장음표시 사용
361쪽
ΜVltae sunt diuisiones propositionum, sicuti D. 'm. declarat i .Periherm.cap.denituris contingentibus: inter quas Prima est,qua propositio diuiditur secundum unitatem, quia quaedam est propositio una simpliciter,quaedam est una coniunctionei & lixe est illamet diuisio, qua usi sumus superius, diuidendo propositionem, petcathegoricam,& hypotheticam. Secunda diuisio posita a D.Thoma, fuit secundam qua- Iitatem propositionum, prout propositio quaedam est a maliva. quaedam est negatiua. Tertia suit secundum quantitatem, prout propositio quaedam est uniuersalis, quaeda particularis, quaedam indefinita,&quaedam singularis. Tacta quoque filii quarta diuisio propositionum,quae est secundum tempus,nam qu*dam est propositio de praeterito,quae dam de prςsenti,quaedam de futuro. Quinta diuisio propositionum suit, secundum mat riam,nam quenm est propositio secundum materiam naturalem, quaedam secundum materiam contingentem,&quaedam secundum materiam remotam. Alii Logici utuntur,dcalijs diuisionibus propositionum;nos vero has paucas collegimus,quia sussiciunt pro introdussione ipsius noviiij ad componendum syllogismum in Logica facultate. Quid υὶ coruuso P. M transpositio praedieati in is m, ct subiecti in pradicatum,
propiationam de in a. Η Ic considerandum est, quod Magnus Albertus docet eonuersionem esse passionem
propositionum;conuertibilitatem esse passionem terminorum,& co'sistere in m tua consequutione eorum; conuertentiam esse passionem relativom, Ac consisteret in mutuo respectu ipsorum. Et hic est sermo de conuersione vera, Sc propria propositi mnum,ut excludatur conuersio falsa;nam conuersio vera, facit argumentum verum,ut h mo est rationalis,ergo rationale est homo Se nullus homo est lapis, igitur nullus lapis est homo: haec est vera conuerso,quia inter conuertentem propositionem,& conuersam,est vera formalis consequentia, unde licet homo est animal,& animal est homo, sit transpositio praedicati in subiectum, & subiecti in prσdicatum duarum propositionum de inesse,
tamen inter conuertentem,& conuersam propositionem non fit nisi verum argumentum,
ut dictum est. Quot suoet Juries remis sionis tota sunt, virilis.t phae, per auidem, per contrapostionem. Conuersio propositionum potest considerari duobus modis; Primo, pro causa red
eendi syllogismos imperfectos ad perfectos, de sic non sunt nisi duς species conuersionis, ut docet Philosophus i. lib. Priorum. Secundo potest confiderari ipsa con uersio, ut est passio propositionum, siue de inesse, siue in alium: di sie dicuntur tres speetes, videlicet simplex, per accidens, ac per contrapositionem
. M Dan sitio praedicati in sublinum, erenues, manente eadem qualiια ab quantitate, ut homo est rationalis,inrationale es homo. HAEc est optima descriptio huius primae speciei conuersionis,quia ponitur transiri
stio in hac descriptione loco generis. Ponitur secundo, manente eadem quanti tale quia si conuertens est particularis,conuersa quoque debet esse particularis: di per hoedistinguitur a conuersione per accidens. Ponitur tertio, manente eadem qua litate, ut puta si conuertens est affirmativa,conuersa quoque debet ei se affirmativa, cum eodem modo terminorum, dicendo, holmo est rationalis, rationale est homo: per hoc di stinauitur a conuersione per transpositionem, in qua mutantur termini finiti in term nos infinitos, ut declarabitur.
362쪽
Quid es emuersio per accidens ELI tran*ositis praedirati in rabiectum,& ὰ eonuerso manente eadem qualitate, sed mutata
quantitate , ut omms Bomo est animal. ergo quidam animai es homo, nullus bomo es lapIs, ergo quidam lapis non est bomo Ponitur etiam in hic deicriptione huius conuertionis. prima particula loco generis tsecunda vero particula ponitur,ve differat a conuersione simplici etiam a conuersione per contrapositionem : in istis enim duabus conuersionibus non mutatur nec qualitas,nec qirantitas: sed in conuersione per accidens,licet non mutetur qualitas,muta. r ramen quantitas, dicendo, omnis homo est animal, fit modo conuersio per accidens ergo quoddam animal est homo: S uniuersalis assirmativa conuertitur in particularem asstrinatiuam,& remanet qualitas propositionum, non tamen ipsa quantitas.
Quid est conti NA per contrapqssionem tyr. Est transpositio subi/m in praedicatum. O. e conties, non mutata quantitate,nco qualitate,sed mutuis terimniri itis, in terminos in itas, ut om is 41 homo est μι I, ιrgo omne non animal, es non homo. TErti species dicitur conuersio per contrapositionem,quia termini non solem trans mutantur quo ad situm, prout subiectum fit praedicatum, sed etiam contra ponuntur quoad significatum,nam signifieat si termini finiti, contraponitur significato terminim si isti, ut homo, e non homo.Particulae positae in hac descriptione, declaratur sicuti & caeter positae In descriptione aliarum e uersionum, sed ultima particula mutatis terminis finitis in infinitos, distinguitur haec tertia species a duabus praecedetibas.Vt sciantur quae
Prop'siciones conuertuntur per istas species conuersionum, sunt memoriae inandanda Carmina Illa communia, quibus utuntiat Logici, scilicet, l - eris α, negat eois tonia Faliter ambae, or ri Assirit i , negat o,sunt partuia riter ambae, ee twi . armigeros, Marma bono eo n.
Declarantur haec carmina hoc modo, videlicet proue in illis primis duobus earminibus Ponuntur quatuor vocales, videlicet a,quod significat universalem affirmativam proposiὸta 'nem,e,quod significat uniuersalem negativam propositionem i, significat particularem amrmativam,&insignificat particni rem negat iuLis tertio carmine ponuntur illa verba seu dictiones,eccealbi, lini, quae sic intelliguntur,m,idestῆvconueri ac simplicem conuertitur;ecce, idest propositio vhmei satis negatiua4h aliam negati uan ut nullus lapis est homo,tuillus homo est lapis ergo quida animat' est homo quidam homo est animat: ponum xur cac, armiger ,ququaintplliguntur,ae,idost, per conuersonem per accidens conuerti 'r; armi, idest a in i, hoc est uniuersalis affirmativa,ut omnis homo est animai,ergo huida animal est homo: conuertitur et geros, idest e,ino, hoc est uniuersalis nee Miua. in parti. Cularem negatiua,nullus homo est lapis, ergo quida lapis noexest hona . Us erae dictione S, quq sunt arma b o con in siliguntur sc,con, per Unuersione per c positione conuertitur arma, idesta.in a, hoc est uniuertilis affirmatitia iri univcssal P affirnia titia, ut omnisho est anima ergo non aiat est non homor conuertitur E bono,hoc est particinaris of patiua in particulare segatiua, ut quida homo non est lapis,quid1 non lapis est non lintniat se sufficiant pro decla tione eorum,quq spectane ad secundam intellectusc ratio temregulandam.
spectantibus ad tertiam intillectus operationem.
ο quod bacsunt,ut omnis homo Φι animal, Sortes est homo,ergo mia es anima
, c est definitioiquis tr die Arist. et prior vi, de syllog. sed Boetius adiit iusto diarii Aulasse oncessis;& hoc ad inpliciasm ssifficult'te ii Arist. Et est
Oratio no ca legorica cum compleae tur pluris eathegoricas: sed hyp xhe-' 'tica,nec Quae hin hypothetica.unam voeant rationalem,in qua coni sigi 'g'tica,nec quae tim hypothetica,quam vocant rationalem,in qua conisisting- - tur duae cathegoricae, per illam enniunctione ergor Se haec rediscitur ad c6aditionat tua particari posis accipitur per india voetem, quia arator, mistor de bene iC ordinari
363쪽
ordinari in modo,& in figura,ad hoe quod fiat syllogismus: dicitur e5cessis, propter syllo gismos, qui fimu ad hominem. Illa particula ex necessitate, non est intelligenda de quacunq; necessitate, sed de illa quam vocant necessitatem consequentiae. Illa particula aliud quidd am ab his,quae Ivisita accidit, adiecta est propter syllogismos, in quibus coclutio nociest aliud a praemissis, ut patet in hoc exemplo, quicquid est homo, homo est, homo autem est homo,igitur homo est homo;hic syllogismus est ridiculus,qilia conclusio non est aliud a praemissis, & tamen debet esse aliud, cum distinguatur praemissis realiter,ile essentialiter. Additum quoque est & illud, eo quod haec sunt, propter eos, qui plerunque syllogismos faciunt, in quibus aut minus, aut plus, aut aliud quippiam positu est,quim poni debuerata
. Duplex, alter eatbegoricus, alter θpothnum. HIc sermo est tantum de syllogismo, fle non de alijs speeiebus argumentationis, ut
est exemplum, inductio,& entimema; nam aliqui argumentantur per exemplum. dicendo, Cesar colligendo milites, de munitiones, tyrannizauit; hic homo, puta Sortes, hoe idem facit, igitur tyranni Eabit; exemplum enim est ex aliquo singulari proposito aliud ostendere, per aliquod simile repertum in utroque. Aliqui sunt, qui argumentantur ex inductione,ut si aliquis diceret,haec substantia non est in subiecto,& illa non est in subiecto, & sic de singulis, ergo nulla substantia est in subiector Inductio enim est progressus a particularibus sufficienter enumeratis,ad uniueetale concludendum. Aliquiar gumentantur per consequentiam,ve homo est rationalis,ergo est risibilis; est enim consequentia, oratio plures cotinens propositiones coniunctas, per notam Illationis,denotantem sequelam unius ad alteram. Aliqui selet arguere perenti mema, quod est syllogismus truncatus, in quo tacita altera praemissarum, de praecipue minore, statim infertur concluso, ut omnis quantitas est mensiara substantiae, ergo superficies est mensura substantiae, tacetur minor .c superficies est quaotitas . Omnes hae sunt species argumentationis, sed
syllogismus est perlectior species, di de hac intendimus in praesenti. Quid esIUUi u cingoricus δ . l . Es i', cuius utraque proposito cathegorica . Exςmplum tale esse poterit, de hoe syllogismo. omnis homo est rationali su sibile est
bom ergo risibile est rationale; in hoc tam maior, quam minor pariter, & conclusio, est propositio cathegoricR. 3
est in nostro Emispherio, vel super terram, igitur tatui erit dies: in hoc 'Ilogisemo est minor hypothetica, videlicet, sed in nocte Sobest supe terram, vel &c. ;
AEc diuisio assignatur de syllogismo cathegorico communi, cuius meatum est terminus communis, ut praeseruemui nos a syllogisin' expositorio, cuius medius terminus est singularis:de dicitur expositorius, quia per ipsumsit expositi' & design*tio Popositionum,sumpta ad demonstrationem . r. m.
VT omne rationale est risibile,omni&homo est rationalis,ergo omnis homo est risi bilis;hic syllogismus non indiget aliquo reducente ad hoc ut coclusio ex necessitatellaquatur;& hoc dicitur propter syllogismum immisectu qui indiget unius, aut plurium
364쪽
ad hoc ut necissariuzappareat his, γε posita sunt unius. s. aut eoinersionis tantum,aut Praemissarum transpositionis, aut reductionis ad impossibile, ut declarabimus infra.
Ex tribus treminis,'ex tribus propossionibus. TErminos Arist.hoe in loco diffinit,ia quos propositio resoluitur, ut in praedicatum di in subiectum,ut omnis homo est animalitermini sunt homo, de animal, propterea quod in eos principaliter resoluitur ipsa propositior &dicti sunt termini a termi in agro;quemadmoduni enim ager designatur finitis quibussiam ter--iruta etiam ipsa propositio perficitur,& resoluitur in ipsos terminosi tanqua in quaDdam dictioses,& voces nificativas, ex quibus componitur ipsa propositio:quippe quia Propositio. nihil aliud est,nisi oratio in aliua, vel negativa alicuius de aliquo, vel alicuius ab aliquo,ve homo est risibilis, & homo non est lapis. - '''Qmmodo debent rari te inmissi, exqvibvisyllori in eo anitu δ a
A Duerte,quod medium dicitur, quo extrema iunguntur iu'conclusione, ut rationale.
Maior extremitas, est ille rerminus, qui sumptus in maiori propositione cum medio,praedicatur inconclusione de minori exta emitate, ut risibile. Minor extremitas est ille terminus; qui sumptus cum medio termino iii minori propositione,subijcitur maiori extremitati in conclusione, ut homo: ut patet in hoc syllogismo, omne rationale estri sibi cibonio est rationx .ergo homo est risibilis; rationale est medius terminus,quo extremitates iunguntur in conclusione,& ipse non ingreditur conclusionem, risibile est maior extremitas, quia praedicatur de minori extremitate in conclusione, homo vero est minor extremitas, quia subiicitur maiori extremitati in conclusion .Qs omodo coasin prFossisam ex a confias Pugi rat mi impositis,seunda minον, rartia conelusio. Vocantur quoque maior de minor praemisia,quia praemittuntur conclusioni: vocan. tui propositionea adhuc.quia ponuntur pro conclusione probandar unde haec pro . positio, omne rationale est risibile,dicitur maior propositio; haec alia, homo est risesbilis, dicitur minor; igitur bomo est risibilis, vocatur postea conclusio.
I g. Du- nouem, qui bis versibus contis enti ri Barbara. Celarent, Darij, Ferio, Baraliptoa,t Celantes, Dabitis, Fapeta Friselamoron, Q Cesare, Camestres, Festino, Baroccho, Darapti, . . ' Felamon, Disamis, Datisi, Bocardo, Feriso . In his modis ponuntur tres syllabae,v. g.Bar,ba,ra,quae ita se habent,quod prima significat
propositio em maiorem .s. Bar, secunda minorem. Lba, tertia conclusionem. sra; di si est aliquis modus continens quatuor syllabas, ut est Baralipton, vel quinque, It Frisi moror, tres tantem,primae deseruiunt,caeterae positae in omnibus his modis artificios E appositae lutit: χἰterae vocales a,e,i,o; a, significae uniuersalem ammatiuam, e, uniuersalem ne . vatiuam, i. partiςularem assirmativam, in particularem negativam. i. ' . . .
cte alle aut modus di coacludere directe, cum maior extremitas praedicatur de minore in conclusione: ille vero di concludere indirecte, cum minor praedic tur de maiorv. c a Dulara
365쪽
*. Eua exmφω- . 'IN primo,qui dieitur Barbara,capias tres redivinos quorum primus ite animal; see dus labitantia; tertius homo, & sie conficio syno inim xx duabus assirmativis uniuersalibus, directε uniuersalem affirmatiuam eonesudehtibii s. Bar, omne animal est substantia ba, Omnis homo est animal. tara. ergo omnis moest substanti i S Eeundus modus dicitur Celarent, in quo assumuntiis tr termini. canimal, Iona la. pis, & sic eonficitur syllogisinus ex uniuersali negatiua maiori uniuersali a m tiua minori, directE concludentibus uniuersalem negativam, verbi gratini Ce, nullum animal est lapig. r. . . lla, omnis homo est animal.. a rent. ergo nullus homo est lapis. ΤErtius modus est Darii, in quo aecipiuntur tres ternum, videlicti animi, substanotia,homo, & sic conficitur syllogismus ex uniuersali affirmativa maiori. N particu Iari affirmativa minori, particularem affirmativam directὶ concludentibus,verbi gratia, Da, omne animal est substantia. ri, quidam homo est animal. Wrgo quidam homo est substantia. artus dieitur Ferio, in quo aecipiuntur tres termni,v.f.animal, mo, lapis,& fieconficitur syllo sinus e mi reali negat a malori, ac particulari affirmativa . minore,particularem negativam direct E concludentibus, Ecce exemplum : , nullum animal est lapis. . . .ri, quidam homo est animal. o. ergo quidam homo non est lapis. ainque alia modi sequentes,indirectὶ concludunt. Et nota, quδd tam hi,qna caeteri sequentes,incipiunt ab aliqua harum quatuor αsonantium, est thc,d,s,ut sci - tur, quod omnes reducuntur ad quatuor m M primae figurrilicsamen, quod hi qui a b incipiunt,reducuntur ad barbara,qui incipi ut a c,ad celarent, quia d,ad Dari, qui ab Ladferi α At ut facilius ipsa reductio percipiatur,xd unctas sunt alis quatiles coit onantes,nempe cpsin, dec, etenim regula generalis est, quod illa modus in quo reperi*r creducitur per conuersionem simplicem pmpositionis, denotatae pere vocalem praecedentem si ille modus, in quo est p,reducitur per conuersionem per aecidens propositioni de notatae per vocalem praecedentem pun quo vero est m,deducitur facta transpositione pr missarum; modus vero in quo est ri reducitur per impostibile i hiue Logici adinvenerunt hos versus, - . Ssi Adre, veni οὐ sp υιεῖ per Mei. M, uuis transsoni, e, perimpos ει auia. i. - .
Veril quia syllogismi,qui fiunt in quinque Attremis modis primae figurae, & etiam in
omnibus modis secundae,& tertiae figurae sentimpertini, ad hoc ut perficiantur, assignante Arist.quandam regulam,qua perficiuntur;& hse regula est ipsa conuersio propositionum, siquidem omnes modi concludentes indi ἡ, modi quoque secundae,de tertis figurae,r ducuntur ad quatuor primos per conuersionem simplicem, aut per accidens.
P. Dumtur utiqua pefecti, verian non pluiter,sid reθιλι aliorum. , AD hoc, ut quatuor illi primi modi simpliciter perfecti dicantur, oportet ut habeam in se, de omni,& de nullo,siue in toto esse, de in toto non esse. Quia an δε omni τε omni , qaando nibilis in stibis vi ononiuea rpradiearum. HAEc est descriptio tradita ab Arist. r. priorum, & est clara, ut haec propositio, omis homo est animat,ipsius hominis nihil est inveniri de quo non dicatur animal, ergo quia de omni homine animal praedicinio de de Socrate, ει Platone, di de quoii cparticulati homine praedieari potest.
366쪽
gatiua,nullus homo est lapis, ab omni enim homine remouetur lapis, & a Socrate, de Platone,& ab omnibus atris particularibus hominibus: de per ista duo principia dicunt
regulari, & perfici syllogii est,facti in quatuor modis primae figurae. Explana mibi exmplariter Hira quinqua modos iniure λὰ concludente . . ' pond. ΡRimus est Baralipton, in quo assumuntur eres termini. sanimal, substantia, homo, Aefit syllogisinus ex duabus uniuersilibus Mirmativis, particularem inrinatium in
directe concludentibus. . . Ba, omne ani alest substantia, ra, omnis homo est animal, lipeon, ergo quatilam substantia est homo.QVia in hoc modo ponitureonsonans cadens superi,de hoe signifieatiquod si debet
reduci ad Barbara, portet ut fiat conuersio per Meldens,conclusionis telinquendo qualitatem,& remouendo quantitatem sic,quaedam sibilantia est homo, conuer, latur, ergo omnis homo est substantia;& hoe modo fit syllogismus in Barbara,omne animal est subitantia omnis homo est animal, ergo omnis homo est substantia . SEcundus modus est Celantes in quo agimuntur hi termini animal, homo, lapis,& fit syllogismus ex uniuersali negatiua maiori, & uniuersali assirmativa minore, uniuer. salam negatiuam infit recte concludentibus. ζCe, nullum animal est lapis. lan, omnis homo est ammai.
res, ergo nullus lapis est homo.
Hie modus,ad hoc ut perficiatur,opus est ut reducatur ad secundum modum,qui est Celarent per conuersionem conclusionis simpliciteri propter consonantem s, quae cadit super ipsam, ut nullus lapis est homo, ergo nullus homo est Iapis.& sic est perfectus syllogismus dicendo,nultu animal est lapis, ola homo est animal, ergo nullus homo est lapis. TErtius modus est Dabitis,in quo assumuntur termini animal, substantia,homo, di fiesyllogismus ex valuersali assit maliua maiori, te particulari affirmativa minori affir malivam indirecte concludentibus. - Da, omne animal est substantia. bi, quidam homo est animal. eis. ergo quaedam substantia est homo. si vero syllogismus iste persectus esse debet, reducatur ad Darii, conuertendo conclusonem simpliciter, propter literam Leadentem super ipsam, ut quaedam substantia xit homo, ergo quidam homo estis, stantia; desie est perfectus syllogismus in Darii, omoe animal est substantia, quidam homo est animal, ergo quidam homo est substantia. artus modus vocatur Fapesmo, in quo assumuntur hi termini animal, substantia, lapis, te sic conficitur syllogismus ex uniuersali assirmativa maiore, & uniuersali
negatiua minori, particularem negatiuam indirecte concludeatibus. - Fa omne animal est substantia. pes, nullus lapis est animal. . a mo, ergo quaedam substantia non est lapis.
Vt perfectns effetatur hic syllogismus, debet reduci ad Feriis, maiori conuersa perae 8 ns, ει minori simplieiter, ita per tran sitis primissisi cum tria sunt instrumenta: uibus ' osuri imperfecti reducuntur ad persectos,ut puta conuersio, transpositio in missarii,& syllogi sinus duce ad impossibile; ad reductione huius syllogismi concurrunt
duo idelicet, conuersio, & transpositio praemissarum, quae tunc transponun ur, quando ambae mutant locum, ita ut ea maiore fiat minor, &ex minore maior, quod aliquando eontingit in prima figura, aut etiam utraq; conuersa ex ipsis: unde sic componitur syllogismus in Ferio, nullum animal est lapis, quaedam substantia est animal, ergo quaedam
substantia non est lapis. - - .
367쪽
QVintus, de ultimus est Fri sese noron. in quo assumuntur hi termin ,animal,substantia,lapis,& sic conficitur syllogismus ex particulari affirmativa aiatori, & valueris inliti egativa minore, particularem negatiuam indirecte e cludenti S. . . Fri, quidam lapis est substantia. - se, nullum animal est lapis. so, ergo quaedam substantia non est animal. perfieitur hic modus ad Ferio, utraq; praemiisa simpliciter conuersa, ac transposita. 8e hoc propter L cadentem super maiorem, de minorem, & propter m. positum in modo sic ordinando, nullus lapis est animal, quaedam substantia est lapis, ergo quaedam substantia
Quatuor, Didelicet Cesari, Came Desia ramo, Bamoebo. In istis modis semper medius terminus praedicatur, de maior semper est uniuersalis. Et cave, ne facias utramq; praemissam affirmativam, aut negatiuam, sed obseruae voam aemissam esse assirmativam,de alteram negatiuam,conclusio vero semper est negativa. Exιmplifica in guia modis . . PRimus modus vocatur Cesare,in quo assumuntur tres termini,lapis nimal,homo,Nsie conficitur syllogismus ex duabus uniuersalibus,maioresnegatiua,Sc minore a maliva, uniuersalom negativam directe concludentibus.... . Ce, nullus lapis est animal.
fa, omnis homo est animal. re, ergo nullus homo est lapis. Hie modus ut perficiatur, reducitur ad Celarent, faciendo conuersionem simplicem iα maiori ut nullus lapis est animal, ergo nullum animal est lapis: omnis homo est animal, ergo nullus homo est lapis. SEcundus modus vocatur Camestres, in quo assumuntur hi termini, animal, homo, lapis, & conficitur sy llogismus ex uniuersali assirmatiua maiori, & uniuersali negatiua minori, uniuersalem negativam directe concludentibus. Ca. Omnis homo est animal. x me, nullus lapis est animal. stres, ergo nullus lapis est homo. Vt euidens appareat hic syllogismus, reduci habet ad secundum modum primae figurae, qui dicitur Celaren aeuo agendo;quorum primum est conuertere minorem diconclusionem per conuersionem simplicem: minorem sic, nullus lapis est animauergo nullum antis malest lapis: conclusione vero, nullus lapis est homo, ergo nullus homo est lapis r Secundum est traiisponere phae missis, ut de maiore fiat minor & econtra, & sic consectus est synoeilmus in Celarent,hoc niodo,nullum animal est lapis,omnis homo est anima ergonu llos homo est lapis. ζTErtius modus est sestino, in quo asi amuntur hi termini.lapis, animal, homo, Ac conficitur syllogismus ex uniuersali negatiua maiori, de particulari Mirmativa minore particularem uegativam directe concludentibus. Fe, nullus lapis est animal. . x sti. quidam homo est animal. 'no. ergo quidam homo non est lapis. Essicitur perfectus hic syllogismus , reducendo ipsum ad quartum modum primae figurae,s ferio, coli uertendo tantummodo maiorem conuersione fimplici, ut nullus lapis est ammat, ergo nullum animal est lapis; &tunc syllogismus est perfectus in Ferio sie, nullum animal est lapis, quidam homo est animal, ergo quidam homo non est lapis . ro Varius, S ultimus modus dicitur Baroeco, in quo assumuntur hi termini homo animal,lapis,& conficitur syllogismus ex maiori uniuersali affirmativa, di minore particulati negativa, particularem negativam directe conci eatibus. Ba, omnis homo est animal. ro, quidam lapis non est animai.- oeco, ergo quidam lapis non est homo. Ad perficiendum hune syllogismu, opus est ipsum reducere ad barbara,viendo instrumento regulativo quod dicitur sy llogismus per imperiale, qui tunc sit, quoties possit opposi-
368쪽
tum contradictorium eo lusionis eum altera praemissarum.&inis turnpluuitum conatradictorium alterius praemissae, ut sic syllogiaetur, ia Barbara. omnis homo est anilitat, omnis lapis est homo, ergo omnis lapis est animal. Quοιμαι nudi pininensis ad uniam Q. MN ' . Sm, videlicet, Darapti, Felapion, Disamis, Dasi , Bocardo, Persen. In his modis huius figurae, minor semper est assirmatiua,&conclusio particuIaris r haabet etiam hi huius figurae modi commune quoddam cum omnibus aliis modis, siquod c0nclusio semper sequitur deteriorem propositionemr deteriorem propofitionem voco par ticularem, respectu uniuersalis, ac negativam respinu assirmatiuae.
Forma mibi fisso mos in modis urtia Agura.
IN primo modo qui vocatur Darapti assumuntur hi termini homo, animal, substanistia, & conficitur syllogismus ex uniuersali assirmativa maiori,& valuersali assirmatiaua minori, particularem amrmativam directe concludentibus. Da, omnis homo est substantia. .r P, Omnis homo est animal. le ti, ergo quoddam animal est substantia. ,
Perficitur syllogismus iste reducendo ipsum ad Darii, secundum modum primae figurae, nuςrtendo minorem per accidos, ut omnis homo est animal, ergo quoddam animal os homo, & sic erit syllogismus perfectus in Darij,arguendo, ut omnis homo est substantia, quoddam animal est substantia, ergo quoddgna animal est subsaatia. SEcundus modus dicitur Felapion, in quo assumuntur u termini homo, substantia, lapis, di conficitur syllogi sinus ex uniuersali negatiua maiore, ae uniuersali assismativa minori, particularem negativam directe concludentibus. Fe, millus homo est lapis. lap, omnis homo est substantia. ton, ergo quaedam substantia non est lapis. Fit euidens hie syllogismus, reducendo eum ad Ferio quartum modum primae figurae, conuertendo minorem conuersione per accidens sic, omnis homo est substantia, quaedam substantia est homo, ergo duaedam substantia non est lapis. 1 Ertius modus dicitur Dilamis,in quo assiimuntur hi termini,hominanimal,substan. tia, de conficitur syllogismus ex particulari assirmativa maiori, eo uniuersali a-mativa minore, particularem assirmativam di me concludentibus sic. Di, quidam homo est substantia. sa, omnis homo est animal. mis, ergo quoddam animal est substantia. Fit perfectus hic syllogisminureducentadsilii, ad Darii duo age ; primum conuertendo maiorem, δι-nclusionemaci quoddam animal in substantia ergo quaedam se Bantia est anima secundum est tri sponerepraemissas,ut maior fiat ' inor, ει eco tra, ficargueudo, omnis homo Est adiuubquaedam substantia est hominergo quaedam trub antii
artus nodus vocatur Dadisi, in quo assumuntur Alter nidisoduli 3ia, animal, di conficitur syllogismus ex uniuersali affr atsua malori,di partaculari assic. mativa minore, particularem assirmativam directE concludentibus sic.
- Da, Omnis homo est substantia. - - ---
ti, quidam homo est animal. si, ergo,quoddam apimal est substanti . , t Fie perfectus syllogis is iste, reducendo Usum ad Darii, tertiummodum tria figlirae, conuertendo minorem conuersione simplici, ve quidam homo est animal, ergo quod-tiau, amni lost homo,de se erit perfectus arguendo in Darii omnis homo est substantia, quod dana animal est homo, ergo quoddam animal est substantia.. Vinius modus dicitur Bocardo, in quo assumuntur hi termini, homo, anim xl, i pis, de conficitur syllogismus ex particulari nefatiua maiore, de uniuersali assir
369쪽
urativa minori putieularem gatiua directE concludentibus. Bo. quidamhomo non est lapis. Car, omnis liomo est animal. 3do, ergo quoddam animal non est lapis. me euidens, Ze perfectus hie syllogismus, reducendo ipsum ad Barbara, per syllogisma deducentem ad imperiale .sumendo oppositum contradictorium conclusiam s. ut dictum est sil pra, cum altera praemissarum, At inferendo oppositum sterius praentillae sic, omne animalesti pis, omnis homo est animal.ergo omnis homo est lapis. SExtus, de vitimus est Ferison, in quo assumo hos terminos, homo. animal, lapis, & Meoli fiOφθ llogismum ex uniuersali negativa mai 'ex particulari a malitia minin , particularem negativam directe coneludentibus α , Fe, nullus homo est lapis. ri, quidam homo est animal. , L
n, ergo quoddam animal non est lapis. Perseitur hie syllogisnus reducendo ipsum ad Ferio quartum modum primae figura minori simpliciter eminer sic. quidam homo est animai, ergo quoddam animal csi h tuo; & sic erit pςrlictus syllogismus hoc modo arguendo,nullus homo est lapis, quoddam animal est homo, ereo quoddamantinal non est lapis. Multa alia essent hie dieenda cirea syllogismum categoricum ,& eirea sillogistrium hypoteticum, nec non circa alias hiecies argumentationis .canti mematis. mductionis,& exempli: sed ne tytones huius artis nimium grauentur,satis compendiose de terminis propositionibus, δι syllogishiis feri revolvi. aperiendo tantummodo viam ipfis noui iijs,ut iacilio ac tuti ira positat aggredi doctiinam Ar.in qua lige omnia fusius habeatur.