Concilia Scotiae. Ecclesiae Scoticanae statuta tam provincialia quam synodalia quae supersunt. MCCXXV-MDLIX

201쪽

praeterea, ut nullae arbores in CC miteriis ecclesiarum plantatae et eroseuntes,

ex quavis causa scindantur aut exscindantur, nisi ex speciali consonsuordinarii, rectoris, vicarii et parochianoruin ipsius parochiae et ecclesiae; et qui in hoc culpabiles invenientur, coram ordinario Oeentur, et puniantur, non solum in aest imationem et valorem arboris exciso et ablata vorum etiam in damnis ot interesse, arbitrio ordinarii moderandis verum si quae arbores ob vetust atem vel aliquo casu ortuito deciderint, fabri et ipsius occlesiae applicabuntur. Quod benesciati compellantur ad receptionem faerorum ordin una, et do pluralitate beneficiorum.

27 l. Appi 0bat similiter haec praesens Synodus statuta in prioribus Conditiis

edita, quod singuli plura beneficia occlusa se te obtinentes, per locorum ordinarios infra hinc sit primum diem mensis August i proximi vocentur ad Oxhibendum suas dispensationes, si quas habent, juxta tenorem Capitis OnDiΝΑuii me Osscio Iudicis ordinarii, in sexto Singuli quoque bun0ficia ecclosiastica obtinentes, per locorum ordinarios ante dictum dioin similiter vocentur, et qui minime sacris Ordinibus initiati suorint, ad sus optionomordinum suis beneficiis requisitorum, aut eisdem beneficiis suis ronuntiandum, censura ecclesiastica et sub poenis in capite : Lic ΕΤ ΟΑΝΟΝ : De Electione, libro sexto, per ordinarios compellantur, ne de altari vivant qui altari deservire dedignantur. De curatorum stipendiis. 272. Confirmat quoque et approbat praesens Synodus statutum in priori Concilio editum, quod singuli curati annuatim summam viginti marcarum

monetae Scoticanae, cum manso et horto, pro suo annuo stipendio et

salario habeant; quod in dioecesibus Abor dono iis, oravi sens, ossonii, Cathanens, et rea densi observari Mecrovit. In aliis vero dioecesibus

202쪽

hujus regni, singulis curatis summa viginti quatuor marcarum annuatim pro suo stipendio et salario persolvatur, cum manso et horto solitis et

consuetiS.

Item, vicarii pensionarii per locorum ordinarios ad personalem residentiam sub privationis poena compellantur. De poenis delinquentium, et de excusabus. 273. tatuit praetore et ordinavit haec Synodus, quod si a tutum circa ossicium Decanorum Ruralium in priori Concilio editum, debitae executioni demandetur, et ultorius brachii secularis auxilium invocetur contra impodientes Dedanos Rurales a Commissarios ordinariorum in visitatione et executione sui ossicii, o similiter contra parochianos citatos super fasis et inquisitionibus contumaces aut respondere super articuli recusantes. Insuper si aluit, ut crimina laicorum ad jurisdictionem occlesiasticam pertinentia, per publicas poenitentias in parochia in qua dolictum oste inmissum, vel apud cathedralem ecclesiam, ut Ordinario et suis Commissariis visum fuerit, secundum qualitatem et quantitatem delicti puniantur, et corrigantur; et invocetur auxilium brachii secularis contra inobedientos. Et similiter procedatur super excesssibus clericorum juxta juris exigentiam. Verum quia nonnulli poenas pecuniarias ab hujusmodi delinquentibus exigere, levare et in suo proprio usu convertere

dicuntur statuit, quod hujusmodi poenae pecuniariae ad quas solvendas sese sponto obligant delinquentes, vel pro quibus cautionem invenerint, inpios usus, partim intra parochiam ubi delictum est commissum, partim alibi arbitrio ordinarii disponantur. Et quo praesens statutum debitam sortiatur executionem, quilibet ordinarius eligat tres aut quatuor sui capituli aut alios probos et discretos viros ecclesiasticos, qui de delictis

hujusmodi et eorumdem poenis cognoscant, ut easdem moderentur et

injuno aut et quod aliqui ex eisdem poenas pecuniarias in delinquentes in-

203쪽

Λ.D. 1558-9 ECCLESIAE SCOTICANAE. 161

junctas exequantur et recipiant, et de consilio Ordinarii ad praedictos otalios pios usus applicent, prout respondere voluerint. De praedicatione verbi Dei, et circa neglectae doctrinae resormationem. 27 - 1lo praesens Concilium approbat singula statuta in priori Concilio pro praedicatione verbi Dei edita, ut dubitae executioni demandanda decrevit; quibus otiam addit, ut singuli Episcopi per se non solum quater in anno, prout in priori Concilio statutum erat, in sua dioecesi praedicent, verum etiam frequentius, quoties commode per eosdem seri poterit, secundum formam et tenorem constitutionis Concilii Generalis in capito INTER cLTgnΑ De moto Judicis ordinarii et contra negligentiam inquiratur in proximo Concilio Provinciali. Et singuli etiam Episcopi quolibo biennio ad minimum suas dic cosus integras per seipsos complete visitent, et inter visitandum per se et per alios verbum Dei praedicent, et quae corrigenda invenerint, diligenter reforment et corrigant. Et Archidiaconi ad exequendum suum ossicium in visitando compellantur sub poenis in juro communi et ejus dispositione contentis; et hoc ultra visitationes seri solitas por Archidiaconos et Decanos Rurales, aut Episcoporum Commissarios. Et praeterea decrevit praesens Concilium, statutum prioris Concilii pro sustentandis per ordinarios Canonista et Theologo in singulis delusis cathedralibus ante proximum Concilium executioni demandandum, et

quod singuli Archiepiscopiis Episcopi in familia sua Theologum habeant.

De praedicatione facienda per alios ecclesiasticos. 275. Insupor ut frequentioribus verbi Dei praedicationibus instruatur populus, statutum est ut ecclesiarum parochialium rectores qui de judicio ordinarii ad praedicandum fido rudimenta suis parochiani habiles et dono i consebuntur, per se non solum quater in anno, ut antea in priori Concilio statutum erat, sed etiam frequentius, ad discretionem ordinarii praedicent

204쪽

sub poena amissionis quartae partis ructuum suorum beneficiorum, per ordinarium loci levandorum, et in pios usus applicandorum. His vero, qui juvonos sunt et inidonei ad medicationis munus debite exequendum, per ordinarios injungatur, ut sese ad hoc quamprimum reddant per studia in gymnasiis publicis habiles; et interim per alios praedicatores suis sumptibus per ordinarium examinandos et admittendos praedicari, et suas vices suppleri faciant in omnibus, donec de alio opportuno uris remedio fuerit provisum. Et ad illud munus, ut dictum est, obeundum, singuli

tales rectores praedicatores suos conducant, et cum ipsis conveniant, set

ordinario praesonion ante primum diem Augusti proximi. Grandaevi

autem, qui quinquagesimum annum excesserint, et antea non sunt soliti concionari, hoc ipsum militer per alios fieri procurent, quibus etiam assistant, et eorum propria praesentia praedicationibus majorem honoromaddant si auctoritatem; et hoc praeter et ultra communes instructiones et

Cathoohismi lectiones singulis diebus Dominicis, et aliis majoribus sestivis quum non sit concio per curatos et pensionarios fieri solita. Et similitor Episcopi, Abbates, Priores, Priorissi, Commendatarii, Administratores,

Praepositi, portionarii ecclesiarum, et quicumque praesunt ecclesiis cujus eumque monasterii, mens Episcopalibus, capitulis ot collegiis unitis ot annexis, procurent diligenter verbum Dei in suis ecclesiis praedicandum per se, aut alios idoneos praedicatore per ordinarium Dioecosanum sexaminandos et admittendos, cum quibus conveniant et eosdem ordinario praesentent ante dictum primum diem mens Augusti quoquidem primodi monsis Augusti lapso, et dictis concionatoribus ainime conductis et ordinario prae1entatis, quilibet ordinarius quartam partem fructuum cujus cunque ecclesiae, cui de praedicatore minime provisum fuerit, sexiget et levabit, quos partim ad sustentationem praedicatorum applicabit, et partim in alios pios usus distribuet et disponet.

205쪽

Α.D. 1558-9. ECCLESIAE SCOTICANAE. 163

De uniformi doctrina per singulos praedicatores Observanda.

276. Approbat similitor haec praesons Synodus statutum in priori Concilio

editum de mothodo et sorma praedicationum per praedicatore ObserVanda addit quoque hoc praesens Concilium ut nullus Ossicium praedicandi verbum Dei as umat, nisi prius per ordinarium loci examinatus ac legitime ad hujusmodi praedicationis munus exercendum admissus fuerit; et praedicatores admissi in his quae circa negotia do et religionis Christianae, Sacrae Scripturae, sanctorumque doctorum et patrum approbatorum testimoniis, ecclesiae quoque Catholicae et Conciliorum Generalium auctoritate decreta sunt, sedulo ac diligenter inter concionandum sese exerceant, populumque in illis instruant, praesertim circa articulos subsequentes. Sequuntur articuli. De traditionibus ecclesiae Articulus primus. Certa fide tenendum est, non solum quod expresse nobis atque aperte per Scripturas traditur, verum etiam quidquid Sancta Ecclesia Catholica, aut Universalo Concilium legitime congregatum, credendum tradidit, definitet concludit; et similiter quicquid observandum praecepit, quod ad bonos

mores attinet, observari debet et contrarium pertinaciter asserere, haereticum est.

Appendi X. Ecclesiasticae traditiones et ordinationes, ut quae de jejuniis, liborum abstinentiis, et dubitis festorum celebrationibus seu feriationibus, et id genus aliis, ad sui Observationem publice et privatim Christianos obligant.

De Sanctorum veneratione et invocatione. Articulus secundus. Rocto fit in occlesia, quod Sanctos cum Christo in coelis agente Veneramur, et invocamus ut pro nobis Orent; quorum precibus et interesessione Christus hic nobis multa largitur, per quo et in terris multa miracula operatur.

206쪽

Do octo imaginum usu Articulus tertius. Imaginos Christi et Sanctorum sunt licitae ad eorumdem repraesentationemo imitationem; et sedem absque ludibrio et Opprobriis reverenter tractandae sunt. D Purgatorio post hanc vitam. Articulus quartus. Firmiter credendum est post hanc vitam esse Purgatorium pro animabus, in quo poena adhuc debita peccatis exsolvitur; quibus tamen subvenitur piis vivorum operibus, quo citius liberentur. De existentia corporis et sanguinis Christi in Eucharistiae sacramento Articulu quintus. In Eucharistis sacramento est seipsa vorum corpus Domini nostri Iesu Christi hoc est, vera caro et verus sanguis ejusdem, immo totus Christus

Deus et homO unde in eadem non panem, non Vinum, non easdem etiam,

quae Oculis corporis objiciuntur, specios, sed Dominum nostrum Iesum Christum pro nobis crucifixum recte adoramus, sive inmissa sive extra Missam, ubicumque Eucharistia exposita fuerit, aut quoties in supplicationibus publicis a sacerdote cireumfertur. De laicorum communione sub una tantum specie. Articulus sextus. Non os laicis ad salutoni necessaria sub utraque specie communio, sed juxta logitimam occlesiae sanctionem sub altera tantum, panis videlicet, sacramentum exhibere sussicit, in quo carnem et sanguinem, atque adeo totum Christum sub una dumtaxat specie sumi credendum est. Do utilitate Missae. Articulus septimus. Missio sacrificium, in recordationem passionis Christi institutum, jus dompassionis virtute, vivis et mortuis prodest.

207쪽

Α.D. 1558-9. ECCLESIAE SCOTICANAE. 165

De logitimo sacram sint Eucharistit ministro. Articulus Octavus. Evangelico tantum sacerdoti secundum ecclesiae ritum legitimo ordinato Eucharistiae sacramentum benedicendi, consecrandi, aut ministrandi potestas

concessa est.

De Exhortationibus ante ministerium sacramentorum. 277. Insuper ut populus Christianus sacramentorum ecclesiae verum effectum, vim ac usum facilius ac commodius intelligere valeat, statuit hoc praeiens Concilium quasdam Catholicas Exhortationes, easque succinctas Declarationes sacramentorum Bapti lini Sacrosancta Eucharistiae, Extrema Unctionis, Matrimonii, auctoritate himus Oncilii edendas et inserius inserendas,

quas singuli parochi vo alii press)yteri eorumdem sacramentorum legitimi ministri, ipsa sacramenta ministraturi, singulis suam propriam et debitam Exhortationem praemittant, ae publice et distincte recitent et legant singuli quoque vicarii et curati, dum Sacrae Missae sacrificium diobus Domini diso aliis majoribus festis sunt celebraturi, infrascriptam Exhortationem et iisdem sacrificii Declarationem publice in ecclesia similiter legant, quo populus Christianus majori pietatis affectu rebus Divinis as4 statis intorsit. Et idem observent Episcopi in ministratione sacramentorum Confirmationis, et ordinis, et consessarii sacerdotes in sacramento Poenitentiae. Quae quidum Exhortationes in calce hujus Concilii inscribuntur. D Roligiosis ad Universitates mittendis. 278. Otatuit et decrevit praesens Synodus, quod statutum antea desuper editum executioni mandetur circa Religiosos ad Universitates gratia studii mittendos et singuli Abbatos, Priores, et Commendatarii exhibeant et praesenton ipsis ordinariis nomina eorum qui mittuntur ad Universitates, infra hinc et primum diem mensis Augusti proximi, et similiter testimoniales litteras ipsius Universitatis in qua fuerint recepti; et desuper diligens inquisitio per ordinarium fiat.

208쪽

De qualitate promovendorum ad beneficia.

279. Ilaec prosens Synodus diligenter attendens et confiderans quamplurima oriri scandala in ecclesia Dei, dum in idonei aetate, moribus, et doctrina

assumuntur, et ad ecclesiastica beneficia promoventur, si aluit et decrevit, ut nullus imposterum assumatur, aut quoviSmod promo Veatur ad quodcumquo occlesiasi leum beneficium per ordinarium loci, vel quemcumque alium, ad quem de jure vel consuetudine collatio, provisio, seu quaevis alia dispositio pleno jure et aliter ad praesentationem alicujus patroni pertinet, nisi praesens per ordinarium diligenter examinatus, ab eodem inveniatur idoneus ad exereundum et implendum ossicium tali beneficio annexum alioqui collationes, provisiones, et dispositiones hujusmodi οipso villae sint et invalidae; et eo in casu potestas disponendi et conferendi, ea vice dumtaxat, ad superiorem cui de jure proviso in casu devoluto pertinet, devolvatur, ac si hujusmodi collatio minimo facta suisset. Et pro observatione praesentis si aluti Concilium decrevit Soronissimam Dominam nosi ram Reginam obnixe et humiliter deprecandam, ne quemquam ad piseopatus, Monasteria, Praelaturas seu quodcumque aliud boneficium ad praesentationem, seu supplieationem, aut nominationem P0giam spectans et pertinens, nominet, praesentet aut promoveri patiatur, nisi moribus, sciuntia, et aetate ad metum dicto beneficio incumbens, ad Dei honorem, et populi aedificationem exercendum idoneus et qualificatus reperiatur Onerando conscientiam Domini ordinarii admittontis seu conserontis, ne in districto Dei judicio sanguis pereuntium de Hus m an-ibu s requiratur. Et pari modo Concilio expedire visum est, litteras supplicatorias ad Sanctissimum Dominum nostrum Papam mittendas, ne quemquam ad Praelatura Vel alia quaecumque beneficia promoveat aut promoveri patiatur, nisi aetate, moribus, et scientia idoneum.

209쪽

De executoribus testamentorum dativis. 280. Haec Synodus Provincialis volens et cupiens damno et indemnitati proliunt, pupillorum, et aliorum in rebus et bonis ab intestato decedontium interesse habentium Occurrere, et de remedi providere, statuit, decrevita ordinavit, quod in futurum nulli dentur aut confirmentur executores dativi ad bona ab intestato decedontium, vel extra testamenta emissa, nisi praevio edicto publico tempore Divinorum in ecclesia parochiali defuncti, saltem per quindocim dies antea citando intromissiores bonorum talis dolancti, et omnes alios interesse habentes, debite executo, set indorsato, et vocato et quidam magis idonei juxta discretionem ordinarii de proximioribus agnatis vel cognatis defuncti, si comparuerint, in executores dativos confirmentur, cum tamen sussiciente cautione de doli traobita disposition ut administratione bonorum, et Omputo ad finem anni a die confirmati testamenti computandi reddendo et faciendo necnon do debita rosponsione solutionis debitorum victorum cruditoribus, si qui sunt, pro rata bonorum, absque tamen praejudicio bonorum pertinentium uxori et prolibus desuncti ot casu quo agnati et cognati, ut praemittitur,

citati recusaverint onus executoria Reeeptaro, Vel non Comparuerint, Onstituantur per ordinarium alii viri probi et boni tostimonii, qui illud ossicium cum simili cautione debite exequantur. Prohibet quoque, ne quilo eorum ordinarii sibi ipsis aut suis familiaribus aliqua de dictis bonis, praeter quotam solitam, recipiant vel assagnent.

De mortuarii S.

28 l. item in relevameu et subsidium pauperum, ad tollendum strepitum et

murmur Contra mortuaria obloquentium, eadem in futurum solvenda

prout sequitur, decrevit, videlicet defunctorum bonis in inventario, debitis abstractis, in debitas partos divisis, ibi dolancti pars ad decem libras

210쪽

monetae Scoticanae tantum se extenderit, vicario illius ecclesia in compositionem pro annali seu mortuario persolvi solito, et veste superiori, solvantur quadraginta solidi tantum et ubi desunni pars ad summam ducem librarum se non extenderit, sed infra eandem summam usque ad viginti solidos rospective in compositione, de qua supra, solvatur vicariora dicta parte defuncti, pro rata quadraginta solidorum de ducem libris ot quandodofundii pars viginti solidos non excesserit, nihil inde solvatur pro mortuario, vel vesto superiori. Si vero desundi pars ultra summam ducum librarum dictae monetae eoticanae se extenderit, tunc satisfaciat vicario pro priemissis, ut antea consuetum est, non obstante praesenti constitutione. Circa barones vero et burgorum incolas, servetur vetus consuetudo. Si qui autem defunctorum justa inventaria non fecerint, aut bona in ipsis inventariis contenta juste non aestimaverint, tunc per ordinarios in vicariorum favorem de remedio provideatur opportuno. Et in singulis Episcoporum synodis hoc ipsum statuatur et publicetur, non obstanto praecedenti constitutione. Do torris ad occlesias spectantibus in laudi firmam seu omphitossim minime

locandi S.

292. Ponsato Dei ecclesiae incommodo, subditorum hujus regni depauperatione, o magno inde exortor praesertim belli tempore, o alias defectu habilium

pro uitione regni virorum dispendio per locationem terrarum ecclesiae spodiantium in laudo, emphiteos, et aliis assedationibus et arrendationibus, aliis personis quam antiquis nativis tenentibus, posses Oribus et elaboratoribus terrarum vetat et prohibet praesen Concilium, ne quis Archiepiscopus, Episcopus, Abbas, Prior Priorissa, O mendatarius, Praepositus, Decanus, Ususructuarius, Praeceptor, Minister, ecclesiae cathedralis vel col- leo latae canonicus, praebendariuS, rector Vel VicariuS, seu quivis alius ecclesiasticus secularis vel regularis, quascumque terra ad suum beneficium pertinentes, deinceps locet, concedat, Vel arrendet in emphiteosim vol