장음표시 사용
21쪽
I. Auοιγmi Doctores e Talmudiea Schola adspectabilem mundum statuerunt duplicem, rati, Praesentena hunc non esse primum , sed alium eum antecessisse , destructum anno ipsorum Sabbati eo , quum jam per sex annorum millia constitisset. Quippe opinabamur . singulis septem annorum millibus destrui mundum , & tunc novum a Deo Creatoreaedificari d . In eandem sententiam concessisse videtur ex ipio m . grege Rab. Abibu , haec adterens , habemus quod Deus aediscarit mauis dos , ω iEos iterum destruxerit e)- II. Talniudinae iterum fabulosum illud commentum venditarunt de concursu xx II. literarum Alphabeti Hebraei ante Dominum , quum mundum tandem creare vellet quasi Deus earum literarum auxilio de stitutus quicquam esseere nequivisset. Id ei ne gravis apud Tatiundi cos Doctores oborta contentio super litera , qua Deus orbem condidit D. III. Rabbiui alii eommenti sunt, Deum antea quam mundum conis deret, creasse Angelos ; tum eos in concilium adscivisse , atque expetiisse suffragium pro mundi , sive, ut aliis placuit, pro hominis crea
tione: quasi Dominus infinite Sapiens creaturae indiguisset consilio is b. IV. Cab.
o Plura de hisee Erronibus In nostra
Hi . dogm. pol. ita utraque Parte sparsim .sM Lx GtiiLSaldeno in otiis theo l. exeris Cit. s. ap.62. ubi conjectat, refellitque eo. rum fundamentum pro hac opinione, quod scilicet Mosaiea ereationis mundi historia ἔnitium dueat ab liebraica litera 2 , cluae hinarium indieat numerum . Desidero tamen in Saldeno doeumentum quod haec sua ef ea testetur. Et vero nugas alias iis adsimiles citea Deum Universi Creatorem , Per censet e Talmuis Iudaico B.fn.igius in h7st.
Jud. r. a. l. s. c. 6. ρ. I 2. P. ι . Tla. Eum consule .seὶ δ p. laud Salden. ex R. Men. eo Ben Israel in problem ..de creat. 2. f Putidam se bellam , inanemque ii tem , quas recensere taedet, habes a p. laud. Barto ecium in Bibi magna Rabbinica r. I. p.69O. sqq. ρὶ viles hasce nenias late proseri laud. Fartouc. p. 263. sqq. ADNOTATIO. t A Nne vero Rabbinica illa senten. I x tia de creatione Augelorum an iste mundi productionem , erroris, i inino haereseos nota merito inurenda ρ Porro ap. C.
Lateran. IV. an. I 2Is. coactum in decreto t.
definitur, quod Deus sedit ab initio rempo. ris utramque de nihilo eondidit creaturam, spiritualem ἐν corporalem , annelieam videli ι t se mundi nan , ae deinde humanam quast mmmunem ex Diritu is eorpore consituram, ap. Harduin. iii collect. CC. t. . P. IS.
Ceterum Rabbinteam Illam opinionem perplures olim , cum Graecae , tu in Latinae Eeelesiae Patres adteruisse deprehendimus; e. c. e Graecis Orien. tias. in Matth. B M. ap. & eum an . Sinait. l. I. Hexalmos ub init. Na tan . orat. a. ἰn Pasclia , fc rat. 38. de Nativit. ibique Niser. 9 αυοnium autem. Chrysost. l. i. de Provid. sere iubinit. Muem Epitc. Syrum de paradiso par. 2.c.T. nam c. de fide orthod. l. a. c. 3. sub sin ;immo omnes Doctores Graecos, ut Author est S. 'Thom. l. p. q.s a. a. 3. ad I. E Latinis vero Psetid Clem l. 8 constitis M. I 2. Hieron. in Titum c. I. Ambr. in He xae m. l. I. c. S. Casan. collat. 8. c. . Hilaride Trinit. l. I a. post med. I dor. l. i. sent. c.I2. Gre r. 28. Moral. c.7. , Ut taceam Authorem , Gennadium vulgo creditum , libride eces. dogm. c. IO.. qui, me judice, Per seram trahitur tu hanc partem.
22쪽
IV. Obbatistae Rabbini hoe de creatione mundi systema confinxerunt. I.' nihil ex eo quod non est fit atque oritur. a.' Deus non fuit eausia mundi essiciens, aut producens libera, a qua nempe effectus ve-' re distinguitur , sed caussa emanativa aut necessaria, cujus effectus plane fuerit eju1dem caussae pars Sc particula. 3.' primum produxit Deus Adam Κ admon, cujus ope & auxilio cetera de indoe omnia effecit. Heine vero haec liquido fluunt impia consectaria . I. Mundus aeternus est, eumqne Deus necessario condidit. a. Quod libet creatum est particula divinae essentiae ; atque adeo universa natura est Deus modi. escatus. 3. Non est Deus creatorum omnium immediatus ac proximu efector. 4. Nulla est materia, sed creata omnia sunt spiritus sb . His adde mundorum pluralitatem , adier tam in qnodam Codice m s. Cabbatillico , ex iis pluribus, qui olim usui fuerant Danni Hea Miran.
Ecquis autem prudenter censeat, opinionem tanta fultam authoritate reprobare tanquam haereticam Concilium , ubi oppo. sitam tanquam hde sanctam definierit lDicendum itaque arbitror, . hele Concilium duntaxat ex proselso desinire temporaneam Univei si totius procreationem , adversus priscos Plii losophos , & insequutox Heterodoxos ; articulum vero de simultanea Angelorum una cum reliquia Universi partibus productione , obiter duutaxat & pertransetinam proposuisse 3 quae propterea tanquam fide certa minime definita est, ex regula pleritque omnibus Theologis probatissima, quam ha Cons. Henrie. Mortis in Cabbata denudata par. a. to m. I. ubi de fundamentis Cabbatae Aeto- paedo mellilaeae p. m. 29s.
in Abbalinae dicti sunt a Cabban ,
.ala vero , hebraeun nomen , idem sonat a Traditio , seu Receptio, hoc est doctrina a M se Ore tenus tradita Hebraeo populo, & ab ipso recepta & adservata ; ut mittat smultiplex aliud etymon, passim observatum N expositum ap. adcuratiores laxiographos art. Cabbata , aliosque Hebraeos Scriptores, d sua Cubbaia pertractantes . Disciplina haec , si Hebraeos audias , D. cerrimam continet doctrinam , at obscuris. sialis tamen , ac stre impenetrabilibus , e-
supra tradidimus In m.I. de Prodromis,
riodromo li I. n. P . p. 3 S. Heine S. Thom. qui probe noverat αexpenderat praelatum conciliare decretum is in citato articulo quamprudenter adseruit , hane Rabbinorum , Graecorumque Patrum . qua de agimus , opinionem , tametsi minu probabilem , non autem esse reputandam e
Plura in hane rem , nobis adstIpulanistes , Doct res alii cum Caiet. in cit. locum S. Thomae , Suar. de Angel. l. I. c. 3. n. sqq. Uapl. I, p. d. a Zq. sere per tot. BarIo Dec. proxime cic. a P. 26s. quos adeas. i Ap. D. Chris M. V usum in Bibl. Hebraea t.u in adpend. seu ipsoru ni odicum indice, exarato a Jac. Gastaretio, P. m. a I. sub ivi. ATIO, tiam penes ipsos, arcanis & aenigmatIs obr
Porro magna est ac pene incredibilIs in ter christianos Authores In lia nece Cabbatam cordium, mentiumque varietas . Sunt qui eam tanquam donum coelicum ac pene divinum recipiunt , osculantur , amplectuntur , ad sidera efferunt, interpretantur cum Pico Mirari. durano in suae Apologiae quaest. s. re i dogmatis e Cabbalisticis Codicibus excerptis , Archangelo Surgonoe x in commentariis iaeadem excerpta dogmata , Dan. Reuellina , a. lias Capnione , tr. de arte Cabbalistiea, Mahan. Rucherio tu Dedipo Aegypt. r. I. de l
23쪽
Ex II et erodoxis Christi nomine insignitis , '. I. Simon Magur stulte docuit, mundum hune adspectabilem , non a Deo, sed ab Angelis fuisse conditum; Angelos vero ex se & ex seis mina circumlatrice, quam Helenam vocavit, Progenitos esse . Simonis de mundo ab Angelis condito commentum perplures sibi similes dei neeps amplexi sunt et puta Men auder & Baphdes , ejus dissei-
Cabbata . At edio In encyclop. I. I . c. r. &l. I S. sect . . u. I. & alias, Rutili. Riceio ubi de Talimidi ea doctrina . Petra Gaurino de
arcan. cathol. veritatis l. r. c. s. & alias ;quibus adcedere mihi videntur ex parte Campedivs Vitranga in observat. lacr. l. I. c. Io. Henr. Mortis in Cabbata denudat 3 , 4. Io-mis in 4. ct quotquot prolixos prodiderunt mmentarios in Cabbalisticum Zephiroe . Sunt aritem vice versa, & quidem coinmunis lime, qui eam tanqua in piitidissimum Iudaeorum coni mentum repudiant , abominantur , Oppugitant , flocci faciunt , cum Tra senio in disquis. bibl. l a. c. a. p.s. Nat.
Aiax. hist. vet. testam e. t. diss. a. arti . Ri-ehard. Simonio hist. critica vel . test. l. r. c. 7. N l. s. c. s. M alias, Authore hibliotheeae criticae lacrae, editae Brux ullis i os . t. 3.diis.
II. R p. I. ad 68. Pauli sergero proxime laud. c. I. & deinceps, Augusto Ps fero in critica sacra e 1. s nario in hiit. Judaeor. 2. l. 3. c. IO. sqq. laud. , ι Aso t. a. l. T. per
Nonnulli praeterea , etiam ex iis, quos pro utraque parte recitavimus , tulit plerique Lexico c. phi sub artie. Cubbala, ternas dili in-gttunt C .ibbatas , puta bonMn , indissercutem , pravam . Ex iis bona fuit priscorum Iudaeorum , qui Christi ortum praecesseruato con Iinet lue mysticam , secretamque sacri Codicis expositionem ore traditam , idque non omnibus, sed populi senioribus & sapient io ribus. Hujus c abbatae , t eu doctrinae viden
tur nonnumquam meminisse vcteres Patres .
Indiscrens adscribitur recentibus Iudaeis, qui primaevam illam Cabbatam ignorantes aut negligentes , Oinnena luam ponunt ope ram iii adnotandis saeri Codicis hebraici ele. urencis , puncti I , ad centibus , ur mysticos inde sensus eliciant ; ut nempe ex multiplici coni. hinatione , permutatione, compendio, valis re arithmetico , atque sigura tu vi eleni enatorum lacra Mysteria eruant, vel potius divinare contendant.
Praua , aliis practica P recentium quo αque Iudaeorum disciplina est; eaque potissimum occupatur in elementis aut verbis hebraicis Scripturae promiscue compositis, ac mirum in modii in detortis . e quibus vide lie et ejus facultatis doctores & pro sessores opinantur 1. Angelis familiares reddere , ponse patrare miracula , fugare daemones , quotalibet morbos depellere, re quidem ta: q. iam virtute divini Verbi , quum tamen sper te sic ejusdem diabolica profanatio: quocirca uon- nullis haec ars cabbalistica origo est omnis daena o nolatriae , azque idololatriae fons . His ipse quartana adderem speeiena , infidelem tui licet, aut haereticam , qtiae ne in pe dogmata christianae fidei contrari cudit ac profitetur. N ea quidem vel ex Talin de Rabbiiii co , vel ex privata cujuspiam Cabin balist te opini ue petita . Jam vero ex iis primam seu bonam Cabbatam nemo unus, me judice , merit repudiandam ei tu censuerit . Seeundani aut indi fierentem , uti arbitror, receperunt abl . que crimine , commentariisque illustrarunt plerique ex ι hristianis. quos mox adi, ellavi. nuis, scriptoribus, & qnidem vel aliqua animi passione abiepti, vel ostent anili ingenii ae eruditionis caussa . Tertiam demum requartam , seu pravam & haeret Icam quis ritis si caecuticias in meridie non rejeeerit petiitus , dirisque omnibus.non devoverit Paucis ira alie Cabbatae notionem , divitiones , se itentias, tractatores, pro nolit instituto indicavimus, ae in re satis obicuisra & implexa mentem noli ram aperuimus, ubi de Cabbalistis Γ rronibus prima sele onseri disputatio. Qui plura voles, ad eas mox laudatos Scriptores , nec deinde praetereas Sixt. Senensem in Bibl. s. l. a. arta Odrastam Serar. in Iosue c. Io. q. a. La Η .re ira pro lego m. sect.28. per tot. Mich. Medinam de recta in Deum fide l. a. e. . p.6 I. & l. 7.c I . p. 248. P tr. Cunaeiam de re p. Hebraeor. l. 3. c. 8. cum Notis Blasi Ugolini a p. thesaurum antiq. sacrarum,volum. s. a P m. C MYω. l
24쪽
pRAE AMBULA DE DEO CREAT PROLUSIO POLEM. s
puti D . . . Carpocratiani cm . . . Ceristbur γγ ... Nicolaitar co) . . . C Dvι 3c Settiani . . . . Archontici p) Hoe ipsum ex parte delirium 1bmniasse videntur ex priscis Saturninus, 3c ex recentioribus Bo mili, atque Daring bi, quos omnes alias. produximus. Et quidem Saturninus pervulgavit , mundum visibilem ab septem Angelis praeter Dei consensum exstrvistu in fuisse cum illis ex Genes I. verbis , faciamur bominem ad imaginem ii similitudiuem nonram Bo mili vero creatorem mundi fecerunt Satanaelem, aut Satanam Stadiubi denique Luciferum crediderunt coelestium condiatorem , & ad pristinam olim gloriam praecipitato Domino rediturum s) . II. Hermogeves , Ualentini magister , pervetustum Philosophorum dogma de materia ingenita, Deoque coaeterna retinuit ι). In eodem haesisse luto feruntur Maniebaeas hoe est Maves architectus Manichaeismi, Marcion, Vatini intis ' P . . . Selevetavo Hermiani , addentes, creatores animarum esse Angelos de igne & spiritu x . . . Avo-
vmi Philosophi Parisienses, E ardus , Riseruicb. γ .
III. Nicolaitae fabulati sunt , complures Aeones aut Deos , Spiriis tus septem ac daemones ortum dux ita ex coneupi Icentia Sc commixtione tenebrarum cum lumine sab. IV. mirae seii malisae plurimi, hoe est duos deos aut duo contraria ponentes principia, unum boni & aliud mali, huic rerum pleiarumque visibilium) procreationem adscripserunt. Iu ejusmodi tenebrionum cen1um ii nostra opinione in cunctanter referendi: Cerdis Alexandriae Episcopus sub an . eirc. I qq. . . - Α σlles , Marcionis auditor, a n. circ. I 6. b)... Manes, alias Cabricus , Mani- Tom. III. B chae-
I Ap. Diph. haer. 22. & 24. m. I. cap. 2s. m Ap. Iren. l. r. c. a . Epiph. haer. οὶ Los unum reperio Augustinum in. v. Euseb. hist. l. 4. c. 7. dicare cap. s. ni Adfirmat Aug. c. 8. innuit Dem
ADNOTATIO π Τa resert Laur. GU.r in cominx ment. in lib. S. Augustini de
haeres. cap. I. n. 82. Optarem equidem ut te-
Rem produceret; nee enim eum de duabus pariter hilae Sectis errorem lego apud priscos Patres . tibi inlana de iplis proserunt pi Ex AV. c. ΕΟ. q Ex Tert. de praescript. c. 46. Aug. c. 3. Theodor. haer. fab. I I. c. 3. Ap. Eviaimitim in panopi. par. E.
ι Ex litetis Gregorii P. IX. dat. ad
Conradum Marburgens. dc alios, ap. R nata. in AnnaL ad an. 1233. n. XL lv. r Eum nervose confutavit Tertuli. H comment. adversus Hermogenem ; retulit civituat Theiaor. haer. fata l. I. c. Is dogmata. E. c. Ipsam omnino taeent Pen. l. I. e. 3 s. augure. de haer. c. I 8. I9. Philaire. de haer. c. a. 3. Theodαret. haeret. fab. l. l . c. I . I s. Et unus Epiph. haer. 39. n. 1. Se inthianos ejusmodi erroris insimulat. ο) Ap. Chrysos. t. 4. edit. Mongouinconianae, hom. a. in Genes. n. 3. αὶ Testatur AV. c. Sy.
νὶ Eos in scenam prodo imus Iapeis rins Tom. II. Par. I. p m. & s I. - Ex supra adsertis Tom. I. p. 328.
' Ex eodem Epiph. haer. 4 4 Sc Aug.
25쪽
io PARS II. NA . L. LIB. I. CAP. L.
chaeorum Author institutus an . circ. 277. aut a8O. γ ... Di HItavus, Abulensis apud Hispanos Antistes, Priscillianista ruin parens IV. Chr. Seculo jam vergente cu9... Rivi iciani, duce nullo Samosa teno Seculo vis. e9..
ira Manich. not. hist. Manich. edita G, riat. l. II. dcc. Montia vc.
ADNOTATIONES.l' Ι. π Iquido plane constat inter E- . ruditos, ex doctrina pristoriam Haereseologorum , cuna Epiph. , multo pIures ea duo princ ia cooptat te ex adseris iis operius Par. I. Tom. II. pag. Io: qui vero principium illud malum perspicue ac indubitanter effecerint mundi visibilis cre torem , ii saltem sunt , quos ultimo loco
Quin ει ex iis i sis Apelles, qfium decreverit Deum malum a Deo bono effectum
fuisse , nee bina principia aeque prima posuerit , ut Authores iunt laud. Epiph. dc
Aug. ubi de Apellea remote saltem , ac ineis diis caussis ab eodem conditis , in Deitin bonum , tanquam in auiliorem, mundi opi- fietum retulit. Ita Gabr. Vagque y in I. p. t. a. d. ITI. c. I. n. 3. cui lubenter subscribimus.
His vulgo adcensentur ab plerisque Theo. logis Gnos ei, ad Iestatis Augustini verbis c. 6. de Gnostieis, dieant quoque bonum Deum se malum num in Dis habere dogmatibus. Sed haec tamen minime innuunt, in sitis habere dogmatibus , malum Deum ella mundivisibilis molitorem . Nec hujus quidem dogmatis diserte adeusatos Gnosticos alias hucusque reperire licuit. II Eruditissimum Uit D. Christoph. V VOL ut in Mantehaeismo ante Manichaeos dc in Christianismo redivivo , nimium liberalis , immo prodigus in amplifieando Manichaei sino , iis , quos nos jam pridcm dc modo nominavimus , Dualislis , duorum saltem principiorum proselioribus longe plures adnumera L , e. c. Simonem Magum , Menan.
drum , Saturninum . inrmogenem a Selesanos , Opi itas , Doreatas , Mahumedem se e. At mea tamen sententia , tenuibus plerumque conjecturis ulus, rem quidem raro aut nunquam
conseit; nec stetit plane sentiet qui eruditissimum commentarium evolverit ac peni tius expenderit .
Iustat plurium exemplo sit Simon Maiaeus , quem Duitarum inter Christianos autho- rem ae primipilum habradum jubet D m. IPs. edit. Hamburgens. I o7. Eccur autem λ Eo praecipue quod testetur Iren. l. I. c. a 8. Cerindonem dogma Dum de duplici Deo Simonia, nis adceptum ferre . Heic vero qui Simoniain
nos unice adpellat, Simonem omnino tacet.
Potuit enim fieri, quemadmodum dc in aliis impiis sectis perlaepe evenisse novimus aut Simonis discipuli , quos Cerdon audiit a primaevis magistri dogmatis lioe de duplici
Deo singillatim adjicerent, aliis morem gerentes tum temporis ejusdeni impietatis adsertoribus. Uel ne unum quidem nobis auferet V Uol. fius ex priscis Haereseologis , qui hunc errorem dilertis vel bis Simoni adseripserit. Re
lege dicta in hanc rem superius Tom. I. p. sas. III. Sunt qui abnuant , adsertores du.plic7s ejusmodi principii hoc ipso esse ac nun .cupandos Polytheos, aut duplicis Dei propugnatores. idque speciatim circa Manichaeos exustimant Oer. D. Vossus de orig. dc pro-
gr. idol. l. I. c. s. p. m. II. Arnoldus Maii iis promachus , in Haereseo l. p. Ias. ap.
laud. Uri f. p. 227. Mavsobrius in hist. Ma. nichaeorum Sc Manichaeis mi par. a. l.f. C.6. Claris . U. Peretit La eri S. I. Romani Gollegii Bibliothecae Praeseruis, in exercit. de haeresi Albigensium , edita Romae 1756. , p. a. p 9Mihi vero quietimque duo obtrudunt prἶncipia , Dei instar dominantia, a sese vicissim prorsus independentia, utraque aeterna, partes in rebus creatis pene aequaliter utra que gerentia, a re ac nomine Polytile it mi,
26쪽
pRAEAMBULA DE DEO CREAT PROLUSIO POLEM. xi
V. Orgenes Adamantivi has incusatur Opinationes eudisse eirea Opi. selum mundi r I ' materiam Deus ab aeternitate creavit; alioqui, ait , Deus ab aeternitate non fuisset omniPotens , utpote carens exereitio
quἰdquid contra obieeeris , liberari non pos-Iunt. Ita & UVoff. proxime laud. Ideirco superius Tom. II. p. IO. ieiusmodi Dualistarum pestes in Polytheorum clas.
sein merito revocavimus. Utpote adsectati verba & sensum pri lcorum Patrum , plurium. quc vulgo Scriptorum recentium , qui singulas id genus pestes adpellare indiscrimina. tim & promiscue consueverunt, & duplicis principii, & duplicis Dei de sensores . sic quidem hen. ubi de Cerdone sermonem instituit l. I. c 23. Augure. ubi de nosticis c. c. de Cerdonianis c. a I. de A pellitis c. 23. de alias saepe ubi disputat contra Manichaeos, Theodoret. ubi de Cerdone& Marcione l. I. haer. fab. c. 24. Epiph. ubi de Cerdone haer. I. n. I. de Marcione haer. 42. n. a. de Manichaeis haer. 66. n. 2I. versus sin. dc 26. ex Archelao, Dumasci in dialog. adversus Manich. c. 12. & alias in t. I. edita Lequienti, mitice. Obi dr Cerdone c. 44. de Narcione c. 4s. de Manichaeis c. 6 I. Sic rursus e recentiorib. Pere. Valliserisnens. ubi de Albigensibus in laud. ipsorumhili. c. a. Caesarius ubi de Albigens. eisdem in dialogis dist. s. c. at . ap. Biblioth. Cistere. Tissierit t. a. p. r 38. Ebrardus ubi de V Ualdensibus in l. contra ipsos , c. s. sudinit. ap Bibl. PP. Lugd. t. 24. p. Is O. M mengardus ubi parit et de UValdensibus in lib. contra eorum sectam c. a. ibidem p. I 6 3. Dilardensitis ubi de Marcione in adnotat. I. ad c. 29. I. I. Irenaei , manus ubi de Gnosti eis , Manichaeis , Priscillianis ari .creatura , Deus, mundus, prineipium 8c alias, Praede tinuitis Sirmondianus ubi de Cerdonianis c. 23. Prareosis ubi de Manichaeis l. ti. c. 6. & sa
pe alias , Reinerivs tibi de Uvaldensibus a p. Bibl. PP. Lugd. t. a s. p. 26 , col. a. sub fin. di ibid. alias , Cona ubi de Cerdonianis t. I. in s. Aug. p. 43i. & saepius , Clariss . Rie. ehinius ubi de Catharis in U. Moneta dis. r. C. 4. o. s. Laur. Ahiotius ubi de Mantehaeis in dissi de antiquis, novisque Manichaeis c.
que duorum principiorum adsertores , veri Polythei nuncupantur & sunt . Conferendus demum in hane rem adversus Manichaeos S. Audus. l. l. contra Fausto capp. I. R. q. IU. Anne ulterius Dualistae omnes ereationem mundi visibilis malo principio adseriis pserint ex ingenita suae doctrinae consequuistione , quamobrem huc jure omnes advocamdi l Plane adsertores creationis mundi a principio malo exinde persuasi videntur , quod
investigantes origenem tot, quae mundur obruunt , malorum , qua naturalium , qua moralium , nec eam vero , bono optimo Deo adtribuere ausi , materiae natura malae
ac noxiae, in mo peisimis suis qualitatibus singula quaeque inficienti adscripserunt 3 eam. que subinde mali principium, Deo coaeterinnum , ab eo independens , ipsi adversum ,
ac totius creaturae visibilis , hoc est materia constantis . aut cum materia utcumque conis nexae , efiiciens adpellarunt.
Haec quidem summa vulgatissimi ill rum systematis , variis deinceps hypothesi.
hus a suis pro lsoribus exornati & communiti . Rem pluribus explicant, di sparsim persequuntur Cudνυοrth. in Syst. int. cum noti, Μυhem. -ud. V V f. scct. I. S 2. Beau-fobr. Cit. tom. I. BrveKer. In hist. Philos r. i. praesertim ubi de placitis Persarum . Dunle . hist. Phil. ubi de placitis Orienta. lium Jam vero , his positis , quanta sit utriusque opinionis connexio , nempe de aetern principio mali, ac de mundo , qui malus supinponitur , creato ab eodem principio mali , ctiam reluctante vero Deo, seu principio ho. ni; nullus est , qui non videata atque adeo vel nullam , vel utramque amplectaris , Opor ret . Enim vero quod Errones in systematis
sunt irae impiis pugnantia passar estutiant, quis ignoret pItaque ex Di talistis Ethnicis, plerosque utrumque illius Systematis placitum tenuisse
deprehendimus, cum eorum Interpretibus mox
laudatis . Num vero Heterodoxi Dual istae illorum subcessores , praeter eos , quos hoc capite adpellavimus, idem omnino docuerint, plane non ausim adserere; quoniam de ipso rum systematis perpauca quidem nobis pristi Haereseologi transmiserunt 3 nec plerum que quod hanc rem spectat ferme alia , quam
nuda eorumdem impietatis theoremata .
Unum liue pertinent Manichaei Systemade duplici principio excepimus fuse explana
27쪽
ta PKRs II. TRACT. I. LIB. L. CAP. Istiae potentiae . b) Hinc a.' universum hoc Deo coeternnm est co .
3.' Ante hunc mundum visibilem alii constiterant , & post hunc ipsi, ruulii plures venient ). q.' hic mundus ex Occasione duntaxat creatus est, nempe ad puniendas S quibusdam velut ergastillis concludendas animas, quae ante mundum creatae , deliquerant cl) . s.' animae omnes , & quaecumque ratione prodita sunt , e Dei 1ubstantia expressa prodierunt, ipsiusque partes sunt m) . 6.' Sol, luna & stellae anima gaudent, quae priusquam ipsae ortum haberent, creatae sunt v) . 7 et ratio mundi qualis a Moyse describitur , non est ad literam adcipien-
VI. Cottiubas Alexandrinae Ecesesiae Presbyter, Sc Episcopalis m neris usurpator, Arii impii Synchronus, docuit, omnsum Creatorem malorum naturae ac Poenae Authorem non esse p). Quamcito tame a in fumum abiit Collut hianorum se eri q) . Unus autem Praeristinatiis Sirotomita itus adseruit hujusce lectae errorem in eo consistere, quod do
cuerint , mala εc bona creasse Deum VII. X.musessus turpissimi reus criminis redarguitur a N. Vistilens s quod
eum ab Trit s. Abgus. ArcZeL Tiso Muren. fitiones ceteris vlibusque dupli eis principiiD ιm c., permulti uiue aliis junioribus nuper portentum substinentibus adseruerit; ubi prae adductis. Enim vero quis nisi hariolando cal- tertim firma non suppetunt documenta ρdem omnino Manici Dei eas hypothetes ac po- λὶ In l. a. de princip. i. I. N a. 0 Ap. Method. prout eunt retulit nati
in l. a. de princip. c. s. Et hujus dogmatis rcus adausathir ab Hieron. epist. ad uisolim s p. c. a. u non a Iustiniano Imp. epist. ad Men 2m.
I TY Aee sunt potissima capita ex he tra ieroclitis opinamentis , quae literis mandavit Origenes, praesertim in πηια κον, hoc est de princiriis , qui quidem
propterea commentarius pr. e ceteris ejusdem valde pluribus maximam ei criminum in i diam concitavit apud veteres suos adversarios , puta fiamst4ivm , Theopstitim , Epipha neum , Hieronymum , Augusinum , AmreeιIum Ancyranum &e. immo dc apud juniores , quatra dixeris e. e. Niat. Alexandrian , Sauriviain, Saesitim , D ticinum dic. Alii Uero Ainliotis Uiudices, cum prisset, inni moderni, uti alias pIura , sere onunia ex adductis opinamentis beniana inter pretatione emollire coiitcnducit. Non vacat ρὶ ρ p. Philan . e. 7 7. Atta. t aer.6s. U u. de Orig. l. c. c. 7.
singuIa Iongiore sermone discutere Ea , me judice, adcurate, prudeliterque , si quis alter, libravit, judicavitque Clati it . Huerius in Origenianis l. a. quaesi. 6 . di I 1. qt o pro pterea studiosum Origeni anci-polemicae historiae quoad haec puncta remittere non gra
Unum monemus : quod nempe salte in pleraque ex adstra .riis ilico rematis produxerit Author , nora more adserentis rem Cee- tam , sed duntaxat disseremis N inuessi ga tis de re tibi incerta , nimiunauue obscura et
id quod mihi prae sationem , pluraque liuinclude commentarii de principiis suo maῆa pcr' legunti peripicuum est. e cap. 6s.s,ὶ Iii doctria. f. d. l. I. ait. I. e. ID
28쪽
PRAE AMBULA DE DEO CREAT PROLUSIO POLEM, ra
quod in Trialogo I. adseverarit , potentiam Dei non se extendere ad merum nihil, atque adeo nihil ex nihilo posse Deum creare . Quod quidem recidere videtur in erroneam priscorti in Philolophorum opinionem superius recitatam arr. i V. Cum Valdensi pugnavit etiam Roγvatidas contra Haeresiarchen t VIII. Mutuus d. Soleia , Pergamensis Canonicus , & juris utriusque Doctor, 1 ub an. i q9., Praeter alia nefanda dogmata vulgavit ausu 1acrilego , Deum quoque alium mulidum ab isto creasse Et tu eius tempore multos alios viros ta mulieres exstitιse, per eousquens Adam prim tim hominem non fuisse . Ita Pius P. II. in Brevi, quo haeresiarcham , demisse re vocatis erroribus, perpetuo carceri mancipavit cub.
IX. Christophorus Sιndius, notae impietatis vir, haec sub an circ. 16 o. literis mandavit cae) . ,, Antiquissimi quique eum Pythagora , om- nibusque Platonicis & Origene , animas ante corpora in principio singuis las simul eouditas in statu feliciori, quam in corpore iunt, statuebant. A Huie lententiae nos qnoque subscribimus , qui antiquissima dogmata ut , Plerumque saniora recentioribus anteferre docti sumus a Tertulliano Huc
o In to m. s. de Theol. nata dist.g. q. S. ar. q. n. 328. ADNOTATIO.
tio est productio de puro esse intelligibi.
Ii aut ideali in mente Dei ad esse ellentiale ex. Ira Deum : quocirca terminus a quo creationis est esse illud ideale , quo fungitur in men te Dei, priusquam creetur, res quaelibet. Neiae veru aperte consequitur rem nullam fieri potIe ex nihilo , ve, leorsi in , aut inde. pendeto ter a tuo esse ideali , quod ex aeternitate habuit in tiae te Dei, ubi ereatio sup ponitur esse transitus ab esse ideali rei it Deo ad elle rei elsentiale extra Deum . Adsequutus videtur alciue sequutus hic Autlior mentem de doctrinam Subtili lIimi Se ri , qui in a. dist. I. q. I. Φ. quantum ad Uuv. tenet, nullatia rem creari de nihilo,
seu de nullo niodo ente , nec simpliciter , nec secundum qu H ; quippe omnia , quae Creantur , prius habent elle intelligibile in mente Dei ; quod quidem ipse acutissimus
Doctor alias adpellavit esse diminutum , ol jectivnm , & secundum qi id creaturarum . Hoc autem, ut ego arbitror, ad men
tem Scoti , nihil aliud est , quam else posssibile , seu futurum creaturarum nondum ex silientium , sed obiectis e duntaxat praeleir. tium divino intellectus , quo nempe res
quum creatur ad statum exsistentiae traducitur Praeterea ex priscorum T T. sensu, nihil aut non ens bifariam dici potest , ne inpe aut ens quod non extistit, ted exsistere potest ; aut ens quod in sese implicat contra.
dictionem e circa primum versatur divina omnipotentia, minime circa securidum . ita Sis Thom I. po q. as. a. s. Ferrari e . in b. a. coni. genta c. 22. Henric. in sum. art. 2. q.
a 3. S a . alii. Pol ita autem hac divisione , vere & catholice adieritur , ex hoe secundon inito polId nihil a Deo creari, Omnia ve. ro poste ex primo . Jam vero dum UUiclessus decernit , ter. minum a quo creationis non esse omnino ni inhil , s oetum habet Seotum a si deinceps intendat , ex nihilo eodem secundo ninil polle Deum producere , cam Theologis optimae notae sentit I ac longe abscedit a vetuitissi. ina . caecaque illa Philolophia , quae rein adprime dehnire neIcivit. Ergo non est cur ita ardenter heic in haereticum invehanis tue Ualdentis & Raynaudus 3 nec enim Ipse , nee ceteri Heterodoxi in omnibus , quae
adseruerunt,errarunt. Rem multis critice per. sequi titi Ua quias in I. p. d. 7O. per tot. ecd. 1 A. c. I. & a. Omnino coululendus.
29쪽
14 PARS II. TRA . I. LIB. I. CAP. I.
Hue denique revocanda quae summi Creatoris Opificium coneer. nunt , dicta superius Par. l. Tom. II. Pag. sa. & s3. de abaetardo meismo , Palamitis , Soeino , Augustino Stevebo . At manum de tabula . Theologicas Disputationes adgredimur.
NEs DOGMA Potens Productor creaturae ex nihilo, id est absque praejacente subje Tico-scuo cto . Per σο Omnipotens intelligitur productor Deus , id est virtute pro LAsricAE . Pria, & ab alio non adcepta cr) . Ita intelligitur Dens Creator Muniadi , quatenus totum universum, saltem quoad ejus Spiritus , & materiam primigeniam ex nihilo produxit in tempore, uti fert Dogma si-
de sanctum ex Ser t. cum Genef. I. ap. I. secundum omnium Patrum , Doctorumque interpretationem, e . IOΤ. G6. 8c 3 a. p. & IAS. 6. Del. 13. I. I i. 4 I. ag. 8c a. Mae bab. 7.a8. Ian. I. 3. Rom. II. 36. Nebraeor. . 1. I . & 3. q. hoc. lo. 6.s Tum ex CC passim in suis fidei professionibus , cum Me n. a & Iater. ca Item ex m. alias de eodem argumento disseremibus, cum
Ambros ιθ Nug. Vidior. i) II. Minus stricte Deus Creator est prima
Causia rerum, qnatenus effective concurrit ad effectus omnes, rum inde pendentes Per creationem , tum dependentes per eductionem a sub.
lecto Praejacente. Ita nostrates Theologi plerique omnes absque lite . Hei ne indiscriminatim saepe sumitur Creator ubi de Deo optimo Maximo sermo est, in dupliei exposita disserentia. 6 Profecto CoruccRoiAM FIDgi ET RArio Nis circa Deum Universi Creatorem aperte demonstrat Ethnicorum Sophistarum doctrina super eo dogmate. Hoc etenim professi sunt complurimi , cum ex vetustis , tum ex iunioribus . Puta Gymnosopbistae Braesmaves , inter Indos antiq/ssimi
di T T. plerique omnes orthodoxi. In symbolo . a Ex cap. Firmiter. de sum m. Trin.
θ L. a. div. inst. c. s. - o orat. de Incarnat. VerbI. id) L. de homine a. el Praep. Evang. l. ..8. 9. IIaeres . 66. 8c alias . et L. I a. consess. c. 4. & l. I . Cont. Faust. cap. 24. S l. denat. boni contra Manich. c. I 2. I. & saepius. 4ὶ L. r. Hexaem. εὶ L. I. de Sacran . par. I. Ea r. Ex avonymo de Brach manibus p.9ψ.S PDud Orige e In Pli loseph.e. 24. Conserendus Betie er.in hist. Phil. r. I. l. 2. c. q. p. 2Osa I Ap. Franc. No e. tum in Philos. Sinica c. i. . a. st. I. & a. p. in . P. N alias, ex libris Clasicis eorundem Sinarum, a celeberrimo Philosopho Confucio concinnatis , & ab ejus discipulo Uem Du paullo iusius explicatis , quos idem Melitis e Sinensi id omate in Latinum verses exhibuit in conanaent. de sex Sinensis Imperii libris classicis. tm Ex Boridio de rebus sinensib. ubi de Xaca .
30쪽
PRIE A MBULA DE DEO CREAT V EST. DOGM. SCHOL. x s
ubales Milesius, Sectae Ionicae 'Author ob Veteres Remae p) 'thagoras )Iudi sub tempora Alexandri Magni co Socrater cr) Anaxagoras Clagomenius, ejusdem Socratis Magister Rata & Arino teles cu) Z no, Stoicae Seholae Autor x Virgilius ob Sinae recentiores cet).2 Perplures alii dabunt, sancte pariter de nostro dogmate sentientes Sed praestat e paganis eisdem catholicae veritatis adsertoribus unam vel alteram audire sententiam. Ergo Orpbeus ita cecinit,inus en per se exsistens , ab uno omnia facta sunt. Ita & Sopbocles , inus revera , an ut est mur , ut eoelum eoudidit, ei terram longam , Marisque eaeruleos factur, ει ventorum impetus x. 8 Τum ex Philosophis oraratius, praestantissimus Aristotelis Au ditor haec deeernit , Deus ex nibilo ereavit omnia ce) haec itidem garetis Arabs Peripateticus , prima omulum rerum causa non indiget materia cae) Rotinas demum, brutales illae quaestiones . inquit, proelii amoven dae a Deor ex sua materia Deus condidit mandum p quibus ferramentis' brieavit λ e Iis nempe qui mundum adserebant aeternum, sanctum dogma de Deo mundi conditore tanquam Perridiculum Ostendere 1ata ia
sa Tanto iam vero Dogmati comprobando , illustrandoque adcedantillieo ex instituto nostro sacrae Vetustatia omnigena documenta , quae deinceps ad morem Scholae , reliquae theologicae Quaestiones excipiant.
H Ap. La Fre. de vii. Philos in Talete. stare. Inst. l. 7. e. 3. Av Iv. I. I . c. A.' &υ Ap. Thom. Ide de relig. vet. Periar. l. I a. c. I 7. Euseb. de praep. evang. l. 3. C. 3. C. s. p. m. 163. ex un Shahna Arabe Mahum dano in lib. de ptimis de postremis .sq Ex sententiis eidem vulgo adtributis da sim mo Deo ex de diis . rὶ Ap. Strabon. i. is. p. 7I 3. In Geo graphi cum . notis Casan boni ad eam pag. H Confer ejux Theologiam ap. laud.
o Ap. laud. Laert. in AnaTag. Ap. nonnullos ; at eonsulenda d Aa dicta in proxima Prolusione. κὶ A p. Lut e. in Zenone αγὶ Georg. 4. I Ap. Martinum Martinium in hist. si nica , decad. I. l. r. sub init. & Mei in Phl-Io1. Sinica tr. I. e. a. l. r. & alias o Nimirum Jusin. in paraenesi, Iet & laepius , Eugubia. de pere n. philos. l. I.
per tot. Pera de opis. Mundi l. I. c. I. me . in ta l. alnet. l. 3. Q. S.
e In lib. de saporibiit. d In lib. eoni. averrhoem . εὶ In lib. de contemptat & unci . f Plures id genus quaestiones ab Atis
he Is objectas proposuit Curimoria. in Syst. to m. I. p. g. 9 . sqq. easque lacile solvit in to m. a. p. 2I84. sqq. Thom. Staem ut in Theol. completa par. a. a. p. m. I a. speciosas additraoiones pro temporanea mundi creatione. Vide sis nu. de nat. deor. l. I. c 8.