Pauli Renealmi Blaesensis ... Specimen historiae plantarum. Plantae typis aeneis expressae

31쪽

'st . s hqri altζra species quae angustioribus frondescit

Suberi cortex est in fructuri quare Graecos aiunt quidarii l. corticis arborem vocare illius detrahendi est ratio. non solum qua parte caudex ceterra emergit sed etiam superiore paulo infra brachia circunscinditur ad ignosam usque materiem, mox ab imoad summum finditur, duplexque cortex detrahitur tertio post anno, nec ullum inde, nisi Gi, a

pendet Immo iuuatur,ali qui enim perstricta strangularetur vel potius alimento in corticem absumpto marcesce et Ex ritus Conex igni explanatur,4 ad vasorum obturamenta piscatorumque tragulas expetitur, eodemque, scabritiesumunt Mammis appositus lactis generationem impedit. In cinerem adactus, ad sedandam utcunque e parte hae o dolores quos inserui: solatur. Ex interno paterae sunt, quas

miscendo hecticis oculo timina, assima: V

s MI LAX ARCADUM . multa at, est enim herbarum, de arborum

32쪽

16 PAVLI RENEALMI diuersarum nomen siquidem, inter arbores una sinita disera, altera simila quae Latinis taxus est, multiplex Ἀλα in herbarum genere hoc loco nobis agendum de glandifera.

Graecis φάλαIn Latini graecam appellationem retinuerunt Galli, non sine errore, rouure nominant.

Forma.

Ad Ilicis similitudinem proxime accedit, sed cortice vestitur cinereo, in summis ramis cano, lanuginoso foliis frondescit lauri similibus, aut licis non serratis, aut spinosiis, supina facie Viridibus, prona candicantibus,&lanugine molli pubescentibus flore oleae quodammodo simili glandem obseruare non licuit. Nascitur frequens in Gallia Narbonensi. Alterum smilacis genus alunt Rhodano proximi colles, quia Vienna Allobrogum ad Arelatem usque porriguntur. Intra fruticis altitudinem consistitiolia profert oleae similia, nec enim sinuoso, serrato, spinosove sunt ambitu Flores superioris miles Vtriusque materia est mollis, nec operibus diuturnis apta astringendi facultate est dotata.

DE HELLO DRY.Graeci G - , suberiquercum Latine potes interpretari Galli Chesine lige. Hetrusci cerro luguro foliis si quidem suborem refert, cortice,glande, ligni materia quercum. Huius species quinque statui possunt longi folia, pulli cortex, molli folia,crassi folia kaquifolia. LONGI FOLIA. In huius ut in aliarum radicibus nil dum obseruare mihi licuit ξόλογη Caudicem attollit longi lia ad mediocrem altitu-

33쪽

altitudinem: Ramos spargit cinere cortice tectos, soliis comantes,altera parte albicantibus, angustis, longis, crebris admodum, at non profundis incisuris renatis; leuiter asperis potiusquam spinosis Glans vero per maturitatem ex fuscossa,

PULLI CORTEX.

Longisoliae altitudinem aequat huius caudex ramorum cortex in pullo colore sordescit folia sunt latiora, laciniis raris sinuata, molliter aculeata prona facie candicantia glans corticiei concolor.

MOLLI FOLIA.

Caudex non procerus, ramis bracchiatur cinere cortice obductis,unde solia mediocris amplitudinis, obscure virentia raris nec proflandis laciniis sinuata leuater pungentia, glandem haec profert ex fusco flavescentem.

CRASSI FOLIA. Folia profert latissima, obscure virentia, crassa, quen- - ς spinosis serrata caetera superiori si Huius folia multum laciniata revalde muricata quam se

perioris minora, pallidi coloris, ramos ornant quorum cortex cinereus glandis calyx est echinatus cinera non differunt a si perioribus.

In collibus Rhodano vicinis nascuntur ut inausitaniae multis locis, ubi dux primae galla serunt.

34쪽

i PAVLI RENEALMI

DE MIS, QVAE PRAETER GLANDEM,

Multa ferunt Quercus excrementitia, maiori ex parte fructuum speciem prae se ferentia Coccum scilicet, morum, Veretrum, Gallas,pitulas, pumicem,panos, racem uia fungum, viscum.

D E COCCO.A Graecis dicitur υκος βαφικη, συλήπιον Latinis coccus in ctorius, cusculum, quidam tamen quis luilium legunt. Galli et ei miston degraine 'esartate Quidam etiam cochenisse dictionea cocco deducta. Ilex minor, siue aquifolia omnium arborti fructus solo prouocat cocco. granum hoc tenerrimo in scapo fruticis illius parui gignitur ex succo excrementitio ab eo antequam tantum adoleverit, ut glandes ferat, exudante nascitur autem in ima supinae faciei parte foliiqua pediculo adhaeret, nonnunquam in

surculorum nodis rotundun paruum , eruiliae magnitudine, exteriore sui parte primo albidum, deinde ubi maturuit e cinereo rubens. Interiori vero purpureo cruore plenum, nullusque illi subest petiolus alioqui asparagi fructui valde similis. Colligunt Maio,, Iunio mense viles operae, unde Dioscorides γα, υς, Si αἰ ε Duri. Ad tinctorum usus sic paratur, linteo superstratum solis ardoribus exponunt, sedulo custode adhibito clui natos inde vernaiculos extremis lintei bacillo concussis, in inferiorem illius partem toties resilire cogat, donec emoriantur, quidam ne in vermiculos abeat, succum ipsum irrorant aceto, vinove albo alii animalcula cribro a vesiculis separant , deinde summis digitis leniter compressa in pilas, oui magnitudinem aequantes, efforrnant Vesiculis enirn Praece

35쪽

sPECIMEN HIS T. PLANT.

praecellit succus purpureus, ex eo animalia nata secundum Obtinent locum.

Expresso illius succo utuntur Medici, quem ut incorrunt umi eruare possint ad tempus aliquod tantillum aceti affundunt, aut mi malunt ali seri cum crudum imbuere. Ex illo sit celeberrirnum medicamentum labico nomine thermes dictum in cuius compositione utinam viliora nobilib. non substituerent, lapidemque Laruli Arabum, cyaneum Dioscoridis omnino diuersa cognoscerent.

Vires.

Sed Cocci vires paucis multas explicemus astringenti si amara qualitatis es atque sime naorsu desiccat vulneribus praesertim neruorum est utilissimus. Obstetrices non absque ratione ad abortus impediendos tuntur in roborando corde non parum potest. Mora quercuum dicuntur excrementitium quid c quςrcunatum sicque dicta sunt a similitudine quam cum moris habent tantam,ut colore modes& acida duritie, saporcque acerbo

eretrum autem dicitur quiddam initio illius guram assectans: at postremo cum induruit tauri caput imitatur, eique inest nucleus oleae similis. Κὴvio Graecis dicitur Latinis, a talis, alti Gallis notae legasse. Arabibus, af, fas Germanis, Gallos fel Belgis, alnotcn. Hispanis, Aga agath &b alba. Duorum sunt generum iter lium tuberculis aspera, quae αxo: a saporis acerbitate vo-

36쪽

α PAVLI RENEALMIcatur, altera vero laniis, quae οι- c. i.vino galla seu mauisit quidam legunt hic ι. i. asino galla.

Forma.

Prima est rugosa cute iungentibus tuberculis aspera, altera vero laeui illa stilonibus, & coriariis magis expetitur: rursus colore peti potest duplex differentia , alterasquidem alba, altera autem nigra, quam ideo Graeci meti a b c με μου

'ocant. Vires.

Potenter astringunt, sed aspera magis quam laeuis utra que mediocriter refrigerat ergo carnis excrescentias cohibet fluxiones gingiuarum, δί uulae, atque oris exulcerationem reprimit dysentericisi coeliacis cum vino coctae bibuntur, aut in tu adhibentur Cremata donec igne flagrent, anguine quacunque ex parte fluentem reprimunt denique ubi adstrictione est opus, magnopere conueniunt meditullium dentibus inditum eorum dolores sedat. Demum hoc leues athe habent peculiare, ut annonae sterilitatem, acris salubritatem, quotannis praesagiant,nam quod de bello dicunt id prorsus anile est. Cum rumpuntur,priusquam perforatae, si vermis in illa concretus repere deprehendatur annonae sterilitatem; si auolet, musicaaeris salubritatem si aranea latitet pestilentiam praenuntiat. Vsus etiam est in pannis nigro colore insciendisi ad atramenti scriptori confectionem at asperis, ut dictum est, posthaben

quercubus etiam nascuntur quaedam rotunda , gallis multo

37쪽

SPECIMEN HIs T. PLAN

multo minora, quae figura pitulae dicuntur jecinius sunt speciei sunt enim aquo , capillatae, lanatae, sellites, aut

liatae.

A quos nascuntur in foliorum tergo candicantes pellucidae, tanquam lolliculi aqua pleni, antequam induruerint in his culices natos conspicere possis. Capillatae dicuntur, quod capillis sint comosae illarum utilitas nondum cognita, etsi melicus succus, quo turgescit verno tempore, nos ad illius vires in uestiganda prouocet. Lanatae duro putamine constant, osculos laneos continente lucernis aptos, non quidem sine oleo, alio vel in m. Sectiles nascuntur ad alarum pronos recesius corpore non pediculo ipsis adhaerentes, intus cauae, Theophrasto, i p Diei dicuntur, versicolores,eminentibus umbilicis cadicantibus aliouando vario colore distinctis, interdum nigris, media cocci colore splendent, apertis nigra est, putris inanitas. Foliaceae pitulae dicuntur quod foliis, aut potius squam mulis foliaceis compactae sint similitudinem linamam habent cum Iaceae pratensis capitulis occurrunt frequentisime in caeduis siluis quibusdam in aliis dum quaererem saepissim operam perdidi.

Lapides pumice fuerunt a quibusdam obseruat e quercubus gentit,ransii ne tamen Meam diligentiam solertiam sta raritas ita elusit, ut ne semel quidem hactenus videre potuerim. Muscus quercubus, ut reliquis arboribus vetustatem adeptis, aut opaco, vel humidiori solo natis succrescit de huius generibus capite de musco dicemus.

38쪽

αι PAVLI RENEALMIV V A.

cco circa radice quercuum annosarum coaceruato, sub terra quiddam concrescit uuae speciem prae se ferens, exterius purpureum, interius candidum, saporis subausteri,quod caloribus aestatis in ligneam evadit duritiei colligenda est tempore verno in umbra siccanda. Inter medicamenta ex plantis in sedanda quacunque ex parte hamaorrhagia nullum habet secundum. Defungo suo loco dicetur. αἰξia,ne tamen, ut quidam ex antiquis in rerum natura doctissimus, decipiamur, notandum est nomine album chamaeleonta Graeciam quoque significasse, qui Qvocatur. Caeterum quod aliis Arcadibusὐc; εα p. Latinis, Gallis, ' Arabibus, De , abach, kHele Italis, Hispanis, Liga, Mordago Germanis, Eichenm es, Vogestem.

Forma.

Ad Cubitalem altitudinem frutica ramos late diffundens

s equentes, geniculatos, larui cortice vestitos, aut virides, aut e

viridi aureos, teretes, solidos, fragiles horni tamen paulo comprestiores, lenti sunt, materiemque habet utrique non fbrosam, sed tanquam ex re fusili conssatam in horum extremo folia bina ex aduersopi sita, erythrcear, quam centaurium minus vocant similia, sed maiora, densiora, tribus aut quatuor neruis stupina facie eminentibus insignita, nullo adnata pediculo, hieme durantia, sed ubi alia in nouellis ramulis excreuerint decidua, quod an satin visco perpetui soliis adnato obseruandum aliis relinquere cogor. Flores

39쪽

sPECIMEN HIS T. PLANT. BFlores sunt parui, sublutei succedunt his baccae tres aut quatuor cohaerentes, candida , pis magnitudine, candida , transparentes, succum lentum ac tenacem continentes, cuius medio inest corpusculum durum seminis speciem reserens. locus. Cum sedem non habeat naliena vivit, nec enim in terra gignitur, arboribus innascitur, ex illarum excrementitio succo progenitum, non ex semine, quod iturdis, auibusque aliis co- melium, deinde post maturationem in ipsarum ventre, deiectum ramis arborum haeserit compertum enim est aves illas semen Visici deuoratum ita conscere, ut nil integri ab illis excernatur,unde haec planta oriri possi. praeterea penascitur iii ea parte arboris ad quam auium excrementa pertingere nullomodo possunt quamuis a iter senserit antiquitas, unde illud,

iurdus sibi malum cacat 'T peramentam, ' Vires.

Diuersis partibus constat Visci substantia, aque videlicet, acria, illa primo appulsu huius enicaciam impedit quare ali quanto spatio temporis eget ut vires suas ab a re acc uas exerat, quod ubi assequuta est, temperamentum obtinet alidum siccum in tertio gradu cum nonnulla partium tenuitate Nilataque mirum siet noli discutit potente &ex alto trahit, vetera ulcera abscessias quos malignos vocant, sanat, neruorum contrai in ab affluxu humoris crassi medetur praeterea cras sos vis idosque humores purgat enues sudorificavi Dercutis poros educit.quare vertiginosis pilepticis confert, in eumque

u n lantissimu in Iac u natum,proximus honos illi quod

40쪽

: PAVLI RENEALMI

leucacanthae parasitatur, ad contracturas neruorum praefertur

ad natum pyro , ad ulcera maligna in pomo sedem habens. Quodvis laetum bobus pabulum. V cum siue gluten ex isto. Glutinum ex visco factum non alio nomine quam quo frutex fuit designatum Galli, tu appellant hanc Plinius illius

consciendi rationem docet ex acinis, qui messis tempore, inquit, codiguntur immatur nam si acces re imbres amplitudine quidem augentur visco marce cunt,siccantur deinde, aridi tunduntur, ac condit in aquaputrescunt duodenissere diebus unum hoc rerum patres cendo inuenitgrati im Inde in pro uente ursim malleo si amis G Orticibus interiore carne lentescunt hoc est viscum pennis auium tactu ligandis aptissimum iugiandis oleosubactum, cum libeat in sidias mo liri. Hactenus Plin. Alios glutini usus non comperi, neque enimastimere ausus fui fit, viscum ex aliis xherbis Marborib. sed suo quaeque loco. E S. Graxis ea δὴ Latinis, Abici Gallis,&q . vel spin vocatur. Italis, Abete. Hi anis aeto. Germanis Thanne, Thannembaum.

Forma.

Haec arbor specios firmissimis radicibus innixa caulem erigit procerum,enodem inferiore sui parte, crassum,at in tenuius sensim progredientem Cortex externus cst cinereus, internus vero subalbidus, suamque resinam refert odore, sapore Ram decussatim disposui velut alae expanduntur, huncque ordinem seruant, ut inferiores superioribus sint paulis longiores, horum tenerrimis adnascuntur folia hyeme non decidua in modum