniam Pl res erant Veneres, de quibus C IcERO lo-.quitur: Venus prima coelo U' die natar euiua Dido delubrum videmus et altera spuma procreata; ex quo-Mercurio Cupidanem Iecuimaeum natum accepimuw: tertia Iove nata se Diona, quae nupsit Vulcano; sed ex ea Μarta statuae Anteros dicitur: quarta Syria TFroquo concepto, qua Marte vocatur, quam Adoniri nupsisseeproditum est. quod autem Veneri duinplicem sormam commentitiam adiunxerint, partim piscis, partim hominis, quae nihilominus denotet lunam, huius rei occasio fuit fabula illa, quod Venus mutata sit in piscem, cuiusmodi fabulas veteres inter se confuderunt perturbaruntque, ita ut altera nata sit ex a
g. XXVII. Sed satis diximus de fabulose S
miramidis origine. nec maior fides erit in educatione ipsius, quod a columbis prima ac-ςeperit nutrimenta. produntCum 1aci ae tum profanae litterae exempla eorum, qui ab ani malibus, quae intelligendi vi carent, nutriti ab interitu per prouidam ipsorum curam sint Conseruati. namque ex oraculis diuinis cognoscimus, quod singulari summi numinis prouidentia corvi in extrema annonae cari- tate prolietae Eliae carnem panemque adtule rint ipsumque adeo ad torrentem Critis aluerint benigne. inprimis autem plurima eXempla de λιοτροψοις apud paganos scriptores reperimus. sic apud IVsΥIN vM 3 legimus, Cyrum a cane, Habidem a cerua, Hieronem
58쪽
ati apibus; apud AELIANvM Telephum Agavies & Herculis filium a cerma, Peliam N Ptuni & Tyrus filiam ab equa, Alopes Priami
que filium ab ursa, & Aegisthum Thyestae &
Pelopiae filium a capra; apud DIONYsIVM FLORVM IusTINvM Romulum & R mum a lupa educatosfuisse atque enutritos, Ut de allia taeeamus exemplis. dieuntiit ' a' yri quae vox his punctis me Iibus mututa semper sgnificat comos Gen
que interpretationem adprobant R. D A V I hvIM CHI, R. LEVI ben GERSO Μ, R. ABAR EA NE L quae & cum integra oratione Con texta, miraculique excellentia maxime con
uenit. sunt qui per intelligunt memratores; item incolas a loco vel petra Oreb Orvim seu Orestu adpellatos, prout
mat, incolas huius urbis aluisse Eliam; sed nunquam urbis Orebam in Oreb sitae, verum rupis, cui nomen fuit Oreb, mentio fit. &si fuissent homines, qui cibum . praebuerunt Eliae, cur iidem non & potum suppeditarunt pnec intelligi, Arabes , qui ab hebisis. dicuntur Σ' Ω V Alsis a. Chron. XXL V. 16.
non C L E RI C v s in h. l. pr cliuior est in eam sententiam , qua coruos Disse negatur, quapropter B o C H A R T I a gumenta tom. II. lib. II. cap.r3. hiemet. quibus
59쪽
M ETER CIT. HI svo R. DE FABULOs A . interpretatio de AEoruis munitur destruere,
- g. XXVIII. De auctoritate horum exei plorum disputatur in utramque partem & quidem quod ad illa attinet, quae a scriptoribus . paganis sunt tradita, quoniam historiae de Elia quisque fidem habet, qui partim diuinam e cellentiam atque auctoritatem sacri codicis
tuetur, partim veram ac genuinam interpretandi rationem sequitur. sunt itaque, qui durius esse censent, omnia huiusmodi exempla reddere suspecta, aut ad nugas referre fabul . rum, ita ut qui huius sit inionis, maximam vim dignitati ac fidei historicae inferat, praesertim quum & recentioris aeui auctores pro- . dant testimonia, quod a feris homines sint nuariti. summi enim numinis prouidentia sit - maxime larga ,& prout totum hoc, quod videmus & quidquid non videmus effecerit, ita rector quoque sit & custos huius uniuersi omniaque sustineat vi sua, speciatim autemper incredibilem benignitatem consulat rebus
humanis, hancque prouidentiam per mirac 'la consirmet nec solum inter illos, qui Voluntati ipsius morem gerunt, sed & inter nationes averis sacris maxime alienas, chnfer FLEET-w o O D in cuius curae diuinae erga gentes, eiusque per miracula manifestae ac testatae fa- ctae documenta adseruntur praeter eXempla demutatio illa, quae in filio Croesi
gium illud, quod Xerxi inter coenam euenerit, quum consilium Lacedaemonios bello op
60쪽
primendi animo concepisset, auctore V ALMRIO MAXIMO; δ item quod caput arserit Servio Tullio dormienti multorum in conspesia, haecque flamma visu eventuque mirahialis futuram regiae maiestatis dignitatem, ad uam Serilius Tullius posthoc peruenit, Prae-ixerit. cuius , historiae testes habemus LI-
& CICERO dicit: caput a=sisse Servio Tullio dormieriti, quae historia non prodidit nec non ibmnia, quibus summum tenentibus imp irium fata futura praedicta snt, cuiusmodi plura vALERI VS, CICERO aliique commemorant. at vero alii nec auctoritatem nec fidem
Gemplis ac paganorum testimoniis de adiungunt, eaque, digna esse pronun tiant, quae pari censu cum commentitiis rebus
g. XX VIIII. Neutiquam negamus, quod Deus quoque per tridulgentiam suam& prouidentiam rebus paganorum consuluerit, sed num exempla ista de Θηριοτρο φοις veritate hi- . torica ita sint munita, ut vi sua hancce rem corroborare ac confirmare possint, id adhuc dubium nobis videtur. etenim obseruamus EXemPla, quae aperte sapiunt fabulas, quando - Iouem & Aestulapium per capram educatos fuisse legimus; & quamuis alia quandam Veritatis speciem prae se ferant, facile tamen, si omnia perspiciamus penitus, Veriora deprehendere possumus, quae pro perdita fingendi licentia mutata fuerunt in Commentitia. sic Cyrus per canem nutritus ac seruatus dicitur. cuius fabulae autem ea fuit occais, qu*dvxor