장음표시 사용
191쪽
deperisse uelint nolint doleant.Sunt postremo, qui n6n, si ad finem aut post fine, dilapidationis omnisi bonorsi Cura 77 telae irretiuntur, & hi sunt omnium inscelicissimi. ' Nam omnium miseriarum summa est miseria fuisse scelicem, uel ipso Boetio teste. Sed quo minus tempori quidam curatelae
subijciant, per uxoru aut amicoru inertiam non raro contingit. Novi em multas uxores,quarsi mariti suum patrimonia ac bona sortunae inutiliter dissiparent, & dilacerando Ss derunt, inter quas nonnullae adeo superbae ac elatae fuerunt, 78 alis tam pusillanimes t ac meticulosae,ut quoties illi suadibatur ac consulebatur ut de sinistro regimine maritora conquerentur,quo ipsis certius prospectu maneat, ct nepostea eas penuria praemi, & egestate rerum angi,accruciari otiam geret, non solum coertionem prodigalitatis, tunc suoru maritorum procrastinando differrent,ut potius ad curateis mεtionem incandescerent, ea fgre ferrent,eamq; rei jcerent. Versi huic suae meticulosae ignauiae, uel potius male fans beneuoletiae poena postea dederut grauissima. Et qd uxoribus hac in parte contingit,idem saepe contingit uxorum aut maritorum parentibus, propinquis,& assinibus,ut simili pusillanimitate corripiantur, & indigna tandem conspiciant. Ut igitur tum uxoribus, tum liberis hac in parte prouideatur, 7s consuetudine i Gandensi, Brugensi,atq; aliarsi Flandriae ciuitatum receptu est, ut uxor, parentes, propinqui,& nonnunqua etia amici curent,& sollicitent,eum citari coram Senatu sev Iudice, ibidemque compareant, S ipsi allegantes causas dilapidationis ac dissipationis facultatum ac diuitiarum mariti prodigi. Sed talium maritorum prodigorum nonnulli tam sunt faciles, ut rationibus & consilijs obtemperantessatim consentiunt sese poni i curatelam,quod non habeant quod excusentiaeque prodigalitati praetexant. Alij sunt et sese excusare contendan r,nihilominus Iudex , qui sentit diuidet expediri,ut in curatelam ponatur, ei side si pol persuadere conatur, ut in curatelam consentiant,quod si faciant curatela declaratur. Sin uero tam sint pertinaces ac rigidi, ut nullorum consilijs obtemperantes curateiae Ivelint irretiri, tum Dominus Iudex deber perpendere utrorumq; ta accu- . - santium.
192쪽
sentium, quam excusantium causas,ac rationes, & secunduillas iudicare, prout de iure, consuetudine,um,uel stylo, e pedire uidebitur. Sed priusquam hanc curatelae materia abro soluero,libuit prius hac quaestione dissoluere, scilicet, 'Qn curatela prodigorum sit finienda λ Ad hanc quaestionem uari j uarie respondent, eam autem Bariolus distinctiuncula absoluit: hoc modo. Aut prodigum sanos ad mores'rediisse
manifestum est, tum cura desinit aut incertum est, tunc I dicis declaratio requiritur.LI. ff. de curato. furio. Sed Peta S Bald. ibidem aiunt. Quamuis omnino manifestum no sit eum resipuisse, si tamen testimonio fido probetur, eu sanos ad mores redijsse ac resipuisse, quod tunc ex curatela liberadus erit, quemadmodu dicimus de furioso qui habet dilucida interualla, quod contractus qui fiunt tempore sanae mentis, suo robore no careant, iuxta praeallegata. l. I. quia nodebemus plura requirere, qua uelit ille textus, quod credit &opinatur uerius Ang. Areti. ad finem. 6. Item prodigus, institu. Quib. no est permissi. facere testa. Interim tame contractus effectu carebit, donec probatio facta fuerit, perfidos testes, qui testentur, ipsum ad sanos mores redijsse, & ex certis indici js colligere ea fore sanae mentis, iuxta uulgatam. l. a. quam frequenter aduocati atq; causaru patroni allegant,t i ta in iudici js,qextra iudicia, ff. de probationib. ' Propter
statum enim priorem prodigalitatis, semper praesium it eunde futuru prodigum, praesumptione quide iuris tin,& nequaqua iuris & de iure. Quia praesumptio iuris latum, illa est,super quam legissator,animum ex uerisimili applicat, &onus probandi in aduersarium transfert. Huius praesumptionis effectus est, ut ex ea, is contra quem praesumptio est condemnetur, nisi per eum, contrarium aliqua legitima probationis specie probetur. Praesumptio enim quam lex facit, est liquida probatio, donec contrarium appareat, signanter Gloss. ordinaria. in lege Si tutor petitus. C. de pericul. tutor. ibidem per Bald. Salicet.& Doctor. approbata, quod
legum probationes liquidissim ς sunt. Huius praesumptionis iuris tantum, habetur exemplum in. l. Quicunque. C. de apoc. public. libro decimo. Vbi est casus singularis
193쪽
ae quotidianus, de qua si uis abundantius instrui, Bart. intractatu praesumptionum, necnon Baldum in Rubrica depraesumpt.ex. Qu's Doctores legendos non dissuadeo. Praesumptio aut iuris S de iure, quae est gemina plumptio , dxqn ius praesumit,& praesumendo statuit, huius prael umptionis iuris & de iure effectus magni aestimatur,quia in cotrariu probatio no admittitur, ex quo minime inepte sequit, quod ex tali praesumptione is aduersus quem praefurnptio est, condemnetur. Huius praesumptionis iuris & de iure exemplum ponitur in l. final. C. Arbit. tutet. & in l. Antiquae. C. ad velleia. necnon utrobique notata P gl. Hinc est, qa periti aduocati anxie laborant ad colligendas praesumptiones seu coniecturas per se et satis frigidas ct fragiles, ut per eas moueant animu Iudicis. Utriusque praesumptionis passim sine numero exempla, no solu in canonico seu pontificio sed & Imperiali siue ciuili iuribus reperiuntur, quae referre mihi prolixum, lectori uero taediosum foret,quamobre ad ea Lectorem auidum si uelit remittimus. SV MMARO M. x Prodigus pater , ct in curvina proclamatus, an possit promittere filiae suae dotem, sine Dorum curasorum consensu ta Prodigus contrahere,oblignes fiaque bona alienoe rum potes. 3 Prodigus ct furissus in iure aequipatra ur . 4 Prodigus o furisur a Iudicis arcentur,ut nec agere nec corus ri
1 Actus redissitur nullus, sisti mirarum requisitamum defectum. 6 consenseus cuinatorum in obligarione prodigi, requiritur tanquamsolennitas,quae est deforma actus obligaturii prodigi. 7 Actus censetur nullus, si nonseruetur solemitas . 8 consensus cuina torum est necessarius,ad Usicaciam actionis prodigi.s Contractus prodigi, si insignempasiarur laesionem, non tenet.
Io Prodigaliter contrahens,etiam ante missionem in curatelam, refuisitionem reposcere potes.
I I smasti alia alienari uetuerens, nisi solennitates ad hoc requisitae
194쪽
12 Pater obligarur,de iure, dotare filiam, ad id compelli potes. 13 Talemum ossiciuini est,ritem , velante nuptias donationem prosi i dare progenie. I Qui suum exoluit debitum sua bona amplificae,ct mn diminuit. 1 s A criptum contra legem indultum,non ualer, msi dicaetur, non ob . pante tali lege . I 6 clausula derogataria iuris uri, solius principis est. 17 Alsientis bonorum ad libemuruis elocationem est prorsus necesseria . I 8 Alienatis utilis ct necessaria non uidetur prahibita. Is Hyn alienas,quisuis,ctinum coniunctas persinas conferi. . a o C se ob quam parer proclamarum prodigus semper consideranda es. ri Pater dotandosiliam , non sua dilapi τ. a a Filia obligarur patrem alimen re, si egera. , 23, Bonaporis censentur esse siliorum. 24 Filius dicitur possidere, possidente patre. a s Pater etiam nodigus, siligasum sitiam Himentare .i Alimentatio est iuris naturae. 27 Alimenta o dos, eodem iure censentur. 2 8 Habilitas personae, ante omnia quaerenda est. 29 amum quid non reperitur cautum iure , remanet sub regula. 3 o. Prodigus non test alienare, cpromittendo se illi Te .
3 I Prohibito aliquo,intelligitur prohibitum omne id , per quod ad illud
32 Prodigus non potest o alluma sua legare magnam sis parrimonii
3 3; Prodigus non potes testari, em relinquat ecclesiae. 3' Alienare prohibitus, alienais nequit in ecclesiam . 3 s Prodigus testari nequit, etiam inter liberos. ῖε DefeAitas fulennitatis, testamentum inter Abeos non uitias, duper sariue. 37 Testamentum imperfectum ratione uoluntatis,an ualeat ad pias causas, rere issiue t 38 Statutu, decretum,aut proclama, generaliter loquens , generaliter debet intelligi. 39 Statutum, decretum, antproclama , Parido non distinguit, distin-
o casui non exceptus, debet manere sub regula .
195쪽
4I Statutu potest limitare ,refringere O tollere ius comune O scriptis. a. Semper o ante ola actus debet subsistere expersona,alias corruit. 3 Melius es enim, ut sibi tui te rogent, qua te rupicere in manus librum tuorum . Filius nequis pacifici de bonis patris, patre uduente . s Iraalimenti, mn sit proprie essenatis . 46 Ab alta sis ad dotem argumetu robore care tibi diuersa Gratis. 47 DOrsi fuerit promissa,ct nonsoluta, maritus uxoreon alere rasin t netur, nec maritali assectuprosequi.
49 P rodote , in dubio semper est iudicandum.1 o Dotando parem dicitur fluere debitum rasurae .s I Debiti naturalis solutio, non es libem aditas .
13 mi est sequela matrim s.s Itina ius in accessoriis, quod iuprincipali es.s s Legare es me e M tagis, dotne uero necessitatis.s s Doris causa fauorabilior, quam alimentorum, uel etiam pia cassa. 37 Dotatas esse muliere r er uirgines, Reipublicae interest. 18 Vtilitas communis,necessariopraefertur particulari. 13 Aliquid no facere, O aliquid facere,no m debito mo , paria sunt . εο Τ facere infacere sed male , edi perperam paria sunt. I consuetudo ad usus famigerasae ciuitatis Brugensis. 62 mkunque in aliqua actu requiritur auctoritas ac eonfensus , illis deficientibus actus es mulus. 63 Requipio aliquo ad Usmtiam formam esubstantiam actus, requisito deficiente , cormit actus . 64 Mos ct ritus , idi ciuitatis Brugensis. 6 s Solemitate requisita non seruata, actus censetur nullus. εο In omnibus premissionibus O priuilegiis, obseruari debent flent
tales de ιure consuetudine , aut usu necessariae .
set Bonum fieri non suscit, nisi bene fiat.
6s Inter oes solennitates , praecipua es persoriae balisitas ct idoneitas. o Q, cu alio cotrahit. est uel esse debet non ignarus conditionis eius . a Ignorantia non habet locu , neq;prasumitur eo quod publice agitur. ι Scire scire debere , paria sunt.
196쪽
7 quando peccat in forma , si non ualet,quia a , t ago , nec ualere debet,ut uadere potest.
7 6 Parer prodigus ct in curareia,ctim causae cognisione pstus,necnon edicis publico proscriptus, filiae dutem promistoe,dare, atis tradere sine curarorum confiemsu,ne Pit. 77 PMer an tenea rer dotare siliam , quae sine eius consensu matrimois
7 8 Filia sine piris eo asino matrimonium contrahes, facit ei muriam. 79 Lis nulla esse potest , inter patrem ct sitiam .ho Pater filiam dotare non illi fur ed Iudicis Esicis dumtaxas comp lli potest. 42i ossicium Iudicis eostar postquam silias fam marita uis .
sq.Parer quando 'iam nubere distulit ad vigesimumquintum ramum que,eam nequis obaereda re , neque alimenta ei denegare , si postea in suum corpus peccet, aut si se Mere , sine pasnis con, seno , copulauerit. 81 In contrahendo matrimonio, line canonico , parris cmsinos, noris necessarius ,sed illorum emiser ius, de quorum mur- agitur, sufficit. 86. Quae tige permittente fiunt poenam non meremum. 37 Corere iis uuio, intelligitur etiam correctapoena. 8 3 . Delictum quotiescunque es e desiit,dsis θ' poena. 89 Parer ad duo copulative obligartir,ad silia maritanda dotanda. O Ad veritatem copulatiuae , rePiritur utramque parte esse ueram . si Filia ,si etiam nubat indigno, non potes ei parer dotem denegare , quum non sit sufficiens exhaeredationis caro es eo cclis,m rcti constitui possit, fecundum Ioan molen si Filia ex quibus causis post exhaeredari, ex eisdempossint ei alia memta O dos denegari. 3 3 Mulier indotata a uiro contemni et uenit. 94 Pater videturprohibere niane, qui conditionem non quaerit. 9s Malum facere uidentur,qui non studem ad bonum:
197쪽
s Mulieres sunt de his rebus, quae seminrisoari non possum. . s 8 . In materia spirituali ct canonica uri canonico saridum MLys Piri non facit iniuriam filia quae canonica tuitur permissione .
Ioo Iniuria remittitur mcatione ad coenam .
i oet Filia, quae in corpus sui peccauis .si in uita patris,ante ultimum . conditum elogium poeniteat, O se humilias exhaeredari nequit. Ioa Filia quando aliunde habet,undese alat, nequis petere a patre actomenta silia tamen diues, quae habet adiuride , quo se posset δε - . tare, est nihilotantis aparre dotanda. ro seruor ,si suo in testamento relinquat certum Benae,pro ea mari 'tamda,quae tempore conditi te tamenti iam erat maritata, quam - tiis causa relicti videatur cessare, tamen debet habere legarum. Ios A communi doctorum opinione in iudicando , nequaqua es re
Iob In laicando,non est ab Opinione glossae, habente post se unumsa -
. ' fum doctorem recedendum . Io 7 Starutum Brugensis o Humum Flandriae ciuitatum, Si quispra- .digo certam crediderit summam Io . aut Ioo. log Hreum ,
aut aliud quicquam, quin eo casu illi plenarie farii siet qui qua solidis Parisiensibus . Io 8 Curauores frequenter damur bono rum di paroribus. Ios Forma aedicti publici , seu proclamationis frugis ac aliis in Fla misi e sicis in prodigo ad obseruara . 1io Uxor prodigi simili curateia mancipatur, uno anhelitu,eadem sub forma ct modo, Brugit potismum . I ii Statutum de prodigo praeallegarum , an obliget,non solum in foro se
ri , uer etiam in foro poli. Ira ciuitatum recto res ct magistratur sarrita concedere possunt.113 Magistratus omnium Flamisiae tantasu ct oppidorum , indies sarma condere, earum; publicare cernimus, quae perpetuo obligarit. II statutum factum a capitulo , sede uacante, durat creara notis epL - fur , nisi reuocetur per episcopum creatum.1 Is Publicaris,est quoddam nutorium, qua probata . datur star uti m. ἰII 6 Stasima infora conficientiae an servanda ρ117 Qui a lege excusetur non peceat, nisi sit legi diuinae contraria. -
II 8 Sta a e in foro conscientiae paenite adi ct animae feoanda sunt, s
198쪽
scientiae, eximit. I 2I Ignorantiam habet locu , nes praesumisur in eo quod publiee agitur. Iaa. Paria sunt scire o scire debere. Iaas Edicia publica iram debent fingitiorum Gribus inculcari. 1 2 4 Qui cum alio contrahit,debet esse certus de contrabentis condiis si tione, o qualitate. Ias Fili amilias pecuniam muttians ,mutuum non recipit. S . C. Mace
Iis Exceptis Macedoniani. licet in foro ciuili habeat locum , nequaqua
tamen in foro eo scientiae. 7 Minori pecuniam mutuans, mutuum etiam non recipit. II 8 Prodigo pecuniam mutuans, mutuum recipere non potest,edictoD- tblico prohibiti pugnante. I 29 Contrahens noti iam cum quo mercatur ,habere praesumuur. 13o Forensisseu exterraneus , cum prodigo contrahens , nori ex fatur, . .
propter statistum praeallegarum .r 3 i Iusta causa in conuentionali poena. minime excusationem taribuit. 132 Duo mercatores quum s letalem quinquennalem fecisent, sinito quinquennis,aeter ex contractibus cum alio celebratis, rum obitagasur licet contrahentes sinitam esesocietatem ignomarent, quia perscrutari, seseque descietatis qualitate informare deta irunt , secundum Paul. Cast. 13 3 Statutum,licet uideatur durum ci asperum, esseruandum. a 3 Statuta inutilia este non deberit, neque seruire de uenis . 13 s Theologorum scrupuloserum opinio, circa ignoranter prodes crediata quando ct quando non solutioni obnoxia . . 36 Confe*ῖο prodigi,o ct quando ualeat,nec remississe. 137 Tutor aut curator, an alicuius actionis cessionem fulcipere possit, scontra pupillam aut minoremὶ Et si illam receperit, an illa uti,
I38 Administrior domino insidiari non idebet , qui ad eius custodiam Liasus est. 13 9 Atii mica minoris debitor. C. Qui dare tuto . uel curato. possunt , ν' - non solum in tutore aut curaetore administi ante sed etiara in non ι administrante, locum habeς. ,
199쪽
I o Matam factus i tutori aut curatori aliquid soluerit, id potest si o
I i Tutor aut cumarorsus piendo cessionem contra minorem , ipsi urect facti ab actione cadit. I 42 In minure omnis tam ciuilis, quam nam dis obligatis , auctoritare legis , est ipse iure sublata . . I 3 praesinit O fingit contra tutorem aut curasorem, actionis ce sonem suscipientem , aduersuspupillum , uel adultum,contra
quam in contrarium probatio nequaquam admittitur . 14 2 utor aut curatur non potes contra pupilluis uel Mutium , etiamsi uelit eam officio sinito exercere, cessionem recipere. 14s Tu r aut curauor tantam diligentiam pupilli a uiue is rebus quatam in propriis adhibere proculdubio debet. 146 Tutori curaro riuo nm licet fundos,reditus,id genusque alia, clasecretis malaque fide,maxime sine contutoris aut curasoris auctoritate,paruo , usiique necis, ere , ct comparare.
I 7 Cavillationibus, ct captiosis subtilitat bus , plerumque ueritas is
CAPUT NONVM. ER it soriasis qui hic immodicam meam reprehendere
perget prolixitate, quod prodigorum materiam aequo diutius, ac prolixius protraxero. Verum huius morsus ego susque deque sero, utpote contentus sincera mentis propriae intentione, qua utilissima quaeq; in comune usum proserre perpetuo studui. Huius aut materiae ubertas adeo animo meo arrisit, ut ea leui brachio trascurrenda esse noputauerim. Quin potius ei de diutius immorandu . Id eque hic varios calus non raro incidentes, qua potero clarissime explicare contenda, in quibus ipse a multis saepe consultias sui S consului. Primo igitur hiluc casum explicabimus. Prodigus quida, filia suam unicam. cuidam uiro nuptui tradidit eide j; in dotem promisit, diuersa bona mobilia, immobilia,seudalia S altodiatia, quaeq; praecipua suarum facultata pars fuere.Nuptijs aut celebratis necnon mensibus aliquot elapsis, suo a genero ad dote promissam exoluenda monia itus,& interpellatus fuit. vcrum is pater poenitentia no exi- sua ductus cade pronullam pecunia sibi retinuit,traditionc - promin
200쪽
ptoirutar si renuit,& recusauit, asseruitque sese ad dote pro
mittenda ac stipulanda inhabile esse,& suisse . Gener uero tale tergiversatione, ac promis ruuiolatione, indignabundo ut aequo erat aio pertulit, ringebatur acriter, cu socero Q odiose de non scruata fide expostulat, S promi stione dotis debere nihilominus esse ualida cotedit. Socer cotra impotentia promittendi constater praetexit, & promissa ideo debere esse inualida asserit. Hac in re nunc oritur q6. Rnpa
I ter a digus,& in curatela cum causscognitione, ' prout de iure,acet cosiuetudine seri pebs )positus, edicto i publico proscriptus, seu proclamatus, possit promittere filiae sus dote, sine suors curatorii cosensu Pro cuius quaestionis decisione, respondendu est, Quod sicut prodigus cui bonorum 1 t interdictio debite S legitime facta est, contrahere, obligare se suaq; bona alienarc no pol, per glos .in uerb. lege in 3 l. I. in principio. ff. de cura. surio. quum t prodigus S furio 4 sus in iure aequiparentur, i adeoqd uterque a foro S iudi icio arceatur, adeo ut nec agere, nec et coueniri possit text. est admodu notabilis, in l. Fulcinius .f. Adeo in sine uersic.
Ide quoq; in prodigo dicendu est, S. 6.stq; ibique Alexan.
de Imol. notat. Tex quibus caus. in pol se .cat. 1 extus non asperna dus, in l. Qui neq; S ibi Bald. T de reb. eor. qui sub tutet . uel cur. int, S pulchcr textus, in l. Properandu , ad fine C. de iudi c. cu sine numero similibus iuribus. Si nec ut . lam dotem filiae promittere aut tradere potuit. Qua obrem etsi alienasset hic pater prodigus, cessisset, aut dedisset certaqusdam bona in dote filiae, illa eade per curatores reposci poterunc, citra ulla promistae dotis consideratione, ob id φilla cedere, obligare, alienare aut quouis in O disponere nopotuit. Ideoq; siccesa, obligata, al: enata &disposita, des iure sunt nulla, latque hoc ob causas uarias. Primo. n. inuali-: da est dotis sponsio ob desectu sblenitatu, quae necessario Scde substatia iuris, in sponsione, siue alienatione bonoru re qrunt, iuxta. l. Iuli. 6. Si quis i fine. ff. ad exhibe. Cosensus ε n. curatorum, ut prodigus sese obliget oino requiritur,t tan L7 quam quaeda solennitas quae est de forma actus 'obligatori jPdigi,ideoque censet actu ε nullus, si isthaec co sejus no seruo