장음표시 사용
11쪽
crct eius ter maxἱmus, ex Hesreis disinorum coenitionem mutuatus,in P maπ-δroes Asclepio occlusiorem habuis eloquentia in , ut nihil obscurius excogitari e Iψιυι bagiirect m meros tenerati suus, ad quos rerum omnium referebant ca M. Et Plato , post Madianuitos in dia titatione, dialogo fri sit libros, imi sermone
quem Tim os babsit,contemtus ea causas rerum duinarum in occulto esse, ideoq; ιυ-
na co..cιhauit dubio di oluit perplexa dile fit, uerculeam haereticae prauitatis necauit Fγdiam, es in Sanctorum Patrum gae. omatibus ex abditissimis latebris veritatem in lucem protulit, ut Ecclesiae montes, es Reli ionis desuperioribu uis irrigauerit farcu
comparare arbitrari bunt , nisi Angeliea Doctori contradixisω Pelusiam vobis in trigris commaculassent docDinam. Impudentia oui nee addiotest) Ianὰ erubescenda, aduernus νι ratis Magi Brum, Anx cum Doctorem ex Fanne X II.plusquamn
de hem,ex mucentio V. Linea Ecclesiae, ex stio V. interpraetem diuinae voluntatis, ex clemente V HI. una mente atque ioce conclamatum. His adde va de mirandum,
nihil rumores aetatulos obLiras quod Savm fimus Praeeptor nonpraesenserit, syrmesar Hime exsturrauerit, veluti Caietavi, Taprioli, Thoma Anglici, Ioannis de Ne
eoti, Heruei Britoms, F quamplurimorum intus o extrahialam Thomi liram tessan- σαν monimenta , qui eis isdem mi Ptiei Sialommis Amye clypeis armati, D. Thomam cum M.Tluma ex ea tu, concinantes emitieutes his occurrerunt hoctibus,atque desua pro irarunt. st inter multos, non resimi gradus Aquarius noster etices in Thominicia
ea loe consiciens,1 nundant; sulcos enituit, Commentarijs in lib. . sent. Diluridationibus Metaph. M itiςnibus super ι b. de ρbysico auditu, in de Anima a Ferranearterasque Nusenus editu, PMqs mandatu . Hιe doctissimus bomitiq; pater, compilauis denique ruita D. Thomas,tentiam, Formalitatum defit di tinctionum , in .sentι latuin,atque de Significationibus terminorum doctrinam,licet rasan mortepraeuenτas Fescere nequiverit. Hare in visimu consitutus,eoram situ Patribus, ne crea Huria quae mibi cum itu communia erant, iterum atque iterum rogans tin imperans co reme, M oonum Forma utatum opus anquam nouumpartum in lucem ederem protriuigarim . fmuspetitsoniosevolens debens tibenter acquieui. Iraus, quod Marco vi ιυ me νιuens πυιtafunctur exoptabat, quamprimumserficere curaui. -
12쪽
Iolutumas opus,ac tripliei Tereo digessum, rore perso sum , Π Ie fons p Nuus in Fluuium scatebraret maximum, em istud dicarem Te uuius p chnicius in troaui homine intererrimus, 'atura fortimae cinusseaus bonudonMus. nobi h tu, demtatis,streobitatis radiis emicans Frabatur,o' solus Occurrit , cui Patris O auarii ac meum Eaborat-diear Mem Uaberi, Tua res' virtu/υ, . Flaminei clinetia,gratitudo Mitridatis,Sistae An rigentim tiberautas,Scipionis autboritas, Vaurij Publicolae humilitas, Pompei pietas, Acrisii Reguli veracitas ,μ-ma Melesti, Scaeuoia fortitudo, Seleuci iunitia, Cambysis ιuditium,in Amor patria arti furii in me meamq; Dominicana Religionem ριetas in obstruantia, I
a catum ιn iacem edere. Susciperar oblatum, o quod tuum essprotege ovi commmmoradum tibi e
13쪽
Inuitaq; Deo nectar Iunone ministrat Perpetuum magni stans Iouis ad crathum. Et noster celeres insidera Aquaria, ἰά Gressus, perpetuis vivere temporibus. Inuito nobis nectar Plutone ministrat, Formalitatum dogmata dans cyathis Dicite quis melior, quis longo carmine dignus, '
14쪽
Collectae per R. P. F. Matthiam Aquarium, Sacrae Theologiae Magistrum,ac Regium,& publicum Metaphylicum in almo Gymnasio Neapolitano.
UONIAM formaltatum ae dintinctionum cognitio non minus difficuliatis, quamvissitatis habet plurimum, nostrum, intellectum
ad omnIum rerum contemplationem expedi-ιum ,promptums reddat, ad veritates cum creatas tum et erio diuinas rimandas extollat,
atque Encisopiadia quadam cateras perlustret scientias: idcirco ad has formalitates 'ost tot, tantosqueformias antes in Scotica schola, es ta querroistarum2 iuxta I homin/ca dogmata,in quibuae Othobeaveritas, j heologica a Iertio, D. Thoma Genius, ex Periis pateticasntentia ce nitur .post elaboratas Metaphrsicas dilucida
tiones omnino nostrasee cosuertat intentio, ne hu ignoratis per ab
rupta gradiamur, or profundam, soceram, Augelici Doctoris doctrinam omni ex parte minime calleamus. Nam qua doctrina est ista formaliorZ qua di*inctionibuν plenior Z qua autem clariore quave loeup elior' Itaq; ut ipsam facilius eius professores consequi, atque perpendere possint, breuem ex ea libelrum de formasitati ae cogetimus,Logicis,ae Philosophis,er Theologis alis utilem in quo per capita, fr alphabetum, distinctiones, es nominumsignificata ,
- contradictiones , necnon or terminorum Logicalium cognitionem,cum memoria artificialis compediolo quo facilius ea,qua adnotata An lectores retinere valeant iuxta vires tamen nostri in
geni perstrinximus. D quibus omn binoidefecerimus, corrector
ribus ut adiutoribus grauas agemuου.
15쪽
A R1A s fuisse sententias peritissimorem Doctorum Hrea di
stinctionum numerum,nemini obscurum esse debet. Nam aliqui octo esse distinctionum genera docuerunt. nempe distinctionis rationis,distinctionis ex natura rei,distinctionis modalis, distinctionis formalis, distinctionis realis,distinctionis essentialis, distinctionis se totis subiectiuε, & distinctionis se
totis obiective. Alij vero Doctores,qui Nominales appellari solent,tria tindistinctionu genera esse astruunt, scilicet distinctionis rati nis ratiocinatis, distinctionis sormalis,&distinctionis realis. Sententia tamen Diui Thomae temper, & ubique locorum suae doctrinae filii, diro tantum esse distinctionis genera, realis videlicet & rationis. quia ex Aristotele, & alijs Peripateticis non cognouit,nisi duplex ens,nempe reale re rationis, ut ipsemet Aristoteles P sesiuS est 3.metitex. I 3.& 6.met tex.8.dumens sussicientissime partitus est per ens in anima,quod est ens rationis, & per ens extra animam,quod est ens reale. Et ε. met.tex.
declarans passiones entis, inter alias voluit idem & diuersum, seu identicum, & distinctum esse affectiones ipsius entis, ex cosequenti identitas,& diuersitas, seu distinctio non poterit esse, nisi realis, aut rationis ad mentem Aristotelis, di omnium bonorum Perip
teticorum, cum passio non excedat subiectum, neque excedatur ab eo. res quoque comuertitur cum ente, .met.tex. .sic quoque,& distinctio realis conuerti debet cum distinctione rerum . namque omne non idem alteri, aut re, aut ratione est non idem: sic etiam
omne distinctum, aut re,aut ratione distin 'i debet. quia omnis distinctio est, non identitas: quandoquidem omne differens seu diuersum,& distinctum,dc disserens, aut ratione diuersificatur, dissere,&distinguitur, aut praeter opus intellectus distinguitur, didisserti
atque diuersisicatur, di sic re & realiter . Adde q, si datur aliqua identitas.quae non est rationis, ipsa non erit per opus intelIectus,neq; realis, quia non habet extrema distincta realitur: ergo datur diueritias, seu distinctio,&ditaretia.que non est realis,neq; mationis. Patet hic discursus. quia quot modis dicitur unum oppositorum,tot modis dicitur & reliquum: sed identitas & distinctio sunt opposita: igitur scuti multiplicatur identitas, ita multiplicatur & distinctio. Hinc Arist. .met.tex. I 6.distinguit. Aliqua esse eade secundum accides .ut album & musicuna aliqua esse eadem specie .ut Socrates & Plato: aliqua esse eade senere. Vt homo & leo: aliqua esse eadem analogia,ut accidens de substantia in ente.Sic etia aliqua sunt diuersa,& distincta peraceidest& aliqua distincta,&diuersa numero:& aliqua specie:& aliqua genere. uiod pulchre etia tetigit S. Thomas de mente D.Dionysij Areopagitae.I.paric qu*st. i I. art. I. ubi dicit quod non est multitudo aliqua non participans uno.Nam quae sunt multa partibus, sunt unum toto: & quae sunt multa accidentibus, sunt unum subiecto r & quae sunt multa numero,sunt unum specie:& quae sunt multa speciebus,sunt unu genere: di quae sint multa processibus, sunt unum principio.
Verum sicuti ens reale multipliciter abdiuiditur, ita etiam&distinctio realis cum sequatur ipsum ens)multifariam partiri potest. andoquidem aliqua dicitur distinctio
realis, apud S.Thomam. quae est inter rem & rem existenter; sicuti duo indiuidua elusidςm species: ita Sortes de Plato dicuntur distingui distinctione reali realitate existentiae, nam sortes per se existit distinctus a Platoneo . Est & alia distinctio realis, quae est inter rem includentem aliquid reale. & non includentem illud. Verum quia id quod includitur.duobus modis esse potest vel reale intrinsecum, scuti est rationale in homine; vel reale extrinsecum. ut disciplinabile: hinc fit .vist aliqua distinctio realis inter rem includentem aliquid intrinsece, & inter rem excludentem illud: de hoc modo animal & homo distinguuntur reat iter. homo enim intrinse-cE,Nactu includit rationale quod tamen animal non includit. Et est doctrina Porphyrij in praedicabilibus .cV.de disserenti js; Differentia est qua species abundat a genere . Tertia ergo est discinctio realis inter rem includentem aliquid extrinsece,& inter rem
16쪽
eMIudentem illud, sicut homo & disciplinabile distinguuntur reaIliter hae distincti ernam disciplinabile differt ab ipso homine, fingendo.disciplinabile sit eadem re quod
natura hominis, quia includit extrinsece disciplinam,ut actu per quem definitur, quam quidem disciplinam homo in sua definitione no includit: propterea homo & disciplin bile hae distinctione reali distingui dicuntur.Hoc etiam modo suppositum,& natura di- Supposita ereuntur distingui in substantiis separatis:quia suppositu vesic includit subsistere, quod est qui per se existere,non tamen intrinsecessed quodammodo quasi ut proprium actu per quem possit definiri,si definiretur. Natura autem non includit huiuscemodi actum iubsistendi. In substantijs vero materialibus suppositum, & natura distinguuntur distinctione reali intrinsecE,quia suppositum puta Sortes,distinguitur a natura sua per hoc quod includit
materiam indiuidualem,scilicet has carnes,& haec ossa intrinsecE: quam quidem materiam indiuidualem non includit natura ipsa et ipsim quoque suppositum includit accidentia sua extrinsece, quae tamen neque includuntur ab ipsa natura r & ideo natura di suppositum in rebus materialibus distinguuntur realiter intrinsecE, & extrinsece .ponitur & alia distinctio realis in doctrina S.Thomς,quq dicitur realis realitate esse tiae:& hac distinguuntur diuersae res essentialiter:quemadmodudulcedo,albedo, do rub do in pomo,dicuntur distingui hac distinctione reali realitate essentiae, non autem realitate existentiae:quia cita alia sit essentia albedinis,& alia dulcedinis,& alia rubedinis, non tamen albedo per se existit sine dulcedine, & rubedine in pomo. Hae distinetione reali distinguitur anima a suis potentiis, ut scribit ipse S.T m. r.par.q. 7.M. I .vbidi sputat,utrum essentia ipsius animae sit sua potentia de asserit, v impossibile est essentiam animae esse potentia suam: & multis rationibus ibi probat, sicuti & de spiritualibus crea- --- --
bus disputatis de anima,art. I s. unde haec distinctio est famosa indoctrinas.Thomae. Ponitur quoq; alia distinctio realis respectiva apud S.Thom.Vt patet I .par.q.28ar. 3. ubi quaerit,utriam relationes quae sunt in Deo realiter adinvice distinguantur: dg conci dit, s in Deo est realis distinctio, non quidem secundam rem absolutam,quq est essentia in qua est summa unitas & simplicitas, sed secundum rem relativam, seu respectivam. Et sie dixit Boetius in lib. de Trin. quod substantia in diuinis continet unitatem,& rei tio multiplicat trinitatem: unde si relationes non distinguerentur ab inuicem realiter, non erit in diuinis trinitas realis,sed rationis tantum, quod est haeresis Sabelliana . Alterum vero membrum distinctionis,quod dicebatur distinctio rationis, est duplex, Distinctis r
eandem doctrina propter authoritate Boetii,in lib.de hebdomadibus,ubi dicit, Intueor in rebus aliud esse quo sunt bona, aliud esse,quod sunt. Ex quibus locis habetur.* alia qua est distinctio rationis,secundum rationem significatam,seu conceptam, quae dicitur distinctio rationis ratiocinatae apud Thomistas,& secundum modum significandi, veluti homo de humanitas,lignum & dolabile, Deus & Deitas, quae disterunt nominibus definiti uis,de modo significandi: & in tantum distinguuntur istae propositiones secundum rationemquod hF propositio est haeretica Deitas generat Deitatem:& ista est propositio catholica,Deus generat Deum,ut patet in principio decretalium de summa Trinitate,& D man.
ect. a. quod unum & ens disserunt seeudum rationem significatam,& ratiocinatam quia 'unum addit supra ens nesationem diuisionis r unum enim nil aliud sisnificat, quam ens indiuisum:& propterea dicendo ens unum,n5 est nisatio. Est & alia distinctio rationis, quae dicitur secunddm rationem concipientem, seu significantem: di est illa in qua intellectus utitur uno loco duom,dicendo, Sortes est Sortes: quia de una re potest intellecius formare diuersos conceptus, propter vim quam habet ipse intellectus: idcirco potest de inuenire diuersas distinctiones rationis concipientis, seu ratiocinantis: unde non est e
dem distinctio rationis quando dico, homo est homomam homo prςdicatum distingui tur ab homine quod est subiectum : & quando dico, homo est animal rationale; animaΙ enim rationale distinguitur ab homine distinctione rationis, sicut definitu diistinguit' mei is, is
a sua definitione distinctione rationis ratiocinatis,& ratiocinali. Ex his ergo condi i et
apud Diuum Thomam dari distinctionem realem realitate existentiq: & distinctionem realem inter rem includentem aliquid intrinsecE, & excludentem ad: & inter rem includentem aliquid extrinsece, & excludentem illud. iste sunt tres distinctione pari.
17쪽
insm est distinctio realis realitate e me. minta est distinctio realis respectiua .
sexta est distinctio rationis ratiocinatae . septima est distinctio rationis ratiocinantis . Additur quoque di distinctio modalis,quam docet S.Thomas leti. . I .Periherm. quando dixit,quod Sortes currit tarde,& Sortes non mouetur velociter,distinguuntur distincti ne modest:& ouum est animal in potentia,& ouum non est animal in actu,distinguuntur distinctione modali. Et hic numerus distinctionum colligitur ex doctrina s. om
AE e doctrina de rinalitatibus est tota sere Metaphysicalis,&nnda
tur super 4.metaph.tex. . ubi Mistoteles asserit, Metaphysicam considerare ens, & passiones eius tam simplices, ut sunt, unum, verum a bonum, aliquid, & res: quam etiam disiunctas, ut diuersum, idem , simile, dii simile, aequale, & inaequale . Et super .met.tex.7.& r . Vbi
docet unu in substantia facere idem, in quantitate aequale, & in qualial tale simile. Iῆt super met.tex.ao ubi disputat de quod quid erat esse, an sit idem,vel diuersum ab eo cuius est. Sic etiam super Io metaph.&s.& IO.ubi considerat quid sit idem, aequale , simile, pluralitas, & diuersitas, diuisibile, & inaequale . Haec omnia sunt fundamenta huius artiis, quae particulariter docet, quae sit diuisio , quae distinctio,quae non identitas,quae se habent sicut magis commune,& minus comm ne: laomnis diuisio est distinctio 3: non Econtra,& omnis distinctio est non identi eas, di non econtra. Nam diuisio est per partes materiales quantas, aut inter partes entita tiuas non quantas. Primo modo diuiditur aliqua linea in partes suas: secundo modo diuiduntur partes entitatiuae materi in diuersas portiunculas materiae.Nam si ab ipsa s
eluderetur saltem per intellectum quantitas, &quaelibet forma substantialis, posset fieri diuiso imus materiae inter partes entitatiuas: ex quo sequitur, Quod omnia illa quae diis uiduntur, necessario distinguuntur, sed non econtra, quia multa distinguuntur, quae non diuiduror, ut duo Angeli, de duae animae: sie etiam intellectus, & voluntas dicuntur dis stinsui inter se, sed non diuidi: sicut etiam quando dicimus, Sortes est Sortes; Sortes Vt subiectis' distinguitur a Sorte ut praedicatum, sed non diuiditur.Omnis etiam distinctio
est non identitas, seci non e iitra. quia aistinctio debet habere ambo extrema postiuat sed non identitas lassicit, ut habeat virum tantum extremum positiuum, quemadmodum lux dicitur non esse eadem tenebrae, sic etiam habitus non est idem cum sua priuatione Lhie, unum einemum est positiuum,puta lux,& habitus; alterum vero extremum in pria uatiuum, scilicet tenebra,& priuatio. Et ex hoc sundamento deducitur, ψ distinctio nouest quoddam absilutum,sed quid respectivum,& deprςdicamento ad aliquid ut patet es definitione sua. Ad aliquid enim diculur quorum esse est ad aliud se habere sed distincti est huiusmodi, nam omne distinctum ab alio necessario est distinctum. Et deinde omnia opposita possunt esse simul distincta per comparationem ad diuersa, di illa dicuntur escretatiua,sed idem & diuersum sunt huiusmodi: verbi gratia,aliquod mtest esse idem alismi,& distinctum ab alli sicut magnum per respectum ad y anum milij & paritum per respectum ad montem magnum. Ex quibus clare patet distinctionem non esse de genere a selut una, sed respectivum. Et 'edecipiaris, Nota,*non est res ctivum praedicamentale, sed transcendens; quia distinctio competit enti antequam descendat in decem genera, igitur distinctio non potest esse respectus praedicamentalis,sed erit transcendens, cum circuat omne genus, immo competit etiam Deo glorioso, ut patet de distinctione
diuInarum Perionarum,ut probat S.Thomas prima parde.quaest. 3o. de mente Athanasij, Alia est persona Patris,alia Filii alia Spiritus sancti .Et i. sent.dist. a.q. I .aP.6.5: de pote tia Dei,q. y.ar. 3.&'pusculo I. cap. o. α in quolibetis quolibeto 7. q. 3.ar. I.& . contra Gentiles, cap. 3. 6c in pluribus alijs locis docet S. Thomas distinctionem coueniri diuinis Personis,& diuinis relationibus, tu n tamen diuisionem,& diuersitatem: unde vitandum
alieni,diisepantis,& diuisonis, & eonfusi, & multiplicitatis, a mysterio sanctissimae Trinitatis, sed utimi distincti si Hrie fortuna aIiquis Doctor authenticus usus nierit nomitie diaerentiae, cibet sumi differentia pro distinistione, ut notat idem
18쪽
Gentiles,ca I . II.& de potentia Dei,q. .art. I. propterea dicendum est distinctionem Mere spe m transcendentem,& est respectus intrinieciis adueniens, m talis respeciais stille,qui oritur posito termino,& iundamento in quacunque distantia,ut paternitas inter patrem, de filium,qui pater & filius distinguuntur distinctione reali respectiva, & haec distinctio vocatur respectus intrinsecus; respectus vero extrinsecus adueniens est ille, qui non incipit ab aliquo termino adueniente,nisi prius fiat debita dispositio; sicut posito ligno,& igne,n5 statim nascitur actio,nisi prius faeta approximatione: dicitur etiam quod distinctio est respectus disquiparantiae,cum habeat extrema alterius,& alterius rationis, sicut respectus aequiparantiae ille dicitur , qui habet extrema unius rationis, cilm etiam distinctio sit terminus metaphyficalis,necessario sequitur ut sit realis vel rationis,& quia realitas descendit a re, res autem venit a ratus,rata, ratum,quod est firmus,firma,firm re haec res sumitur dupliciter,uel secundum essentiam,vel secundum existentiam, existentia autem secundum doctrinam Sancti Thomae, I. parte, q. 1'. art. a. & I .sententiarum, dist. 13. . I.art. 3.& de potentia Dei,q.9.art. I. idem est,quod res naturae, subsistentia
hypostasis, dc si1bstantia prima, di sic in Deo ponimus tres subsistentias, tres hypostases, de tres existentias relatas, siue personas. Alij vero dicunt, quod res eptest esse ipsius subsistentiae, existentiae,& essentiae.Res se suentiae,siue subsistens est illim,quod est incommuoicabit ut quo,& ut quod;& quia i eommunicabile est priuatiuum,& priuatio intelligitur per habitum: unde Cicero,& Plato dicuntur incomunicabiles, ut quod,quia non praedicantur de pluribus,& ut quo, quia non sunt ratio essendi alicui substantialiter, vel accidentaliter, & tunc in ultima actualitate non ordinata ad ulteriorem formam. Res vero existens est uniuersalior,quam se sistens,& est illa,quae aIiquid habet esse extra causam,& intellectum, ut Sortes postquam est preductus, di hoc est esse entitatiuum, quod habet materia prima, quod est extra causam,& intellectum, εc ideo dicituriquod est res existens Res vero essentiae est ipsamee ensentia, quae aut est insinsulari existente, aut est in intellectu, ut in illo relucet obiectum per speciem inteli igibile. Sed hoc membrum, quod ponitur ab istis,seilicet esse subsiste eiae distinctum ab esse existentiq,est contra Arist. 1 .meditex. is .ubi distinguit substantiam in duo membra tantum: in altera quod dicitur quidditas,quam significat definitio prout dicimus,quod definitio significat rubstantiam rei,quam quidem Gratiam Graeci usiam vocant,3t nos essentiam: aliud membrum dicitur substantia, quae est subiectum, vel suppositum.quod subsistit in genere substantiae, & hoc qnidem communiter accipiendo nominari potest, & nomine significante intentionem, & sic dicitur suppositum. Nominatur autem tribus nominibus significantibus rem,'uae quidem sunt res naturae,subsistentia, Athypostasis,secundiim triplicem consideratione substantiae sic dii .Secundum enim quod per se existit,& non in alio,vocatur existentia,vel subsistentia:illa enim existere,& subsistere dicimus, quae non in alio, sed in se existunt: secundum vero quod supponitur aliculnaturae communi,sic dicitur res natur sicut hic homo est res naturae humanae: secudi vero quod supponitur accidentibus,dicitur hypostasis,vel substati arunde iIllud quod taetria nomina significant communiter in toto genere substantiarum, significat hoc nomen persona in genere rationalium substantiarum,ut ait Boetius in lib.de duabus naturis, Scuna persona Christi. No ergo est ponendum illud tertium membrum,quod aliqui fingunt de re existenti, quae est extra causam suam, &intellectum, ut materia prima, quia talis doctrina expresse aduersatur Aristoteli, Boetio, di Merres, de omnibus Peripateticis.
D. distinctione re . retatate minentia.
Is et Nerio realis dicitur quae est inter rem, & rem: res Vera sunt qua- Funiam rum una remanere potest, alia desinente, & econtra, ut Callias di Titius :inter haec duo datur persecta distinctio realis realitate existentiae,seu sub-otentiae, vel suppositati, & personali, Callias enim, tanquam existens, & '- subsistens,& suppositu,& persona potest existere absq;Titio,& Gotra. et in .habetur in praedic ilibus a Porphy.c.de specie quado loquiuir de indiuiduis. Docuit
19쪽
Domit etiam 1 sitam distinctionem Aristoteles 3 .metaph.tex. I I. ubi ponit, quq sunt illa quς conueniunt in cie,& differunt numero; & exemplificat de his indiuiduis, quς distinguuntur hac distinctione, ut dictum est. Ponit etiam & Sanctus Thomas hanc distinctionem I .parte, quisl. ao. ubi disputat de amore Dei,& prisertim art. . in qua qu rit, an Deus semper diligat magis meliora , 3 ponit questionem illam de Petro, d Ioanne quis istorum magis ruerit dilectus a Christo, an Ioannes vel Petrus quia Petrus fuit magis dilectus in membris suis, Ioannes vero in seipso, licet praesumptuosum sit de hoc iudicare: & ostendit, quomodo inter haec duo datur haec distinctio realis. Eandem doctri
Aliqui vero dicunt,declarando hanc distinistionem realem,quia illa est,quae reperitur inter ea,quorum unum saltem per diuinam potentiam manuteneri potest sine alio,vt paries & sua albedo, & omne accidens separabile respectu sui subiecti; vel distinctio realis est illa, quae reperitur inter ea quorum unum per se est causa iniciens,vel finalis, & aliud est per se effectust vel distinctio rem is reperitur inter illa, quorum unum est generans, di aliud genitum: dicunt etiamquod distinctio realis illa est,qus inuenitur inter ea quorum extrema sunt entia positiva, ita quod unum de altero non praedicatur abstractive, di hoc pacto dicunt,qudd Deus benedictus,nui est summὸ simplex,lieet non simpliciter simplex, cum sit resolubilis in plures conceptiis, distinguitur realiter ab Angelo, qui est simplex, sed non summὶ simplex,nec simpliciter simplex, veluti ens quod habet conceptum simpliciter simplicem non re lubilem in aliquem priorem, qilam admodum etiam dicunt de ultimis disserentijs, & passionibus entis . Hinc distinctio haec realis, secundum aliquos Formalistas, coincidit cum illa distinctione quam vocant se totis subiectiuε, quippe quae distinctio est allatas inter aliqua duo extrema, quorum realitates sunt distinctae, & sepa--ο 3 -υ ratae ab inuicem in actuali existentia,loco,& situ: ita quod non conueniunt in aliqua realitate subiectiva, seu in actu existendi, ut duo indiuidua eiusdem speciei. Alii vero Formalistae dicunt distinctionem se totis subiectiuὸ non coincidere cum distinctione reali realitate existentiς,quia corpus & anima sunt realiter distincta reallitate existentiae,& tamen non distinguuntur se totis subiective,quia non sunt actaliter separata: unde volunt, quia illa dicantur se totis subiective distingui, quae in aliqua realitate potentiali contrahi bili ad ipsa per aliquas alias realitates conueniunt, vi homo, & leo, quae conueniunt in conceptu animalis, qui conceptus est contrahibilis ad homine,& leonem per aliquas realitates,puta per differentias specificas & formales.Sed opinio istorii videtur contrariari doctrinae, quam alibi sustinent: docent enim Deum, & creaturam se totis subiectiuὶ distingui,quia in nulla realitate potentiali conueniunt;& prςdicamenta etiam ponunt se totis subiective distingui, diuinas quoque personas, & diuina attributa hae distinctione distingui docuerunt, & tamen volunt haec omnia conuenire in conceptu quidditativo vniu b ipsius entis: & cum hic conceptus sit quaedam realitas diuisibi- Iis, & contrahibilis ad inferiora, puta ad Deum, per necesse esse, & ad creaturam per contingens esse,sequitiu ex istis,quod vel Deus & creatura non se totis subiective distinguuntur, vel quod non conueniant in conceptu quidditativo vni uoco ipsius entis: idem etiam dico de praedicamentis. Nec valet illud quod dicunt, disserentiam esse inter ves- uoce praedicatum, & esse potentiale praedicatum: dicunt enim ens esse univocum dictum de Deo,& creatura, siue uniuoia dictum de illis, sed non est potentiale: & propterea diris,a ην- cunt, quod ens non est genus ad Deum&creaturam,sed alia univoce pridicabilia,actuamis mi Deion bilia per differentias limi potentialia, & sic volunt genus generalissimum vel subaltemer ς' -- dicere conceptiun potentialem, & propter hanc potentialitatem inclusam nullum genus continet Deum sub se, quia potentialitas omnis repugnat Deo; haec enim responsio non valet, quia si illa dicuntur esse eadem se totis subiectiue, quae conueniunt in aliquo potentiali,ergo illa dicuntur distingui se totis subiective, tuae no conueniunt in aliquo potentiali, eum dupliciter intelligi possit haec conuenientia in potentiali, secundum quod duplex est potentiale,vno modo diuisibile per disserentias sis ales,& sic verum cst quod Deus,& creatura, & praedicamenta non conueniunt in aliquo potentiali: alio m do,quod conueniunt in aliquo potentiali distinguibili per modos,pnta per finitum S: infinitum, per necesse esse & contingens esse, per independens esse & dependens; & sic non possunt subterfugere, quin Deus &creatura non conueniant in aliquo potentiali sic quoque & praedicamenta necessario conueniunt in aliquo potentiali, cum distinguantur Permodos, & sic accidentia di substantia se totis subiective distinguerentur, natu diuina isti hu-
20쪽
ω humana hoc etia modo distinguerentur, materia & forma hae distinctione differrenti de breuiter omnia quae possunt conuenire in aliqua entitate potentiali distinguibili. vel per differentias,vel per modos; idcirco melius est hane distinctionem se totis subiectiu8 derelinquere,& inhaerere distinctioni reati,quam nos posuimus,quod illa est quae reperi tur inter ea,quorum unu potest existere alio non existenti,ut Callias & Titius. Sed contra hane distinctionem esset dubium de relativis an distinguantur distinctione reali exi . stentiae,cum unum relativorum non possit existere absq; altero,sic etiam esset dubium de tribus diuinis suppositis,an distinguantur distinctione reali existentiae,cum vnia illorum n5 possit absq; altero existere,sed haee omnia de similia facile euadit Thomista, quia diceret, tria diuina supposita,& similiter extrema relationis non distinguuntur hac distinctione reati,cum haec conueniat tantum illis,quom unum sine altero existere potest: sed relativati tria diuina supposita distinguuntur distinctione reali relativa ut dicemus infra quam docuit S. omas I. p.contra Sabellium q. 18.ar. I.& a. & per tota quaestio nem, ubi declarans diuinas processiones,ostendit,quod secundia quamlibet processionem oportet accipere duas relationes oppositas, quarum una sit procedentis a principio, & alia ipsius principij; processio autem Verbi dicitur generatio secundum propriam ra tionem, quae competit rebus viventibus,relatio autem principi; generationis in uiuen tibus perfectis dicitur paternitas, relatio vero procedentis a principio dicitur filiatio ;quae filiatio & paternitas distinguuntur distinctione relativa,ciuia paternitaς constituit personam Patris,& filiatio constituit personam Filii,sic etiam & processio amoris habet
duas relationes,quarum altera vocatur spiratio activa, qua Pater di Filius spirant: alte ra vero relatio vocatur processio, quae processio & spiratio activa etiam distinguuntur distinctione reali relativa,ut latius docet S Thomas de potentia Dei, q. 2. ar. y.& q. Con tra Gentiles, cap l . &in quolibetis quolibeto 6. ar. I. &in opusculo 3. Cap. y q. & in
opusculos. cap. io. Multa quoque de hac distinctione loquitur Caietanus Cardinalis in expositione primae partis S.Thomae q. 31.ar. 3. ubi disputat de notionibus diuinis.
De disiinctione reali, qua Heitur inter rem ineludentem aliquid .
R e distinctio reperitur inter hominem, & animal; homo enim inesv- η ς Idit intrinsecE,N in actu ipsum rationale,quod quidem non includitur ab animali,& sic homo,& animal dieuntur distingui distinctione reati,quq est inter rem includentem aliquid intrinsecε reale,& non includentem illud intrinsece in actu ; & sic distinctio haec currit de omni bus inferioribus respectu superiorum,hoc enim pacto inferiora quae- icunque t superioribus realiter distingui dicuntur propter aliquod reale actu inclusum inserioribus ipsis, quod actu non includitur in superioribus. Sed animaduerte,qubd inclusio est duplex, quedam identica,vel essentialis;& qu dam ramisi. in . . definibilis,seu definitiua; illa enim inclusio dicitur identica,& essentialis,quando aliqua se se habent,quod unum includit aliud essentialiter,& econuerso,ut patet in diuinis,ubi
diuina essentia includit essentialiter quodlibet attributum,& econtra,attributum quodlibet diuinae essentiae includit ipsam essentiam diuinam,vel quando aliqua duo in aliquo tertio essentialiter conueniunt,ut passiones,&assectiones ipsius entis in ipso ente. Incluso verb definibilis,seu definitiva, est quando unum includitur in definitione proprie,&simpliciter alterius, ut materia includitur in definitione sermae, quando dicimus, quod sorma est quae dat esse ips materiae,& materia appetit formam, ut stumina virum,& ge- Materia ap. nos clauditur in definitione speciei,& species in definitione generis: sed non hoe modo loquimur nos in praetenti, de inclusione quado dicimus, quod rationale ineluditur actu in homine, sed non in animali,quia rationale, & animal primo intentionaliter non sunt relativa, sed absolutat dieitur enim rationale includi in homine intrinsece,quia ponitur in definitione honii nis,ut constituens ipsum in esse humano,no tamen inclu/itur in ani- mali,quia non ponitur in definitione eius,animal enim no definitur pro rationali, hanc
distinctionem posuit Porphyrius in praedicabilibus,cap.dedisserentia, quasi per totumῆDuiligod l