장음표시 사용
51쪽
nius, vi ignis forsan efformatam , quae paulatim supervenientes absorberis aquas , in Monti sim ducit viscera sic tempore aestivo totam planitiem relinquens refertam pratis , herbisque abundantem , ad cujuscumque generis pecus enutriendum aptissimam , t ultariae habitatoribus censu utilissimam : Quod si nil hi quaestio moVeatur , an vorago filiaec vi aquae saepe urgentis facta fuerit, non autem
ignis bel si montes iiii alia de cauisa dicti fuerint Tremoli , idque rationibus plausibilibus comprobabitur, ipsis
ego allentiar. Caeterum in cacumine ontium 1iorum, per totum tractum ipsorum, non desunt lapides prae- se ferentes antiquatum ex usi ionum vestigia r ipsumque
nonien Vulturaria sat evincit , loca ista aliquando igne fuisse agitat , ideoque Vulturaria dicta , non secus ac ventus urens 'humesi fatalis olim cede Romanorum ad Cannes si h Flumen Vulturnus Campaniae, mons 'Lrtimus Apuliae ; observante Cl. Viro . Cyro in ervina et quem perperam risit auctor dissertationis , cui Titulus, Dei dia latio Napoletano 33.
f. XII. Et denuo ad Lacum nos rum redeundo , aliquam de Colle nobis contermino, vulgo dicto Monte chio adnotare per praetium ducimus . Exurgit Coliis iste ad Neridiem Lacus , a quo distat spatio unius ni illiarii cum dimidio usque ad Saeculum undecimum , ei superi-nererat Civitas, vulgo dicta ontecchi , quam obertus uis cardus A. io s. solo tenus aequavit 4 . Ad ejus radices torrens vulgo dictus retine excurrit . In parte Septemtrionali , juxta Torrentis ripam , sulphurea , limpidas , leves saluberrimas emittit aquas , quae in alveulo, ubi surgunt, sedinre album , oleosum deponunt, quod per lamina quaedam , aqua inter innatat , quae
52쪽
sulphure non minus petroleo abundant, Verum etiambi ferro , prout ex lapidibus circum adjacentibus vina citur: pallidum en in rubrum colorem praese ferunt , atque attriti a magnate attrahuntur : Lue Venere affectis , mirum in modum , prosunt: Salsedine laborantes bene ipsis utuntur : Asmaticis juvant etiam , aliisque morbis laborantibus : per urinam digeruntur statim , aliquando per secessum. In ipsis depascuntur ranae , vivunt Montis hujus partes exibet Fig. VI.
I. XIII. in quod in Loco mirandum est juxta aquarum scaturiginem , Xurgunt , supereminentque lapides duri, per strata perpendiculariter dispositi , quos inter carbones fossiles inveniuntur istorum non paucos collectos ad ignem adna ovi ; qui confestim accensi lucidissimam
emiserunt flammam , in carbones ignitos abierunt. demum in cinerem nigro rubra odorem acutum petro-le emittebant, non autem gravem sulphuris, cum bitumine , ut fossiles carbones anglicani quae quidem aggregata , dum igne aduruntur, graVeolentiam emittunt respirantibus nocent. Collent tunc in girum semel , atque iterum perlustra Vi ad ejus latus occiduum , distans a stratis jam dictis, passus centum, ultra , lapides oleo abundantes inVeni proprie in loco , quem vulgo appellant Ii Vasione deste Caldare δε ad latus orientale , in pari jam dicta distantia , strata alia enarratissimillima inveni ; licet haec , dum igni admoVentur
gravem dent bituminis odorem ex quo mecum statui in collis istius visceribus , feracissimani carbonum fossilium mineram ines e portere . Carbones isti ad lamellas tenuissimas dispositi excavantur ex iisdem lapidibus , inter quos inhaerent , efformatos , ipsi aperte testantur plerique enim ipsorum in parte lapides adhuc sunt, S in parte alia carbonei quod tribuendum censerem petroleo in monte abundante, quod lapides praedicti continuo ebibunt i sive potius subterraneis accensionibus , quibus Oleum
53쪽
leum' montis visceribris expressum , factum est , ut lapides praedicti calefa Thi susceperint adeo retinuerint, ut in tot pirites abierint , quod in multis aliis uu-di partibus evenire compertum est si . Fonticulus iste dubio procul cum Lacumestico,
aliquam habet cona unicabionem . ex eo conVincitur potissimum , nam , ut supra notavimus , cretae at Vei Lacus crassa sunt , bitumine , sive etiam petroleo abundantes e quo fit, ut aquae a Lacu haustae , dum ad ignem , --Ve ad solem VapuraVerint, cretaceum , crassum edimendeponant, saponi haud dissimiles, partibus oleosis gravidum nam si cum oleo admisceantur, solvuntur statim quod sedimen in fonticuli litus alveulo idem est; δ licet aquae Lacus puncentem in degustando saporem pro-moVeant, id tribuendum est alumini S acidis vitriolicis ibi abundantibus , quae in aquis Fonticuli istius prorsus desiderantur
IV. Ignivomum aliquando Montem istum fuisse
dijudicabam quod coniiciebam , sedulo contemplatus tot lapides praegrandes ad ejus radices a centes , fere in totum calcinatos nec in Torrentis alveo deficiebant ori ignei, Si lavae olim ignitae reliquiae, qu a sedulo colligebam, usque anxie inquirens etiam minima , quae superi deis perceptis possent aliquali modo statuere; orro fosiasten, quos diximus, carbones perpendebam, num partu Sessent collis , vi ignis ex bit uni in expressi, ac per lapidea strata sic dispositi sive ex eodem bitumine mi expressol, tot pirites est ormati contemplabam etiam tot saxa, molis Taximae, hinc St inde ad Torrentis ripas jacentia , in partes divisa, atque inaequaliter ita disposita, ut praecipitem ruinam minitentur. Idem mihi suadebat colliculus alter, ad orientem respiciens Collem istum; Serra concives mei colliculum illum appellant : ibi per strata dispositi tib diuntur lapides calcari , Qui tres cen
ix Turr Tra I. g. ect. s. Cap. I. De Bisum. Idem de Congret.
54쪽
εotes, qui naalleo concussi, faciliter abeunt in lamellas, ut plurinium inter se aequale , pari eodemque modo, prout lapides supereminentes aquis sulphureis , inter carbones
Risilei, quos notavimus In effossione , nonnullae occurrunt cryptae, sive inter lapides istos rimae tortuosae, ex
quibus apparet, lapides non esse inter se continuos, nec ab initio ibi natos , sed ab alio loco Vulsos , ibique ex terrae, aut ignis motu sic inaequaliter dejectos , atque concumulatos ; ideoque jebam, apposite locum dictum fuisse Serra, nempe quia a colle antedi, sto per in scis.ssim non secus ac , locus in Territorio Campano , vulgo dictus Vadiserra , quem commemoratur ratillus , alia quoque loca memoratus, quae QSerra appelli tantur si). Idem mihi suadebat Terra contermina locis istis , --νest , ex ditione xcellentissimi D. Iosephi Caraeciolo, Principis ejus optimi , ubi antiquarum conflagrationum notissima exibentur contemplanda signa , ideoque Taurelia nuncupata , observante D. Ciro Minervina a ; qua ad semptemtr. non longe distant Campi Tauriet ni, ex Pirro Victoria Romanorum nobilissimi s , ic Ligurum coloniarum deductione, de quibus inferius celeberrimi ita forsan ex antiquis exustionibus nuncupati. f. XV . At post rei teratas per loca inquisitiones omnis cessit hesitatio dum enim collem istum exacte perlustrabam , in saxum haud spernendae molia 4ncidi , vulgo dictum a Pietra uso. Elevatur Saxum istud in Collis visceribus, ad eridiem Fonticuli antedicti, a quo distat passus XXXVI. ad radices saxi istius antiquas
igneas rimas observavi , saxumque ipsum , in girum , ut ita dicam assatum, atque combustum, cuJus rimae ad Fonticulum ducunt, ideoque antedictis tunc collectis deis,
55쪽
4Imecum certe statui, saxum istud aliquando ad radices ax- si1se, deinde ob aquarum supervenientiam X tinctum. XVI. Nec reticendum est , quod nuper factum vidimus in saxo eodem Die enim non amensis Aprilis R. 1 8 i. hora diei Italica vigesima prima, repente alejus radices, fragor non modicus , elut tonitruum , auditus est; dehinc ad saxi partem occiduam , terra excissa , ita ut quae prius in oblem continuum desiliebat, a rupem praealtam abierit arbores quercuum castanearum annosae , quae in loco admirabantur , partim abso ptae , inter quas nucis arborem firmissimam ego contemplabam , dum paulatim descendendo, in totum terra deglutiebatur partim Vulsi, aliaeque ilico inde inaequaliter dispersae terraque scissa in uia me Visceribus reconia debatur ut in Fig.VI. N. IV, qua quidem in actione spectu uerat digna, duraVitque usque ad diem vigesimam primamniensis ejusdem: id repentinae subterraneae accensioni tribuebam quod si flammas exterius praeruptas iud vidiarius, ab aquis in loco , ut diximus , interiacentibus factum dicerem , quarum inter Collis Viscera sunt extinctae nec si fragorem praecedentem tribuere velimus praecipiti maceriarum illarum scis ura , subsisteret nara
fragor de , per Guas Ora antequam terra corrueret
auditus est; dehinc terra , a jugi collis altitudine scissa, ad saxus radices praeceps corruit , ubi in semiplano ad praesens subsisti ibi igitur autumaVi , ignea accensione,
voraginem ess ormatam , e quo , cum basis collis superimpositi, consumpta in partem deficeret , proprio pondere , praeceps ibi necessario corruit terra i scissa arboresque absorptae licet non negaverim , alia id de caussa accidere potuis eo jam diximus . ad saxus radices contemplari aliquat crypta5, sive rimas , ab igne dubis procul efformatas, ideoque credendum est alias in
loco antiquas subterraneas a Vernas inest e , quae jamdudum vi ignis assatae , postmodum aquae , temporis in-
56쪽
ψ2juria imminutae corruere utique poterant, superimpositam molem subvertere, atque donec eiserat impletae, ipsam instiis visceribus Xcipere. XVII. vias praecipites ruinas in Monte Vesuvio non raro vi ignis evenire e Xperti sumus , quod caeteroquin funestum ibi , per Loca adjacentia semper est moles etaim, quae praecipite in eju perrumpunt Viscera, dum in meatus spirantes incidunt , post fragores immodicos, igneas eruptiones, ut plurimum promo Vent, prout factum vicimus sub die octava Mensis Augusti , Anni 7 9. tunc enim temporis, S non multos ante dies, Μontis cacumen jampridem interius ab igne corrosum tandem anfractum praeceps in Oraginem corruit , inciditque, ut ego opinor , in igneos spirante meatus ex quo ignis , flatusque spirantes sub ejus pondere interclusi fragores violentos edebant continuo , donec materia ignis percrescens , meatus suos X tricando , in aerem, Velut ignitam columnam ejecit saxa ignem , scorias , quae ad Mare Adriaticum usque Volarunt prout impetu spirasitis tunc Venti ducebantur non dissimili quidem actione, quae in Lacu nostro ephitico visa fuit, in Anno 1732. qui ut suos spirantes meatus detergeret, post fragores, jugesque immurmurationes , lapides spiracula impedientes, in aerem eructavit , ut supra f. I. Lib. I. am notavimus quod ad saxus radices minime evenit , ob tenuitatem partium ignitarum sed per transendam haec sint dicta ; jam enim de Vesuviana illa eructione Vir Clarissimi disseruere , inter quos CL Memoriae Pater D. Joliannes de Turre eruditissinius D. Dominicus Tata , quo Vide. g. XVII Later Lacum nostrum , huc usque enumerata Loca Vesuvium, aliquam communicationem esse, ut praemisi , contenderem nisi Velimus cum indaro, relato a Strabone si dijudicares quod omnis tra tui, et a
57쪽
Cumis inoipias; usque in Siciliam gnatus est , s profundus quasdam in unum obsuntes ab t a Vernas , in Graeciam os continentes erra expur 'ac Ideo quo in ,
Liparenses Insulae , O Puteulanus ager , O sapolitanus , O Baianus, s Pithocu De talem habent , qualeri cun- Et scriptum reliquere , naturam quibus locis , ii mea me non fallit opinatio , Valles aeque Aiaxanti cum ut indas absurdum esse non dubitareni : Quinimo k hoc conjicerem ex jugi actione , in qua alles nostras novimus a Trojanis temporibus , ut mox dicemus , usque ad ' ueperdurantes jam enim si secus esset, ex tot assiduis e Xus. flationibus, ni inera isthaec depauperari debuisset in suo , 1ic brevi restricta ambitu , tandem aliquando finiri Ex quo dicendum est , iecessario cum aliis mineralibus scis , Mephitim Anxanti communicare Vicissim per meatus subterraneos inter se enutririci ac proinde Pindarum supra relatum vera nunciasse: nam prae e qua saquod id evinci posset ex adhuc sevientibus in M ssana Magna Graecia Terrae motibus 'quibus, dum ibi Urbes, Oppida solo tenus aequantur Loca Anxanti Vallinus conterni in , non semel concussa audivimus , usque ipsam Urbem Neapolim idem aperte testatur Lacus ipse Mephiticus Aquis enim praeter solitum abundat In medio colliculorum ei superimpositor uni imam alteram ex uiuantem efformavit, ex qua terra cretacea , bitumine intermiXta, cum aqua nigerrima, in aerem eructatur In Loco, quem
diximus vulgo appellari accabo , nova duo alia 11 fronte portendit foramina, velut in truna assata , mirunt in modum Vapurantia : Et in Loco , vulgo dicto Le Fref- sole , quam , quam ibi supra notavimus ebudientem trepere, modo usque ad quin tun Neapolitanum palmum , violenter in aerem ejicit uas immutationes, utpote omnino in Loco novas , apposite in agura VII. incidi operae
XIX. At utcunque se re' ista habeat, prius quam
58쪽
ad alia gradiamur, dicam, Montem , de quo loquimur forsan antiquitus ontem Echium fatis Iruncupatum prout in Civitate ons , quem Vulgo appellamus Pizzo aleone , ohis dicebatur , ad cujus radices aquae Mine- Tales scatenes quique antiquitus arsit ipse quidquid
in contrarium edixerit artorelli contra Laseriam , a pactum arandam , scribentes latentem in eo monte
ignem , velut in tota hora ineste Urbem Monti superimpositam , quam deletam notavimus amuis cardo , appellitatam fuisse Echiam , sive potius clam , non dissimili denominatione ignivomimontis , E la nuncupati, ad insulani Tulo , in Isia/rcili, qIre ad radices ignes emit et it prout ons noster emittebat olim Cur vero dice retur Eohia , sive Gla , et imologiam exquirent alii a graeco , sive a fenicio idiomate, non ego terret enim me eruditus , sed nimis plagosus Vetrani, qui in suo Prodromo Vaesuviano, nec Jacobo Mariorelli, Vir Clarissimo, praeceptori iii , pepercit Et si in rebus vetustis aliquid verosimile opinari fas est autumarem celeberrimam Hirpinorum Urbem Molanum , monte jam dicto , denominationem sortitam
fuis e vel ipsam Monti nomen mutuasse, quippe qui non improbabili conjectura , sub Eclanensium ditione fue-zat, quod ex lapide insequenti Vinci potest .
NUS SPLENDIDUS EQUES R. . . . PRON. . ABN. CVR CIUITATIUM.
COMΡLURIVΜ. PRINCΡS COL. AECLANENS 'PATRONUS COMPS FRAT VENTINOR NE RETINOR SIBI ET EΡΡIAE FIRMAE UXORI. ARISSIMAE. ET TETAEO MARCELLINO NEPOTI VIVUS. D FECIT.
Laris iste observatur in vicina Civitate . Angeli om-
59쪽
bardorum , in angulo dextro prospectus exterioris Palatii rincipalis Crediderunt nonnulli alatium hoc, oppi istius sepulcrum fuisses id ex lapide relato conjicientes, sed perperam Palatium enirn istud , licet ni agnificae , recentis ante structurae est nec lapides sepulcra-Ies , vel uJuscunque alterius generis , quod sciam , in angulo sepulcri conlocabantur , sed ejus in medio , sive in fastigio ; Idcirco dicendum est , palatium istud fuisse opus Longobardorum , sub quorum ditione Civitas illa olim fuerat . . probabiliter ipsorum Castrum , pro ut in loco eminenti constructum, ex quo usque ad praesens appellaturo Caselio . Castrum hoc lacidus Imperiali Princeps juidem Civitatis Excellentissimus , aliis . ad latus occiduum , excitatis aedificiis , in augustiorem palatii formam redegit. Lapis igitur , de quo loquimur , dicendum est , quod ab antiqua jam deleta Drbe Eola fuit transportatus , ibique cum aliis quadris lapidibus , ad
firmissimum construendum Castrum , accomodatusci quod ex eo utique evincitur, nam cum inter maceries antiquae
jam dictae Urbis R. Linquirerem , si quid notatu dignum invenirem , ad ejus mentem inveni lapidem alium sepulcralem , ab eodem Poppio , Iuniae cuidam Fortunataepesitum , ejus certe Concubinae ipsam enim in lapide, sibi amanti b mam dicit, nec uxorem , aut filiam, Vel Nurum , sive neptem aut Libertam appellato cujus verba furit sequentiaD .
POPPIUS MARCELLINUS. IUNIAE FORTUNATAE SIBL AMANTISSIMAE. F.
Lapidem hunc me suadente , Placidus idem Imperiali Princeps Lipientissimus , in praedictum sui alacium transportandum curavit in eodem igitur loco , ubi lapidem ilium ego inveni, credendum est, quod oppi sepulcrum
60쪽
fuerit erectum At utcunque sese res ista habeat, certum est ex adducto lapide, oppium Marcellinum fuisse rin cipem Coloniae Eclanensas, ac proinde in loco, ex ditione Coloniae ejusdem , sibi Vivum epulcrum excitasse , apposite prope Montem , de quo loquimur, qui ut caeteri Vulcani relligione pari Olcbatur. f. XX. Hanc inscriptiovem refert Scipio Bellabona Historicus , t Civis belli neniis, sed mendose transcripiant m pessime, non dicam illustratam , sed ab ips penitus deturpatam: Et ut alia praeterniit tam notissimass glas . . primi versus , quae DiiS. Manibus sonant, primam legit Decii , alteram Marcus ibique somniatur Decii Senatoris factam mentionem , de quo in apide
verbum nubium: impertinentes interpunctiones addit ali-hi in quinto versu, ubi legitur Coloniae clanenses Iegit Aloianens , novam si essingens Coloniam , quae nunquam fuit in Orbe . Lapidem hunc , Ego exacte perlustravi , ibique Coloniae Fclanensis , literis cubitalibus legitur de somniato Decio a Bella bona , nulla occurrit mentio , c talis quippe est , qualem supra retulimus
Legendum igitur est IIS . ANIBUS . in glis D. M. primi versus in quinto versu COLONI R. AECLA NENSIS cujus Princeps fuit Poppius Marcellinus , sive
Coloniae illius Consul aut Senatus Princeps , sed vere inter optimates primum tenens locum si re quid enivera, quod oppius iste vir fuerit clarissimus , ex eodem lapide aperte colligitur Curator quippe fuit Civitatum complurium , sive ipsarum legislator et , nec non QPatronus Compsae, Urbis Hirpinorum celeberrimae s),
cui ora tuentinorum, Sc Neretinorum Populor una, quorum Plinius meminit . At