장음표시 사용
341쪽
Dignissimo Aeternam Faelicitatem.
Vitis nominibus debetur haec altera nostri operi Pars Paternitati Tuae admodum Reuerende Pater , tum propter eam,quam cum R. P. D.Aloysio Pata- uino, cui priorem partem dicaueram, necessitudinem habes, tu propter beneficia, quae in me summa contulisti. quorum omnium idem Prataleense
Coenobium testis suit;In quo ad philosophiam, Theologiamque edocendam aditum mihi Humanitas tua aperuit , facem ingenium prettulit. Sed quamuis liqc maxima videri possint alicui inuitamenta,quet perpetuis recordationis stimulis mei erga te obseruantiae studium prouocarent, tamen ingenue fatebor, ne, dum meum grati animi ossicium commendare studeo,aliquid sit ex meritorum tuorum titulis mea commendatione detractum.Sola animi tui pulchritudo, ac genetis splendor ostetatione singillarium virtutum tuarum nostium desiderium incredibiliter excita-
342쪽
vit hoc tibi munusculum non tam pro gratia merItorum erga me, quam pro merito virtutis, qtiae in te residet offerrem. Vulgare ossicium est beneficijs gratiam reserre, quam debes, sed virtus nobiliore face voluntates accendit , digniore titulo aliorum sibi obsequia vendicat, atque evicit,ut omnia stibi debeantur non tanquam merces beneficit , sed tanquam Praestantiae tributum s Magnum est te nostri ingenii imbecillitatem authoritate sublevasse, sermonis infantiam commendatione fouisse, scribendi conssilium prςdicatione comprobasse ; at Maius quid animum tot virtutum titulis ornatum habere, naturam honestissimis moribus imbutam, mentem liberalium artium disciplinis excultam ; maius maiorum , tuorum famam , de genti litium familiae Decus , proprii
nominis ornamentis auxisse . Quis enim cum tuos, aut mores aspexerit,aut virtutes admiratus fuerit, non continuo, ut est homini insitum animo studium, causas rerum, & origines inuestigandi oculos mentis coniiciat in splendorem familiae tuae , quae quasi statio misero iumnaufragiis portuosa cum alibi , tum praesertim inter Neapolitanos Proceres eo nobilitatis ordine gaudet si quia Portu nomen accepit y At neque Galeotius ille, quem Patrum memoria Ferdinando Regi in primis charum fuisse Historiar testantur, nec Pater tuus . Celentanae Casta nectae Dominus,qui amplissimis muneribus defune us' est, dum viveret, magis aut besticae, aut pacatae laudis insignibus familia: nomen cohonestarunt, quam tu morum tuorum, ac splendore dignitatis ornaueris. Vt in te illorum laudes ab obliuionis iniuria vindicatae reuiuiscere quodammodo videantur . Quaecum ita sint admodum Reuer.Pater hoc munusculum nostrum non inultus acci pies,
343쪽
pies, desetur nobilitati , debetur moribus, debetur virtuti , & beneuolentiae erga me tuae, ne me, aut ingrati- animi erga tua beneficia,aut inuidi meritis tuis posteritas reprehendat. Vale diu, & me, ut coepisti socii cibus tuis auspi .ciis fouere non desinas. Ex Sacro Cauensi Coenobio Kal.
Tuae Reuere. Admodum Paternitatis. Obsequentissimus, &addicitisinius Filius. D. Constantinus de Notaiijs Nolanus.
IN LAUDEM R. P. D. CONSTANTINI
Musum finxit vitreo sub fornice Coe
Appulus, audaci nobilis arae senex Aemulus Ar ita nunc Conctantinus, honesti
Dar prius paruo iura sub orbe legit .
Tuisc rotaperspicua motum deo abdita moli, Fama, sed hoc claro turbine versat opus. Par opus ,ut fuerit,dispar tamen exitus,illentitum operi sternum non dedit, isse dedit
344쪽
secundo. Contrarium docenda alij,volentes saltem motus pri nid prinos ex imaginatione pmiIenientes, ella peccatum veniale. Sed iis noli refragamur , si imaginationem praeueniendo , eui ta re & possimus & teneamur. Qtioniam vero ut plurimum tanta,quanta posset ad praecauendos lios motus , diligentia non adhibetur, nil mirum ti etiam in eis aliqu indo venialiter delinquatur. b Cuca motus autem secundo primos, nulli dubium , quin iuxta rationis aduertentism, quae facit perfectὰ, ves imperfecte voluntarium , dicendum fit in i s' peccari veniali-
345쪽
Delictatione morose . an σ-- . peccatumsit s de uoluntatis eos : sensu abeam nec amo. Caput VII . .
Pectantia ad delech uionc morosa duplici c pite continetur rei,dc aetas,hic se tenet ex par te cosensus, illa ex parte obiecti,cura quod est delectatIO. Pro intelligentia autem Notandum prinatu i Delectationem, quatum ad prisens negotium: pol secise, tel de re illicita es de ipsamet cogitatioue rei illisitet,vesde modis,quibus tes uti cita executioni demandetur. . . Notandum secundo. Consensum deliberatum esse duplicem, implicitum, seu taci tum in inter civiuum ,-explicitum, si ue
Expressus est , ut ex nomine ipso colligitur,cum uolumas e presse aliquid approbat. , - . Implicitus vero habet seopposito modo , de contingit tria plicito. 'Primo cum quis licet explod nolit aliquid, verbi gratia illici- eam delectationeni, libere tamen facit id, quod est illius causa aduertens posse indὰ constemia ... i V l x Secundo, cum uidens sibi ingruere eiulmodi delectitione non resistit etiam si ipse directe non sit illius delectationis causa. Ter Uo,quando quis cum potest,& debet adhuc temnia ad- uertere quod est illicitum. His praeiarissis. . Dubitatur primo. Quisnam consensus sufficiat ad peccatum
a Alen. P. a Respondeo nedum explicitum, sed uimialem,&-
3 - an Probavit primo quia etiam in hoc adest plenὸ uoluntarium , , V,6Ci. cum adiit ἐκ DXpIessa aduertenti & nedum debitum , , sed diu En &e. iacultas, resistendi,eiusmodi autem voluntarium in re mala semia
346쪽
iron debet , quod supponit consesum, explicuum,& non fare re,quod debet dc potest,quod supponit implicitum, sed primo-mobo peccatur mortalite ergo,iu secundo. - Tertio ex maxima ruinae occasione, quae alias daretur hominibus etiam pios. a Quarto ex scriptura multoties inculcante cordis cust Contrarium docuit b Caiet. e cum alijs uolens, quod ubi ex
plicitic seniuxpericulium non timetur, potest quis pati, Verbi : Lueχ.it
gratia,delectationcm carnis, tanqiIam naturalem suendam mo
s.cli sis, Sed falitur,cum adhuc eiuli nodi delechaetio sine expliciti con- delectatio c. i. . sensus periculo, lit in se mala, si peccχminosi. vere maia Dubitatur secutulo. Q iae nam causae ii ros' delectationis ui- gna tamς. - . . a. ritari debeat. ι Ang. vld Resporidui uiusmodicas esse in triplici gerrete . quadam ex se tantias iacitae, eu utiles, ut audire confessiones, studere ad disput Quia vel docenuum Quaedam indisterer Ies, licet minxis Vti' i' e ebrii.& aliquando sine magno incommodo toti possunt, Vt h. i .. in fi politicae conuersationes,esus aliquorum ciboruinuasus aspectius dep n. d.
Quaedam denique,quq ex sui natura tendunt ad huiusmodi ill . din. Vas'. 3 citas delectatioties, quidem causas primi generis non tenetur, & quis romouerc,alioquin,ut bene e Caietanus, oportet homines εto . - ο' cise Angelos,qui utiles,Se honestas lanctiones obirent. Caucis Purus xi λδ' etiam secudi generis,nisi instante periculo expressis consenius in delectationῆ, vel in actum, quod etiain dicimus de causis primi genetis non tenemur amouere. Ravo,quia cum in hac uita plurimae sint,nimis dissicilis redderetur uia salutis,si quoties quis eas non amo: Ieret, peccaret mortaliter, de quamuis in his motibus repe- - Iiatur uoluntarium indirecte non est tamen ira perfectum eiusticiat ad mortale, sed ad veniale.Demum causς tertia genetis lubpana pece monsum repellcndae. Dubitatur. tertio. R iam resistentiam teneamur adhibere hΗ- .an eιηρ iii odi derectationibus. f Dicendum primo,non teneri sub mori. ad summam diligen- si ' quis addi re possit iam neque ad maiora mandata, 'st ' - , dii sieultate teneamur; hinc non teneor,Vcrbi gratia scursu rapidissimo cotendere ad Ecclesiam ualde distantem ut hora constituta sacro intersim , sic neque teneor instar sanct Francisci me in spinas, vel in niuem coninere carnis illicebra pruirente,quin ne a cena quidem surgere, Vel flagitis me ridere, modo non adsit periculum,quo eiusmodi mOtus,voluntatem pertrahat ad consensum, tunc enim potius mors esset oppetenda. Dicendum secundo, teμcri nos ad aliquam resistentiam , cum ingruentcs delectitiones ex suo genere malae sunt resistentia au-
347쪽
remm sus , & conatus ex particularibus ei reuinstantiis per sandu verit,fiet que pretiertim auertendo mentem ad aliud obi
Sed ubi timoratae conscientiae viri experti sit ne nunquam se consen rire,bc resiliendo ne dum non proficere, sed aemis imp ti , a poterunζ etiam absque veniali, illas contemnete , de sibi liud in modum potius quasi fuga ν quam resistentia compe-
Dubitatur quarto. Qualis inaduertentia ivificanda sit plenε
vosivataria,cu deliberata. In hac reob Certum est primo. Aliquando inaduertentiam,vel ex impetu passionis,uel cx naturali causa etiam si concurrat aliqua negli. gentia,etia in si diu durarer,etiam si quis aliquantuIum delectaretur posse esse inuoluntariam,c indeliberatam ac proinde non inducere pecc.morta non enim semper positum est in potestate nostra recordari eorum qua Oporteta Certum est secundo ranc inaduertentiam esse peccatum mora tale, e cum enim ex magna voIuntatis malitia procedit, nedum non minuit voluntarium,sed adauger.d Regula autem generalis est , ut qui habitum contraxerins consentiendi huiusmodi peccatis quando aduertunt,ita ut excogitatione Oxad opus patrandum exeant . censeantur indubij, peccare mortaliter, secus qui benὰ affectam erga Deum volu tatem habeniuolentque resisterm& abstinere nedum ab operes sed a consensu crina aduertunt. 1 rDubitatur quinto. An delectatio mcirosa , idest, an simplex complacentia,& delectatio sine consensu exequendispus sit mortale. Pro selutione Notandum primo. Inter voluntatem efficacem, & simplicis complacentiae hoc ella discrimen, quod illa totam maIittimu πι- tuatur ab opere malo , prout executioni mandando, haec au
Et qui dem maIitia,qnae est ex obiecto de circumstantiis, licet primario insit actui exteriori decundario tamen derivatur etiam in interiorem, cum hic sit illius causa', unde sicut medicina per analogiam dicitur sana in ordine ad sanitatem , quam inducit sic voluntas efficax operis mali , quod causat, dicetur &. ipsa mala. Hoc autem non contingit inuoluntatem simplicis complacet tiae,cum praescindat ab opere , Vnde fieri potest ut aliqua operatioexterna sit sine culpa , & adhuc timplex de ea compi centia sic peccatum, patet in sti pro uiolenter illato, quod ex se quidem non imputatur ad aliquod precammei , qui illud patitur, quamuis adhuc peccare possit , si de eo aduertentet delectetur ; patet etiam in sententia capitali iuste maliquem delinquentem lata, euius complacencia, quatenus malum alterius: est
348쪽
Nota thm, L Si quis pr cxistente norinta te esticati adhue ab opere retraheretur,quia uidet illud esse malum, tiliac uoluntas ex usabitur a pcccato. Ratio quq sit pra, qtria scilicet uere excludit propositum pe candi, i hoc ex motivo honestatis. .: . in . Idemque dicendum sisnaotauum esset ad euitandas poenas in AEs.Th. Rrni, m d ex alio capite opus non placeret , nec amplius de 3.q.7 .ari executione cogitaretur,alioquin timor esset seruilis cum seruilia 1. tate his praeniist . .b Respondeo, Delectationem morosam x seu complacentiam , τε, de peccato mortali in materia venerea, nam in aliJ infra, esse ibid. seoti
Probatur primo ex Patribus. e Chrysostomus mim damnat, mr.&ah, nedum concupiscere ad adulterandum , sed cu videre ad concu- apua My. piscendiim. nu. .d Niliit ominiis operi fornicario, illecebrosam arietiovem ε Hom. Fad quar. e Aligiltimis propter:hanc aeternum reatum incurrere,,mnes asseuerat. subscribunt Greet. Illa.&c. Secundo ex Scripturas huiusmodi noxias cogitationes incre- ..i. panter g attestantque eas a Deo separare. ic., Tertioratione. Res mala repugnat reduerationi,ergo debet di fierem. splicere rectae uoluntati. a Sap. G Dubita vir sexto. Quodna debeat esse obicetum,ut delectatio morosa sit peccatum mortale. Suppono autem. ut iupra dictum est, delectationcm esse uel de re inala cogitata,vel de ipsa cci ma, incoratatione. - . , ' ιν tacendum primo . Delectationem morosam de ipsa cogi- ratione,& bonam esse , si ex bono motivo procedies ne sucDD- , Arariascionancti, legendi,&caetera. Malamatitem cum aliquis pςreqm a M tollitna o 4on. semeti plum peccati periculo per consensum in opus cxponit , morat.lib. -H--βcuanam,si absque causa talem delectationem per incntem Te usos uoluat. -- ι Dicendum secundo,Nihil refere ad malitiam delactationis, an sidere naturalLuel positivo iure prolubita-Ratio,quia utrobique tectum est mortaliter malum o. Cont sarium docuerunt l. ab Ur,im Ledesina . n & Cor- , dubi D tura ma putat iro. la,visuris , homicidia s Sext- esse malam , non autem es in Medin. Q prohibitionem, ut sunt ludus,caenium esus de resti. q.
ad bis possera non esse prohibita
o t. parte qua ria, quς' io uige ima prima, articulo Icptimo trigesima,dubio I.
349쪽
cha g. His praemissis. Va' l. . a. .disp.
hibita non erunt mala , ut sic misit quas impune de eis de ectari. Confirmatur, quia posset quis desiderare a non esse prohi- λω imbita: . Respondeo concedendo totum , non enim sumus in casu n 'stro. sed loquimur absolute,inim quis de eis clelectatur sine huiusmodi praescissione. . . Probant secundo. Intentio I egislatoris etiam Ecclesiastici ,est tantum ut lux suo tempore Lia ructiir lec Indum olriis exterius , eroo praeter hanc,ntillam aliam obligationem inducit. Respondeo non esse in potestate Lezislatoris I rohibere opus, soluis-α non includere delectationem molosam circa tale opus . secvn Φ. Ratio, quia cum opus ex prohibitione redditur malum , redditur & necesiario mala voluntas efficax circa ipsum, cum ex huius malitia illius reatus derivetur. νDicendum tertio. Quamuis omnis voluntas csticax de Ope- sim, i εre e cobiecto Malo mortaliter, aut venialiter, mortale, aut Veniale peccatum sit, pro ratione obiecti , simplex tamen d lecta- smi.,mVtio, aut displicentia non tantum ex obiecto , quantum ex Op- tu visa positione ad rectam rationem , virtutcm, peccatum mor- mu ab obdrale, aut veniale erit. Ratio utriusque patet cx dictis . Hinc I H it fertur. , obo PMb Primo simplicem delecti triRem superbiae,quia ex se oppo 'ε ritur virtuti humilitat: s,li sit notabilis, inani erata, ut suit in Ua 'ς 'Aigelis, esse peccatum mortale. - .
Secundo, Delectari de peccato, prout est ostensa Dei, esse mor
Ratio,quia est contra virtutem cIaaritatis., Tertio notabi em delectatiotiem contra mandatum Superio- aris,elle mortalem . t Ratio,quia opponitur virtuti obedientiae, de in his casi hus Gn-plicis complacentia', sycies peccati sumitur non ex obiccio, sudex motivo,quo quis aescctatur. Quarto deluctari de alterius damno rotabili, viniorre,praeci pili ,c cc. prout sitnt malum personae, csse mortale. Ratio, lurii hoc opportietur virtuti charitatis, vel sericordiae, isnter s.cureiam,ela crudelitatem, col. lalec Diuum Thomam secus autem e ter,si quis delecta retur de commodo labi inde obuem - , aut ridicula c. rcumstantia,vel ruinnouuate, aut alio motauo ,
. Eandemque ob causani dolectari de liuio etiam prohibito , modo per hoc non incucat alios ad ludendum, non cli Irvit taleia Ratio, quae supra, nam si imc opponinemr alicui vi miti, certὰ non alteri, quam Eutrapesiae, aut huic opponitur etiam ludus iton. prohibitus, cuius tamen d cicctatiouoneIt prohibita , sedc -- ceditur. .
350쪽
a Nec obstat quod Augustinus damnat aspectum venationis , ain psrεν nam ipse tantum de ea intelligit, in qua venatoris vita periclita & refernartur, e adspicienti nascitur desectatio ex hoc motivo, quod est in c. vides
Ex quo etiam deducitur,narrantem Rartum,vel homicidium ii se commissum cum delectatione ob damnum proximi , peccare mortaliter, secus si ob bonum sibi secutum, ves subtilem momeniatum,quo ita patrata sunt. Infertur quinto. Desectationem interiorem de obiecto vene. reo si sit immoderata,& notabilis esse mortalem. Ratio, quia opponitur virtuti castitatis. Sexto infertur etiam in affectu simplicis displicentiae attendendum esse motivum,ex quo illa procedit, nam quando hoc nulli virtuti sopinnitur, nullum causabit peccatum , sic non peccabit qui de ieiunio seb prςcepto tristatur ob famem,vel molestiam, ν .& caeta Sic etiam,quia Christus de morte,quam sebire tenebatur sub praecepto,trii abatur tantum,quatenus erat malum naturet , ideo nullatenus peccauit. E contra,etiam si quis tristaretur de proprio . peccato ob maximum emolumentum, quod inde 'inmilco eue- 'nit, praesertim si non aliunde sibi peccauissem spliceret. Dubitatur septimo. An omnis delectatio morosa sit in materia venerea unius speciei,an potius iuxta specificam operis exte- rioris dii tersitatem,& ipsa specificetur. Pro solutione recolendum ex supradictis , quasdam luxuriae species uni 'tantum virtuti opponi, scilicet castitati , cuiust odi
sunt fornicatio. & peccatum contra naturam, nonnullas Vcro, praeter castitatem, poni etiam 3c alteri virtuti, ut adulterium,
castitati,& iustitiae, sacrilegium, castitati,& RHigioni ,&c. hoc
Respondeo. Omnem simplicem complacentiam rei venereae, ut pote unam castitatis virtutem, esse vinis speciei; non enim linillam toti obiecti malitiam transfunditur,sicut in voluntatem eia ι Mabes a ficacem,unde apparet, b Authores in hac re,verbis, non sententia pud sayru
Hoe autem fallit in eo, qui ablolute Votum astitatis emisit ;i, nam per desectationem morosam . peccaret etiam contra Reli-' gionem,cum voto se obligail erit abstinere ab Utroque achii exteriori, interiori, secus si aliquis tantum exteriorem aetirm -- uisset. . ' , Ratio, quae sup a non enim in simplicem' complacentiam tota obiecti materia derivatur. Caeterum ex Diuo e Antonino,. Q d Nauarro, optimum censetur ad poenitentis matum intimius di et Oscendum,etiam in mor n. s. si, delectationibus huiusmodi obieeb externi deformitates expli die. is. n. care, ita ut aperiat se delectatum in cogitatione venerea eum s.