장음표시 사용
121쪽
esset, intuebatur quam quid alii laudaturi forent. Conversia subito fortuna est Ut Antonius rediit in Italiam, nemo non magno in periculo Atticum futurum putarat propter intimam miliaritatem Ciceronis Bruti. Itaque ad adventum imperatorum de foro decesserat
timens proscriptionem latebatque apud P. Volumnium, cui, ut ostendimus paullo ante opem tulerat: tanta varietas iis temporibus fuit fortunae, ut modo hi, modo illi in summo essent aut fastiis io, aut periculo: liabebatque secum
Q. Gellium Canum, aequalem, sint illimumque sui. Ioc quoque sit Attici bonitatis exemphim
quod cum eo, quem puerum in ludo cognoverat, de conjuncte ViXit, Ut ad 2Xtremam aetatem amicitia eorum creverit. Antonius autem
etsi tanto odio ferebatur in Ciceronem, ut non solum ei, sed omnibus etiam ejus amicis esset inimicus, eosque vellet proscribere multis hortantibus tamen, Attici memor fuit ossicii, o ciquum requisisset, ubinam siet, sua manu scripsit, ne timeret, 1la timque ad se veniret: se eum
illius caussa Gellium Canum de proscriptorum numero exemisse. Ac, ne quod in periculum incideret, quod noctu fiebat, praesidium ei misit. Sic Atticus in summo timore non solum sibi, sed etiam ei, quem carissimum habebat, praesidio fuit. meque enim sitae solum a quoquam auxit uti petiit salutis , sed coniuncti ', ut Ppareret nullam ejunctam sibi ab eo velle esse fortunam. Quod si guberia ator praecipua laude fertur, qui navem ex hieme marisue 1 copulos servat cur non singularis ejus extitimetur prudentia, qui e tot tamque stravibua procellis civilibus ad incolunritatem pervertit P
uibiis e malis ut se emerserat, ilii aliud A se se quam ut plurimis, quibus rebus poster.ellet auxili a Quum proscriptos praemiis imperatorum vulgus conquireret, nemo in Epirum venit, cui res ulla defuerit nemini non ibi rei
petuo manendi potestas facta est. Qui etiam
122쪽
116 CORNELI, NEPOTI spoli praelium Philippense, interitumque C. Cassiid M. Britti, L. Julium Mocillani praetorium,
ejus filium, Aulumque Torquatum , cute ΓΟS-que pari fortuna percutibs, infli tuerit tueri atque ex Epiro his omnia Samothraciam supportari jusserit. Dissicile enim est omnia persequi, non necesses ta Illud unum intelligi vo-Jum usu illius liberalitatem, neque temporariam,1aeque callidam fuisse. Id excipiis rebus ac temporibus judicari potest : quod non florentibus se venditavit, sed aflictis semper silc currit qui
quidem Serviliam, Bruti matrem , non minus Post mortem ejus, quam forente, coluerit. Siciliberalitate utens, nullas inimicitias Sestit: qt odneque laedebat quemquam, neque, si quam iniuriam acceperat, non malebat ulcisci , quam Oblivisci. Idem immortali memoria praecepta retinebat beneficia: quae autem ipse tribuerat, tamdiu meminerat, quoad ille gratus erat, qui acceperat. Itaque hic fecit, ut vere dictiam videatur: SUI CUIQUE MORE FINGUNT FORTUNAM. Neque tamen prius ille fortunam, quali
se ipse finxit qui cavit, ne qua in re jure
grippa, intima familiaritate conjunctus adolescenti Caesari, quum Propere suam ratiami Caesaris potentiam, nullius conditioni non naberet potestatem, poti: simum ejus deligeret D sinitatem, praeoptaretque equitis Romani lia 1 generosaruia nuptiis atque harum nuptiarunt conciliator fuit non est enim celandum M. Antonius triumvir reipubi constituendae cujus ς alia quum augere possessione POL et suas, tantum abfuit a cupiditate pecuniae, ut nulla ili re iistis ii ea , nisi in deprecandis amicorum aut
Periculis, aut incommodis quod quidem sub ipsa proscriptione perillustre fuit. Nam quum L. Sausej equitis Romani, a qualis sui, qui cum
eo complures annos, studio ductus philoli, phiae, Iaabitabat, habebatque in Italia pretios s possessiones, triumviri bona vendidissent, consuetudine ea, qua tum res gerebantur Attici labore
atque industria facitum , ut eodem nuntio Saufe-
123쪽
XXV. 1 T. POMPONIU ATTI Us IIIjus seret certior, se patriinonium anusisse & re cliperaste. Idem L. Julium Calidum, quem post
Lucretii Catullique moriem multo elegantissimum positam nostram tulisse aetatem vere videor pom contendere, neque minus Virum bonum, optimisque artibus niditum, post proscriptionem equitum , propter magnas ejus Africanas possessiones , in proscriptorum numerum a . Volumnio, praefecto fabrum Antonii, absentem relatum, Xpedi Vit. Quod in praesenti utrum ei laboriosius, an gloriosius fuerit, dissicile fuit judicare quod in eorum periculis, non secus absentes, quam praesentes, amicos Attico me cura cognitum est. Neque Vero minus ille vir, bonus pater: amilias habitus est, quam civis.
'Iam quum esset pecuniosus, nemo illo minus -- fuit emax, minus aedificator. Neque tamen aron in primis bene la abitavit, innibusque optimis rebus usus 1 t. an domum habuit in collo Quirinali Tamphilanam, ab avunerillo hereditato relictam cujus amaenitas non aedificio, sed silva conflabat. Ipsum enim tectum antiquitus col)stitutu ui plus salis, quam sumptus habebat: iii. quo nihil commutavit, nisi si quid vetus late coactus est . Usus es iam ilia, si utilitate judicandum it, optima si forma, Vix mediocri namque in ea erant puer litteratissimi, an a rnostae opimai, plurimi librarii, ut ne pedi eouus quidem quisquam siet, qui non utrumque horum pulchre facere posset Pari modo artifices ceteri, quos cultus domesticus desiderat, apprime boni. neque tamen horum quemquam, nili domi natum, domique factum habuit quod si signum non solum continentiae, sed etiam diligentiae. Nana non intemperanter concupiscere quod a plurimis videas, continentis debet duci: potius diligentia, quam pretio, a rare, non mediocris es indultriae. Elegans, non magnascus splendidus , non sumtuosus: omni diligentia munditiem non assuentem a se elabat. suppellex a Odica non multa, ut in neutram partem conspici posset. Nec hoc praeteribo, quanquam nonnullis leve visum iri putem. ς uim larcimis lautus esset eques Oiu. noli
124쪽
a1 CORNELII NEPOTI sparunt liberaliter donnim sustini in niuia ordiniarn Ii omines invitaret, scinnus non amplius, Ilam teTna ni illi aeris, pera que in angulos aenses, CX epli emeride cum expensitan sum tui erre 6-Jituran Atque ito non auditum, sed cognitum Praedicatariis Saepe enim, Tropter inuniliaritatem, dona esticis rebus interluimus.
emo in convivio ejus aliud acroama audivit quam anagnosten quod nos quidem jucundissimum aroitramur. meque unquam sine aliqtialec tione apud Um coenatum est ut non minus pni filo, quam senti convivae dei celarentur. J amque Os Ocabat, quor a mores a suis nota
abhorrerent. Quum tanta pecuniae facta cilci accessio nihil de quoticliano cultu mutavit, ni-Jii de vitae consuetudinea tantaque usus est 3oderatione, ut neque in sestertio vicies, quod a Patre acceperat, parum se splendide es crit neque in sestertio centies siluentius vixerit quam instituerat, parique fastigio steterit in utraque fortuna. Nullos habuit hortos, nullam suburbanam , aut maritimam sumtuosam villam , neque in Italia, Praeter Ardeatinum e momentanum, rusticum Praedium : Omni: que ejus pecuniae reditus coni labat in Epiroticis ei urinnis posthisionibus. Ex quo cognosci potest, eum 1 sum pecuniae non magnitaidine, sed ratione metiri solitum. Λ P. XV. xi in dacium neque dicebat, neque pati pote-- rat. Itaque ejus comitas non in severitate
erat, neque gravitas sine facilitate tit illicitec si et ivelle obu, utri a crini amici magis vererentur, an amarent. Quidquid rogabatur, reli-piose promittebat quod non liberalis, sed levis, arbitrabatur, polliceri, quod Praescare non post et Idem in nitendo quod semel annuisset, tanta erat Ura, ut non mandatam, sed suam rem videretur agere. Nunquam suscepti negotii eum Periae sum est. Suam enim existimationem in care agi putabat qua nihil habebat carius. Quo fiebat, ut omnia Ciceronum, Catonis, IIIarii, Q. Ilortensii Auli Torquati, multorum Pr aeter a qllitum Rour negotia Procuraret. ix quo ju-
125쪽
Hunaanitatis vero nullum adferre majus testina onium Possum, quam quod adolescens idem seni Sullae fuerit iucundissimus, senex adO- Iescenti M. Bruto cum aequalibus autem suis, Q. Hortensio, M. Cicerone, sic vixerit, ut judicari dissicile sit, cui aetati fuerit aptis finivis. Quanquam eum praecipue dilexit Cicero , ut ne frater quidem ei Quintus carior fuerit aut familiarior. Ei rei sunt indicio praeter eos libros, in quibus de eo facit mentionem, qui in vulgus jam sunt editi, exdecim volumina epist o larum, ab consulatu ejus usque ad X tremum ten1pus ad Atticum istarum quae qui legat, non multum desideret historiam conteae tam illorum temporum. Sic enim omnia de studiis principum, vitiis ducum, mutationibus rei pubi Per-1cripta sunt, ut nihil in iis non appareat, facile existimari possit, prudentiam quodammodo esse divinationem. Non enim Cicero ea solum, quae vivo se acciderunt, futura praedixi sed
etiam quae iam usu Veniunt, cecinit ut vates.
morem quum hoc ipsum vere gloriantem audierim in funere matris suae, quam extulit annorum nonaginta, quum siet septem .sexa-inta se nunquam cum matre in ratiam redine , nunquam cum sorore fuisse in multate quam prope aequalem habebat. Quod est signium, aut nullam unquam inter eos querimoniani intercesssisie, aut hunc ea fuisse in suos indulgentia, ut quos amare deberet, irasci eis nefas duceret. Neque id fecit natura solum, quamquam Omnes ei paremus; sed etiam doctrina nam & Principum philosophorum ita percepta habuit Praecepta, ut iis ad Vitam agendam, non ad Ossentationem, uteretUr.
antiquitatisque amator quam adeo diligenter habuit cognitam, ut eam totam in eo Olu-αjac xPosuerit, quo magistiatus ornavit. Nul-
126쪽
12 CORNELII NEPOTI sta enim lex, neqlle pax, neque belltuat, neqtie res illulicis 1 populi Romani, quae non in eo suo tempore sit notata: , quod dis cillinium fuit, sic familiarum originem subtexuit, ut ex
eo clarorum virorum Propa gines Postimius OPnoscere. Fecit hoc ident e paratim in aliis libris ut M. Bruti rogatu uniam iamiliam a stirpe ad ranc aetatem, ordine enumeraVit, notans, qui a quo ortus, quos honores, quibusque ten1poribus cepi sibi pari modo Pilarcelli Claudii, plarcellorum Scipionis Cornelii, Fabii Maximi, Fabiorum, Emiliorum quoque quibus libris nihil pote1t esse dulcius iis, qui ali,
quam cupiditatem hal ent notitia clarorum Viro in Attigit quoque poeticen credimus, ne eJus expers esset suavitatis. Namque versibus, qui honore rerumque ges arum amplitudine ceteros Romani populi praestiterunt, exposuit: ita, ut sub singulorum imaginibus saeta magistratusque eorum non amplius quaternis quinisque verit bus descripserit quod vix credendum sit, tantas res tam breviter potvisi declarari. Est etiam liber Graece confeci us , de consulatu Ciceronis. Hactenus Attico vivo edita haec a nobis sunt.
A p. XIX. Nunc quoniam fortuna nos superstites ci sie
voluit, reliqua persequemur: , quantuut Poterimus, re in Xemplis lectores docebimus, sicut supra significavimus , suos cuique mores plerumque conciliare ortunam. Namque hie contentus ordine equestii, quo erat ordiis, ita
affinitatem pervenit imperatoris divi Iulii Psilii:
quum jam ante familiaritatem ejus es et consecutus nulla alia re, quam elegantia Vitae, qua ceteros ceperat principes civitatis, dignitate pari, fortuna humiliore Tanta enim prosperitas Caesarem eum est consecuta, ut nihil ei non tribue-xit fortuna, quod cuiquam ante detulerita conciliarit, quod nemo adhuc civis Romanus quivit consequi. Nata autem est Attico neptis ex Agrippa, cui virginem filiam collocarat. Hanc Caesar, VI anniculam Tiberio Claudio Nero-ui, Driuilla nato, privigno tu , despondit: auar
127쪽
XXV. 1 T. POMPONIU ATTICVs III conjuncilio neces studinem oriana sanxit, Maailiaritatem reddidit frequentiorem.
ab urbe abest et, nunquam ad suortim quen-
qiram literas misit, quin Attico mitteret, quid ageret, inprimis quid legeret, quibusque in locis, quamdiu est et in Oraturus sed etiam quum est i in urbe, Propic suas in sinitas occupationes minus saepe quam vellet Attico frueretur, Irii us dies anaen temere intercessit, quo non ad eum scriberet quum modo aliquid de antiquitate ab eo requireret modo aliquam ei quaestionem poeticam proponeret interdum jocans eius verbosiores eliceret epistolas. Ex quo ac- αἱ dit, quum ardes JOVis Feretrii, in Capitolio ab Rondulo constituta, vetustate atque incuria detecta prolaberetur, ut Attici admonitu Caesar eam reficiendam curaret. Neque vero ab M. Antonio minus absens litteris colebatur: adeo, ut accurate ille ex latinis terris, quid ageret, quid cura sibi haberet, certiorem faceret Atticum. Hoc quale sit, iacilius existimabit is, qui
judicare poterit, quanta sit sapientiae eorum retinere sum benevolentiamque , inter quos maXimarum rerum non solum aemulatio, sed obtrectatio talita intercedebat, quantam fuit incidere neces inter Caesarem atque Antoniuna quum e uterque principcm non solum urbis Roananae, sed orbis terrarunt si cuperet.
A P. XXI. T ali modo quum septem .septuaginta annos
A complesset, atque ad extremam enectutem non minus dignitate, quam gratia fortunaque, crevi siet: multas enim hereditates nulla alia re quam bonitate est consecutus: tantaque pro speritate usus est et valetudinis, ut anno Striginta medicina non indigui hi nactus est na orbum, quem initio' ipse&medici contemserunt nam putarunt si tenesmon cui remedia celeria faciliaque Proponebantur. In hoc quusia tr2 menses sine ullis doloribus , Praeterquam quos X curatione capiebat, consumsi sinet subito tanta vis morbi in unum intestinum prorupit, ut extremo tempore Per lumbos fistula putris erupe
128쪽
rit. Atque hoc priusquana ei acci clerct, Pomquam in dies dolores accresc2re, ut remque C- cessiste sensit, Agrippam generum ad se arcessiri jussit - cum eo L. Cornelium Balbum, SeXt Un1que Peducaeum lios ut venis vidit, in cubit tuninnixus quantam, inquit, curam diligentiamque in valetudine mea tuenda lio tempore adhibuerim, quum vos testes habeam, nilii necessecli pluribus verbis commemorare quibu quOrajam, ut spero, satisfeci, me nihil reliqui fecisse, quod ad sanandum me pertineret, reliquuntcst, ut egomet mihi consulam. Id vos ignorare nolui dant mihi lat, alere a orbum desinere. P amoue his diebus quidquid cibi sumis, ita pro-dfixi vitam, ut ait Xerim dolores sine spe salutis. Quare a vobis et primum, ut consilium probetis meum deinde, ne friis ira dehortando co-
ac oratione habita, tanta constantia vocis atque ulti l S, ut non ex vita, sed ex domo in domum videretur migrare, quum quidem Agrippa cum sens, atque osculans, raret atque Obsecraret, ne ad id, quod natura cogeret,ipse quoque acceleraret doniam tum quoquero et temporibus superesie, se sibi suisque reservaret preces ejus taciturna sua obstitastione depressit. Sic quum biduum cibo se abistinuisiet, subito febris decessit, leviorque morbus esse Coepit tamen propositum nihilo secius peregit.
Itaque die quinto, postquam id consilium inie-vat, pridie Kalena. Aprilis, Cn. Domitio, C. Sosio Cois decessit Elatus est in lecticula, ut
ipse praescripserat, sine uda pompa funeris, comitantibus omnibus bonis, maxima vulgi frequentia. Sepultus est juxta viam Appiam ad
quintum lapidem , in monumento Q. Caecilii avunculi sui.
129쪽
Olim summo Am D ME AESCHOTTI studio Colle- ista, scholiisque illustrata
Nunc recen sita, emendata, , ali ubi aucta
130쪽
Luae reperiri potuerunt omnia:
Studio Collecta, Nun passim emendati, arietibi aucta.
tores constitit , iurum qile vixit se alite Romam coiulitam , ut Cornelius Nepos in primo Claronicorum de IIo mero dixit, annis circiter centum cie 2Einta. Nepoti , aulatio Romam placet conditam Olympiadis septimae anno secundo. Archiloclium Nepos Cornelius tradit Tullo IIoitilio Romae regnante jam tunc Poematis clariun de nobilem. A. Gest. 17 2I.M. Ianlius Roma , qui Gallos in obsidione Capitolii obrepentes per ardua depulerat, convictus consilium de regno occupando iniisse: damnatusque capitis, e faxo Tarpejo, ut M. Varro ait, praeceps datus est ut coria elius autem Nopos scriptum reliquit , Verberando necatus est Alexander i Iagnus Pellae oritur , Ut Nepos edidit, M. Fabio Ariabullo, Tito Quinctio Capitolino Coss. post Romam conditam anno trecentesimo octogesimo quin sto. Soli1r. c. o. ο- hist. P. Terentius maxime sana iliariter vixit cum Scipione Africano, C. Laelio δ c. quam, ii Coriae ius Nepos omnes aequalas suille tradat.