Commentaria in 4 libros sententiarum magistri Petri Lombardi

451쪽

DISTINCTIO XLVI QUAEST. I 433ouaneum a Frimum dico quod nullum

Bonum evenit in universo praeter Dei voluntatem, quod probatur sic in essentialiter ordinatis, quod est Per Se agen res Ctu prioris, est Per Se agens r pectu posterioris. Sed ista bona inseriora habent ordinem essentialem ad tona superiora, quae Sunt

intelligentiae, coelum et animae rationales Cum ergo Deus sit per se agens respectu istorum honorum Superiorum, Sequitur quod Sit per Se agens respeCtu omnium bonorum inferiorum, et Per OnSequens nullum bonum evenit in universo praeter Dei voluntatem. Quo autem Deus sit per Se agens reS-

pectu omnium tonorum Superiorum, Patet, quia bonitas participata est ab alio effective; sed bonitas illorum est participata ergo oportet quod sit ab aliqua causa effective. Illa autem causa vel est Deus, et habetur propositum, vel aliqua alia, et quaeretur de illa sicut He prima, quia cum illa Causa non sit rus hab2bit bonitatem sarticipAtam. Praeterea, ad quaecunque extendit se objectum aliCujus potentie, ad eadem eκtendit se virtus illius potentiae; sed objectum voluntatis divinae est bonum simpsiciter, et illud extendit se ad omnia bona; ergo virtus divina eκtendit se ad omne bonum, et si nullum bonum evenit praeter Dei volunta

tem.

ne secun O Arucissi dico quod malum

Qui Pae evenit praeter Dei voluntatem, quia sicut est in ordine agentium naturalium, ita suo modo est in ordine agentium per voluntatem. Sed in agen-

452쪽

tibus naturalibus desectus qui eveniunt in particularibus, non reducuntur in Causam universalem sed in casum partiCularem. Exemplum, patet in Corporibus monstruosis, in quibus desectus non reduCuntur in Coelum, quod est causa universalis, sed in agens particulare. Ergo Similiter malum sive defectus culpae non reducitur in Dei voluntatem, quae est Causa universalis Praeterea illud ad quod voluntas neutraliter se habet, si evenit, non evenit SeCundum voluntatem illam; sed voluntas divina neutraliter se habet ad malum Culpae ergo. Praetcrea,

justus jude non judicat aliquem de illo quod evenit secundum voluntatem judicis sed Deus judicat

hominem de malo culpae ergo malum Culpae non evenit secundum voluntatem Dei. AD PRIMUM PRINCIPALE dico quod aliu est ovenire praeter voluntatem Dei, et aliud est eve nire contra voluntatem Dei; nam si eveniret aliquid contra voluntatem Dei, non Ret omnise tens, sed cum aliquid evenit praeter Dei voluntatem, non impeditur ejus omnipotentia. Ad secundum dico sicut pluries dictum est in Superioribus, quod voluntas et Cientia non sunt formaliter idem vel secundum alios, non sunt idCm secundum rationem intelligentiae.

Ad tertium dicendum quod aliter loquendum est de essectione, et aliter de defectione, nam 2C-

care non est emcere sed deficere. Major autem argumenti est vera de effectione, non autem de cle- sectione.

453쪽

DISTINCT. XLVII QUAEST. II 437 QUAESTI, II.

Secundo quaeritur Utrum Deus possit praeelpere malum.

Videtur quod sic. I. Furtum est malum; Sed Deus praecepit filiis Israel furtum, ut patet Exo-- cum praecepit filiis Israel ut acciperent ab AEgyptiis vasa aurea, etc. ergo Deus Praecepit

malum.

2. Praeterea, fornicari est malum; sed Deus praecepit seae quod acciperet uxorem fornicariam et faceret filios fornicationum ergo. Contra. Qui praecipit alii actor est mali; sed Deus non est actor mali ergo non Potest Praecipere malum.

AD VIDENTIA HUJUS QUAESTIONIS praemitto quod malum potest accipi dupliciter. Uno modo ormaliter ut dicit rationem desectivam. Alio mo-clo quasi materialiter, scilicet quando talis actus esset malus, nisi fieret e praecepto divino. His praemissis dico a quaestionem Quas Conclusiones. Prima, quod Deus non poteS Praecipere malum formaliter, quae est ratio desectiva, quia

Deus nihil praecipit nisi quod cadit sub objecto

Suae voluntatis quod est bonum; sed ratio desectiva excludit rationem boni ergo. - Praeterea, Si Deus posset praec per malum sub ratione mali vel defectiva, tunc idem actus factus ab homine POSSet esse meritorius et emeritorius. eritorius quidem inquantum praecipitur a Deo, demeritorius

454쪽

438 LIB. I SENTENTIARUM

autem propter deformitatem et rationem desecti

vam.

Necunia Concmam est opinio aliquorum. quod Deus potest praecipere malum materialiter, quando scilicet esset malum nisi fieret e praecepto Dei, quia Deus potest praecipere illud unde s quitur bonum; sed multa mala sunt quae videntur mala, et e ei Sequitur magnum bonum, sicut verbi gratia: Si Deus praecipit quod aliquo alienum sit meum proprium, si accipi ho proprium jam non est malum sed bonum. Et per hoc patet ad primum principale, nam praecepit filii Israel ut acciperent ab AEgyptiis VRSa, etc. quia AEgyptii gravaverant filios Israel et damnificaverant eos in bonis corporalibus Ideo justo judicio ea quae erant AEgyptiorum data sunt filiis Israel a Deo. Ad secundum dicendum secundum aliquoS, quod ista fornicatio intelligitur spiritualiterit non carnaliter: et mulier ista quam Deus praecepit ei accipere fuerit gentilis, et sic fuerat fornicata a Deo per idololatriam. Si autem intelligatur carnaliter potest dici quod prius fuerat fornicata, sed quando CCepit eam, accepit illam in uxorem Propriam.

455쪽

Distinctio XLVIII.

Circa At illam ultimum quaeritur breviDr QUAESTIO I.

Utrum voluntas ereat eonsormis voluntat divitii semper Altis in.

Videtur quod sic, quia sicut intellectus CreatuRn intellectum increatum in veritate, ita voluntaRcreata ad increatam in bonitate. Sed intellectus Creatus conformis intellectui increato Semper St Veru S. Ergo volunta Creata Consorinis voluntati increatae semper est bona SiUe recta. Contra Deus voluit pati Christum, et Judpei sive Crucifixores voluerunt pati Christum, et volun . tas Judaeorum fuit PerUerSR. AD EVIDENTIA HUJUS QUAESTIONIS Si sciendum quod voluntatem Creatam eSA Conformem Ο-luntati increatae potest intelligi dupliciter, quia vel quoad volitum vel quoad hoc quod est regula V lendi per modum praecepti. His praemissis dico quod si quaeris: Utrum voluntas creata sit recta si est conformis divino voluntati tu volito, dico quod non ex hoc quod voluntas divina est causa bonitatis in orie-

456쪽

44 LIB. I SENTENTIARUMCto sive in volito; nam e hoc quo Deus vult aliquid illud est bonum, voluntas autem Creata

ConUerso, quia voluntas Creata non est causa bonitatis in objecto, sed e converso, quia objectum est bonum ideo voluntas illud vult. Si autem quaeratur Utrum voluntas creas conformis divinae voluntati per mirationem, inquan- Ium est regula volendi per modum princerti, sit bona, dico quod sic, quia necesse est evenire ad aliquam volitionem et ad aliquam voluntatem omnino inobliquabilem sed haec non potest esse nisi voluntas Dei ergo si nostra voluntas ipsi consormetur non per similitudinem tantum, sed per imitationem, ex eo quod Sequitur ipsam per modum praecepti, ut est regula est bona sive recta. AD ARGUMEΝTU PRINCIPALE, dico quo major est falsa, quia veritas intellectus dependet ab objecto tantum sed rectitudo in voluntate dependet ex ObjeCto, et cum hoc e circumstantiis clebitis se nobilissima circumstantiarum est CirCum- stantia finis. Et quia voluntas nostra non est e

sectissime alligata ultimo fini dum sumus in via; ideo requiruntur multa ad conformitatem illius finis qui est Alpha et Omega, principium et finis. ipsi laus et gloria in sempiterna saecula. Amen. Explicit Liber primus.

457쪽

ΙNDE QUAESTIONUM

B. JOANNIS DUNS SCOTI DISCIPULI

In primum Librum antonianaeum

Distinetis III.

458쪽

MumaT. Π Utrum quidditas rei materiaita ui primum obieetum intolleolus nostri x natur Potentim Qua T. III. Utrum Deus ait a nobis naturalito oognoscibilis inuo EAT. IV. Utrum in arte intelleotiva proprio sumpta si in moria habens apsolem intelligibilom. I Nuu T. V. Utrum in monto sit imago Trinitntiri. ... Iu

Distineti VIII.

Quae T. I Utrum veritas it prinoipalius in ro vo in intol1-tu 15ιQQCηT. II. Utrum ous sit immutabili ; Isis ui WsT. III. Utrum sua ait simplex o onrontiam omnia oompositionis 1 ε QU.EST IV. Utrum cum simplicitnto divina nisi aliqua distinotio ex natura rei persectionum attributalium im

Qira sT. I Utrum Spiritus Sanotus proauoatur a Rotum voluntritis. 181

459쪽

QUAE T. I. Utram gotiaratio Filii di;tinguritur in proauot lotio Spiritus Moti 205QUAEsT. II. Utrum a norara et spiraro in atro sint idem -- litor 2i'

Distineti XIV XV et XVI.

Quαsae I Utrum in divinis sit aliqua pro inrito. 213 QUIEsT II Utrum aliqυ persona divina mittat sipsam 216 QUAEκT. III. Utrum Spiritu notus aliquando fuserit visibili-1iter missus 219

460쪽

QPatav. Ι Utrum Dona sit nominabilis a nobis stri

Distineti XXIV et XXV.

QD EsT. I Utrum i divinis sit proprio numerus N'Qu. T. II. Utrum person in divinis dion substantiam e r lationem sis

Qua et I Utrum Maonm divinas conatituantur in Masontis porsonali pax sintlonos originis SI

Distineti XXVII.

Blstlaetio XXVIII et XXIX.

QUAERT I Utrum iugenitum sit propriotan atris SAEQV κη r. II. Utrum innasoibilitas sit proprisinsionstitutiva -- tris 312 Qi: EAT III. I trum in divitiis sit ratio pricioipii SI'

Distineti XXX.