장음표시 사용
341쪽
rN ORBE cvs TARV sas Uῖt m nistris Argentiusilibus,se non alicno esse ani mo a concordia: itaque hortatur ut synodum inditan in qua de illa tractetur. Mira res. Nolunt isti
Romano Pontilici licere conuocare Sunodum &interim apri tam multas cogunt synodos authoritate prorsus nulla.Istas imponiaras indoctum viil gus non aduertit, Principes alijs occupati non sati considetan i& ita impune faciunt noui dogmatiste quicquid libet. Conuenerunt igitur Arouit otio: est oppidum ditionis Bernensium, quinque Eua oe. θηρ se ulia' Zuingliani prsdicatores, qui tutissimam aliquam δε ρ formam conscriberent concordiae cum Lutero in eundae. O miseram Germaniam, quae non videt quid sub pretextu Evangelij moliatur horum temporiim pseu leuangelistae. Si aD E Omisii sunt Veractitant,cur non idem docenti cur tam atrociter
Hoc quoque anno & apud Caesarem & Ferdinἴ fidum regem impense laborarunt Protestanteς υ non esset Camerae Iudicibus tueri causam Cati, ris ' sit, corum,quibus ipsorum facultates essent sib hol ' m onis praetextu crepte. Id quidem certe durum si & no multum a barbara seritato alienum, monaste riorum&Clera bona diripere, nec tame patόre miseris perfugium ad Imperij Iudices, quorum authoismate possentius suum obtinere. Quid vero laceret vel siccar.vel Ferdinandus, cum & Gallus minime quiescendum sibi putaret,& Protestantes iam usq--
sen facile' extorquere posse viderenturi In terim valde quiritabantur Euangelici, si quid a Camera
342쪽
' 3i4 COMMENTARIvs BREVIs RERUM quererentur Ecclesiastici, vel res suas repeterent. Atque haec quidem & id genus alia vocantur puruEuangelium,pura doctrina,purum verbum Dei.Sic Olim Iulianus apostata sertur dixisse cuidam locupleti Christiano, Christus vester in Evangelio praecipit, ut relinquatiς omnia. Da ergo mihi facultates tuas conuenienter Christi Euangelio. Scd no prae cepit Euangelium,ait Christianus,ut diuitibus, sed ut pauperibus res nostras largiamur. Porro Luteri iEuangelium no hortatur,ut tua relinquas, sed per- mittit etiam, immo Sc prscipit, ut aliena tibi usui pes.O prodigiosam rerum omnium in deterius imistationem. Oum Germani Principes,Augusti Gesaiares celeberrima passim in Germania Collegia, Epita scopatus,Coenobia fundarunt, & amplissimis redi tibus donarunt: hodie ea multis locis vastata, diru- .ra,dissipata cernuntur: nec tamen licet extrema caiar lamitate affectis,ius suum prosequi. Hoc anno Bςuxellis nubit Dorothea Christierni' Danorum regis filia Friderico Principi Palatino, hoc nomine quandoque ius sibi vendicauit in Da niae regno. quod tamen, Clare multis, bellis impliacito,non est satis prosecutus. Et Cesar quidem, si non defuisset opportunitas, videbatur Friderico inpius regni iure repetendo opem laturus. Eodem anno in Ducatu Uuirtenbergensi caupo quidam hospitibus carnes porci,rabidi canis morsu infestati,ededas proposuit parum hospitaliter. Vbὶ
homines ei' rei ignari carnes comederu mox Versi in rabiem,mutuis se morsibus lacerarunt. Calliu petit Hoc ipso anno e rebus humanis ablato Fracisco Mediolanta Sfortia,Gallorum rex a Caesare petijt sibi concedissem princia Mediolanense Imperium. Verum Caesar non igna patum. Ius,quantum ea ditionc ipse commodi haberer,
343쪽
Italiae parte potentissimo Galliae regi permisa, ille
non contentus co imperio,etiam aliena,sua pr se fini regna mox inuaderet, quod superiores Galliae reges fecisse meminera nullis precibus adduci potuit,ut Mediolanensem principatum Gallo conc deret. Ea res nouas rerum perturbationes peperit, ut iam supra attigimus. Porro ne Franciscus reue in Caesarem primus arma vertisse videretur, Sabaudiae principem auunculum suum sibi inuadendum sta tui ut eius ditionibus in potestatem redactis,expeditum in Italiam iter haberet. Porro cius principiuconiunx uxoris C faris germana soror erat. Eius belli causam hanc praetexebat Gallus, quod Sabaudus nollet ipsi Nieram Prouinciae urbem,persoluta pecunia,qua olim a Gallis oppignorata fuerat, re
nituere. Anno igitur is36.ineute vere aut circite magias
copijs Sabaudi Principis ditionem Galli inuadunt, multaque loca Duci destituto ab omnibus criptur, te nisi Antonius Larua Caesaris Dux egregius vali da manu eis occurrisset, Vercellas, quas obsidione premebant,& multa alia misero principi facile cripuissent. t ne quid illi ad summam calamitatem des esset, etiam Bernates Helvetij ad Lemanum usque lacum quae illius erant, vi abstulerunt. Causa haec erat: Geneuenses Zuinglianu dogma coplexi erant. Est autem Genetia fere in medio regionis Sabaia dicae.Princeps igitur,tum Zuingliani dogmatis P-fligandi causa,tum alijs rationibus permotuS, G nouam obsidet.Geneuenses sociorum Bernatum fi dem de opem implorant. Illi nolentos socios ne i sero, bellum Sabaudo faciunt, multaque illi ause runt. Ita & a Gallis &ab Helvetijs oppugnatus,ad
344쪽
Caesarem confugit,qui tum ex Africana victoria r . . uersus,Vbique in Italia summo omnium studio &Ab, po Π p Q cipiebatur. Neapoli quide amo ιώ - nistima in urbe hyemabat, ubi tum filiam notham Alexandro Medici celcbratis nuptijs in matrimo nio collocauit,cximia cum laude verae ac integerri mae probitatis,quod fidem Clementi Pontifici da tam, licet is iampridem excessisse te vivis, inuiolata scruaret, nihil permotus quorundam Florentinoi si patriciorum precibuς, qui ci quotannis gradem auri summam biferrent, si repudiato Alexandro, pristinam ciuitati libertatem restitueret. 7pol tu Sub id tempus Hippolytus Medices,qui Alexan. Nodices ad dri erat frater patruelis, quorundam adulationibus D/ tWd deprauatus, licet amplissimo esset Cardinatatus ti pura patri tuto, opulentisque faςerdoti js, multisq; opibus insignis, adspirare coepit ad Hetruriae principatum,
eiusque obtinendi causa necem Alexandro molitu; est: ea in re usus fertur opera cuiusdam magni viri.
Sed Alexander insidias depraehendit,scripsitq; Hulo Pontifici,qui ex Hippolyti familia quendam eiuς
facinoris conseium compraehendi iusit. Eare territus Hippolytus, ex urbe excessit: deinde ad ani mum rediens, tam immanis sceleris ductus poeni--. . tentia, cum Alexadro in pacem redire studuit. Itaq; Cesarem, qui tum in Africa crat, ad iro omnino vo--, . - ui sed a Proroga Siciliae negata ipsi naue, in quo
dam oppido agri Fundani confiij inops substitit, ibique febre pestilenti corrcptus sexto die ob ijt,iua
uenis longe omnium elegantissimus, robusq; omni bus florentissimus: scilicet ut insani mortalcs discat nullis neque corporis & aetatis viribus, neque qua-
tun libet amplissimis opibus sidere, neque vitae huius voluptatibus, sed uni vivo & vero Deo totos si
345쪽
IN ORBE ors TARVM ue y se Adere, cum in hac vita tam sint incerta & caduca omnia,ut ne puncto quidem temporis certa nobis si huius lucis usura.Porro Caesar cum esset Neapol certo nuncio didicit Barbarusani classe apud Alia s eram reparata,Bretantium abeuntem,S in itinere apud Mangonis portum Christiana vexilla praeserentem,Mangonianos omnes in miseram seruitute
in Africam captiuos abduxi sie. Dolebat illi immaiespiratae,quod tanta clade affectus fuerat expugnato Tuneto,noluitque Christianis id omnino impune .cedere. . Interea Caesar multa usus prudentia, cum Vene' tis scedus percussi.Vt eam in rem Veneti propcnsi- φ. oribus animis constatirent,no parum in causa fuit,/μ' . quod sperarent Caesarem principatum Mediolane-sem alicui traditurum.Nam neque Ctas arςm,neque , Gallum aequo ferebant animo tam opulenta Italiae ditione potiri,sed infirmiorem volebant, cuius vi res & potentia ipsis neutiquam formidolosa foret. Deinde Caesar per Ferdinandum fratrem & amicos principes in Germania militem conscripsit Intcrimvero Nouis Aprilibus Romam venit,ingenti trium
pho exceptus tum a Ciero,tum a populo. 'In Coena Domini lauit pedes duode in payrpe Caesaristrarum singulari pietatis af ectu, & non med Ocri ad- clarum f
miratione corum, qui huic spectaculo intererant. Onus. Lotos vero egregijs donatos muneribus a se dimita
sit.Fuit in illoPrincipe,ut ante diximu),modestia &humilitas incredibilis, amica & grata praepotenti Deo,qui superbis resistit,& humilibus dat εratiam. Iacob. q. Quatriduo aute Ronas moratus, pridie quam inde rabscederet,grauissima & ardenti oratione rege Fr - tιoriscum,circunstante Pontifice & Cardinalibus,mulis Iaria.'
346쪽
3:8 coΜMENTARIVs BREUIs RERV Mabrupisset, & totum sere terrarum orbem contra se concitasset.Demum is exitus orationis fuit,ut se pasratum diceret cum Francisco singulari certaminode ditionum iure contendere, ut reliquo Christia i i no sanguini parceretur. Erat tum commotus Clsari calamitate Caroli Sabaudiae principis, nec Iohanno Lotharingiae Cardinalcm,qui a Francisco pacis co-ciliadae causa ad eu missus apud Senas postea ipsum conueni admittere volui totus iam ad bellum regi inserendum intentus. Pontifex vero Caesarem
Complexus,orauit uti nevel no iniquo dolori pluς Cesari, mi tribuoret, quam Clementiae & pietati. Caesar dein s o. de reiectis Galli legatis,Senas proficiscitur, hono rificentisa me a Senensibus exceptus, oblatis urbis clauibus cum hymnis ad aedem summam deduci-Flarentiavi. xur. Florentiam abit,& Alexandri generi sumtamo studio colitur: quem hortatus est, ut ab insi dijs sibi caueret,non ignarus quod ea in urbeprino cipem ageret,quae omnis iugi impatiens,immodica cupiditate ad libertatem semper adspirasset. Atque utinam Alexander ijs monitis diligenter obtemperasse quae a grauissimo & experientissimo Imperatore non temere illi promebantur, non tam ho rendum vitae suae exitum habuisset. Scd de hoc suo
C sar deinde apud Lucenses quoque triduo moratus,maximum eius urbis studium,propensionem, liberalitatem est expertus .Postea ad Antonium I P.
Uam perueni qui parum tempestiuo consilio, di uersum hortantibus Daualo Vastio & .Ferdinando GOnχaga, Caesarem impulit, ut in Prouincia Gallo bellum inferret.Egerat iam Antonius cum quibusndam,ut Massiliam Caesaris exercitui proderent, sed ea res successuri non habui Denique eo tadem res
347쪽
redhi, ut ex itisperato superuenientibuς Helvetio. rum viginti millibus ad Franciscum regem, &iam
morbo castra Caesaris vehementer amigente, C sar CVir frire insecta Genuam redieritrinterim in Gallijs moria 'a te
rem oppetente Antonio Larua. Atque eodem tem-tat pore exercitus,que Maria Caesaris loror, virilis ani m.
mi foemina, in Belgis conscriptum duce Henrico assauio ad Peronam Gallorum urbem duxerat, in Belgas reuersus est. Magnus quidem Parisienses ita
mor invaserat, tantis copijs in Gallias penetranti bus,adeo ut iam urbi muniendae incumberent. In terea vero nouo in Italia conscripto milite, Gallus Genuam occupare mirabili astutia nititur:sed is co- . natus frustra fuit.Porro Paulus Pontifex missis tum . iaci Caesar tum ad Franciscum regem Legatis e coetu Cardinalium,ad pace hortatus.est,& licet id non . impetrarit,specimen tame eximis pietatis de se prs bui selictus optimi Pontificis ossicio. Dum ita in Gallijs bella serueti Franciscus Delphinus Gallis regis primogenitus incredibili to- Delphis,
, tius regni dolore ex hac luce morbo subitario sub- exe dis ὰ tractus est.Erat is quoque iuuenis annos nat' ocreis livis. decim, eximijs praeditus ornamentis, in ipso aetatis& sortunae arridentis flore positus: tam inopinato a casu admonens mortales omnes conditionis suae ut putent vitie suae diem,&sic Deo placitos mores ad extremum usque perducant diem.Sed hec quis persuadeat hominibus Erant qui dicerent, veneno interijsse praestantissimum iuuene, & co nomine qui dam Sebastianus Montecticulus in quaestionem ra
ptus, cum se id crimen doloris impatiens admisisse latereturiab equis in diuersa nitentibus discerptus
348쪽
eo M,TNTA Rrvs BR rvrs RERUM perij t. Verum is praecipiti suspicione appetitus, πι- , ctus doloribus, ut alii volunt, crimen a quo erat alienus,ita fassus est, ut Antonium Laeuam & Ferdi nandum Gonzagam eius sceleris authores diceret.
At illi viri egregi j detestabile sacinus a se depul runt,nullis psertim veneni indicijs in extincti co I ore existentibus, & affirmantibus plerisq; cx pilηudo immodico aestuantem, ac sudore di illuctatem Delphinum,nimis aut de aquam potasse,eaq; resibi
mortem concivisse,obruto natiuo calo C.
Hoc anno cum pessime audiret Luterani & Zula. iani concionatores ob dogmatum discordiam, rursus quandam inter se concordiam sarcire conati sunt,idq; in Synodo Vultienbergensi in aedibus Pa triarchae & Euagelistet Luteri.Sea cum verissime dicat sapiens,Inter superbos sem per sunt iurgia: concordia illa simulata fuit, non syncera. Nec potuit situm habere effectum, propteY alioru absentiam de absque magistratu in suorum consensu nihil stata tuere ausi fuere: sed nec ipsa quidem illius egregij conuentiis acta in luce edere sunt ausi, tam etsi scripta erant.Fuit ille syncretismus quida, qualis olim inter Cretenses,qui cum perpetuo intestinis ac mu tuis se bellis infestarent,vdi ab hostibus imminebat bellum,quandam inter se pace conciliabant,ut iunctis viribus facilius hostes propulsarent. Ita etiam Ziangliani cum Luteranis quandam simulabant piscem, ut signis infestioribus in Christi Catholicam Ecclesiam pariter inueherentur.Atq; in eo suidem inter ipsos conueni panem &vinii minime trans- substantiari,utq; eo nomine Catholicos,qui diuersum docent, atrocissime idololatriae insimularent. Sed Ecclesia Dei hqrcticorum calumnias irridens,in Eucharistia Christum vivum & verum Deum adO-
349쪽
rat cum omni antiquitate: & Christo ipse dicente,
Hoc est corpus meum,Hic est sanguis incus, ijs ver--26. bis certissimam fidem adhibet, sciciis non est cimia Lucaei postibile apud Deum omne verbu.In hoc enim tre mendo Sacramento oportet omnia humani ineeiiij argumenta procul ablcedere, & vel maxime fidem Aerceri,quae tanto est maioris meriti apud Deum, quanto minus rationibus fulcitur. iHoc anno multas Synodos habuere Zuingliani, quatuor Basileae,unam Tiguri, & generalem quan rciam apud Bernates,cui intersiteriit ex pagis & urbi bus coacti 3oo. parochi, minus quatuor, sortassis , pleriq; desertores monachi.Non dubiu quin istarii Synodorum decretis plus tributu sit ab hominibus rμ misere seductis, quam vel Tridentinae, qui tot ha- buit prεstantistimos viros,vel cuiuis alteria Cathois licis nabitae.Fuit etiam alia quaedam Synodus Uel
uetiorum Zuinglianorum Aroui ,in qua decretum est,neminem ex ministris Helveticarii Ecclesiarum mittendum ad Synodum generalem Euangelico- .rum,quq adi .Maij eiem indicta erat Isenaci,quod est Thuringiae oppidum, sed postea Vulticiabergae,
ut iam diximus,celebrata est. Hanc Synota videtur indixisse Luterus,&co nomine recusasse Helvetioς ministros eo accedere. Mirabiliter laborauit versis . pellis Bucerus,ut qualiscunq; posset in speciem coissari concordia,sed quibus no aderat spiritus Christi, qui unius Catholicae Ecclesiet & Doctor& mo
derator est,a qua se separant sectarij omnes, no mi- ruri est certam inter illos concordiam iniri no potuisse. Atq; utinam soli concionatores inter se mutuis arsissent disii dijs,& non etiam miserrimam ple bem in tam varias easq; pugnantissimas opiniones
di sectas distra iacui ullis Luceri quat uis ver- , -
350쪽
ndi eo MΜηNTARIVs,ARTVIs RnRvΜsutis declarationibus & machinationibus Helveth Zuingliani eo permoveri potuerunt, ut Luteri sen tentiae aut Buceranis figmentis subscriberent.Nitebatur em Bucerus illis persuadere, nullam in rebus B ip sed tantum in verbis inesse discordiam: quasi μ - non e diametro pugnent inter se, Christus est substantialiter praesens in Eucharistia, & Christus non est illic praesens substantialiter. Ita inanes saere Bucerant conatus,qui vir, ut ante dixi, no magnoperet curasse videtur,utrum huic an illi sentcntiae accede retur, licet miram prae se ferret in verbis & scriptis religionem :qua re permultis imposuit,qui hominis
Eodem tempore Ioachimus ridianus Sangallensis Consul, insignis Sacramentarius, scripsit sex libros Aphorismorum de cosideratione Eucharistiae, quibus aperte docet, quam non conueniat Zuin glianis cum Lutcro. Facessant ergo qui dicunt, pacem inror istos unquam synceram cociliatam. Di sentiunt acerbisti me in hunc usque diem, & in dies e suis scholis nouorum dogmatum monstrosos &abominandos producunt architectos, qui siniplex& incautum vulgus miserabiliter perdunt. Eodem anno mortuus est Basileae Erasmus Ro-terodamus,vir certe excellenti doctrina, sed qui in . plerisque scriptis suis non minimam praebuerit Lutatero &alijs perditis ac seditiosis hominibus tumul, tus in religione concitandi occasione. Extant libri eius,quibus id potest euidentissime doceri. Et ipse certe in Epistola ad Albertum Pium Carporii principem ingenue fatetur,quaedam a se facta scriptaq;, quae nec facturus erat nec scripturus,si hoc seculum eXoriturum diuinare potuisset.Sed interim in Col loquiis, ubi multa sunt ab eo no solum incaute,sed etiana