장음표시 사용
111쪽
norum societatem quem si removisset, faciliora sibi cetera fore arbitrabatur. Ad hunc interficiendum talem iniit rationem Clasi paucis
diebus erant decreturi. Superabatur navium mul- itudine Dolo erat pugnandum, quum Par non esset armis Imperavit quam Plurima Venenatas serpentes Vivas colligi, easque in vasa fictilia conjici Harma quum confecisset magnam multitudinem die ipso, quo a nurus crat naValepraelium, classiarios conVOcat, hisque Parcipit, Omnes ut in unam Eumenis regis concurrant naVum , a ceteris tantum satis habeant se defendere id facile illos serpentium multitudine
consccuturos. Re autem in qua naUe Velieretur, ut scirent, se facturum quem si aut cepistunt, aut interfecissent, magno his Pollicetur praemio fore.
A P. XI. L ali cohortatione militum facta , classis ab utrisque in praelium deducitur. Quarum
acie constituta, priusquam signum pugnae daretur, Hannibal, ut palam faceret suis, quo loco Eumenes esset, tabellarium in scapha cum caduceo nitit: qui ubi ad naves adversariorum pervet ait, epistolam si cndens se regem PO- fessus et quaerere. Statim ad Euraenem dedi citis est, quod nemo dubitabat aliquid de pacee si scripturia Tabellaritas, ducis nave declarata suis, codem, unde ierat, se recepit. At Eumenes, soluta epistola, nihil in ea repperis, nisi quod ad irriden luna cum Percineret, cujus
etsi cati Tam mirabatur, neque reperiebatur, t aarenarretium statim committere non dubitavit. Horum in concursu Bithyni Hannibalis Praecepto , ut Versi naVem Eumenis adoriuntur quorum Vimincium reisustinere non post et fuga saliclem petiit quam consecutus non esset, nisi intra sua praesidia se recepi sibi, quae
in proximo littore erant collocata. ReliquM Pergamenae naVes quum ad ei thrios remerciat acrius , repente in ca vasa se ilia, de quibus hi pra mentionem fecimus , Conjici coepta
sunt quae acta initio risum pugnantinus concitarunt, nec quare id fieret, poterat intelligi. Postquam autem naVes completa conspeXerunt
112쪽
1 6 CORNELII NE POTIs serpentibus, nova re perterriti, quum, quid potissi inum vitarent, non Viderent, PUPPUS a- veri erunt, seque ad sua ait a nautica retulerunt. Sicci Iannibal consilio arma Pergamenorum superavit neque tum 1 blum, sed saepe alias pedestribus copiis pari prudentia epulit adversari OS.
A P. II. Luae dum in Asia geruntur, accidit casu, ut legati Prussis Romae apud L. Quintium Flamininum consularem cenarent, atque ibi deIIannibale mentione facta, ex lus unus diceret,
eum in rutis regno esse. Id postero die Flamininus senatui detulit. Patres conscripti, qui IIannibale vivo nunquam se in insidiis futuros existimabant, legatos in Bithyniam miserunt, in his Flamininum, qui a rege Peterent, ne inimicissimum suum secum haberet, sibique dederet. Ilis rusias negare ausus non est illud e .cusiavit, ne id a se fieri postularent, quod adversus jus hospitii si et ipsi si possent, com- Prehen cierent locum, ubi esset, acile inventuros. Hannibal enim uno loco se tenebat in castello, quod ei ab rege datum erat muneri; idque sic aedificarat, ut in omnibus partibus aedificii exitum sibi haberet, semper Verens, ne Usu eveniret, quod accidit. Iuc quum legati
Roma Ia Orum veniissent, ac mustitudine do in uni ejus circumdedi sient, puer ab anu prospiciens Hannibali dixit, hi res IIaeter consuetudinem armatos apparere , qui impCravit ei, ut omnes fores aedificii circumiret, ac propere sibi renuntiaret, uin eodem modo undique obsideretur. Puer quum celeriter, quid siet, renuntiasset, omnesque exitus occupatos ostendi siet: sensit id non fortuito factum, sed se peti, neque sibi diutius vitam ese retinendam quam ne alieno arbitrio dimitteret, einor pristinarum virtutum, Cnenum , quod semper secum habere consueverat, sumsit. Sic vir fortissimus, multis va
113쪽
XXIV. M. POR cIU CATO. pC XIII. Quibus consulibus interierit, non con Venit. Nam Atticus M a co Claudio Marcello, Q. fanio Labeone Cosi . ni ortuuna in annali uoscriptum reliquit. At Polybius L. Emilio Paullo Cn. Baebio Tamphilo Sulpitius autem, P. Cornelio Cethego , M. Baebio Tamphilo. Riqiae hic tantus vir tantisque bellis districius, nonnihil temporis tribuit litteris. Namque aliquot ejus libri sunt, Graeco sermone confecti. in his ad Rhodios de Cn. Manlii Vulsonis in Asia rebus gestis. Hujus bella gesta multi me-inoriae prodiderunt sed e his duo, qui cum eo in castris fuerunt, simulque ViXerimi, quanI- diu fortuna passa e 1t, Silenus, silus Lacedaemoni uri Atque hoc Sosito IJannibal litterarum Graecarum usus est doctore. Sed nunc tempus est hujus libri facere finem, Romanorum explicare imperatores quo facilius collatis utrorumque factis, qui viri praeserena sint, possit judicari.
AT ortus municipio usculo, adolescen M ullas, priusquam honoribus operam dare versatus es in Sabinis, quod ibi heredium a patre relictum habebat. II ortatu L. Valerii Flacci, quem in consulatu censuraque habuit collegam, ut M. Perperia Censorius narrare solitus est, Romam demigravit, in foro que t esse coepit. Primum stipendi inu meruit annorum decem 1eptemque, Q. F abio Maximo , M. Claudio
IIMetello coss. Tribunus militum iu Sicilia fuit, Inde
114쪽
xo CORNELII NEPOTI sllule ut rediit, castra sectitus est C. Claudii Neronis , aegnique ejus opera exiistimata est iii Praelio april. Senam, quo ceci clit Isbsdrubal frater Iannibalis. Quaeitor obtigit P. Cornelio Scipioni Alricano, consuli cuia quo non Pro sortis neces itudine vixit. Namque ab eo Perpetua dili ensit vita. Acillis plebis facinus et 'trinc Helvio. Praetor provinciam obtinuit Sardiniam, ex qua quaestor superiora tempore ex Africa decedens, Q. Ennium politam deduxerat: quod non minoris exillimamus, quam quemlibet
te provinciani nactus Hispaniam citeriorem,etaque ea triunipiriim deportavit. Ibi quum diutius moraretur, P. Scipio Africanus consul ite-rtun, cujus in priore consulatu quaestor fuerat,
voluit eum de provincia depellere,, ipse cisuccedere neque hoc per senatu Ia es cere potuit, quum quidem Scipio in civitate principatum obtineret quod tum non Potentia, sed jure res pubi admini ibabatur. Qua ex re iratus, senatu peracti O, privatus in urbe mansit. At Cato, consor cum eodem Flacco faetiis , severo praefuit ei potestati. Nam di in complurcs nobiles animadvertit, .multas res novas in edi- otium addidit, qua re luxuria reprimere illi, quae jam tum incipiebat pullulare. Circiter annos in Rogii ita usque ad extremam aetatem, ab adolescentia , rei p. causila suscipere inimicitias non destitit. A multis tentatus, non modo Ullum
d9trimentum Xistimationis fecit, sed quoad vi-Σit, virtutum laude crevit.
Tn omnibus rebus singulari fuit prudentia Z in- dustria. Nam agricola solers, . reipubl. peritus, o jurisconsultus, magnus imperator, probabilis orator, cupidistii pus litteraritui fuit. Quarum uidi uni etsi senior arripuerat, tamen tantum in eis pro Ire si uni fecit, ut non facile reperire pollis, neque de Graecis, ne quude talicis rebus, quod ei fuerit incognitum Abadolescentia confecit orationes Senex scribere
historias in lituit quai uia sunt libri sol tem.
115쪽
XXV. 1 T. POMPONIU ATTI Ug. Ost Primus continet res gestas regum pol'. Rom. Secundus tertius, unde quaeque civitas orta sit Italica Ob quam rem omnes Origines VidetuCappellasse. In quarto autem bellum Poenicum primum in quinto secundum. Atque haec omnia capitulatim sunt dicta. Reliquaque bella pari modo persecutus 1t, usque ad praeturana Ser. Gath:e, qui diripuit Lusitanos Atque iorum belloriam duces non nominavit, sed sinori ominibus res notavit. In iisdem exposuit, quo in talia , Hispaniisque viderentur admiranda. In quibus multa industria& diligentia comparet,ntulta doctrina IIujus de vitain moribus utra in eo libro persecuti sumus, quem separatim deo fecimus rogatu Titi Pomponii Attici. Quare studiosos Catonis ad illud volumen deleg
- ima stirpis Romanae generatus, ei PetUo majoribus acceptam equestrem obtinuit dignitatem Patre usus est diligente, indulgente, , Ut tum erant tempora, diti, inprimisque dioso litteraritin. Hic prout ipse amabat litteras, larnibus doct. rinis, quibus puerilis aetas impertiri debet, filium erit divit. Erat autem Puero, Praeter docilitatem ingenii, summa sua-Vitas Oris ac Vocis, ut non solum celeriter acciperet, quae tradebantur, sed etiam excellente zPronUntiaret. Qua ex re in pueritia nobilis inter aequales ferebatur, clariusque exsplendescebat, quam generosi condiscipuli animo aequo ferre possunt. Itaque incitabat omnes studio sito:
116쪽
rro CORNELII NEPOTI srius filius, M. Cicero quos coiisuetudine fila sic sibi devinxit, ut ne in iis Perpetuo uerit
Pater imature decessiit. ipse adolescentulus propter assinitatem P. Sulpici qui Tribunus
riculi. Namque Anicia Pomponii consobrina nupserat PI. Servio, fratri . Sulpicii. Itaque
inter echo P. Sulpicio, posteaquam vidit Umnano tumultu civitatem esse perturbatam , neque sibi dari facultatem pro dignitate vivendi, quin alae rutram partem offenderet, disio clatis animis civilina, quum alii Syllanis, alii Hananis faverent partibus idoneum tempus ratus ludias obsequendi suis, Athenas id contulit neque cosecuis ad illa sceluem Marium, hollem Iudicatum, iuvit opibus suis cujus fugam pecunia sublevavit. At ne illa peregrinatio detrimentum all- quod asterret rei familiari, eodem magnam Partem fortunarum trajecit suarum. Ilic ita vixit, ut universiis Atheniensibus merito est et carissinius. Nam praeter gratiam, quae jam in adolescentulo magna e , saeput sui Sopibus inopiam eorum ubi cam levavit. Quum enim Versuram facere publice neces e sinci, neque ejus condItionem sequam haberent semper se interposuit, atque ita, ut neque usuram unquan ab is acce- Perit, neque longius, quam dicitam esset, eos debere pastus sit. Quod utrumque erat Ias salutare Nam neque indulgendo inveterascere eorum aes alienum patiebatur, neque multiplican- si ustiris crescere Auxit hoc nacium alia Iloque liberalitate. an universos frumento donavit, ita ut in Ditis septem modii tritici darentur qui modus mensurae, medimnus Athenis appellatur.
Hic autem sic se gerebat, ut communis insimis, par principibus videretur. Quo tactum est , ut huic omnes honores, quos ostent, publice la aberent, civemque facere luderent quo benescio ille uti noluit. Quod nonnuli ta interuretantur, amitti civitatem Romaualmatia ad scua. ν γ Quamdiu
117쪽
XXV. 1T. POMPONIU ATTI Ug. III Qtiani diu adfiiit, ne qua sibi statua poneretur, restitit: absens prohibere non potuit. Itaque
aliquot ipsi, allidiae, locis sanetistituis posuerunt. Hunc enim in omni procuratione reipub. aetorem auctoremque habebant. Igitur prinunii illud munus fortunae, quod in ea potissimum be natus est, in qua domicilium orbis terrarum
e sic imperii, ut eandem patriam haberet domum. Hoc specimen prudentiae, quod quum
in eam civitatem se contuli siet, quae antiquitaret humanitate, doctrina praestaret Omnes, unus ei ante alios fuerit carisiuriis.
nium, captus adolescentis & hinnanitate, .dq-ctrina. Sic enim Graece loquebatur, ut Athenis
natus videretur. Tanta autem uavitas erat sermonis Latini, ut appareret, in eo nati Vum quendani leporem esse, non adscitum. Idena qu-mata pronuntiabat S graece latine, sic ut supra nihil poliet addi. Quibus rebus factum est, ut Sulla nusquam eum ab se dimitteret, cuperetque secum de lucere cui quum peri uadere tentat et noli, oro te, inquit Pomponius, ad-Versum eos ni Velle ducere, cum ilibus ne Contra te arma ferrem, Italiam reliqui. At Sulla, adolescentis ilicio collaudato, omnia munera ei, quae Athenis acceperat, proficiscens julli deferri. Hic complures anno moratUS,
quum & rei familiari tantum operae daret, quantum non indiligens deberet pater amilias, conania reliqua tempora aut litteris aut Allienien-1ium reipub tribueret, nihilominus amicis urbana Ossicia praestitit. Nam Mad comitia eorum ventitavit, de si qua res major acta est, non defuit.
scut Ciceroni in omnibus ejus periculis singularem fidem praebuit: cui ex patria fugienti LI S.
ducenta quinquaginta millia donavit. Tranquillatis autem rebus Romanis, remigravit Romam , ut opinor, L. Cotta L. Torquato Cost quem diem sic universa civitas Allieniensium
prosecuta est, ut lacrimis desiderii suturi dolorem indicatet. A P.
118쪽
Rom. familiarem L. Lucunt, divitem ilia scillima natura cujus sic asperitatem veritus is, iit, quem nemo ferre posset, hujus sine Jentione ad summam senectutem retinuerit bene Volentiam quo facisto, Qulit pietati fruct uni Caecilius enim moriens, test amento adoptavit eum, heredemque secit ex dodrante ex qua hereditate accepit circiter centies I S. Erat nupta soror Attici Q. Tullio Ciceroni easque nuptias M. Cicero conciliarat cum quo a condia scipulatu vivebat conjunditi si me , multo etiam familiarius, quam cum Quinto ut iudicari posest, plus in amicitia valere similitudinem morum, quam assinitatem. Utebatur autem intime Q. Hortensio, qui iis temporibus principatum eloquentiae tenebat ut intelligi non posset, uter eum plus diligeret, Cicero an Issortensius: id, quod erat dissicillimum, efiiciebat ut inter quos tantae laudis esset semulatio, nuda intercederet obtrectatio, essetque talium Virorum copula.
In repub. ita versatus est, ut semper optim rum partium .esset, exis imaretur, neque tamen se civilibus fluctibus committeret quod non magis eos in sua potestate existimabat
esse, qui se is dedissent, quam qui maritimis
jactarentur. Honores non petiit, quum ei paterent, propter Vel gratiam vel dignitatemn quod neque peti more majorum, neque capi possent conservatis legibus, in tam effusis ambitus largitionibus, neque geri e re pubi sine periculo Corruptis civitatis moribus. Ad hastam publicani nunquam accessit. Nullius rei neque praes ne quo manceps facitis est . Neminem neque suo nomine, neque subscribens, accusavit. Ι jus de sua re nuncinam iit judicium nullum habuit. Multorum consulum praetorumque praefecturas delatas sic accepit, ut neminem in provinciam sit secutus honore fuerit contentus, rei familiaris despexerit Ductum. Qui ne cum Q. quidem Cicerone voluerit ire in Asiam ouum apud euia legati locum obtinere posset. Non enim decere se arbitrabatur, quum praeturam gerere noluisset,
119쪽
. XXV. T1T. POMPONIU ATTI cc g. II 3Im siet, asseclam esse Praetoris uti in re bii1blum dignitati serviebat, hi etiam tranquillitati, quum sulpiciones quoque Vitaret criminum. Quo iebat, ut ejus observantia omnibus calet Curio , quam eam ossicio , o timori neque spei, tribui viderent. A P. VII. Tncidit Caesarianum civile bellum, quum habe -- re annos circiter sexaginta. Usus est aetatis Vacatione, neque se quoquam ni ovit ex urbe. Jae amicis suis opus fuerant ad Pompejum Prosiciscentibus, omnia ex sua re familiari dedit. Ipsum Pompeium conjunctum non offendit. Nullum enim L eo habebat orname . tum, ut ceteri,
qui per eum aut honores, aut divitias ceperant: quori impartim invitillimi castra sunt secuti, partim unam cum ejus oli ensione domi remanserunt Attici autem quies tantopere Caesari fuit grata, ut Vietor, quum rixatis pecunias Per epistolas impenaret, huic non bluni molestus non fuerit, sed etiam sororis filium c Q. Ciceronem ex Pompeji castris concesserit. Sic eteremistituto vita edugit nova Pericula.
Cocutum si illud, occiso Caesare, quum e G pubi penes ,rutos videretur esse, Cassium, ac tota civitas se ad eos convertisset. Ite M. Bruto usus est, ut nullo ille adolescens aequali familiarius, quam hoc sene neque sol una eum principem consilii haberet , sed etiam in convictu Excogitatum est a quibusdam, ut privatum aerarium C aesaris interfectoribus ab equitibus Rom. constitueretur. Id facile sic posse arbitrati sunt, si urincipes illius ordinis pecunias contulissent. Itaque appellatus est a C. Flavio Bruti familiari Atticus, ut ejus rei princeps si vellet. At ille, qui ossicia amicis praestanda sine factione existimaret, semperque in talibus se consiliis removitiet, responditu si quid Erutus de suis facultatibus uti voluisset, usuriam
quantum .e Paterentur: sed neque cum quoquam de ea re collocutur una, neque coiturum. Ita
ille consensionis stlobus, hujus unius dissensione disjectus est. Neque multo post superior esse
120쪽
11 CORNELII RPOTIs clarum, quae iis necis caussa datae erant a znsulibus, desperatis rebus, in exilium proficiscerentur. Atticus, qui pecuniam simul cum ceteris conferre noluerat florenti illi parti, abjecto Bruto Italiaque cedenti LLS centum millia muneri misit eidem in Epiro absens trecenta jussint dari neque eo magis potenti adulatus it Antonio neque desperatos reliquit.
quo si tantum tua prudentem dicam, minus, quam debeam, praedicem, quum ille potius divinus fuerit: si divinatio appellanda est perpetua naturalis bonitas, quae nudis casibus neque agitur, neque minuitur. IIostis Antonius judicatus Italia esierat spes restituendi nuda erat. Non solum ejus inimici, qui tum erant Potentis limi plurimi, sed etiam qui adversariis ejus se dabant, in eo laedendo se aliquam consecuturos sperabant commendationem, Antonii familiares insequebantur uxorem Fulviam omnibus rebus spoliare cupiebant. liberos etiam exstinguere parabant. Atticus quum Ciceronis intima familiaritate uteretur , amicissimus esset Bruto: non modo nihil iis indulsit ad Antonium violandum, sed e contrario familiares ejus ex lacte profutuentes, quantum potuit, te Xit quihus rebus indiguerunt, adjuvit. l. vero Volumnio ea tribuit, Ut phira a parente proficisci non potuerint. Ipsi autem Fulviae, quum litibus illineretur, magnisque terroribus JUXaretur, tanta diligentia ossicium suum praestitit, ut nullum illam iterit vadimonium sine Attico, hic sponsor omnium rerum fuerit. Quin etiam, quum illa fundum secunda fortuna emisset In diem, neque post calamitatem versuram facere potuisset, ille se interposuit, pecuniamque sine scenore, neque una stipulatione ei credidit maximum existimans quaestum, memorem graimnque coma osci; simulque aperire, se non fortunae, sed hominibus solere esse amicum Quae quum faciebat, nemo eum temporis caussa facere poterat exist imare Nemini enim in opinionem veniebat, Antonium rerum potiturum. Sed sensim is a nonnulis optimatibus reprehendebatur, quou