장음표시 사용
121쪽
quant in est mixtum adversarium. In quantum est copus istum, dividitur in vaporem humorem, corpus solidum. Et cognoscunt i
haec omnia mixta , quia tanguntur, videntur; quia praece illa uia causae producentes vel va-Porem vel humore ia, vel corpus solidum quia adsunt harum causarum essectus Et quias comparentur corpora repleta vaporibus aut humoribus , aut corporibus solidis , ve sunt lapides , sive vermes, sive alia eiusmodi apparebit procul dubio , inter haec corpora summam reperiri similiti dinem Co- gnoscuntur quoque hae disserentiae causarum per se dicantium in quantum adver- 'santur corpori uinque adversentur meri Do Egninatis, Qualitatis, Substantiae e Vbii, idcirco si fuerit in quantitate supera icta de Gl g fuerint humores, cognosci queunt, inquit Hippocrit. I. Aptaori ex regione, coeli statu , aetate morbis nibus quidem verbis proposuit signa redundantis humoris desumpta ex causis, esse libus. Nerum ut pateat quomodo significetur ex causis redundans humori sciendum est causas humoris alias esse efficientes, alias materiales 3 efiicientium alias ver i producere humores re dundantes, nonnulla Vero vel consei a re es mutare. Oeia erantium redundatis umoris ali. sunt proximae quaedam vel 31 einotae ite his lomnibua significantur humores redundantes j
122쪽
raris conditio, regio anni tempus, de cons mi lles sunt causae remotae Dessicientes, ut , g aer, regio, anni tempus calidum & siccum,uit labo- riosa,vigiliae, curae, nimiam flavam bilem pro ducunt& significant Ets diutius agant, atram quoque bilem generantoc indicant. Anni Verdtempus, aerin regio rigides humida, ocium,&alia hujusmodi generant .indicant pituitam, Hujus generis est sexus aetas Ideoque indicare consuevimus mulieres esse pituitosas, mares biliosos, adolescentes sanguineos,juve- ne biliosos, constantes melancholicos,senes pituitosos. Quainvis aetas sexus inter effectu, quoque temperamentoria reponi possunt, Meo 'mediante redundantes humores quoque signi scare: Hae tamen omnes causis remotae sunt qquoniam regio, anni tempus, non nisi median te aere aetas vero 3 sexus, non nisi mediante temperamento redundantes hiamores indicant:
adeo quod temperamentum calidum quoque innatum sint caussae immediatae producentes cisignificantes superfluum humorem . g. ali dum siccum temperamentum producit Ἀ- gnificat redundantem bilem: si diu agat,pro ducit significat quoque superfluam melan- choliam Neque enim frigidum siccum tem peramentum producit, Min quantum causa si- gnificat melancholiam, sed potius ut ejusmodi diffectus clancholiam indicare consuevit. Ca- iiduini humidum temperamentum sangui
123쪽
nem superfluum produciti significat frigidum vero 3 humidum pituitam. Et quamvis, rnanes laumores ex unico temperamento iecori. sunt,ut tamen redundantes, varium temperamentum desiderant, a quo producuntur Sc Ignificantur. Calor innatus plurimus, sanguianem copiosum producit: paucus, pituitam, atq; etiam ille sanguinem copiosum, hic vero pitui-aam redundantem significat, Quae vero causae' non es iciunt, sed conservant vel mutant humores sunt laedentes &juvantes Qui temperaiatis causis juvantur,in laeduntur ab intemperatis, superfluos non habennii mores. Qui autem laedutura similibus, juvantur a contrariis habent superfluos humores, v. g. quos calida se sicca juvant,pituitam superfluam habent: Quos frigidam humida . bilem, S sic de caeteris. Prieter causas ossicientes locum habent materias μ' η ales. non solum eae, ex quibus varii generant tur humores, sed illae quoque propter quas geniti redundant, Walii etiam, in quibus redundantes colliguntur. Pro diversitate itaq; cibo rum diversi sunt humores. Ex cibis enim cali dis&siccis,bilis abundans ex frigidis .humidis pituita producitur ignificatur. Nam quemadmodum cibi magis cum uno quam cum alio humore sunt similes ita quoque magis in
unumquam in alium humorem vertuntur, Meum superfluum significant. Hoc tamen decre- Ium non est perpetuae veritatis.Nisi enim diu l
124쪽
im ' Vm ζς0xis, ex cibis non producerentur
humores eisdem cibis consimiles verum eXiecoris temperAmento humores cibis contrarii quandoq; proficiscuntur Nam eae cibis temperatis non deberent produci humores superflui: propter caliditatem tamen Sc siccitatem iecoris,
ex eisdem cibis redundans bilis generatur, χπε frigido& humido iecore,pituita. Servada quo est quantitas, ordo, tempus sumptorum ciVborum,Si enim cibi calidii sicci immodice ca- triantur degenerant in pituitam Quod quidem ab omnibus observatur, de vino quoq; potenti. Si enim immodic bibatur morbos quoq; pro ducit frigidos, at poplex iam, pilepsiam, Vertiginem, arthritides,& eiusmodi alios E paucis
vero cibis producitur bilis. Dum n. paucum est: alimentia, pars dulcior sanguinis a calore supersissatur,& in bilem convertitur eo modo, quo me per ulteriorem coctione sivetustatem temporis amarum efficitur. Ubi vero ordo per x e litur,corrupti gignuntur humores.Nam si prius comedantur cibi durae substantiae,ut caro bovina legumina,Meiusmodi alia deinde capiantur. limenta tenuis substantiae, facilis digestionis, ut lac,ova sorbilia, consimilia. Non generatur melancholia aut pituita ex his, quae sunt durae sui bitantiae,neque sanguis ex his quae facilὸ concoquuntur,&optimae sunt substantiae:sed chylus producitur nidorosuso humoro corrupti con
125쪽
surgunt. Si etiam te:npus ciborum con ruum non ervetur cibus quamvis calidus csiccus ' tui ante illam prius assumptus fuerit in e gredigestus,abundans pituita generatur.&ex eo . genita significatur. Praeter has causas, ex quibus a generatur humores habent quoq; locum retentae evacuationes,ex quibus geniti redundant et Iignificantur. Si omitus bilis, qui frequenter contingit alicui supprimatur, ex eo bilis super- sua significatur Quod dictum est de hac retenta evacuatione, idem de omnibus aliis dici debet.
Si sermo fiat de causis materialibu , in quibusl
colligutur humores,e ijsdem apparebit, humores superfluos quoq significari. Si repleatur ven itriculus aut cerebrum, significatur abundans i- ut quod illic sit sedes pituitae : Si repleatur vel bilis: Si venae, seros vel bilios humores vel sanguis. Si uterus, sanguis: Si pleura biliosus inguis redundans significatur: qnandoquideli in eiusmodi partibus praedicti humore colli iconsueverunt. Cognoscutiar quoq redundant A liuinores ex his,quae essentialiter inhaeret dummodo tame humores a propi ietate non advera
tantur. Quod quidem dixisse volui propter hii
mores pestilentes,quia nec sensu,nec mente, secundum es entialiter inhaei etia, percipi postant:
quamvis e effectibus, e eatis compari
tione cognoscantur, ut patebit postea Hinc cupio Vos colligere , nonnullos inal existi maue, non desum signa ab est entialiter inhae-
126쪽
rentibus Putant enim nos per essentialiter inhaerentia intelligere ea,quae secundum naturam insunt partibus similaribus: cum tamen O per. I. Tentialiter inhaerentia intelligamus formam, Ideam ipsorum indicantium, quam etiam pro' posuit Hippocrates, quemadmodum os docui in expositione phoris io primis et dum dixi, constitutiones morborum denotari exan- tempores morbis ipsis. Nonne per morbos Hippocrates intellexit formas seu deas morborum quae cum sunt sensibiles, signa quoq; ua- rum constitutionum dicuntur at nisi caperetur sonum ab essentialiter inhaerentibus, sequeretur quod humor pestilens indicaret. Probo
lens, quamvis non cognoscatur ex mentia iter inhaerentibus,cognoscitur tamen ex Eme tibus. ut ex febre pestilenti Ex Causis, ut ex aere pe- stilenti,&e Comparatione,ut est omnibus manifestum. Si ergo non caperetur signum ab el- sentialiter inhaerentibus, cum humor pestilens
ex aliis sontibus cognoscatur, sequitur quod quoq; sit indicans. Siquidem istud est indicans,
Stellectui est perspicuum. Caeteri tamen hum i res redundantes,priete pestilentem, ex eorum formis seu es sentialiter inhaeretibus cognoscun- tur. Si eniti corpus tangatur calidum siccum, bilis redundat: Si frigidum humidum,pitui- in licet enim immediatὸ, dum tangi
127쪽
EMIOTICA tu corpus, non tangatur humor mediante tamen corpore, quo continetur,tactu persentitur.
Quod dicitur de his duobus humoribus idem de aliis dici debet. Tanguntur quoque humore excreti unde excreta pituita, quemadmodum docuit Hipp. a denat hum tactu apparet frigidissimi humidissima. Habent etiam humo-'res suos effectus, quibus demonstrantur, inter lquos sunt colores, odores, sapores, secundis qualitates tangibiles, veluti est crassities, viscidi-Jtas, tenuitas. eiusmodi alia. Itaque ex coloro flavo corporis bilis redundans rubro, sanguis: Ex nigro melancholia: Ex Pallido redundans pituita significatur quemadmodum colligere licet ex Gal. 4. Aphoris in comm Aphoris a. Huiusmodi tamen colores, abundantes indicant humores, dummodo non retrocedanti humores, quemadmodum docui in interpreta
tione Aphoris secundi, primae partis Potissi amum tamen color in facie, in oculis,&in vena magna sub lingua perspiciendus est, ut docuit Gal. . in sextum de morb. vulg. a 4. eiusdem 1 4. Mi c. Siquidem hujusmodi parcetes valde cito ex colore humorum inficiuntur, Minsectae statim significant redundantes humores erum non solum ex colore corporis lcontinentis, sed etiam ex colore contenti, quod excernitur, superfluus significatur humor. Si tenuis& flavus pallidus exeat humor, bilem excerni indicat atque eandem abundare Si
128쪽
pituita: Si nigeri crassus, melancholicus si pallidus uidus, serosus humor abundans sindicatur. Habent praeterea humores qualitat tessensus gustus quibus cognoscuntur. Itaq; si is por humoris fuerit insipidus , qualis etiam dulci dulcedine aquae appellatur, redundans pituita inspida dicitur e lignificatur. Si sapori fuerit valde dulcis sanguis abundans demonstratur. Verum non solum ex saporibus temperatis, sed ex calidis e frigidis significantur, humores. Nam si de calidis sermo fiat, ex sapi re salso, pituita salsa aut serum salsum significar tur ex apore amaro, pallida bilis,vel flava et vitellina indicatur aeruginosa vero, satodes Scea atra, quae ex humoribus adusi is producitur, acrem habet saporem, quo indicatur. Si sermo
cii t de saporibus frigidis, ex sapore acido acida
pituita, quae es crassior, quam insipida, temon- stratur Ex acerbo vel ὀ&austero, melanchOlia naturalis indicatur quae si fuerit valde terrestris, erit acerbus , sin minus, erit austerus Et si parum calefiat, in aliam bilem p. n.Vertatur. erit acida Si vero comburatur acris, quemad modum dixi Odorsi fuerit iucundus, igniscat non redundare humores, sed temperatos repe riri. Si foetor aderit, putridos redundare humores aut putredini obnoxios significat. Propterea cors bra calida e humida, quonil in sunt putredini obnoxia foetida quoqua
129쪽
ino vel corpori Qui iracundi, furibundsunt bile abundant citolidi ad risum prompti, de incontinentes, sanguinei maligni, proditores, simulatoresa iniuriarum memores, a- 'tra bile abundant : obtusi ingenio, pituita: memoria felices sunt melancholici facita comprehendunt imaginantur jnguinei epituito si Propterea ad discendum pueri Madolescentes sunt valde dispositi non autena qui sunt provectioris aetatis eruit ex eius. modi signis abundantia potius humorum in sanis , quam in agris corporibus significatur Nunc tamen sermo sit de abundantia humorviri in corporibus aergis. Itaq; mania, ut affectus p. n. attingamus, exsuperantis atrae bilis praeter naturalis est indicium. Tristitia & timor sine ratione inelancholiam naturalem abundaro plus iusto indicat Delirium cum furor bilem superfluam cum risu vero sanguinem exsuperantem significat Obstupescentia autem denotat abundantiam pituita Atque, ut breviter omnia complectam assecinus animi nonarantum temperies, sed etiam huna es, quibus prodeunt. demonstranat, luemadmodum colligi.
Affectus quoq; qui ex humoribus corpori com-a
130쪽
municantur, humores, quos consequuntur, in-l dicant. Et quoniam in praesentia mentio fit de humoribus in corpore aegroto abundantibus idcirco effectus tantum horum humorum licet recensere. Cumq; eiusmodi humores in corpore aegro habeant rationem caussae: idcirco producunt quoque vel morbos, vel symptomata, a
quibus significantur Morbos proposuit Hipp. dum dixit i Aphoris a . Inspicere itaq; oportet
regionem, aetatem anni tempus, .morbos.
Morbus enim calidus siccus, ab humoribus genitus, ut plurimum redundantem bilem significat, quamvis quoque atram quando a bilem exsuperantem vel pituitam salsam significare possit. Calidus 8c humidus morbus signi scat abundantiam sanguinis, velut est nflammatio. Frigidus & humidus abundantem pituitam denotat, velut anas arca,o dema, alii eius modi morbi Frigidus & siccus morbus, veluti sciri lius denotat abundantiam melancholiae.Et non tantum ex toto morbo, sed etiam ex parti bus morborum significantur abundantes hu- mores Partes morborum sunt periodi. Ita l. si periodus quotidi invadat, significatur abundans pituita Si de tertia in tertiam, bilis: Si de quarta in quartam, melancholia. Et si accessio perpetuo undem servet tenorem , morbum produci a sanguine significatur. Vehementes
morbi, qui ex humore gignuntur, sanguinem debilem sequuntur, quandoq; atram bilem Debiles