장음표시 사용
241쪽
iu: ili Philosophiae studi neglectuque inorum
communium, amicis acerbissimum luctum , uxori,
liberisque calamita: em , sibi exitium conciliarit; cum alii soleant v iles esse patriae , suis praesidio simul, ornamento, eoque vere sapientes esse, relicitis aliquando tetricis illis sapientiae decretis, vulgi studiis' opinionibus accommodare sese, temporique quod junt, servire. Jam si partes exempli Circumspicias, quo locos licebit elicere Accusatus per invidiam ab Anyto. Melito perditissimis civibus. Locus communis est Ueritas odium parit. tem alter Insignis virtus conciliat invidiam. Rursum alius apud judices plerumque plus valet nobilitatis ratio, quam respectus honesti Pursum alius, nihil impudentius opulentia, si cum improbis moribus copuletur. Quid enim absurdius, quam omni facinore dedecorosos Socratem in jus vocares Rursum a lius locus mon quidlibet cuivis decorum est. Eoque Socrates non abjecit sese ad judicum pedes neque enim conveniebat, ut qui per omnem vitam docuerit, mortem non elli tormidandam , nisi turpis esset , eum nunc veluti ob mortis metum abjecte supplicem esse. Q ae eadem caussa Commovit, ut neque judicium declinaret, neque in media caussa exilium eligeret, neque postremo, Cum liceret, e carcere vellet enu gere, ne ipse a se ipso discrepare videretur. Atque haec quidem una pars est. Deinde cum moriturus tam otiose , tamque placide dispu- tat, cum non alio vultu cicutam bibit, quam quo vi- num solet, cum mox moriturus ocatur in Phaedo. nem, admonens ut gallum persolvat Esculapio: Lo-- cus est, Mortem etiam optabilem esse iis, qui sibi vitae integre actae conscii sunt Rursum alter locus: cujusmodi fuerit hominis vita, id in morte potissimum apparere. Rursum, Constantis suique perpetuo similis eYemplum est. Etenim cujusmodi fuerat in omni vita Socratis vultus, oratioque, talis erat, morituro Tertia pars est dum in carcere agit Socrates, interim nusquam Alcibiades, nusquam Agathon, nusquam Phaedrus: sed Crito, Phaedon,Simias
inique hic locus est In pericvlla demum apparere
242쪽
sulunt, cum in Ollaciis communi ri. Qua ta pars est , cum amicis de an lim i ii Oὶ talitate multa disputat, uxorem ac liberos, Cum patiCamal
dasset, dimittit. Lotuqest Philosophum levite et tangi oportere ibus flectibus, id quocii e congruit curi' ' Chi illi. Quinta pars esti ta-timam cie is verius est in accusatores populi fur desiderato aut ea posita statua. Locus erit Vulgus es nere odisse,ac amare Bursum alii, Virtutem praesentem odimus, sublatam exoc illquaerimus invidi, Rursum alius Fucatam lori in una cum vita perire, virtutis splendorem a morte maxime inclarescere. Hinc , bilior liquere , in quo usus idem e emplum pC dcommodari. Si-rniliter c in parabola siet velut in navigatione quod similia dii Ut optimum guberna
mittit amicis limo, sed navigandi periti Uimo itan in Reipubi gubernacula mandabit ei, cui fmaximae , sed quem maxime j sum, quemadmodum ventis . Vela contrahunt cum parum prosperi sunt tum tius pandunt sinus. Ita cum res vel
cum iliti l .li dine ac pe e-cuturae felicitatis, dilatandus ac uiciendus.Item, quoties rectum cursum per tempestatem tenere non licet, tum ali tuis obliquis flexibus, eo nihilo se citis, quo pervenire velimus , contendere oportebit. Item, quoties artem vincit tempestatis im- potentiaci tum ancoram aciunt nautae, velis colle Ctis: Ita vesanienti multitudini nonnunquam cedendum est donec oratione tractabilis esse incipiat Item, quemadmodum nauta non semper eodem modo tenet velum,uerum nunc tollit in altum. contrahit, nunc in hoc latus, nunc in illi: d traiutcunque ventorum ratio postulat Ita sapiens non in omni loco, omnique tempore, dc negotiosi mr
ii vitae tenore debet ut , sed vultuna, orationem,
243쪽
rores, praesentibus rebus accommodare. Item, lac ut in magnis tempestatibus petiuisimi nautae, vel b impeti. nonnunquam admoneri sese patiuntur, quod aliis alia Meant in his calibus inmentem venire Ita bonus rex in magnis Reipubi peri culis, nullius consilium audire gravabitur. Item, ut in imo periculo navigatur eo gubernatore , qui maximis sit jactatus periculis: Ita ut ictimus est ci is arus, Principe, qui gravissimis casibus sit , iratus. Item, ut, lii clavum regit,non satis arbitratur se suo fungi ossicio, nisi circumactis oculis, quid cuique faciendum sit, admonuerit: ita Principum non agit, nisi qui magistratuum etiam inferio-
WV uicta moderatur , ac praestat. Item , quemad modum insaniat nauta, si propter odium aliquorum, quos navi vehit, navim perire sna , qua perdita, nec ipse possit esse incolumis ita sanae mentis non ut qui ob factiones, pacitae incolumitalem nota tueatur quae nisi sit incolumis, nec ipse incolumis esse
pos t. em , ut non nisi saevissimis tempestatibus fac ram ancoram nautae jacere solent ita non est nisi an gravissimis periculis, ac rebus prope desperatis,
extrema remedia veniendum. Sed irae ego ineus, qui ista persequar, cum jam videas aliquot ptudinum millia hinc fumi posse. Nonnun- quam eadem quoque collationis pars ad diversa prahitur quod genus sir si lunae crebras mutatio-Ines, vel ad fortuna vices accommodes vel adhu aanae vita instabilitatem , vel ad stultorum inconantiam. Quin eadem quoque sententia varios in usus deflectitur, ut Facundias comes in via prove- hiculo est ucundior est vita, si non solus agas, cum lepidis, ac festivis in Cis consuetudinem a beas. Rursum, semper bonus aliquis liber circum erendus, cujus lectione a dium discutias em, si te us animus comitetur,d bene sibi conscius, nul ars vitae sentiet taedium. Hic optimus est viae mes si laeta narrat. Sin turpium factorum me toriam tibi refricet, taedio necat. Eadem est rorerbiorum 6 Apophthegmatum ratio, quorum
asum ostendimus in principio collectaneorum
244쪽
D Copi A RERUM proverbialium. Proinde quaedam ei an eadem di versiis ali cribenda locis, aut annotanda cer h. Nam sat erit aliquando tribus significasse Verbii, allicriptis auctorum locis unde peti pollunt praesenim si paucis exponi non queant. Sed jam,quo res gemplo magis fiat perspicua, si titulus inconstantia, aut morum inaeqiralitas: experiamurq; quo reconferri possint Primum e Poetarum sat Mercurium, varias formas sumere solitum , ut vafer Deus nunc apud superos, nunc apud inferos, nunc apud mortales 'tri, variis etiam uia ptem officiis nunc Ga lis agentem parte irigendo ovi poculaci nunc nuncia perferentem
nunc animas deducentem ad Charontem; nunc negotiatoribus, ac patronis operam dantem, nunci cithara utentem, nunc virga galero etiani bicolore: Postremo, variis gaudentem cognominibus. Ea sunt pud'i: minaturo. dicitur enim ς e pet lo ,
apud Hom. Hesiod δακπῖ γριφον Tqui an a deducit uicida. Dicitur onius nocii ιγ i. valde utilis Petam Vertiam ii a Deum cui inde etiam nomen , quod subinde verta:
formam Petam Proteum, Omnia vertenuen in i
Petam Empusam ex Arillophanis ranis, id est , demonis genus, identidem alia atque alia specie sese offerentis: Item Morphea, quoscunque velit viilius induere solitum ratem Circen , veneficiis ac magica virga homines in varias ferarum sormas vertentem. Nam improbi secum non constant, sed diver sis agitantur affectibus Petam ruta , . occasioncm, volubilem Deum nunquam sui sit milem huic similem si videbitur, Rhamnusiam raetam Ovem.
nunc aquilam , nunc cygnum nun taurum, aureum imbrem factum . 'raeterea Chimaerpna re leonis, ventre virgineo cauda draconis A v
rium illud portentum, quod fingit Horatius in ps
245쪽
frontem , dc triformem Gerionem Bacchum, cui Poetae tribuunt λήθειαν hoc est morum lenitatem
facilitatem 3 ac talem in Panis fingit Aristophara es. Et si qua sunt alia apud illos , quae prodigiosae varietatis imaginem habent: Adducam Glyssem, quamlibet pro tempore personam gerentem Unde
'itio vocat Homerus Deinde a Physicis petam lu- ae similitudinem , nunquam eodem vultu nobis
in leuiaris, nunc semiplenae, nunc plenae nunc emorientis , nunc renascentis, nunc pallentis, nunc rubentis, nunc albicantis, nunc antecedentis Solem, nunc a tergo sequentis: Petam similitudinem c 'li, verni, aut autumnalis, nunc nubili nunc sereni, nunc tranquilli, nunc ventis commoti . Petam collationem maris assidue vicibus aestuariis decurrentis , ac recurrentis praecipue Euripi mira celeritate septies die ac nocte reciprocantis 3Addam Polypum cujus mutabilitas etiam proverbio locum fe- sit Addam Chamaeleonem colorem subinde mutantem Item pyntheram, ac pardum versicoloribus maculis variegatum ut si quod est aliud animal hujusmodi Item Anguillam lubricam: Adiun- gam pueritiae in horas mutatum ingenium: Adjiciam mulieris peculiarem inconstantiam bulgus levi momento mobile Pi uterea argenti vivi miram Obilitatern Arundinem ad omnem auram facile mobilem Foliolum arentium , plumae ramentaeque levitatem ruci se flexibilem , ac mollem naturam, Somniorum inconstantiam: Rotae volubilitatem: Adducam laminam, quae summis turrium, ac templorum fastigiis solet imponi, quo ventum circum a ' u suo indicet Adducam bilibrem, facili momento huc at que illuc vergentem Adducam opus vermiculatum, versicoloribus tessellis miram varie atem ostentans.
Quaedam etiam ingenio finguntur veluti sit uisi comparet inconstantis hominis animum , nunc nocnunc illud cogitantis, speculo rotundo is foro frequentissimo suspenso, quod huc . . illuc discursante tu iba, figuris innumeris varietur 'ulvirro, qUOd.
246쪽
iubili. Jam ex hiitoriis mutue rum genuinam levitatem, quam describit Juvenalis . Lubricam Allobrogum sidem: Poenos simili nΥ rum inconstantia: tibi lii itit: e mutatis pascuis
nullam terram inco in Virgam MOIsis
subinde in aliam atque aliam versam speciem Aristippum quamvis agentem personam , ut quem
ranis, ut inqirit Flacctis, decuit color nun C in utentem pallio, nunc regia Urptara: Itemὐluta c. . . mi semi album illum, de quo meminit Lucianus Catilinam vario ingenio, ex Sallusti, Hannibalem ex
tertia Horatii Satyra Tigel LSaepe elut qui cumbat fugiens hostem
Tersaepe Aut qui j omssacraferret, P . comaediis exemplum sumetu ris in Constantiae Sostrata in Adelphi, amicus 3 an hoc proferendAc paulo postri Au inlii
dria, rure repente rediens luerilem inconst. tiam Antipho ex Phormione. Sed hoc persequi On .gum est. E Tragoediis mutuabor Phaedram secum sententii , nunc volentem , nunc nola Medeam item , ante filiorum caedem diversis agitat amasiectibus. Ab Ovidio Biblidem , Narc Marone Didonem, jam A ne parante discEI ...
Atque hoc gelaus innumerabiles per sistras pali iiii exhibent Poetae. Ex Apologis allegabo rustic ii illum , qui Satyro admirantes, eodem ex ore modo calidum, modo frigidum es abat: δ siquisti, Nam in praesentia rationem untaxat ostenil
247쪽
Pn M iocos adjunximus, unde ista peti quod subinde volvitur non ob arbor, quae subinde transplanta
lla dictum in Cicerone le re i elli eundem a Sallustio criptum: Aliud
'unc cum his sentit, nunc cum illis. Ex Ovidio, ni
it Ors Et tantum consans in levitalesua est. Ex Horatio, Levior cortice. Et n. ' Va rotundis Et: om. T l .r amo, vento am. Ex Pic ro. Tmola levior hormio ne Volo, nolo Nolo, volo, quod clictum est, non dictum est, . c. Ex Euripide: πλ: - ess, ita λα , eu M F. y. . . Anc joc, olim ilia, patim alia. Jam apparet opinor Quanta
hujus quoque ellex ex tot scriptoribus colligi possit. sententiarum ratio, quas non tantum ab auctoribus sumere , verum etiam pro te novas parere licet. Qiibus omnibus sit tidem apponis co a deinde subjunxeris utrinque finitima, i a quam immensas orationis jenus futuruo fit, vides. At cum tam varius situ citis id quod diligentius ostendemus in o le ratione conscribendarum epistolarum: . iii Critquod non aliquo pacto possis ad locupla an iam a rationem accommodare. Quandoqui l latra-
i quoquc adhibentur vel peritonidar, perdissim
248쪽
DE Copi A RE Rudis dissimile, vel per comparationem. Per ironiam, ut si quis hominem nunquam sui similem , Socratem
appellet, qui in omni vita semper eodem visus est vultu Pei dissimile, ut si dicas C. Jul Caes nullius unquam iacti poenituit. Hic nihil inquam decrevit, quod non mox resciderit per Comparationem, si dicas: nam Cato ille, quem Cicero prinfractum vocat, E ientcntia non potuit abduci, tam hic non potest in eadem retineri sententia. Porro finitima quae sunt, facili deflexu ad vicina trahuntur. Quod genus Persianum illudite cum habita. Nam etsi proprie quadrat in eum, qui majora molitur, quam pro sorte sua: tamen quia non esse sua sorte conictum, Cum inconstantia cognationem habet, huc οἰ- queri poterit, pra sertim cum Seneca scribat Pluri ximum argumentum compositu e nientis existimo, posse consistere. α secum morari: Quin eadem a mul, dc in laudem torque i possunt ut si omnium horarum hominem, versatilique ac dextro ingenio
laudes, ex inconstantiae penario sumes, Polypum ad speciem subjecti soli mutantem colorem. Sumes Euripum , ac negabis mare hoc esse tam versatile, quam hujus sit ingenium sumes flammam stare ne sciam sumes coelum subinde alia facie sumes
rundinem utcunuue flaverint aurae sectentem ieie, dices sapientis esse pro re nata pro tempore, pro Ioco, mutare sententiam, ac vitae rationem Stupida saxa, ac brutam tellurem unam non moveri: aeterum exanimantibus, ut quodque praestritissimum est, ita maxime mobile esse: In liniversa natura, quo
quicquam praeclarius est , hoc a quiete longius
abesses Infima est quae non movetur tena At mobilis aqua mobilior aer ignis hoc quoque mobilior, coelum, quam maxime nobile: 'roinde mei tem hominis, auram atque ignem ab antiquis vocari. Contra, stultos, tardos, stupidos , lapides,plum-hum, in quas res maxime cadi constantia vocab
lum. Per hujusmodi locos pleraque e constantiae supellectile ad vituperandum traxeris , ,ex inconstantiae, ad laudem deto se iis Verum de his,ut
niueo dictam , alia tempestivius Nunc , reli-
249쪽
quas dilatandi sermonis rationes persequamur. De partium uel uarum multiplicatione. Crescit oratio numero partium orationis Ut nim qui brevissimus esse studet, quam potest pau-
Omi:ta potest ita potest coarctari, RQ Contra qui copiam affectabiti non mo- Exordio, narratione, divisione, Ontirmatione, confutatione, peroratione , sed re uo loco latius explicabit exordiorum locos, cin Oratione, quoties caulla naebebit opportuni:οῦ- , ' quaedam admiscebit, quibus faucis
Um, attentionem, docilitatem retineat atque renn
' ζ x ium discutiat aut, quae dicturus sit,in Oiliat. Incidunt autem hujus modi persaepe DQ--ilitatem potissimum renovamus commodis transi-ionibus, qua in formulas aliquot superiore Com- 'ent Rrio proposuimus. Quod genus suerit Audiis xi lar uione corruptela, sanguine stupro, a s - istimas artibus paratum honorem: Nunc ostendam quod turpiter est adeptus, tu pius administrasse e Attentio te novatur hisce ferme modis magia Munt haec, sed levia prae his, quae nunc dicturus sum, nunc ad ipsum rei caput accedo. Proindeta qu* P, ut haec animis ouam maxime attenus audiatis. et sed his longius fortasse sum immoratus, caetera aucis ac dilucide expediam si mihi, sicut antehac ecistis aures, atque animos praebere velitisci Et at
ius paulo repetam, sed ita verba sum iacturur,ut ne quo
250쪽
excluditu . hoc pacto. OgOd kli. Prima fortalleironte minutum Videtur quo cl
sub hac specie iEri. Et, cluaeso, quorsum haec lyci meantes Et nu Iaditam audietis. Et, rem a me ridiculum. Porro avo HI M.
novatur,quibus paratur. Insuper . Taliquoties in exordiora si quid erit molli quod alloqui sit ob suturum reliquat lxum id non nisi consilio ex rei cata
aut pluribus personis iam . O gruentem veluti Hom. Hi ad X facit Priamurnem, Hectorem dehortantem a praelio Hecubam. Item , Iliad. At Rr
Coro Neque quicquam est admirascriptoribus. Nam historicis fragiis permissum est, orationem res, de Ethnicis loquor an idem liceat Chrnis, in dubio est, nisi quod simile a historia septem Macchabaeorum, Martyrum vitas conscripserunt. I. se videtur D. Ambrosius in vita beat Narratio, praeterquam quod aliplicatur, comnibu iexpletur, etiam Criam .stendit Fabius, repetita nari cis, ac sim liter exposita, denuolutius, ii vel invidi . lx di Q crescit item egre
Quod ita demum permittit Fex uisus in sic ad aereat is quasi G i.