장음표시 사용
431쪽
quod infinitum dicitur tripliciter. Uno modo dicitur
infinitum, quod non est de genere transibilium, sicut o dicitur invisibilis, quia non est de genere visibilium, et isto modo punctus dicitur infinitus. Secundo modo dicitur infinitum, quod est de genere transibilium, et habet transitum inconsummabilem, idest dissicilem sicut profunditas maris. Tertio modo dicitur infinitum, quod est de genere transibilium, verumtamen habet transitum inconsummabilem, quia simpliciter caret fine. Et de infinito isto modo sumpto quaeritur hic. - His praemissi dico quod sunt hic duo videnda. Primo, si Deus potest facere infinitum secundum magnitudinem. Secundo, Si potest facere infinitum secundum multitudinem.
ouuneum reuirimum dicit una opinio
quod sic, quia Deus potest facere quidquid non implicat contradictionem; sed esse infinitum secundum magnitudinem non implicat Contradictionem ergo hoc est Deo factibile. Probatio minoris quando aliquid est indifferens ad plura, non implicat contradictionem si ponitur sub altero illorum; sed quantitas est indifferens ad infinitum et ad finitum, per Philosophum I. et I μγs; ergo non impliCnt Contradictionem si ponitur sub aliquo illorum scilicet
sub esse infinito. - inurca, Probatur Cadem n Drior, sic non impliCat Contradictionem quando subjectum ponitur sub propria passione; sed infinitas est propria passio quantitatiS ergo.
Alia opinio est ad oppositum, scilicet quod infinitum non sit factibile, quia quod implicat con-
432쪽
tradictionem non est factibile se esse magnitudinem infinitam extra Deum implicat contradictionem; ergo non potest fieri. Probatio minoris omne i finitum, ut sic est inclependens omne autem faC- tum est dependes ergo si Deus faceret magnitudinem infinitam esset independens et clependens, quae Sunt contradictoria. Praeterea, illud quod est minus infinito, necessario est finitum ex S. υs. sed omne aliud a Deo, necessario est minus infinito, scilicet Deo ergo nihil aliud a Deo potest esse infinitum. Praeterea, ad idem arguitur rationibus hilos phi in I. HI s. nullum terminatum superfiCie est infinitum exis P s. sed omnis magnitudo est
terminata superficie ergo nulla magnitudo est infinitR. Praeterea, omni magnitudo est mobilis, quia est in loco sed magnitudo infinita non potcst moveri. ergo non PoteS esse aliqua magnitudo infinita Probatio minoris illa magnitudo aut movetur morurecto et hoc non, quia jam non esset infinita, quia haberet aliquem locum κtra se ad quem P Set moveri. Aut movetur motu circulari, et O non. quia supponitur quod in motu ejus quod movetur circulariter imaginaretur unum Centrum; tun clu- Cantur lineae a Centro usque ad Circumserentiam,
lineae erunt distantes in infinitum, quia distantia quae interjacet est infinita sed infinita distantia non
potest pertransiri ergo. Praeterea illa magnitudo aut est naturali aut mathematica Si est naturalis, ergo est finita, quia
433쪽
omnium natura Constantium certus et determinatus
est terminus magnitudinis et augmenti, a de Anima. Si autem est mathematica, ergo habet habitudinem ad magnitudinem naturalem sed magnitudo naturalis est finita; ergo ista magnitudo mathematica est finita.
Ultimo sic: Quod impossibile est intelligi, impossibile est fieri se impossibile est intelligere lineam infinitam in actu per Commentatorem . -- taph. ergo. - ut quod ista ratio habeat fundamentum salsum, quamvis ConClusio sit Vera, quia si virtus rationis valeret, sequeretur quod eSSet PoS- sibile infinitum in actu, quia intellectus divinus potest hoc intelligere. Ad argumentum praecedentis opinionis dico per interemptionem minoris. - Ad probationem primam, quando dicitur quod quantitas est indifferens ad finitum et infinitum, dico quod infinitum est dupleX, ut Patet . g s. quia est infinitum in actu es octo et est infinitum in actu permixto potentiae Cujus esse est in fieri, ita quod acceptum semper est finitum, quamvis in accipiendo ProCeclas in infinitum. Exemplum Philosophi ibidem est de diebus agonistarum, et Si concedo quod quantitas est indifferens ad infinitum isto secundo modo sumptum. Eodem modo dico ad secundam pro-θationem de propria PaSSione.
ne securius Arucuω sui error Avicennae et Algagelis, ut patet in I. Motaph. quod multi-
434쪽
418 LIB. I SENTENTIARUM ludo infinita est possibilis. Sed hoc Communiter
non tenetur, quia nullum numeratum vel numerabile est infinitum; sed omnis multitudo mi num rata vel numerabilis ergo nulla multitudo potest esse infinita. - Praeterea, nullum menSuratum est infinitum; sed omnis multitudo est mensurata unitate ergo nulla multitudo est infinita. - eurea, omni S Cie eo ipso quo PeCim est, est terminata et finita; sed omnis multitudo est in aliqua specie ergo omnis multitudo est terminata et finita.
AD PRIMUM PRINCIPALE, dico quod homo non potest intelligere magnitudinem vel multitudinem infinitam in actu, sed successive tantum in CCipiendo alterum post alterum, tamen CCCPtum Semper est finitum. Ad secundum respondet Philosophus in neo P s. quod imaginationi non est credendum, Ubi ait Commentator imaginatio sequitur ens et nonens imaginationem. Ad tertium respondet Philosophus ibidem, quoclaliud est claudi sive terminari, aliud est finiri, nam quod clauditur aliquo clauditur, sed quod finitur potest seipso finiri. Quando ergo quaeris quod universum aut est finitum aut infinitum, dico quod est finitum et cum insers ergo aliquo Clauditur, nexo, Sed concedo quod finitur in se.
435쪽
Secundo quaeritur Utrum later quaslibet speetes universi Deus possit suiseere Hlam speelem mediam.
Videtur quod non, quia inter immediata non cadit aliquod medium; sed species universi sunt immediatae, sicut patet de specie elementi et limentati ergo. In contrarium arguitur, quia aliter Deus non
esset omnipotenS.CIRCA ISTAM QUAESTIONEM unt tres opiniones, duae extremae et una media.
a dicit quod non, et arguit sic Species se habent ut numeri ex . Metaph. sed inter duos numeros immediatos non cadit alius numerus medius, sicut patet in binario et ternario ergo inter duas species non potest fieri alia species media.
Praeterea, natura plus abhorret VACuum Specierum quam acuum CorPorum Sed natura non Patitur vacuum corPorum ergo ne UACUum Pecierum. Sed si fieri posset species media inter duas Species, poneretur ibi UaCuum ergo. Ausi inso tenet oppositum scilicet quod inter quascunque duas species Deu potest facere speciem mediam. Cujus ratio est quia distinctio specierum sumitur penes distinctionem, et penes diversos gradus imitabilitatis; sed inter quoscunque duos gradus imitabilitatis est accipere alium gradum imi-
436쪽
42 LIB. I SENTENTIARUM tabilitatis in infinitum ergo inter quascunque cluaD species Deus potest facere aliam speciem mediani Minor probatur, quia sicut inter quaelibet duo puncta in linea possunt assignari puncta infinita, ita inter duos gradus imitabilitatis possunt accipi infiniti alii.
rei mini mediat, quia quaedam Sunt species immediatae, quaedam autem mediatae, et hoc Supposito quod Species non consistant in indivisibili sed habeant inter se latitudinem quamdam Inter species autem immediatas non potest fieri spe- Cie media, quia hoc repugnat, scilicet quod sint species immediatae, et quod possit inter eas fieri species media. Et ponit Xemplum de specie elementi et elementati, sive corporis simplicis et mixtuubi nullo modo cadit species media loquendo autem Secundo modo, si conceditur quod inter duas species Deus potest faCere aliam speciem. Si teneatur ista opinio respondetur adtrinturuargumentum Primae opinionis, quod illa similitudo non est simpliciter vera SpeCies enim iamCri Constituuntur per unitatem indivisibilem SpeCies autem rerum Constituuntur per formas habentes latitudinem. - Ad secundum Conceditur totus Primus Syllogismus, Sed negetur minor proSyllogismi, quia
Deus posset eXtra illum mundum Creare alium mundum, et tamen propter hoc non oneretur,aCuum
Specierum ibi. Ad primum autem secundae opinionis, dicitur quod duae species immediatae sic se habent quod
437쪽
DISTINCT. XLIII QUAEST. II a Iinter eas non cadunt alii gradus imitabilitatis. Et cum probatur per simile de punctis in linea, dicitur quod non est simile, quia puncta dicunt privationem, gradus autem imitabilitatis non. E dictis patet ad romenta principalia, quia primum argumentum probat de speciebus immediatis, de quibus conceditur quod inter eas non cadit Species media.
438쪽
Circi Distinctionem quaeritur QUAESTI I.
Utrem Deus potuerit Mere mundum meliorem unuvlaeli.
Videtur quod non. I. Quia si cus potuerit faCere mundum meliorem quam secit, ergo fuit invidus; sed in Deo non cadit invidia ergo Deus non potuit facere mundum meliorem Cousrmatur ista ratio per Augustinum Lib. contra Maxim. quia si Deus non genuit Filium sibi aequalem et potuit, ergo fuit invidus ergo a simili arguitur hic in proposito sicut deducit agister in litera 2. Praeterea, Augustinus I De Iibero actitrio, quidquid occurrit melius in rebus, Cogita Deum m
In contrarium est agister in litera. Et Augustinus super Genesim ad literam, potuit, inquit, Deus facere hominem meliorem qui non P Caretne Peccare PotuiSSet. AD EVIDENTIAΜ HUIUS QUAESTIONIS, Praemitto istam distinctionem, quod mundus potest Consio rari vel quantum ad naturas Creata SeCundum Se,
439쪽
vel quantum ad ordinem Creaturarum. Et iste ordo est duplex, ut patet a Metaph. quia Creaturae habent unum ordinem ad Deum tamquam ad prino Cipem, et alium ordinem inter se. Ideo circa istam quaeStionem, primo, portet videre si Deus potuit facere mundum meliorem quantum ad natura Creaturarum, secundo, Si Deus Potuit facere mundum meliorem quantum ad ordinem. ne Him dicitur quod non, maxime quan tum ad esse substantiale Creaturarum, quia SSe substantiale cujuslibet consistit in indivisibili, et sic non recipit magis aut minuS. Alia opinio dicit quod Deus potest facere mundum meliorem quantum ad esse substantiale et quantum ad esse accidentale Creaturarum, quia Pinnit quod esse cujuslibet creaturae habeat latitudinem, et non Consistit in indivisibili. Et coormatur hoc, quia totum universum fuit melius in statu in-noCentiae, similiter erit melius post diem judicii Et
similiter omnes animae sunt ejusdem speciei, et tamen una anima est melior altera. Dicere enim quod anima Christi non sit melior animae Judae est erroneum, ut Patet per artiCulum XCommuniCatum
ne secunus Arucusi dicitur quod Deus
non potest facere mundum meliorem, ne Quantum ad ordinem creaturarum ad Deum, ne quantum ad ordinem Creaturarum inter se, quia quilibet ordo est optimus, optimum autem non potest melio- rari Exemplum ponitur de Cithara, in qua quando
440쪽
Chordae sunt bene ordinatae, non potest illa ordinatio meliorari.
Contra hoc objicitur quod primus ordo possit
meliorari, nam ordo Creaturarum ad Deum non
est nisi quaedam tendentia creaturarum in ipsum: sed ista tendentia potest meliorari, et de faCto melioratur, sicut patet de animabus, quae diversis temporibus melius tendunt in Deum ergo. - μαί rea, videtur quod ordo Creaturarum inter Se P sit meliorari, quia accipiendo omnes Creatura ut ordinantur ad hominem, iste ordo potest melio- rari, quia iste ordo est subjectio creaturarum clhominem; sed ista subjectio potest meliorari, Ut patet, quia fuit melior in statu innocentiae ista subjectio quam sit modo ergo videtur quod universum quantum ad istum duplicem ordinem, possit meliorari. - Ideo dico quo Deus potuit et intest facere mundum meliorem tam quantum adesse substantiale, quam quantum ad me accidentale Creaturarum, et tam in ordine creaturarum clDeum, quam in ordine Creaturarum inter se. AD PRIMU PRINCIPALE, nego consequentiam ccujus ratio est quia invidia opponitur charitati. Ideo ubi eccharitate teneor velle bonum alicui. si nolo est invidia Deus autem non tenetur, neCobbligatur e charitate velle bonum creaturae, ideo si non facit creaturam meliorem, non est ibi invidia. - Ad aliud autem quo adduCit pro Confirmatione, de Filio Dei, dico quod non est similci quia Pater tenetur velle Filio aequalitatem e Cha-