장음표시 사용
151쪽
. 'IN ΤΙΤ. DE ΤUTO. onere satisdandi releuatur, remittiturq; ei satisdatio, quod di
exordium, d. l. legitimor, inquit.I. C. Vlpianus maxime procedere, si substantia modica sit. Si aute persona uulgaris, uel minus honesta sit, ibi dicendu est satisdatione locu habere. Huic quoq; seruit. l. r.uerc. aut Pp amplissimas facultates. T. decust.& exhibit. reor. Est &alia ratio haud aspernanda. s. thaec. Satisdatio pstatur, ut cautu sit, ergo cessante causa, debet & ipsa satisdatio cessare tritissimo .c. Cu cessante, Extra 44 de appel. tiuncto ql frustratoriis satisdatio ibus siue cautionibus no est utendu . l. No cogendis. T. de procurat. Secudo, nisi esset liv. aut cur. principis, na cu is dissicile idoneos sideo si iusta res principatus respectu dare poterit, ' suffecerit dare ,
tales, quales tui. aut cura.obtinere poterit,i m Iacobinu deici. Georg.& Albertc. de Rosat. locis praenarratis. Praeterea
desumitur idoneitas ex personarum qualitate ac statu persisnar. l. Sed etsi sesceperit. q. a. T de iudic. ua quasi sub oculos 46 subiicere lubet. t Na si si, sit humilis codicionis, nepe calcifex , habes s o. censetur diu es ac pecuniosus: si uero nobilis, insignis. t praeclaraque familia aeditus habes quinquaginta,
pauper, inops,& uere egenus est, iuxta .l. In codenatione. T.
Me Reg. iur. Bald.& Philosophiae, & legii peritissimus, ins rebat unu, huic proposito satis quadras, quaestioneq; quotidianam coplectens, ad Authentica Praeterea. C. unde uir &49 uxor. 'Si testator leget centu, aut mille pauperibus puellis maritandis, tu si aliqua pro dote habes 1 o. in bonis, si in per . sonae qualitas cosideretui &anima suertatur, erit pauper, &.& inops. Utrii testamenti executor tuta saluaq; co scientia, .poterit illi puellae legatorii quid sub ininistrare, S suppedita η9 re. t Tertio su init idoncitas, ex coi hoim ac uulgi opinione sitaq; , quia uulgus laet tale diuite & locuplete, qa ct iudex considerare het, gl. I. ini. ubi. C. de tu .doi .allegare. D. &libello inserere des, qd cois opi . sic het. Sed hic suborit alia solistiuncula & freques, Samplecte da. Qntestis aut diues, aut paupdicedus,acccsendus erit, sitaeq; diuitiae in eo reqrant gl. in . q. Si uero absunt, in uerb. substantia, in Auth. de hqr .&fal. Mirabilis ad hoc est, si D. Alex.& recitat,& in se . quit in Auth. Praeterea. C.Vn uir Ruxi si ibide nitit cona-
152쪽
turq; dcfendere atque tueri, summi & nominis, & iudicii uir D. Philip . Dec. Qui tametsi eam rationibus uerisimilibus & apparentibus suffulcire nequeat, ea nihilominus insequitur & seruat. Quocirca ego existimo &cebseo sim D. Panor. m. c. Si qui testis p alleg. hoc pacto esse de iure dicendis,& resoluendum: sententiam cuius omnino & sequor &s I approbo, scilicet. ' Quod paupertas sola insessiciens est, ad quem a testimonio repellen d si, text. Literatis in. c. Si qui te 2 stium, saepiuscule praeall. cx de ' tellibus S attesta. licet bia paupertas corruptionis susipicione inducat, iuxta. l. 3. isdetestib. Ea ob re imperator, in. g. Sacimus, in Authetico, de testib. colla. septima, tria cosideranda ait, quae copendi j grapraetereo. t In Gallia tn, nempe in Fraciae regno, nunquapaupertatis excepi Ione opponiit, nisi aduersus medicum, utis A persaepe audiui, cui Aureliae disciplinae ciuili navare opera. Pauperes th,&minus idonei testes interdit audi edi atq; admittedi sint nepe in illis casibus, in quibus testes alij coiterno reperiunt, ut probatio Iudici costet, ut si de delicto quopia in lupanari comita,& perpetrato agitetur, uiles, humilesq; testes admittunt. Si de maleficio, aut crimine in hospitali comis , tu mendici & id genus alij a testimonio fere donequao repellunt. Sed horum plus fatis. Na currente rota' dum urceum facere cogito, amphora finxit manus. Ex pr dictis igit decisa est praetacta utcunq; qo, nepe quata habeant oportet, priusq idonei, & solue do cesseant tutor & curator: uidelicet ut sint oneri iniuncto pares, sin minus ob id quod multu diues fit pupillus, aut minor ut fidem gubernationis habeat, quod quide iudicis in arbitrio praecipue consistit Scs s rcsidet. , Porro hic oritur qo, si idoneus tutor, aut curatodin ciuitate no reperiatur, an ab in idoneo pupillus, aut adultus guberna dus sit 3Ηqc qores posione desiderat negata ua,na tu ad exteros aut uicinos recurrendu est, si qn defuerint iciuitate, ex qua pupilli adultive oriundi sunt qui idonei uideant esse tui. aut cur. l. Diuus Marcus. ff. de tui.& cura. dat.
ab his,&. l. i. g Si ili desint. T. de magiit. couente. Alia hic sue quoque t naicitiir qo. s. Si tutor aut curator fideiussoribus caruerit, ac propterea Idonee satisdare nequierit , idoneo-c , E 3 rum
153쪽
rem si deiussorum desectu,lapideque preciosum fideiussoris
Ioco seu pignori dederit, an ab onere satisdandi excusetur pHanc. q. sicco pertraseo pede, atq; eiusdem decisionem desiderantem remitto, ac notata in l. Promissior. 6. Constitutio. Ude .constitu. pecu. in . c. cum aliquibus extra dessen.& re
iudi . Huic decisioni haud distonueniunt, quae tradit Boerius suis in Apophthegmatib. in cosue. Bituri.tit. de colet. retract. g. 4 ubi allegat Bart. in l. quicunq;. C. desund. patrimo. li. I I.&D. Io. Sa in xo uir U. I. cosultissimus,ac practicus absolutissimus suis i comet. in cosue. psi datus Turonesis tit.
17 Des drai de basse iustiee,art. a . Liquido i enim costat, imo luce meridiana clarius est lapidis preciosi datione in pignus, que ab onere satisdadi, statutis nostris Fladricis minime excusari, ad quod apertius dilucidiusque comonstrandu, duas,
ct succinctas,& uulgares rationes in mediu ad serre costitui. 13 Prior. erit haec . Quonia statuta oia sunt stricti iuris.l. 3. f. haec uerba. T. de nego. gest. l. Constitutioni b. T. ad municis ' pa. ideo arcte stricteq; intellige da sunt, atq; casusi eis noexpressi, pro omissis haberi debet, S. l. quicquid astringendae. ff. de uerb. obliga. Si ergo Fladriae statuta de lapide precioso, aut de similibus rebus disposita,ac statuta non existat, cosequitur ea ad tale lapide, aut rem simile extendi, porrigique nequaqua debere . Sed statuta generaliter loquetia ge- 'εo nerale intelligentia habeat necessum est, ' uulgata. l. de precto. T. de publi. in rem actio. Altera ratio est, Quod no est nostrum, neq; in nostro arbitrio situm, ut leges, consiuetudisi nes, aut statuta ex tedamus, aut dilatemus, '. l. Si uero. f. de uiro. ff. lolui. mair imoni. Idcirco quum nostra Flandriae statuta habeant ut in legis quemadmodum statuta omnia reliqua nostrum nequaquam est ea extendere, sed statutorum sa uerba, i proprijssime, proutq; iacent intelligenda sunt ma- ε 3 xime quum legis, consuetndinis, taut statuti uerba aperta, dilucida, ac clara sunt, atq; ob id seruada, neq; ulla ex testua
interpretatio astu menda, taut alia quae uis, qm non recurritur ad interpretatione, quando sensus est clarus, euidens, Scapertus, argumeto. l. Cotinuus. g. qu si ita. ff. de uerb. oblig.
Huic seratuI notata Bart.ad .l.oes populi a s. in colum . ibi. Tertio
154쪽
Tertio quaero. T. de ivllit. & iur. ubi inquit. Statuta inte pretatione no recipere, nisi illius uerba snt obscura, ubi uero sunt clara, interpretatione no eget. Sunt igit stitutorum Fladri et uerba satis clara, nec mentionis quicqua faciunt de lapide precioso aut similib. ut omnibus eli noti itimum, & si de eo intellexi ssent, haud dubie eadem expressissent. Et hac opinione struat c5munis Fladriae usus, stylus,&praxis. Priui qua aute hoc Cap. absolua ad ij cere colli tui duas qliaestio-ε s nes. Quaru prior erit haec. t An fideiussor de Iudicio sisti, duret in causa apocilatonis 3 H.ec qo no caret dubio, de quano nunqua uidi plurimu a multis dubitari, resolutorie tamenegat iu 2 tande amplexi sunt partem. Paulus de Cast. & D. Ialon in dicta. l. Fideiussor. 6. in fideiussiorem. T qui satilda. 66 cogant. Posterior qo est. t An fideiussor remaneat obligatus, prorogato termino a creditore Hanc qonem ceseo multu sngulare, in qua nonnunqua sui cosultus, eaq; no insceliciter decidi. Huius igitur resolutionis, unica Scopediosa in pono distinctione, aut fideiussor obligauit se ad tempus, nepe ad biennium, S non tenetur poli lepus, siue tepore elapso. Aut obligauit se pure, sed solutio differtur ad certu te pus, S tunc remanet fideiussor obligatus, etiam in ter mino prorogato, eo ignorante. Ratio eli,na nulla facta teporis prorogatione, tenetur S obligatur fideiussor post lepus, ueluti & reus principalis, arg. c.cu dilecti de dol.& cotum a. R in. l. Celsius. T de arbit. Aita proprijs in terminis tenet D. Panormitanus, citius uestigia nullus no haud immerito imitatur, armilaturq; in. c. Conltitutus, in fine extra de tadeiussor. quam quidem distinctione ibide ait este D. Hoste.&communiter Doctorum, quae eidem D. Panormita-no nequaquam displicet. Non te pigeat quoque hac in re uidere D. Fel m. in . c. de causis, col. uersi c. limita. Tertio, extra de ossi. delega qui de hac re copiosissime ibi de disserit, S permulta allegat,ad quae, ne Lecto id pluribus hic morer, remitto.
t mores O eurarores quid ct quomodo iurent.
Truoris praecipuu Uicium est, rides. Uum no relinquere pupillum.
155쪽
3 Aliud est iurare,aliud promittere cosas ire. T'utor non est,qui pupillum,aus pupilis substantiam negligit. 1 Tutelae suscipiens prouinciam suscipis ct defendendi μrcinam.
6 Tutoris qualis habenda es diligentia. 7 Tutori alleganti se res alienas, ut proprias,custodire nequiuisse, in-eumbit probatis. 8 Tuinis Ρ pupilli rebus simul periclitantibus, utrius a tumo prae- seruandae s Vbi certo constat non posse nisi propriam pecuniam exponere commo 'ido,tum proprium commodum praeberee ιMra nun uetant. Io Tutelae curaeve intinus utoribus curatoribusque non aequum est, esse Lomo ium. l . II Gratificationi ac electioni nonnunquam locus est. 12 Arbitrio nonnunquam locus eri . I 3 Tutor aut curator quando excDHIur. I Barioli avolaritarem in re dubia sequi, tutius est. Is . Balnoli laus. l. . 16 Tutoribus aris curatoribus,ex eorum ossicio sillicitos esse convisit,cisca omnes Osingulas mitionum facultaus, ct ad mybauiones ea
17-In tutelae siue negociorum gestorum utile iudicium,quid ueniasp18 Tutis curaso e ratione sinistrae administrationis,doli, latae O leuis
Is Tutor aut curator latae duntaxat cultae obnoxius cestur in duobus casibus. 2o Leuis culpae raris,his casibus minime redditur. 2I- Pupillorum seu minorum defensores.siper eos donationum condisio neglecta est,rei amissae prieulumpraesunt. 22 Tutor ct euragor rei censentur non faciant,quod muneris ratione laeis obligantur. 2 3 - Tutorum curatorumq; haeredes ex lata culpa solum conueniuntur. et i Dolus ct culpa, haeredis in personapurgaripossunt. a s . telae curaeve actiones reciprocae. 26 Tutelae curoe directa actio,im simae culpae oci casione no 'oritur. 27 Tutoris O curatoris mimus , non uoluntarium , sed necessarium
156쪽
2s Oblario epraesentario ad munus ture seu curae peratur leuis
6. Adubiti, iismponis, se, ut creentur liuores arat curarare , adiit tri na militassisicio. 3 I, Negligentia larae culpae an aequipreetur.3 a Quilibet in suo officis diligens, ct nequaquam negligens se debet. 33 uligentia omnis laedit. 3 aligenter segerens is officio,debet O honore, O ad niHrario-
3 s Tutor aut currator ratione muneris,quo fungitur erum pupilli uel adulti fructus tempore perituros, distrabere obligatur.3 6 Fructus tempore perituri, uulgo apperintvrfructus, qui seritam, e seruari nequerint.
37 Patriae pupilli uel adulti donsuetudo inspicienda.
38 Tutor aut curior pupillames debitores ac minorum exigere astringi tur, loco ct tempore cogruis,alias damnum ex cessatione prouenies resarcire tenetur. ,3 9 Tutoribus 9 curasoribus, ea in fortuitus non ascribitur. AO Tutelae curave munere sinito tutor aut curasor ex tunc periculo seximitur.
i Consillam h ic in Delicisaeculo perutile. ι A Auipvillari cu expedit, aucto ritaue praesine necessitatur tutor. d6 3 Pupillus fuam conditionem potes facere meliorem,etiam sine auctoritare. deteriorem minime.
4 φ Contractus uno ex lasere constans es Jecundum practicos,ccintractus claudicarites appellitantuΥ. s Pspilli minorisve fauor. 66 Fauor ampliandus,non refringendus. γ 7 Odia restringenda non dilatanda. 48 Minbr is ramento in contractu apposito, redditur maior. 49 Iurameantu aut metu prae risum in contractu, eis non riali dar. o Cotractus ambo quido uno ex laure cosissemesiue claudicare queat
I Tutoris curatori e praesentia cum taciturnitate minorum, in a m
a Tutores uel curatores adolescentum nomine Icienter calumniosas instituunt acti es, expensas e crumena Propria persolurire
157쪽
s 3 Pupillis uel minoribus f nom susscias inrum fuistoria, tune in ut in quo fuerint detrimentum perpessi,in integrum restitutionis auxialium elisuperest. 14 Expensae quae Ortaesint, exscienter calumnius instituta actione, pupillis uel adultis ,in reddenda ratione computari nequeunt. Praelagus ecclesiae,ecclesiam indemnem suo proprio prurimonio corasim re obligasur. 16 Similitudo inter tutores, curarares. hospitalium renores, ecclesiae naelazos africae magi bos ,mensae anni spiritus proviseres , ac similesphrum locorum administrasionem habentes.s 7 Idem dicendum in procuratore generati .speciale mandarum non habente ad ea inissam actionem intentandam.
s 8 Sunt qui rixis ac litibus instar panis O uini aduntum. s Imra quaecunque,ct denuinciario euangelica pr ter pacem desiderant nihil. εο Pi pilli,ntanoris,autprodi bona inducta in domum conductam, nasint tactis illigara pro domus pensio '
Ecto ' ordine nunc subnectendit erit Iussura dum ipsum, ad quod preteitandum tutores, Scuratores compellendi sunt. Constituti igitur tutores coram Magistratu conuenient,
manum sacro euangelio, aut imagini crucis applicabunt,& conceptis uerbis iurabunt, quod recte diligeter,s deliter, & utiliter sitiam assumptam tutelam gerent, &administrabunt cum summa pupilli, aut minoris utilitate , quodq; res pupillorum promovebunt,ampliabunt, & deserident, cum imma diligentia, ac non minori fide, quam si res ipsis essent propriae. Nullaque praetermittere , quae utilia pupillo, ac minori esse putauerint, neque admittere quae non utilia esse existimauerit. l. de creationi b. C. de episco. audien . Aliud superaddui nouelli, Cyno teste in . I. Sancimus. 2. f. omnem autem dubitationem. C. de δdminist.tuto. uel cura. quod obligetur cu satisdatione imittere
158쪽
a pupillum minoremq; lin desensium ne quasi relinquere.Tutoris enim praecipuis est ossicium, ne inde sensum pupillu relinquat. l. Tutoris .ffide administ.&peric. tuto . uel curat. sed
Franc. Accur. id sub iuramento p misso qa hodie pstant co3 preliedi aiebat, qal Dynodisplicet quia aliud sit Iurare, aliud promittere &satisdare, quod muti tenedu plurimu . suadet, quo haud paucoru tutorum, curator usi; facta & gesta reprobabis in qu rt. Sed salua pace tali uiri fati, arbitror sub iurameto praemisso id coprehedi, sicut Franc. occursius id cupit itelligi, ino iurameli uerba penitius inspiciant. Tutores .R. de sensores fiunt, sim. 6. Tutores instit. de tutel. Et tutela potestatem S defensionem significat. D. Vigilio Zuichemo Phrysio Praesidae uiro minime poenite dς eruditionis teste, 6 ad comentaria tit. insti. de pupil. stubstit. t No putemus igic ieli esse tutore, aut curatorem, qni pupillu, aut adultu, uel pu pilli aut adulti stubstantiam negligit,ut uult D. Λndr. Alciat. ciuilis scientiae interpretu facile princeps,ad. l. Tabernae a PF pellatio. T. de uerb. signis c. Ex quo. n. tutelae suscepit ,puincia, suscepit & defendendi sarcina. Quocirca a tutoribus &curatoribus pupilloru, adultoruq; eade diligetia exige da est 6 circa administratione reru t pupillariu Sadultorii, qua pa tersa. rebus suis proprijs, ac si iis ipsis liberis ex bona fide prethere cognoscit. l. genoraliter,&. l. A Tutoribus .ff. de admi-y rist.& pericul. tuto . tuel cura. Qua ob causam si tutor,aut curator praetexerit atq; allegauerit sic se res alienas, sicuti pro'
prias custodire nequiuisse, illi probationis tunc onus, prouinctaq; incubet, quippe cu in cotrariti miluet praesumptio iuxta. l. Tutor sim dignitate si .no est audi edus. ff. de admi- 8 nist.&pericu . tui. luel cura. Sed hic moueri posset qo. Qui faciendii si pupilli ac tutoris, aut adulti & curatoris res pariter periclitent, naufragioq; simul exponant, quae nec simul nec semel cnstodiri defendiq; queat, utrius res atque bona
praeseruari a tutoribus,aut curatoribus merebunt,aut debe- tbuntὸ Haec interrogatio dissicultate no caret, ut de qua magna apiad Doctores multos existit controuersia. Quibui dam
Cyno nepe eius5ue sequacibus expressim dicetibus, in. l. t Quicquid C. mbit. tute. Tutore curatoremve pupilli, minorisive
159쪽
no risi e utilitati,comodo, atm, emolumeto debere studere Oportere, sua in ac propria utilitate praeferre debere,alleg. l.uideamus. ff. de in lite iurad. Nec est st quis moueat scrupulu & obi jciat ex lege Tutor sim dignitate. 6. Non est audi edus praeallegata, na is modicam prae se fert dissicultate , ' quippe quum loquatur in casu ' dubi j, sed ubi certo liquiadoq; constaret, non posse nisi proptiain pecunia exponere commodo,tum proprium commodum pupilli aut minoris utilitati, atq; comodo praeferre, haud quaqua iura uetant, neque tutor aut curator hoc casu, culpae reus erit, si suorum bonoru conseruatione praeserat, sim . l. Quicquid, iam ia prae
alleg. ι qui de hoc pacto intelligui Doct. haud infimi. Pet.&Cy. dissimili haud quaci modo ijde scrib. id φ not. in l. Tirotio quu esset Rom .st. ad munici p. i intelligunt. Ne .sautelae cur Ve munus atq; ossiciu tutorib. ipsis aut cura. da nolum S detrimentosum iret,st prosecto fieri ratio ipsa statim reclamat argumento Coru quae notatur ad . l. Si ut certo. 6. Plane. T comoda, cuius opinionis apparet Pet. in . d. l. Quicquid alij aut aliter responsum conciliant. Bar. em & ipsius astipulatores uolunt ut quoties tutores ac curato. conspiciunt res pupilloris,aut adultorum proris periclitari, sic ut & sitas, &pupillorum res simul conseruare nequeant, sed alterutrius res necessum est perire, eo in casu uolunt quod tutores ac duratores debeant, imo compelli possint, ut custodiam bonorum pupillorii, aut adultorum bonorum propriorum custodiae praeserant S anteponant, quod in d. l. Tutor sim dignitatem, ut haec opinio firmae rationi innitatur , duas recipit sim Bart. limitationes, quaru prior est, exceptiua, hoc est nisi tutoris,aut curatoris res preciosae, magnaeque aestimationis fuerint. Pupilli uero aut minoris res uiles, abieci , m dicaeque aestimationis, ualoris perexigui,& minimi momenti, tum . n. ei tutori parcendu erit, si suarum rerum custodia
Ir praeserat. Posterior est,t ubi rerit pupilli minorisve, S tui. curatorisve precia sunt paria, ibi gratificationi ac electioni
locus erit, ut si utriusq; re Geruare nequeat, cuius uult tunc I 2 seruet. Na tuc eius arbitrio rest comittit. l. 3 . g. 2 .Fad Sitila. S. C. quae habet, ut illud durum crudelitatique proximum
160쪽
est dicere, si cu duobus auxiliu ferre no posset, elegit alteri esse auxilio, eictione crime eu c6traxisse, Sc. Glos. est singularis in l. Si ut certo uer. Proinde in uerbo Saluas. T. como-13 dati Ratio quippe est, i ila in re pupillari uel adulti tui. uel
curat. seu comodatarius excusiat, si ea adhibeat diligetia in re aliena coseruada, si quilibet diliges pateria. suis rebus adhiberet. Pro tui. est. l. a tutorib. Pro comodatorio est. l. 1 rebus. T csimo dat. Sed elibet diliges id faceret ergo,&c. Ha-IArti opinionu posteriore amplecte da ' ceseo. Na tutius Lanc fuerit,i re dubia queadmodu haec) Bart. auctoritate sequi, cuius et opinio receptior est, qui nihil notorquet quis fierii 1 haud impossibile est ad ueritatis calle, thac itide insecutus est Bartholo. Chataneus iuri u doctor, atq; nrae aetatis practicus sumus, suis in Cometariis, ad Burgudiarcosuetudines f. s. l. ccxviij. sub tit. Defenfiis de Husieurs Huius materiae et meminit Boerius, huius tepestatis praeticus haud inferior, in c5ietud. Bituricen. titui. de coluetud. ivr. stat. perso. f. t 3. in glos. & sic ur,st iste tutor est, &c. Idem quo- DFque tractat passim alij plures iasi soluantisi, t sed Set Neoterici scriptores. Praeterea tutores & curatores eoru ex officio maxime solicitos esse couenit, circa oes & singulas pupillorii, minoris, atque s sis narii simili hi, quae alienaru gubernationibus subiiciunt, res, facultates, ct carude administrationes. Quado quid c quicquid tutoris, uel curatoris, uel dolo,rit uel lata, uel leui culpa, minores amiserint, sic ut quia possint, aut debeat, res eoru no acquisierint: hoc in tutelae siue negoa 7 tioru gestoru utile iudiciu uenire, t iasi est incerti iuris hoc 38 es , tutore s curatoresq; roe sinistrar, t aut indiligetis administrationis, doli, latae, S leuis culpς rei cesendi sunt. l. Tutori. C. de nego .gest . atq; l. Cotractus .ff. de regul. iur. Non in id apelusi est, iuxta notata. D. Bart. ini. Qd Nerua. col. pe. in I o. q. ff. depositi. Quo loco, i duos excipit casus, in qbu
Iutor aut curator latqdutaxat culpae obnoxius cesset. Primo, si qn 1 exactione notum cessasset. l. a. C. Arbit. tui. l. si tutor T. de admi . tui. uel cur. Scao sit pdioru empl. captiosuisset. His . n. duo b. casib. solii, lata culpa gestu, tutor resarciet. At