장음표시 사용
361쪽
TM ORBE GEsT ARVM. 3 3ΠuIus anni mense Februario Protestantes con- . ventum egere Sinai caldiae. Aderant illic etiam illota Conuet rum concionatores,qui cum deliberaretur de Con, Smalca lincilio a Paulo 3. Mantuae indicto, de mandato prin- ει, opum atq; urbiu euangelici nominis professi sunt, se iuxta capita confessionis Augustans & Apologissentire& docere in suis Ecclcsijs. Hoc quidem illi persuaserant principibus: sed quam vere, ipsi vide
xint. Certe ipsa consessio saepe in alias sermas mutata est. Nitebantur quida in hoc couentu cfficere,vede coena D ni & ecclesiasticis ritibus certu aliquid,
quod omnes sequerentur, statueret .Principes Ue ro,in isto ad eos Saxonis Cancellario cu altero quo'
dam nobili,de solo concilio illos agere iusserui.Videbant enim hisce de rebus inter istos praeclaroscuangelij buccinatores nulla ratione posse pacem si ci.Luterus morbo corrept', missiis est Gotham a principe Saxoniae,atque eiusdem principis volun '' er tale adierunt eum Bucerus & Bonifacius Lycosthe I ' nes, qui cum ad respondendum Heluclijs hortarens tur. At Luterus vi morbi se ait a scribendo impediis
ri, licet interim Basileensi consuli Iacobo Meyero criberet,Helvetiorum scripta sibi esse reddita. Sed nunquam adduci Luterus potuit, ut Heluclijs c
Hac tepestate orta fuit inter cocionatores Zuin
Ilianos de ςcena Domini rixa Itaq; habita est Synous Bernae ultima Maij,in qua decretu plane sacramentariu editum cst,& si c ea lis vel sublata est, vel utcunque in speciem sopita. Nihil em ab istis coi xionatoribus syncere & bona fide agitur.Huius an- Turri inini mense Iulio Parisijs turris Belliaca ad Sequana,in cenitur. qua magna vis nitri,sulphuris &pulueris tornactarij dita teruabatur,fulminis ictu sunditus euersa cst.
362쪽
3 COMMENTARI Us BREVIs RERvM Hoc sere tempore Paulus Pontifex maximus st Polus mil. ginaldum Polum,ex Margarita Eduardi 4. Angliae titur ad re- re is nepti prognatum,quem paulo ante in Cardi ae Angliae. nalium ordinem adsciuerat,in Britanniam legatum misit,ut Henricum regem ad saniora complectenda consilia reuocaret. Verum Henricus rex iam scri pserat Francisco regi, ut legatum ad se captiuum in Britannia mitteret.Eius rei comonitus Polus Car dinalis, ex Gallijs in Flandriam prosectus, aliquandiu haesit Cameraci. Inde Leodium abiens, aliquot et, menses liberaliter habitus est a Cardinale Erardo: post Romam repetij t. Si eidanus suo more pessime eam legationem interpretatur, tanquam propterea missus fuerit ad Franciscum regem, ut eum in Anglum inflammaret. Ita semper improbi homines exanimi sui prauitate etiam alios motiuntur. Et valde
hoc familiare est Sleidano & sectarijs dogmatistis. Ofilibus,ut Romanos potifices & catholicos quosq; magnopere studeant apud omnes in summum odi um & inuidiam adducer licet interim illi piam doctrinam & purum ac syncerum Euangelium & incredibilem vitae innocentiam sibi impudenti vani
Mense Octobri Iana Sonacria,quam ab Anna Boordi fgici lenia rex Angliae Henricus suo iunxerat matrimo-
miori niO,filium Eduardum peperit, sed ipsa duodecimo
post die vitam cum morte commutauit.
Per id tempus quo paulo ante diximus in Belgio viguisse bellum,multa Gallis apud Allobroges eri puit Dauatus Vastius Caesarianorum dux inclytus,& cum iam binis castris obsideret Taurinii & Pin rotum, Gallosq; ad summam alimentorum penuri am adduxisset,in ipso tempore Henricus Delphinus ercitu superuenies,reb nccessarijs grauissimu
363쪽
o Br cvs TARUM. ' 34s pressos subleuauit. Inde vero de pace tractari coeptum est, ictis primum trimestribus inducijs, R ijs rursus in alias trimestres, denique in longiorex prorogatis. Cum Cassar in Italia esse miserunt ad eum lega- L. N. Mios suos Protestantium ordines. Illos Caesar quido C M. audiui sed occupatus robus bellicis, respondit se plegatum illis responsa daturum.Hoc cum Protesta tibus renunciatum esset, illi conuentum indicunt Sinaicaldim ad septimum Februarij anni huius die, Con istis ubi omnes adessent. Adduxerunt eo primi nominis Smaleat iis
concionatores suos,Luterum,Melachthonem, Bu- cus.cerum,osiandrum,aliosque multos: qui tamen ita inter se erant animis concordes, quicquid interim extrinsecus simularent,ut quodam Cadmeti fratres. Et ut parum aliquid lector nouerit, concionabatur
illic isti sectarij theologi:Luterus iustificationis sulfundamentum esse voluit Relationem, quae est mi- Osi Ur finitimum entitatis, hoc est, nihilit,ut ipsius habet di a disputatio typis excusa. Osiander vero prorsus e dia- μM metro cum illo pugnans, fundamenti loco posuit ipsam diuinam essentiam,quae est smul omnia.Uult enim,eade iustitia qua Deus esentialiter iustus est,
nos quoque iustos esse oportere.Luterus aute, non revera, sed tantum tintutatiue coram Deo iustos
nos haberi dicit,perinde ut olim Alexander Magii' apud Lacedsmones his verbis in deos relatus est: Alexander vult esse deus, Deus esto. Et licet haec in- . . ter se maxime sint diuersa,tamen Principibus & re liquis Ordinibus illis versuti homines visi sunt puxum putum Euangelium & ipsissimum Dei verbum praedicaremec animaduertebat quibus dolis & fraucibus ab istis Euagelistis circuscriberentur.Interim mire execrabantur summum Pontificem & Docto Y s rei
364쪽
eo MMT NYARIVς Allivis Rrnu Hxes Catholicos tanquam Antichristi sic enim vocant Pontificem administros & satellites,& non vi debant eos,qui isthuc ipsis persuaserit,re uera ipsi simi Antichristi praecursores &prinunctos esse.Sed quid hoc magnopere mirandu in principibus, cum etiam plerisque doctissimis viris satis interdum n gocij facessant importuni Sc versi polles homineῖ, dum omnia ubique rimatur & excutiunt, & si quid uspiam occurrat,quod velia speciem pro ipsis se
Cere videatur,id mire exaggerent, illud mirifice j ctitent deis ut saepenumero non pudeat ipsos impudentissima vanitate ad suum sensum detorquere,
quae tamen sciunt nihil pro ipsis jacere: . scilicet ut indoctis & imperitis aliquid dixisse videantur. Has fraudes si persentiscere potuissent Principes, puto equidem suis dentibus infidos homines discerpsis sent potius,quam ulla in re sibi sequendos statui
i sent. I , Sed ut ad loeationem Protestatium reuertamur,
- tria potillimum illi a Caesare petebant: primum,
, ne commodaret fidem sparso de ipsis rumori, quasi R ' eum Gallo & Anglo foedus secissent:deinde,Vt O merae iudicium cohiberet: postremo,ut qui post paciscationem No ribergicam in foedus Smalcaldicii
recepti essent,eius quoque pacis beneficio truere Levisu Cotur. Caesar ad illos misit MatthiamHeldum procan-fam ad Pro cellarium,virum eloquentissimum, qui in publico stantes. omnium consessu die is.Februarij accurate respon-dχ.Hortabat inter alia Caesaris nomine, ne Cain rae praescriberent,nec ius ipsum impedirent. passim . enim ad Caesarem & Camerae iudices deferebantur miscrorum querimoniae, qui se rebu3 & sortunis
omnibus exutos in integru restitui rogarent.illoruuero preces Ceseuut erat pijsiimus, negligere non potuiti
365쪽
INAEORBE OT SYARVM. 3s potuit,licet in terὶm Protestantes, a suis ecclesiastis instigati, rem se D E O gratam pristare arbitrare
tur,si ecclesiasticos,psertim monachos,profligaret. Hoc vero Christi Euangelium non docet, res ali nas priuata authoritate, intamo legibus omnibus &summo Magistratu acerrime vetante, sbi usurpare, aut pro suo arbitratu alijs conferre. Et quia Cam Ne iudices plerunque sentcntiam serebant, qua iuberentur ablata restituere, Protestantes cos ferre nolebant.Ita oportebat miseros rerum suaru serre
direptiones, ncc tamen ullum a iure subsidium p tere. Quis vero hoc docuit Luteri scilicet Euange lium .Sed hoc Euangelium iura omnia, & totus orbis Christianus damnat. Prius videndum crat, qua aequitate, tuo iure, quibus rationibus hoc Euangeliu niteretur. Certe illi,penes quos summa est apud Christianos authoritas, quibus diuinae& humanae leges nos obtemperare volunt, hoc Euangelium iampridem execrati sunt. An non vero plus tribue dum est totius orbis iudicio,quam unius detestabi 'ais apostate,cui nec id quidem tribuedum cst,ut ali
quo num cro habeaturi Vcrum Protestates,ut a Lu-
'ζro,& id genus alijs edocti erant, omnino pati no. Iristi tinraluerunt,ut aliquid contra ipsos ecclesiastica bona si, rq μμης bi vendicantes, Camerae, id est, Cesareae Maiestatis CμMMmmiudicium valeret:putabant enim sceleratos homines & idololatras,hoc est,monachos ut de alijs taceam omnino profli andos: & interim apostatas monachos haud sociis atque CHRISTI Apolos complectebantur, quorum omnium parens
Luterus in summo apud eos honore fuit, qui si nihil aliud fecisset, quam quod, omni abie
Oo pudore, ausus est virginem DEO sacra- -
tam suis nuptijs copubre. hoc solo nomine
366쪽
I. siquis c. uinianum imperatorem religiosissimum iam olim de Episeop. ante mille annos legem sanciuisse, ut capitaliter in
Heri eum animaduerterctur, qui sacram virginem, non
dico rapere, sed attentare tantummodo iungendi matrimonij causa,aut oculos impudicos ei adij cere auderet.Impius ille apostata Iulianus Imperator ad eiusmodi incestas nuptias conixisse legitur,sed ce te Christiani principes connivere minime deberet. II uin eum Μult pHterea alia in eo conuentu dixit Heldu;:s-- postera vero die cum Saxone priuatim locuts,mul-
tam ei Caesaris erpa ipsum beneuoletiam indicauit, sed quam hactenus ob disparem religionem in eum
declarare satis nequiverit. Itaq; hortabatur eum ad concordiam, ad adeundum Concilium vel legatos eo mittendos,ad ferenda auxilia contra Turcam,ad contribuendam pecuniam in Camerae iudicium.Sa, xo se cum suis communicaturum respossit. Deinde Prosessatio 1 Februarij ad omnia foederati omnes responde-W sem. runt prolixe,quae omnia commemorare nihil attinet.Nolebant Cameram contra se procedere,nole- bant a suo foedere excludere quenquam, licet No ribergae conuentum esset,iae quis ante Concilij definitionem religionem mutaret: porro in id foedus non admittebantur sere,nisi Luterani &id genus homines: Orabant Caesarem, ut Camerae iudicibus, ne ipsis molestiam ullam crearent, interdiceret, requaedam alia:sed ita orabant,ut precibus armatis vitviderentur. Nam si secus attentaretur,& si qua vivfoederatis inferretur,se socijs minime defuturos
Quod si Caesar permittat omnibus aditum ad vera doctrinam, sic enim vocant Luteri dogmata) tum se propensius pretstituros,quae de Turca & Camera
Caesar postularit.Multa deinde deConcilio dixere, quod
367쪽
IN ORBE GESTARUM. 'quod liberum esse voluerunt, scilicet ubi Luterus cum sito grege aut parem,aut superiore etiam prae Romano pontifice locum & authoritate obtincret ocontra morem omnium seculoru. Multa ibi acerbe V I in Pontiscem dicta,quod is doctritiam non solum verbo Dei,sed etiam vetustis concilijs atque doctoribus contrariam inuexerit atque defendaticum tamen reuera non Pontifex,sed Luterus cum suis co-cilia & doctores omnes no sine contumelia reiecerit,& sua pestileti doctrina,quae in multis ipsi' quoque Alcorani impia comenta loge superat impieta te,florentissimum Germaniae regnum, adeoq; tota fere Europa in summas calamitates,bella & odia intestina,incredibiles animorum dissensiones,& nultu inon malorum genus pretcipitarit. Sed hic & id genus alia multa licet Principum & foederatorum no mine proponerentur,non tamen a Principibus, sed eorum concionatoribus petulanter conficta fuere.
No desunt vitia in Ecclesia Catholica,sed quod doctrina eius pugnet verbo Dei dc concilijs & Do ctoribus antiquis,id isti sycophantae nunquam do
cere poterunt. An vero non scatet omni nagitiorugenere istorum nouorum dogmatistarum vita Annon Luterus ipse fatetur, suae sectae homines vel Luferami
decuplo Sodomitis peiores euasisset sed hoc illi i stimbuta.
importuno solius fidei buccinatori imputandum est. O si in Christianorum pectoribus non penitus lux omnis rectae rationis extincta suis et: vidissent quae dogmatu horrenda monstra, quam prodigiO- 1sas ct immanes tenebras pro Euagelij luce,quas de- inique tigrides, quosve lupos pro veris pastoribus eomplexi essent. Ubi dicendi finem Protestantes recerunt,Heldus Hel reis euestigio eis respondit, tuter caetera periniquu esse sponderi dicen a
368쪽
alterius partis rationes & argu monta cognosci, im
taneum sit, ut in omni controuersia pars utraque ex aequo audiatur, neque secundum alterutrius narrationem, etiamsi ra nihil a vero abhorreat,
quicquam pronuncietur. Tum quoque nullo iure fas esse, quenquam vel religionis, vel alia qua uis de causa ,rebus suis spoliare. De Concilio ait grauissimu fore Imperatori, si ipsi iam exceptiones
contra facere velint,cum no sint nescij,quantopere eam in curam Caesar incubuerit,ut Concilium qua doque cogeretur. Quod ad Pontificem attinet,spe
xare Cesarcin, illum tanquam prqcipuum ordinis Ecclesiastici caput, pro sui muneris ratione, Christiane sese gerere,nec de illo quicquam omnino sinistrum suspicari. Licere tamen ipsis,si quid secus de illo norint, in Concilio modeste proponere, iteque de serma & modo Concilij.nanq; ut ea in re ipsi alijs nationib' prescribere velint,id sano minus quum esse:neque iplos persuasum habere debere, ipsorum theologos solos sapere, reliquos omnes bardos & bliteos esse: alijs quoque locis passim viros & cruditionc & pietate prestantes inueniri.Haec& id genus alia dixit ibi Heldus,ut erat excellenti doctrina & mira ingenij dexteritate. Eodem aute die venit eo legatus Pontificis Epi,
scopus Aquensis,sed a Protestatibus no magna eius ad Protestas fuit habita ratio, cum tamen etiam Turcarum tyr leti nus legatos Christianorum comiter excipiat. Die Ietatus Pontificis alus cu Lanigrauio colloqui.
quodam voli is leg DIlle respondit mi non esse integrum,& codem fere momento adsit Luterum ea calculo grauiter de
369쪽
IN ORBE GTsTAR v M. 3Πbentem. Poterat id e sua domo facile videre Iegat', sed debuit aequo ferre animo apostatam monachii Pontisci maximo,cuius ipse legatus era longe anteferri. Protegam.
Ad ueldi dicta vitimaFebruarij iterum Protestates tiumrsta prolixe admodum responderunt: sed referre piget, stimquia eiusmodi sunt,ut precia rae Germanicae nationi apud exteras nata onus ous ignominia potius quam laudem sint paritura: verum hec quoque non Prin- Upes,sed cocionatorcs ita coposuerant,ut identide
splendide mentirentur. Denique in hac responsio- Re cIHisne Concilium a Pontifice indictum reiecerut.Aiut Courissiunccnim iudicandi potestateria non ad solum Pontia scem & Episcopos, verum ad Ecclesiam pertinere: quo quidem in numero sint etiam reges & ceteri ordinci: dicerent apertius,etiam cerdones, lictores, carnifices, garrulet anus,ambubaiarii collegia,pha macopolet. Quis vero ista non irrideat Scilicet pro
nunciare de Ecclesiae dogmatis pertinet ad laicos, immo & ad cocos & subulcos.O vastisiima dogmatistarum Euangesicorum c citatem. Et isti sunt puri
doctrinet & germani Euangelij synceri atque int
gerrimi pretcones. Oportebat sane Germanos ad ebusmodi crededa no temere adduci,oportebat priscet Germanorum constantiae meminisse, et in reb' gra uisiimis summa, uti par erat, uti grauitate & ma turitate. Verunt sc Si id genus alia versuti homi ncs passim caistis facile persuaserunt. Prius autem quam is conuentus dissolueretur,quod fuit 6.Mar iij, ad Galliae regem datis literis, eius bencuolentiam & amicitiam captarunt. Rex eis liberaliter re, spondit, licet ex animo Luteri dogmata detestare tur: sed mutuis se auxilijs ut communirent, res ipsa
370쪽
scriptu re Per id fere tempus ctiam rex Angliae scriptu ediis aut Ῥα. di quo se ostedit no multum tribuere authoritati summi pontisicis,neque venturum, neque legatos missurum ad concilium Pontificiu:& alia pleraque . . satὶs acerbe in Pontificem, quem Catholici tanto . propensius obseruare & suspicere debent, quod ab illis tam hostiliter oppugnatur, qui Luteri quam Christi Euagelium sequi malunt. Multum hiretici plerique omnes quiritantur de tyranido RomanoruPontificu:scilicet extinctam vellet illam summa au- . - thoritate,qua hactenus hqreses omes oppres sunt. Turco vera Hoc anno Solymannus Turcarum Imperator μ LRst molestissime ferens Lusitanorum potentia in India que prolatam,maxima ipsius regionibus detrimeta adferro,interclusis Arabici sinus nauigationibus, quib' Memphim hodie Cairu vocant atque Al xandriana omnis generis aromata & mercimonia,&inde in Europam aduehi solerent, quae iam per Vastissimum Oceanu in Lusitaniam aueherentur,atq; inde porro in Anglie, Belgij, Germanis,aliarum quo regionu emporia dispensarentur,hortatu Aegyptij pr fecti ingentem triremium & aliorum nauigioruclassem magnis impendijs institutam,contra Lusita nos misit,ut eos ex tota India,vb1 iam illi munitisti
mas aliquot arces construxeranr, exturbaret. Iam
paulo ante in bello Persico contra Tam masum in feliciter suscepto didicerat Lusitanos quosda scio
petarios & tormetorum magistro qui maiora to menta & fundere & perite dirigere Persas doceret, regi Persarum militasse.Id vero eius animum Vehementer in Lusitanos exacuit. Nons sina. Obiter hic comemorare libe in intimo Arabici sinus termino montem Sina situm,qui natura saxe