Io. Georgii Walchii ... Parerga academica ex historiarum atque antiquitatum monimentis collecta

81쪽

' quos adire possunt, qui rerum harum cupidi plura desiderant. g. IlI. Non ab re erit, si locorum quoque, in quibus litterarum perceperunt cognitionem, uberiorem habeamus mentionem. ro-

manae scholae fuerunt partim priuatae, partim . publicae. illas quisque priuatim pro voluntate & sententia sua eligebant, quarum magnum fuisse numerum, ex antiquitatis erudine monimentis patet. namque sv ET ONIus 7 de grammatica: ri se hac magis ac magis gratia . cura artis increuit: ut ne clari imi quidem

misi ab inuerint , qudminus. se aliquid de ea scriberent: utque temporibus quibusdam stiper viginti celebres scholae fuisse in urbe tradantur. postea rhetores & philosophi priua-tas instituerunt scholas, quod publica factum este auctoritate, tibi haud pertadeas. immo Caio Fannio Strabone, Μarco Valerio Messala consulibus de philosophis & rhetoribus SC s

ctum, UTI ROMAE NE EsSENT, de quibus interposito tempore Cnaeus Domitius Aenobarbus & Lucius Licinius Crassus censores 'idem edixerunt, quod SuETON Ius 8 adno- tauit. priuatae erant plerumque domesticae aedes, ineatra interdum, templa, nonnunquam basilicae, curia aliquando, sepe condu- diuitum aulae. cons. PANCIROLL. ' dc

82쪽

FERRARIUM. y sic Marcus Antonius Gni

pho docuit in Diui Iulii domo, pueri adhuc,

deinde in sua privata, teste SVETONIO. templa quoque emporia fuisse musarum, in quibus iuuenes bonis artibus' instituerint, adparet ex antiquitatum historiis, quod & post alios OLEARivs de philosophis & sopitistis obseruat. 3 basilicae aedes erant ad negotiationes & iudicia porticibus oc ambulationibus magnifice exstructae, de quarum ratione B E R-GIE Rivs. in his habebant etiam olim ora-'tiones & alias honestissimas exercitationes quod ex PLINIO s clarum est. publicae scholae constitutae sunt publica auctoritate. Es EB Ius si adnotat, quod Quinctilianus primus talem scholam acceperit, quippe qui iu-λventutem perviginti annos docuit artem rhe-toricam, Τ quamuis svETo Nivs & de Tito Flauio Vespasiano dicat: primus insolati-ris graecisoue rhetoribus annua contena constituit ,praestantes poetas, nec nono amisses coemit. namque grauissimus fuit litterarum Pa- . tronus, & Bassus ingenio suo tanti principis miram & eximiam liberalitatem indulgentiamque adeo percepit, Vt ei quingenta seste tia donauerit. ' multis post annis Antopius

pius philoisphis quoque stipendia & honores ,

largitus est, ouod tradit IVLIVS CAPITO- LINUS, Gicens: metoribus philosophis per omnes prouis dis es honores'sauria δε-

. , ' tutis.

83쪽

tulit. EVMENIus rhetor d: se ipso adfirmat: fautrium me liberali mi principes ex huius rei publicae viribus in sexcenis miPUtiae nummum accipere iusserunt :, non quoniam non amplius tribuere commodis meis vrigent, iniquem multo maiora es prius postea prae hiacontrierunt; sed ut ter cena Era fleuertia, quae fera memorra magister acceperam. in honore priuati hui, mariserii addita pari forte g minarent. & quamuis C A s A V B o N Ο videatur nimium hoc proseisoris salarium, ideo- , que siexagenis legendum censeat : tamen . quum sic dimidium eius minus erit, quam pro. dignitate magistri sacrae memoriae, iudi

Giv M. ipsie publicae scholae erant athenaeum, capitolium, es stergulae magistrales. atheneum schola fuit artium liberalium ab Hadriano constitutit, . AV RE L. VICTOR. si graecorum more heu. Pompilii Numae ceremonias, leges, gymnasia. doctoresque curare occoepit: adeo quidem ut etiam ludum litterarium ingenuarum artium, quod Athenaum vocant, consitu ret. erant in capitolio & tempore Theodosii , II. oratores tres, grammatici decem, sophistae, quinque, philosophus unus, iuris consulti duo ibi docebant, confer PITIS CVM. 7inamque, illo temporum tractu,&antea romae quoque cathedra fuit sophistica rhetorum graecorum, Obseruante FABRi Cim 3 Pergula erat pars

. domus

84쪽

donaus exporrecta & Propendens, quumque romae magistri artium in huiusmodi pergulis docerent, dictae sunt pergula maer ales. v o Piscvs R de Saturnino: in Africa rhetoricae operam dederat, roma frequentaueratper uias magistrales. adpellantur codic. Theodosian. 3publicae magi rationes is publicae cellaia, his verbis: vmuersos, qui usurpantes'i nominamViserorum, in publicis magi rationibus ceialutisque eosiectos undicunque discipulos cireumferre consiueuerunt, ab ostentatione vulgari praecipimus amoueri; quibus patet, ibi grammaticos & artium aliarum ingeniaarum professores docuisse publice. ludos litterarios

habuerunt quoque in castris. Prout s VETO- Nivs 3 commemorat obsides abductos e litterario ludo. gymnasii nomen & ad romanos transiit, quo CICERO ' pro scholis philo phorum utitur, item P LIN I Vs, quibus addas FIGRE Lxv M. si huiusmodi locis fre-

ruenti populo celebratis philosbphi ostentanae doctrinae causa se immitebant, alioqui gymnasia non litterarum studiis, sed exercitationibus corporis erant destinata. sella docentium dicebatur cathedra, quae genus erat sellae alii oris&honoratioris operosius structae cum suppedaneo, aliquando & cum umbella. IVVENALIs de rhetorum scholis. 7Paenituit multos vana ,seritasque cathedrae,

Sicut Thra machi probat extim atque se

'cundi Carrinatis. ratione discentium certi erant ordines, seu vi

85쪽

Qv INCTILIANVs δ adpellat, classet, cum pro scientiae & cognitionis modo, tum pro aetatis varietate, adde CR ES OLLI v M. ab alumnis artium magistro interdum magnus honos habitus est, quem omni cultu & vario munerum Praemiorumque genere adficiebant,

videatur ALCI AT VS 3 & LAURENTI Vs. Φnonnulli e doctrinarum doctoribus iterum ea praediti fueriant honestate, ut non semper suci commodo, quam discipulorum potius consuluerint, prout tradunt quidam, quod Laberius Hiera, grammaticus proscriptorum liberos' gratis & sne mercede ulla in disciplinam rec perit, teste sVETO NIO. mortalium natura in praecipitia conuertitur, miraque est prauitate, adeo Vt institutio parentum ac praeceptorum destituta saepius sit feliciori successu, nisi praeceptis & exemplorum demonstrationi adiungatur poena. quam ob rem veteres frena disciplinae haud laxarunt, sed in id contulerunt studium, ut pueri temeritatis, desidiae suae aliorum scelerum dederint poenas, quod P ET A v Ius si adnotat: quamquam nonnulli tam rustico& duro erant animo, ut& leuioris culpae acerbissimas saepius repeterent poenas, vide CREsoLLI v M. 7 frequens Vsus erat ad castigandos pueros, quae quamuis fuerint leuissimae, acerbiorem tamen doloris senium excitarunt, hinc a MARTIALL dicuntur tri Uerulae : PRvDENTIV s. 'Aetas prima crepantibus Fleuit sub ferulis. . ν

86쪽

adpellatae sunt sceptra docentium, Λ VsO

z sceptrum vibrat ferula, quod multa supel x. Virgea: quod ita cuticam praetexit aluta.&prouerbium: manum ferulae subduxisse, de illis dictum est, qui magistrorum disciplinae di

ter ferulas inter paedagogorum arma scutica recensetur, quae fiebat ex corio, durissimo vero . si quidem ad hanc rem canina pellis, corium bubulum, corium anguillae adhibebatur, confer FAB RVM. simul adeo facile ex hoc possimus conligere, huiusmodi poenam haud fuisse leuiorem. attamen scuticam mitius flagrum , quam flagellum fuisse, cognoscimus ex

t adsit regula, peccatis quae poenaου irroget aequari 'vescutica dignum horribili sectere flagedo cuiusmodi caput, plagas discipulis saepe easque acerbas inferens fuit orDilius, de quosvEΥo Nivs 3 fuit naturae acerbae, non modo in antisophistas, quos omni hermone lacerauit, sed etiam in discipulos, ut HORATIus ' mgnificat, plagosum eum appellans. messis &vindemiarum tempore lites sorenses & muta cessabant, quod & saturnalibus factum est. namque P L I N I v S neque ut ma Isbo magi ster, neque ut discipulo disiipulus sc enim scri

87쪽

his ,sed ut discipulo magiste=L ncm tu mur ster, ego contra: atque taeeo ta in scholam reuocas, ego adhuc Iaturnalia extendo, librum milii: & M A R T IA LI S Iam trisa nucibus puer relisis

i. Clamose reuocatur a magistro: sturnalia transiere tot

9. IV. Nec veteres romani solum in patriis scholis coluerunt litteras , sed in alias quoque regiones, quae bonis artibus seraces erant &hauebant sapientiae & honestarum musarum emporia, prosecti sunt, ut bene coepta doctrinarum studia magis perficerent exornaren que. ita ab omni litterarum memoria in more fuit, ut discendi studio in longinquas regio . nes demigraNnt. num ad Phoenices , mus rum Vib gentem excultissimam, Aegyptii doctrinae causa sint profecti, id accuratius haud definiamus, quum Chaldaeorum, Phoeni om& Aegyetiorum monimenta aetas iam dudum consumserit. ad Aegyptios vero, qui sapientiae facrae εἴ profanae operam adeo consecrahant amplimmam, ut doctrinae suae gloriam spargerent&disseminarent in orbis terrae me

moriam sempiternam, philosophi graeci se Contulerunt, quod exempla Musaei, Orphei, Thaletis, Solonis, Pherecidis, Pythagorae, Lycurgi, Anaxagorae, Democriti, Eudoxi, Archimedis & aliorum satis & abunde produnt. Perceptis Aegyptiorum sapientiae doctrinis, adhuc alias perlustrarunt regiones, prout Ρythagoras recenices, Plato Italiam, Democri-

88쪽

tus Abderita Chaldaeos & Athenarum doctores adiit, id quod pluribus FRANCivs R

. eXponunt. hunc madum colendi litteras selicioribus auspiciis rommai quoque secuti iunt, qui vel post ingressum inrorum, vel an- ' tea etiam, vel quandocunque occasio. in heu lo , inprouinciis vel alia se ostendit, in exterorum litterarum sedes prosectL namque manorum liberi, toga virili si1mra, castra secuti stipendia merebant, etiam quibus animus non estet, ad fastigium ducis aliasque militiae 'dignitates perueniendi, ne postea senatores aut procontules ignari essent rerum bello gerendarum. nec in castris intexmissa fiant uu- dia litterarum, quum nec ipsi summi duces sibi temperarent, quin noti is 1aItem partem quandam litteris uiudicarent; & sic fortitudinem ac bellandi peritiam cum humanitatis studiis& artium disciplinis tanto vinculo coniunXerunt. ut nemo ingente illa vel mediocriter clarus fuerit, quin Vtroque praestare studio sita curae cordique haberet, si talium Marium , fa cem illam ciuilis belli exceperis, cuius V

barbara apud AALLVsTiVM s legitur: GRAE- CAS LITTERAS NON DIDICI. quod commercium praestantissimarum virtutum religione confirmarunt, uno delubro &. Hercu-

. lis & Musarum sacra adeo arctissime complexi, ut Lipsius opere suo si nihil prodiderit, quod in admirationem aeque rapiat, quam tae diuersissimi ingenii deorum consociatio,

89쪽

quam armorum & litterarum concordiam Plures eXposuerunt, eamque ex historiarum

monimentis protulerunt inlustratam, Vide f

NivM 3 & alios, quos conlegit LINTRVPIvs. 2 qui eX romanis non semper militare sibi proposuerant, aut post certum temporis r spatium reuersi, se oratori tradebant, quo Vte- a

Tentur, aut expeditionibus belli peractis frequentabant alias litterarum scholas, quod mo- ldo ante, modo post ingressum in forum factum est. romani filios ablegabant praecipue in grae- lciam , quae eloquentiae & bonae doctrinae omnis j nutrix existimata. dicendi disciplina postea- quam sedem sibi ac templum delegerat Ara

n s, praecipue coeperunt eo se Conuertere, aquamuis illud incommodi prae aliis ciuitatibus rhaberent, quod innata gentis vanitate studia tmagis ad ostentationem, aut quaestum, quam ad usum vitae &reipublicae referebant: de cetero autem linguae purioris Athenienses semper fuere custodes. Apollonia eloquentiae dc politices studiis floruit, cuius officinas romani. irequentarunt, in primis quum ei nihil defuit, ex quo eos, qui litterarum studiis consecrati, Iocorum natura & opportunitas adlicit. nec' minus Asia musarum doctrinis abundauit, quarum saluti atque incremento in variis locis templa & domicilia erant sacrata, quo perti-

nent

90쪽

nisnt Volene urbs clariss1ma in Lesbo insula et Miarem nobilissima urbs Ciliciae, quam multi Credunt esse, quae toties in sacris Tharsis laudatur, quam peruulgarem opinionem fuisse, HIE R O Ν Y M v s docet; Cnidis urbs Cariae; Magnesia Lydiae, celebris propter si dia, quibus romani ibi addicti fuerunt, Antiochia Syriae, & Rhodus praecipue, insula Asiatica clarissima post Cnidi promontorium versus Orientem sita. sunt adhuc alii loci, quos petiisse romanos constat doctrinae & culturae ingenii caussa : praedicatur Massilia Phocaeennum ex Ionia colonia, portu, commerciis, munimentis, morum humanitate & litterarum

studiis celeberrima; Neapolis, cuius academia ob loci salubritatem opportunitatemque ita florebat, Vt quasvis suo tempore alias superaret; Alexandria totius Aegypti Vrbs primceps & sedes regum Lagidarum, omniumque graecarum artium & disciplinarum, nec

Non mercaturae opulentissimae; Croton in magna graecia, ubi coetus iuuenum aemulantium

liberalioris doctrinae studia; Θbaris ab Achaeis condita, quae mira rerum prosperitate excelseluit; Locri Epizephyrii; Metapὴntus clarissima Pythagorae obitu & templo. plures sunt aliae urbes inprimis Italiae, magnae graeciae, iquarum fama ad omnem memoriam ProPavgata est, de quo momento pluribus possunt

eum in finem haec loca docta abierunt Potissimum, ut philosophia, historia, eloquentia, quae Conueniret 1n usu & luce ibrensium