장음표시 사용
171쪽
De praedicatione orbi Dei. 240. 1 ut poeta litor cum coloris omnibus suprascriptis approbat praesens Con-xontio statutum illud prius editum, de Divini verbi praedicationibus per rectores et Episcopos quatur singulis annis fendis, cum mulctis ot poenis in defici sentes seu contravenientes eidem utrobique adductis atque ejusdum executionem per singulos ordinarios fieri mandat infra hine et proximaseriusque dioecus synodos, et quod in contravenientes suasvo partes indicto statuto injunctas absque mora monitiones simplices dentur pro ipsarum mulctarum solutione juxta statuti tenorem per ipsos ordinarios aut 0orumdem Commissarios, in religiosorum et pauperum usus applicandarum. Do Thoologo et Canonista.
2 l. Approbat quoquo milito statuta ista do Theologis, Canonistis apud
singulas ecclesias cathedrales, necnon pro Theologis in singulis monasteriis instituendis, et honorifico sustentandis, juxta continentiam ejusdem Placet univorso Concilio, ut statuta adem sentientia debitam executionem sortiantur, infra hinc o festum Divi Michaelis proximum, et quod contra negligentes severiter procedatur atque eodem modo ut statutum illud doroligiosis ad Universitates studiorum gratia mittendis, et ibi juxta monasterii acultates honeste sustentandis, suam executionem cum omni rigore, infra hinc se sustum Pentecostes proximum, sertiatur.
De examinatione euratorum et vicariorum.
242. Ad haec universae Synodo visum est utile et necessarium, o diutius perininus suffcientes seu inJ idoneos curatos animarum cura defraudetur, ut statutum illud de curatorum et vicariorum pensionariorum examinationibus, diligenti indagatione et executione habeatur infra hinc et proximas
172쪽
130 STATUTA DCONC EDINB. cujusque dioecesis synodos et ibidem circa statutum de monasteriorum
examinationibus et clericorum parochiali una. De computo et ratiocinio testamentorum.
243. Approbat similitor praesens Conventio constitutionem illam de testamentorum Confirmationibus prius promulgat amJ, hoc addito, ut imposterum nullae omnino confirmationes ad intu et extra dentur, sed singula confirmanda in specio exprimantur et contineantur in bonorum inventariis, non autem sub aliqua summa generali et extra, sub poena amissionis Otae levandae piis usibus applicandae. Item mandat ut reverendisssimi et reverendorum dominorum ordinariorum Decani registra testamentorum tam majorum quam minorum habuntes, adem bis singulis annis ipsis ossicialibus seu Commissariis generalibus patefaciant, ut Procuratoribus is calibus pro compulis et ratiociniis eorumdem testamentorum mandatum dent, ut ipsa computa expedienda quam primum juris ordine curent, qui et ipsi Procuratores super debito sui ossicii respondere voluerint, alioquin de negligentia puniendi sit ossicio destituendi, se tam proles defunctorum suis portionibus bonorum, quam creditores et legatarii fraudentur. Simili quoquo modo statutum illud de tostamontis Orcadens dioecos ad formam et morem ceterarum hujusmodi regni dioecesium ordinandis, approbat, et ad testamenta dioecesis Sodorensis et Insularum omnino extendendum docrevit cum ubi pia dignoscitur es e ratio, eadem quoque debet osse
244. Porro quia contingit causas matrimoniales nimis leviter in judicio trans
173쪽
mitti, cum tamen sint sua natura valde graves et arduae, ac Episcopis ipsis de jure reserv cn tur statuit haec Sancta Praelatorum Conventio, ut nullae deinceps sententiae in causis matrimonialibus ad divortium tendontibus por molatos seu Commis arios cujuscumque dioecesis hujus regni pronuntientur, nisi processus hujusmodi et causarum merita per ipsos ordinarios discussa et legitim perpensa fuerint; tuo facto, ex speciali ipsorum
ordinariorum mandat et consilio, quod sacris canonibus consonum fuerit decernatur utque te si es ipsi in jusmodi causis prudenter et circumspecto iapo facti circumsi antiis ad testium dum tentandam et Xplorandam necessariis et Opportunis examinentur et diligenter interrogentur quodque suppositiones pro tost ium xaminationibus infra alienas dici eos es,
praecis ipsis locorum ordinariis, metalibus ou Commissariis fg senseralibus Jcujuscumque dioecesis, et nullis deputatis aut substitutis, delegabuntur: testibus vero secus examinatis nulla fides adhibeatur. Quod parochiani singulis Dominicis ot sestivis intorsint Missae. 24b. item praesens Convontio animadvertens Divinorum sy steriorum contemptum maximum aliquot hisee proximis annis inter regni subditos invaluisse, sic ut pauci admodum ex populosissimis parochiis Sacrosanctae
Missae sacrificio iobus Domini eis Ut aliis estivis duplicibus ab eclosia indictis, aut Divini verbi praedicationibus adesto dignuntur ido statuit et ordinat, ut omnes et singuli a suis parochialibus Missis diebus praescriptis vel priaedicationibus verbi Divini in suis occlesiis parochialibus es ultro
absentantes diligenter notentur per curatos, qui eosdem De canis ipsis suisset visitatoribus majorum excessuum deserant, poenis publicatis juxta personarum qualitates et delicti hujusmodi frequontationem et hujusmodi dos-eioni fia in districto puniendos et similiter, qui rem sacram minu reverenter aut indevote audire consueverint, quique o cantur aut scurriliter sese gerunt in ecclesiis temporibus sermonum, aut qui in portis ecclesiarum seu coemiteriis ludibria interim exercere aut aliis profani negotiationibus
174쪽
Vacare praesumpserint, non solium censura ecclesiastica seriantur, sed etiam aliis poenis arbitrio ordinariorum infligendis subjaeseant. Et quod hujus modi abusuum occasiones citius tollantur, statuit haec praesens Conventio, ut prohibeantur per vicarios et curatos Omnes mercaturae in Orti ecclesarum, et in eoemiteriis, Divinorum tempore diebus Domini eis et festivis. et quod nulla venalia durante aer exponantur seu aperiantur prope limitus ecclesiarum, sed quod inguli tunc temporis ut sacris orationibus sit precibus vel verbi Divini praedicationibus diligentor attendant, set hoc sub poena excommunicationis et ducentum blidorum angulis vicibus quibus praesentibus fuerit Ontraventum.
De visitatione Hospitalium. 246. 1nsuper prae fons Conventio pietate erga pauperes Christi mota, ad quorum supportationem Hospitalia ab initio erant instituta, statutum ilhid saluberrimum sit per visitationibus Hospitalium in singillis hujus regni dic cesibus, infra hinc et festum Divi Michaelis proximum executioni demandari vult;0 ut Doeani in suis visitationibus do statu omnium Hospitalium juxta tonorem illius statuti reserant ut debito sempore officialibus seu Comissariis genoralibus, ad os odium ut ipsi desectus hujusmodi corrigant, et Opportuna remedia desuper prospiciant. Additio ad votus statutum de excommunicatis vitandis. 247. item quod excommunicatio omnium ecclesiasticarum poenarum gravissima passim, prae hominum corruptis et distblutis moribus, propo viluit, ut eidem
tamen sua auctoritas, reverentia et Vigor juxta saerorum sanctiones canonum restituatur, quantum haec tempora serunt statuit haec praesens Conventio, ut nomina excommunicatorum per singulo Curatos suarum parochiarum, cujuscumque status, graduS, conditioni aut praeeminentae fuerint, in
175쪽
1uis libris 1eribantur, ac lingulis Domini eis diebus publicentur, omni timor se
et favore exclusi S. Nona in excommunicatorum publicentur.
248. item ut insord0scentes ad viginti dies juxta istud statutum Provinciale, nisi
sub justa appellatione suerint, velut abominabiles in cane ullis ecclesiarum parochialium et in aliis publicis locis per curatos aiugantur, et ibidem fixa remaneant eorum nomina , donec absolutionis beneficium obtinuerint. Habita vero absolutione, Omina eorum de libris deleantur, et in marginuscribatur talis a Molutus. Insordescentes assigantur in eaneellis aut valvis ecclesiae. 249. insuper ut ipsi curati, antequam exordiantur rem Divinam, moneant publice et generaliter Omne persona eXeommunicatas, ut quamprinium sesea Divinis rebus amoveant certificando expresse, quod quicumque scienter post illam admonitionum seu requisitionem es Divinis ingesserit, tunc temporis excommunicatu existens, sive personalitor sive in sua eclosa suori parochiali publice et solemniter denunciatus, sententiam juris incurret, a qua non poterit absolvi nisi per Sanctissimum Dominum Nostrum Papam, et insuper poenis Actorum Partiam senti subjacebit. Et si occlosiastica persona aut beneficiata fuerit, et hujusmodi admonitionem Ontem laserit, aut quamdiu sub excommunicatione ejusmodi insorduerit, quod pro rata temporis suae insordescentia fructibus sui beneficii privabitur, in pauperos suae parochiae per ordinarios aut eorumdem Commissarios erogandisci vero non uerit beneficiatus, tamdiu in Carceretur pane et aqua, quamdiu sub ejusmodi censura insorduerit, vel aliter arbitrio Ordinarii puniatur.
176쪽
De glebis ecclesii lio in alienandis. 250. x raeterea quod re et bona Celesurun et oris decimae reditus et proventus jam passim sub praetextu videntis utilitatis ecclesiarum, ad ipsorum possessorum cupiditatem dumtaxat explendam, aut consanguineorum aut amicorum opes saeuitates et possessiones augenda et ampliandas, carnali affectione ad longum tempus locantur, alienantur, dilapidantur et profligantur, tam in ipsarum ecclesiarum irreparabile dispendium et damnum, quam etiam in ipsorum successorum summam inopiam et penuriam, ut vix ex reliquis fructibus Onera ecclesiae et necessaria expensas juxta personae 1 ia facultatum sufferre possit et valeat quocirca hujusmodi parum providis ecclesiasticarum personarum administrationibus Occurrere volens, praesens Conventio inhibet expresse, ne imposterum mansione erosiae proximae vicariis ipsis residentibus deputat in ecclesiis contigue jacentos perrectores vel vicarios in emphiteo in ullo tempore suturo dentur, aut ad longum tempus assedentur constitutiones veteres Provincialium Conciliorum hujus regni desuper Olim prudenter sancitas in usum revocandas, hoc ipsum temporum necessitato exigente, decrevit, easdem approbat in Omnibus t ratificat, ac in perpetuum valitura constitutione firmum eisdem robur addit. De clandestinis matrimoniis, et batinis, et registris Curatorum.
25 4 1.0dem quoque modo approbat et ratificat praesens Conventio vetor ilia statuta Provincialia super clandestinis matrimoniis, et annorum debitis proclamationibus, tenoresque eorumdem praesentibus inseri mandat eisdemque addendo quod quia experimentis quotidianis compertum est, tJ nativitat is ut matrimoniorum clandestinorum questibus et controversis, quamvis etiam legitime natis, in summum paterna seu vitae haereditatis ac fortunarum Omnium discrimen adduci, et hoc potissimum desectu legiti-
177쪽
Α.D. 1551-2. ECCLESIAE SCOTICANAE. iss
iliorum documentorum super natalibu et nativitatis temporibus, sup0i quo b anJnorum proclamationibus ruatiatum igitur est, ut singuli curati dein eops habeant rogistrum, in quo nomina infantium baptis tot una inscribantur
una cum nominibus personarum quae talium baptisatorum parentes communitor habentur et reputantur, nec non compati fu)m et commata fu)m, cum die, anno, mense, adseripti etiam duobus testibus, notent; quod etiam ipsum in bannorum proclamationibu servetur, quas praesens Convolatio in
ecclesiis parochialibus tam viri quam mulieris respective, si diu or larum fuerint parochiarum fieri mandata quae quidem registra inter pretiosissima ecclesiae ocalia conservari vult et praecipit; quodque Doenni in suis vis-tationibus desuper diligentem indaginem faciant, et deficientes ad Commissarios referant, ut graviter in eosdem animadvertatur. D poena ministri in clandestino matrimonio. 252. 1 aeterea statuto de poenis tam partium contrahentium quam ministrorum in matrimoniis clandestinis addit, et id aliqua ex parte reformat, statuit quo ut proslmyteri suam ad eadem clandestina matrimonia contrahenda operam sui ministerium accommodante in carcerentur per annum in pane et potu, nec non ab executione ordinum ad triennium suspendantur partesquo ipsae contrahentes publicas agant poenitentias, arbitrio ordinariorum juxta statum et qualitatem earumdem personarum moderandas et imponendas hortaturque, ne ordinarii sint in hac parte quaeumque Occasione imis remissi, ut plurima inconvenientia, quae in proveniunt, saltem motu
Circa seditionem et publieationem Catechismi in gratiam virorum cel0siasticorum curas animarum gerentium.
253. Item praesens haec Conventio emper Ob oculos absens, quam diligentor ecclesiae pastoribus a pastorum omnium principse Christo Iesu fit praedi-
178쪽
candi orbi Dei ossicium commendatum, ut alto in primis fido Catholicae rudimentis probe instituantur greges ipsi suae curae concrediti atque interim secum reputans quot horrendae haereses aliquot hisco annis in variis et diversis hujusce regni partibus sint grassatae, jam vero Dei optimi Maximique providentia, singularique favore Principum ac Praelatorum vigilantia studioque erga fidem Catholicam tandem repressae, ac foro sopitae videanturi consideransque insuper celesiasticos hujus regni inferiores set Praelatos pro majori parte nondum eo eruditionis in Sacris litoris esse pro-voctos, ut populum recte in fide Catholica, aliisque ad salutem necessariis
instruere, aut errantes Convertere suo studio valeant ad igitur juvandos eorum pios conatus, industriamque promovendam, utque eadem Vera,
Catholica ot postolica siles, scelusis universis erroribus, in togra et inviolabilis conservetur statuit et Ordinat librum quemdam vulgari set Scotico idyomate conscriptum, ac prudentissimorum totius regni Pi latorum doctissimorumque Theologorum et aliorum ecclesiasticorum virorum praesenti Conventioni interessontium judiciis et calculis exactissima
discussione habita approbatum, in rectorum, vicariorum, et Curatorum manus, tam pro sua quam populi Christiani, cujus curam gerunt, instructione tradendum quem Catechismum, id est, Ommunem si acilem
rudimoniorum fidei institutionem et doctrinam vocari vult, ipsius lucrovorondis imi Domini Joannis Sancti Andreae Archiopiscopi ac totius rogii Scotim Primatis, in praesenti Concilio praesidis, ipsiusquo Provincialis
hujusco Synodi nomine imprimendum, inque lucem edendum, ne in multa sexemplaria transsiimendum, continentem veram sinceramque, juxta Catholi et occlosiae sensum ac intellectum Decalogi seu decem mandatorum Dolinterpretationem, articulorum fidei suptemque sacramentorum simplicem puram o Christianam doctrinam, nec non rationis Dominicae et Salutationis Angelica integram et salutarem expositionemri quorum ignorantia, ut ait Bernardus in Declamationibus, excusare non poterit hominem, qui fmvistrion infantium, doctorem Disipientium prostetur, quippe ipso lynorans utique iqnorabitur, immo es multos ignorare faciet et lynorari. u id enim
179쪽
A. D. 155I-2. ECCLESIAE SCOTICANAE. is:
perieulist, tibi non invenit oloris ortu, ignorat dita itineris viam, vicarius nescit Domini voluntatem, eccles quotidie multipliciter et Hyerabiliterea peritur Haec Divus Bernardus. Cujus quidem libri exemplaria omnia, ubi excusa fuerint, praesentari ipsi reverendissimo mandat ut ordinat praesens Concilium, ut ipse singulis tam suis occlosiasticis quam aliis singulis locorum ordinariis, quot cuique dioecesi pro rectorum, vicariorum ne curatorum numero et multitudine sufficero videntur, eis tribuat; reliqua vero apud ipsum reverendissimum remaneant et firma custodia serventur, prout tempus et necessitas expostulaverint.
dispertienda. Caveant vero ipsi rectores, vicarii et curati, ne sua exemplaria secularibus quibusque indiscrete communicent, nisi e judicio, consilio et discretione sui ordinarii; quibus ordinariis licebit nonnullis probis, gravibus, bonae fidei, ad discretis viris laicis sejusdem Catechismi exemplaria communicari, set iis potissimum qui videbuntur potius uti instructionis causa quam
curiositatis cujuscumque eadem expetere.
Cujusquidem Catechismi singula capita et parte singulas, ab ipsa praefatione seu exordio libri incipiendo ad finem usque, absque interruptione
seu locorum quorumcumque missione, continuando, rectores per se vel
ipsi vicarii aut curati, qui curam administrant, omnibus Dominicis o sosptivis diebus, quando ad Divina audienda populus convenire solet et tenetur, alta ot intolligibili voce, distincte, clare, articulate et punctuatim omnibus flentio interdicto, quanta poterit maxima gravitate, in suggesto, superpelli io ac stola induti, anto Summam Miss famJ, ad dimidiae horae spatium, legere ac de libro ipso recitare integro et absque ulla haesitati no nihil addito, mutato, suppreso, vel omista, sed prout verba acent, sic ut populus
locta et recitata modo quo supra audire cum fructu, ae aedificationem inde concipere, et suae salutis intelligentiam haurire valeat.
180쪽
is STATUTA CONC EDIΝΗ. Quod ipsum quo melius, tacilius et cum majori populi reverentia et utilitate praestare possint ipsi quibus hoc mun uJs praesenti constitutione injungitur, caveant ipsi rectores, vicari vel curati no minus praemeditate in pulpitum conscendant, sed toto studio et intentione ad lectionem peragendam crebra frequenti ac diuturna futurae lectionis repetitione sese praeparent, ne se auditorum ludibrio exponant, ubi imparati in medio luctionis cursu haesitaverint aut impegerint, et propter hoc maledictioni Divinae soreddant obnoxios, quum, ut inquit Scriptura: Maledict/t onmis quifacit opus Dei, cyligeriter et similiter, ne languide et oscitanter, sed cum quant possint
maximo spiritus ardore, voce, vultu et gestu ad pronuntiationem concurrentibus, ut quae leguntur animis auditorum vivae vocis impressione prout cuique gratiam dederit Dominus, infigantur hoc tamen proviso, ut non liceat cuique auditorum super lectis, aut modo quo supra recitatis, controversiam ipsi rectori vicarioque seu curato movereri et si aliquis id attemptare praesumpserit, deseratur inquisitoribus haereticae pravitatis. Noe vicissim licobit ulli octori, vicario seu curato, nisi ad hoc ipsum, specialiter habita consideration totius qualiscationis fuerit ab ordinario loci ei facultas concessa in scriptis, ullis quaestiones et controversias hujusmodi moventibus desuper respondere aut disputatione ingredi, sed mox respondeaturs hujusmodi dubitationis resolutiones ad ipsos ordinarios remittere; et hoc sub poena privationis ab hujusmodi officio seu beneficio. De mulcta in negligentes lectionem Catechismi. 254. iatio di quis rector, vicarius seu curatus in aliquo praesentis statuti punctonogligon aut culpabilis fuerit deprehensus, pro prinia vice mulctetur viginti solidis, irremissibiliter ab eo exigendis et levandis pro secunda, triginta solidis pro tertia, duplicetur mulcta, et eum hoc incareeretur in pane et potu dumtaxat ad mensem, et ulterius ad arbitrium ordinarii. Nihilominus ubi contingit conciones verbi Dei per Religiosos vel alios ordinarios praedicatores vice rectorum uXta tenorem priorum statutorum interim sori, quod