장음표시 사용
101쪽
eem esse voluistent. Nihil enim rerum humanaruna sine deorum numine geri putabat . Itaque suae domi sacellum αυτο κυκτια constituerat,
nabiles accesserunt casus. Nam praelia maXima natali die suo fecit omnia quo fac' una est, ut ejusdem natalem festum haberet universa Sicilia. Iuic quidam Lamestius, homo petulans ingratus, vadimonium quum esset imponere, quod cum illo se lege agere diceret, complures concum Tent, qui procacitatem hominis manibus coercere conarentur , Timoleon oravit
omnes, ne id facerent. Namque id ut Lamestio ceterisque liceret, se maximos labores summaque adiisse pericula. Hanc enim speciem libe tatis esse, si omnibus quod quisque vellet legibus experiri liceret. Idem, quum quidam La-mesti similis, nomine Demaenetus, in conciO- ne populi, de rebus gestis ejus detrahere caepissise , ac nonnulla inveheretur in Timoleontardixit, nunc demum se voti esse damnati Π. Namque haec a diis immortalibus semper precatum, ut talem libertatem rellituerent Syracusanis, in qua cuivis liceret, de quo edet, inpune dicere. Hic quum diem supremum obiisset, publice a Syracusanis in gymnasio, quod Timoleonteum appellatur, tota celebrante Sicilia, sepultus est.
Is i sere fuerunt Graeciae gentis duces , quia a memoria digni videbantur, praeter REGES. Namque eos attingere noluimus, quod omnium res gestae separatim sunt relatae. Neque tam ei hi admodum sunt multi Lacedaemonius autem Agesilaus, nomine non potestate fuit rex sicut ceteri Spartani. Ex his vero, qui dominatum imperio tenuerunt, excellentissimi fuerimi ut
102쪽
u ConNnLII NEPOTI staspis Inas quo rima uterque Privatus virtute regnum est adeptus. Prior horum apud Massiigetas in praelio cecidit Darius senectute diem obiit supremum. Tres sunt praeterea ejusdem generis, Nerxes, duo Artaxerxes, Macrocliir, Mne- auon Xerxi maxime est illustre, quod maximis volt tominum memoriam Xercitibus, terra marique bellum intulit Graeciae. At Macro clair praecipuam habet laudem amplissimae pulcherrimaeque corporis formae quarn incredibili ornavit virtute belli. Namque illo Perses nemo fuit manu fortior. J Inemon autem justitiae fama floruit. Nam quum matris sua scelere amisisset uxorem, tantum indulsit dolori, ut eum Pietas vinceret. Ex his duo eodem nomine morbo naturae de-hi tum reddiderunt: tertius a Artabano praescino ferro interemtus est.
V Macedonum autem genere duo multo cetea ros anteces erunt rerum gestarum gloria Plii-
lippus Amyntae filius, aleXander Magnus ΙIorum alter Babylone morbo consumtus eii Philippus Egis a Pausania, quum spectatum ludos iret, juXta theatrum occisus est. Unus Epirotes vrrhus, qui cum populo Rom. bellavit. Is quum gr-Sos oppidum oppugnaret in Peloponneso, lapide 1inus interiit. Unus item Siculus, Dionysius prior. Nam ianu fortis, belli peritus fuit, ,
id quod ii tyranno non facile reperitur, minime libidinosus, non luxuriosus , non VarUS, nullius rei denique cupidus, nisi singularis perpetuique imperii, ob eamque rem crildelis. Nam dum id studuit munire, nudius Pepercit Vitae, quem ejus insidiatorem putaret. Ii quum vi tute tyrannidem sibi peperisset, magna retinuit felicitate majorque annos sexaginta natus decessu florente regno. Neque in an multis annis cujusquam ex sua stirpe funus vidit, quum ex tribus axoribus liberos procreasset, multique cinati essent nePOtes,
Fuerunt r. aeterea magni reges ex amicis Alex-- - andri Alagni, qui post obitum ejus imperia ceperunt. In his Antigonus, hujus filius De-
iaeta tua: Lysimachus, Seleuciis, Ptoletnaeu . EX
103쪽
his Antigonus, utium adversus Seleucum Lusini ac luimque dimicaret, in Prielio occisus est pari leto affectus it Lysi inachus a Seleuco . Nam societate di sibilita, bellum inter se gesserunt. Ac Dentetrius, quum filiam suam Seleuco in matrimonium dedi siet, neque eo magis fida inter eos amicitia manere potuisset, captus bello in custodia socer generi, periit morbo. Neque ita multo post Seleucus a Ptolemaeo Cerauno dolo interiectus eli quem ille a patre expulsum Alexandrea, alienatum opum indigentem receperat. Ipse autem Ptolemaeus, quum vivus ilio rennum tradidisset, ab illo eodem ita privatus dicitur. V quibus quoniam satis dictum putamus, non incommodum videtur, non praeterire IIamilcarem Iannibalem quos & animi magnitudineo calliditate omnes in Africa natos praestitime
in in nomine Barcas, arthaginiensis, primo Paenico bello, sed temporibus extremis, admodum adole1centulus in Sicilia praeesse caedit exercitui. utrum ante ejus adventum & mari di ter, a malores gererentur arthaginiensium, ipse ubi adfuit, nunquam hosti cessit, neque locum nocendi desit saepeque e contrario, occasione data lacessavit, semperque superior discessit. Quo facto quum paene omnia in Sicilia Poeni amisissent, ille IIn cena ac defendit, ut helhim eo loco gestit ira non Videretur. Interim Karthaginiens ei clasio apud Insulas Egates a C. Lutatio, consule Romanorum, superati, statueriint belli nem facere, eamque rem arbitrio perini serent Iamilcaris. Ille et flagrabat bellandi cupiditate, tamen paci serviendum putavit, quod patriam , eX- naultam unitibus diutius calamitatem belli serre non posse intelligebat sed ita, ut statim mente agitaret, si paullum modo res essent refectae, uelim renovare Romanosque armis Persequi,
104쪽
CORNELII NEPOTI scio ni cui aut certe vicisse iri, aut victi in anus declissent. Hoc consilio paceni conciliavit in qua tanta fuit ferocia, ut quum Catulus negaret, se bellum cona positur an, nisi ille cum sitis, qui Erycem tenuerunt, arinis relictis, Sicilia decederent succuiubente patria, ipse periturum se Potius dixerit, quam cuia tanto flagitio doari uiri rediret non enirn suae esse virtutis, arina a Patria accepta adversus ho1tes, adversariis tradere.
Karthaginem venit, multo aliter, ac sperabat, Rempublicam se habentem cognovit. Namque diuturnitate exteam inali tantia in exarsit intestinum bellum, ut nunquam Pari criculo fuerit Karthago, nisi qiliu deleta est. Primo mercenarii nilites, qui adversus Romanos fuerant, desciverunt: quorum numerus erat viginti mil-liun. Hi totam abalienarunt Africani , ipsam Karthaginein oppugnarunt. Quibus malis adco uni Poeni perterriti , ut etialia auxilia a Romanis petiverint, eaque impetrarint. Sed Streano, qtium prope jam ad desperationem perveni sient, Uamilcarem imperatorem fecerunt. Is non solui hostes a muris Karthaginis removit, quum amplius centum millia facta essent annatorum: sed 'tia: eo compulit, ut locorum an quiliis clausi , pliares fame, quam erro , interirent. Omnia oppida abalienata, in his Uticam atque Ilipponein , Valentis lima totius Africa , restituit patriae. Neque o sui contentus, sed etiam sine imperii propagavit, tota Africa tanturn
tium reddidit, ut latillum in ea bellum videretur multis annis fuisse.
ebus his ex sententia peraci is, sidenti animo, atque infest o Romanis, quo facilius caussam bellandi reperiret, effecit, ut imperator cum exercitu in Hispaniat mitteretur, eoque secumduxit silium Hannibalem, annorum novem. rat praeterea cum e adolescens illustris, foranosus, Iasdriibal quem nonnulli diligi turpius,
qualia par erat, ab HaInilcare, loquebantur. Foneniin maledici tanto viro deesse poterant. Quo
factum est, ut a Praesecto morum IIasdrubal cuin
105쪽
eo vetaretur esse. Hi ii ille filiam suam in matri- Inoiritim dedit, quod moribtis corim non poterat interdici socero gener Delio ideo mentionem fecimus, quod Hamilcare occiso, ille exercitui praefuit, resque magnas gessit: princeps largitione vetustos pervertit mores Karthaginien- suma ejusdemque post moriem Hannibal ab exercitu accepit imperium. A P. U. A IIamilcar, posteaquain mare transiit, in Hi-α- spaniamque Venit, Iagnas res secunda gellit fortuna maximas bellico illlimasque gentes subegit eqllis, armis, Viris, Pecunia, totam locupletavit Africam. Hi quum in Italiam bellunt inferre meditaretur, non anno, postquaul in Hispaniam venerat, in praelio pugnans adversus Vettones occisus 1l. Hujus perpetuum odium erga Romanos maxime concitasse videtur secundum bellum Poenicum. Namque Hannibal, fidius ejus, assiduis patris obtescationibus eo est: e ductus, ut interire, quam Romanos non experiri, mallet.
LIANNIBALI IAMILCARIS P. ARTHA-
- - ΙΛΙi NSIS . Si verum est, quod nemo dubitat, ut populus Romanus omnes gentes virtute superta it, non est inficiandum Hannibaleni tanto prcellitisse ceteros imperatores Prudentia, quanto populus Romanus antecedat fortitudine cunctas nationes. Nam quotiescunque cum eo congrcsitis est in Italia, semper di-1cellit superior. Quod nisi domi civium suo rii minuidia debilitatus esset, Romanos videretur u Perare potui sie. Sed muti oruni obtrectatio devicit unius virtutem Hic autem velut hereditate relictum odium paternum erga Romanos sic constranavit, ut prius animam, quam id, deposuerit: qui quidem quiana patria pulsus esset, A alienarum opum indigeret, nunquam destiterit an inio
106쪽
stem aeddidit Romanis, omnium his ten1poribus potentis imus Rex Antiochus fuit. Iunctanta cupiditate incendit bellandi, ut usque a Tubro mari arma conatus sit inferre Italiae . ad quem quum legati venissent Romani, qui de eius voluntate explorarent, darentque operpari consiliis clandestinis, ut Iannibalem in suspicionem regi adducerent, tanquam ab ipsis cor ruptum, alia atque antea sentire neque id frustra fecissent, idque Iannibal comperi siet, seque ab interioribus consiliis segregari vidis ei:
tempore dato adiit ad regem, eique quum naulta de de suam odio in Romanos commemorasset, hoc adjunxit Pater, inquit, meus Issa' milcar puerulo me, utpote non amplius noven annos nato, in Iispaniam imperator proficiscens Karthagine, ovi optimo maximo hostias immolavit. Mute divina res dum conficiebatur, Ua's Vi a me, vestemine fecum in castra trinoisii Idquum libenter accepissem, atque ad eo petere caepissem, ne dubitaret ducere, tum ille: Faciam, inquit, se dem mihi, quiam possies , dederis Simul me ad aram adduxit, apud quam sacrificare
instituerat eamque, ceteris remoti 3, tenentem jurare jussit, uinquam me ira amicitia cuni o navis fore. Id ego jusjurandum patri datum, staque ad hanc aetatem ita conservavi, ut nemini pubium esse debeat, quin reliqilo tempore eadem mente sim futurus. Quare si quid amice do Romanis cogitabis, non inprudenter feceris , si me celaris Quum quidem bellum parabis, teipsum frustraberis, si non me in eo principem posueris.
Hoc igitur qua diximus aetate cum patre sabIi paniam pro eius est cuius poli obitum Hasdrubale imperatore suspecto, equitatui Omni praesuit. Hoc quoque interfecto, Oxorci tus summam imperii ad eum detulit. Id ariliastinem delatum, publice comprobatum est. Sic Iannibal minor quinque & viginti annis natus,
imperator laetus proximo triennio omnes gentes
IIispaniae bello subegit. Iaguntum, sederatam
107쪽
cicitatem, vi expugnaVit. Tres exercitus maximos colu paravit. Ex his unum in Africam misit, alteriini cum Hasdrubale ratre in Hispania reliquit, tertium in taliam secum duxit. Saltum Pyrenaeum transilit. iracunque iter fecit, cum omnibus incolis conflixit neminem , nisi Vi- cuina, limisit. Ad Alpes posteaquam Venit, qUM Italiam ab Gallia ejungunt, quas nemo linquatucum Xercitu ante eum praeter Herculem Gra-jum, transierat, quo faelo is hodie saltus Gra-Jus appellatur, Alpicos conantes prohibere
transitu concidit, loca patefecit, itinera muniit, Tecit que ut ea elephantus ornatus ire Post et, qua antea unus homo inermis vi poterat et ere. Hac copias traduxit, in Italiamque Pervenit.
onflixerat apud Rhodanum cum P. Cornelio Scipione os . eumque pepulerat. Cum hoc
eodem Clastidio apud Padum decernit saucium inde ac fugatum dimittit. Tertio idem Scipio cum collega Tiberio Longo apud Trebiam ad-
Vcrsiis eum venit cum Hiis manui conseritit,
utrosque prolligavit inde per Ligures Apenninum transit, petens Etruriam. Hoc itinere adeo gravi morbo allicitur oculonita, ut pota nunquam dextero aeque bene usus sit. Qua valetudine quum etiam nunc premeretur, lecticaque feri e-tur, C. Flaminium os aprici Trasimenum cum exercitu insidiis circumventum occidit. neque mulio post C. Centenium praeriorem, cum dele-
et manu saltus occupantem Hinc in Apuliam pervenit. Ibi obviain ei venerunt duo Consules: C. Terentius, Mi Paullus Emilius. Utriusque Xercitus uno praelio fugavit Paullum Con-1ule in occidit, aliquot praeterea Consi lares, in his Cn. Semilium Gem tuum, iii anno superiore suerat Consul. A P. V. Lae pugna pugnata, Romain prosectus nullo
re stente , in Propinquis urbis montibus
moratus est. trum aliquot ibi dies castra ia-buisset, reverteretur Capuam, Q. Fabius IIaximus dictator Rom. in agro Falerno se ei obiecit. Ille clausi locorii in singultiis, noctu sine
108쪽
ullo detrimento exercitus se expedivit Fabio callidistimo imperatori verba dedit. Naniaque
obducta nocte, sin ine tria ita corniblis juvenco
rum deligata incendit, ejusque generis iuuitudinem magnani dispalatam inmisit. Quo repentino objectu viso, tantum terrorem injecit Xercitui Romanorum, ut egredi X tra vallum nemo
sit ausus. Hanc post reni gestam non ita multis diebus, M. Minucium uium magistrum equitiani, pari ac dictatorem ina perio, dolo Productum in proelium fugavit. Ti. Sempronium Gracchum, iterum Consulem, in Lucanis absens,in insidias inductum sustulit. M. Claudium Ma cellum quinquies Consulem, apud Venusiam pari modo interfecit. Longilia est enumerare Praelia. Quare hoc unum satis erit dictuna, e quo intelligi poliuit, quantus ille fuerit. Quamdiu in Italia fuit, nemo i in acie restitit, nemo adversus cum post Cannensem pugnam in campo castra posuit.
Hic in vietus patriam de sensum revocatus, bel-- lum gessit adversus P. Scipionis ilium, quem ipse primum apud Rhodanum, iterum apud Padum, tertio apud Trebiam fugaverat. Cum hoc , exhaustis jam patriae facultatibus
cupivit in praesentiarum bellum componere, quo valentior postea congrederetur. In colloquium convenit, conditiones non convenerunt. Post id adium paucis diebus apud Zamam cum eodem conflixit pulsus incredibile dictu biduo
duabus nocinibus Adrumetum pervenit, quod abest a Zama circiter millia passuum trecenta. In hac fuga Numidae, qui simul cum eo ex acie excenerant , insidiati sunt eici quos non solum effugit, sed etiam ipsos oppressit. Adru-naeti reliquos ex saga collegit. Novis dele etibus paucis diebus multos contraxit.
Quum in apparando acerrime esset occupatus, Karthaginienses bellum cum onranis com Poluerunt. Ille nihilo secius exercitui postea praefuit, resque in Africa gestit itemque Mago
frater ejus usque ad P. Sulpicium ci C. Aurelium
109쪽
XXIII. HANNIBAL. Osii in Consules. His enim magistratibus legxti
ai thaginienses Romam Venerunt, qui senatui populo, ill R Πran gratia agerent, quod cum his pace fecissent, ob eamquc rem corona aurea eos dolorent, si inuique peterent, ut oblides eorum Fregellis essent, captivique redderentur. Ilis e Senatus consulto responsum escem unus eorum gratum acceptumque esse obsides, quo loco rogarent, futuros capti os noli
rei nisuros, quod IIannibalem, cujus opera susceptum bellum foret , inimici stimuin nomini Ronaano, nunc cum imperio apud exercituin haberent, itemque fratrem ejus Magonem Hoc responso Karthaginienses cognito, Hannibale in domum Magonemque revocarunt. Hic, ut rediit, praetor factus 1t, postquam rex fuerat anno secundo vigesimo. Ut enim ona o Consules, sic Karthagine quotannis annui bini reges creabantur. In eo magistratu pari diligentia se Hannibal praebuit, ac uerat in bello. N amque effecit, ex novis vectigalibus non solum, ut est et pecunia, quae Romanis e foedere penderetur, sed etiam superest et, quae in aerat 'io poneretur. Deinde, anno post praeturam, Ala
co Claudio, Lucio Furio Cosi . Romani legati
Icarthaginem venerunt. Ios Hannibal sui exposcendi gratia misi os ratus, priusquam his se
natus daretur, navem conscendit clam , atque
in Syriam ad Antiochum profugit. a re Palam facta Poeni naves duas, quae cum Com. PrChenderent, si posthia consequi, miserunt, Ona ejus publicarunt domum a fundamentis disjecerunt ipsum exsulem judicat uni.
A r . VIII. IIannibal anno tertio, postquam domo pro- fuget et , L. Cornelio , Quinto Minucio Cost . cum quinque navibus Africana accessit, in sinibus Cyrenaeorum , si forte artilaginienses ad bellum , Antiochi spe duciaque induc crepos et cui jam persuaserat, ut cum exercitibus in Italiam proficisceretur. Iuc Magonem fratrem excivit. Id ubi Poeni resciverunt, Aia o-ilem Cadem, qua fratrem, poena a Tecerunt. Illi flesperatis rebus quum solvi sient naves, ac vela
110쪽
I g. CORNELII NEPOTI sv iit. De Alagonis lateriit cluple nieir loria prodita est. Nai uiue alii pii tragio, alii a servis ipsius interlecti: na Um , criptum reliqucrunt.
Intiochus aucenti si tam in agendo hello pareri yolui stet conliliis ejus, quam in suscipiendo in Ilituerat, propius Tiberi quam ire nilopylis, de uianna imperii dimicas Ger. hic in Etsi multa 1 ille conari videbat, tamen nulla deseruit in re. Praefuit paucis navibus, quas e Syria iusius erat in Asiam ducere, iisque adversus Rhodiorum class)m n amplaylio mari conllixit. Quocum multitudine adverthri oruir 1 ui superarentur, ipse, quo coria rem cellit, fuit superior. A P. IS. ntiocho fugato, vere iis ne dederetur, quod sine dubio accidi si et, si sui feci siet potestate ni Cretam ad GortΥnios Venit, ut ibi, quos e conferret, consideraret. Vidit autem virtvnnium callidi stimus, amagno se fore periclito, nisi quid pro vii siet, propter avaritiam Cretensium. Iagnam enim secum pecuniam portpbat, de qua 1ciebat existe istunam. Itaque capit tale consilium. Amphoras complures complet plumbo: summas operit auro argCnto. Ias praesentihus principibus deponit in templo Dianae, simu Ians se suas fortunas illorum fidei credere. Ilis
in errorem induetis, statuas aeneas, Ilas secum Portabat, omnes sua Pecunia complet, casque
in propatulo domi abjicit Cori ynii templum
magna cura custodiunt, non tam a cet criῶ, qti m
ab Hannibale, ne quid ille, io scientibus his, et olleret, secumque duceret. C , p. N. Cic conservatis suis rebus Poenus, illusis Cre- tensibus omnibus, ad Prusiam ita Pontuin
Pervenit. Apud quena eodem animo fuit erga Italiam, neque aliud quidquam egit, quam regem armavit exercuit adversus Romanos. Quem quum videret domesticis rebus minus esse se robustum, conciliabat ceteros reges, adjungebatque bellicosias nationes. Dicti debat ab eo Perganaenus re Eumenes, Romanis amici,simus, bellumque inter eos gerebatur 2 mali in terrae
quo magis cupiebat eum IIannibal opprimi. Sed utrobique Irii eues pilis valebca propter Itoma