De moribus Germanorum ; et, De vita Agricolae

11쪽

origo. III. Carmina, barditiis Pariteque antiquitates. IV. Corporat' hiabitus V. Soli titura. VI. Germanorum arma VII. Reges duco, cerdotes. VIII. Feminarum constanti Et Ceri ratio. IX. Dii, Mercurius, Hercriles, arta Isis Simulacra nulla. X. Auspicia, Sortes C equis, captivis proestigia. XI. Consultationes publica et conventus. X II. Pi ense. Ius 'MILI Sculum, framea juvenibus data. Principum comites eorum vir

et fama. XIV. Gentis bellica studia XV mei, artes, venatio et otium Collata principibus mamnera. XVI. Vicorum domorumque forma. Rec .sus gium hiemi et receptaculum frugibus XVII, Hominum, feminarumque destitus. XVIII. Se eramatrimonia. Dos a marito dota. XIX. Adulterii poena, maritis permissa XX. Libero''uin edi Catio. Successionis leges. XXI. Patris, propinqui am citiae inimicitiaeque susceptae. Homicidiorum pretia. Hospitalitas. XXII. Victus ebrietas rizae in conviviis consultationes. XXIII. Potus, cibi. XXIV. Iuventae ludicrum Alebe furor. XXV. Servi, libertini. XXVI. Agrorum crutus et partitio

Anni tempora. XXVII. Funera mec factenus

12쪽

in commime. XXVIII. Singulariιm gentium instr-luta Galli, olim validi, in Germaniam transgressi. Helvetii, Boii, Gallica gens Avariscorum, Sorum incertum genus Treveri, Nervii, Germanicae originis populi, ut et Vangiones,

Triboci, Nemetes, Ubii. XXIX. Balat i Cattorum proles. Mattiacorum gens. Decumates

A ri. XXX. Catti, militari disciplind praecipui.

XXXII. Usipit. Tencteri, equitatu praeStant . XXXIII. Brticterorum sedes a Chamadis et Angrivariis occupat.e. XXXIV. ut ibini Chasuari. Frisii majores et minores. XXXV. Chauci, pacis studiosi XXXVI. Cherusci et Fosi, Mastis victi. XXXVII. Cimbrorum parva civitas, loria ingenS. XXXVIII. Suet ortim mores XXXIX. Semnonum religio XL. Langobardi. Reudigni Aviones Angli. Varini Eudoses. Silardones. Nuithones Herthi,

Seu Terrae matris, commune Sacrum XLI. Hermunduri. XLII. Narisci, Marcomanni Suadi. XLIII. Marsigni Gothini. si Rurii Lygiorum civitates Arii Helet econes Manimi. lysii Naharvali Alcis numen. Gothones XLIV. Suionum civitates. XLV. Mare pigrum. stii succinum legunt. Sitones, quibus femina imperat. XLVI. Peucini Venedi Fenni. Eorum feritas et piaupertas Hominum monstra, Hellusii, Oziones.

Obs.-mm editio dinburae=rsis in ma=ribus plurium est, lilius videbatur, etsi loci citatra e desumerentur, quum a Parisianii.

13쪽

DE SITU, MORIBUS, ET POPULIS

GERMANIAE

LIBELLUS 3 ERMANIA omnis a Gallis Raetisque et

Pannoniis, Rheno et Danubio numinibus, a Sarmatis Dacisque, mutuo metu, aut montibus=separatur. Cetera Oceanus ambit, luto sinus, et insularum immensa spatia Complectens, nuper cognitis quibusdam gentibuS, a regibUS, UOS bellum aperuit Rhenus, Raeticarum Alpium inaCCESSO a praecipiti vertice ortus, modico flexu, in occidentem versus, septemtrionali Oceano miscetur Danubius, molli et clementer edito montis Abnobae jugo effusus, plures populos adit, donec in Ponticum mareδ' sex meatibus erumpat: septimum enim os paludibus hauritur.

14쪽

2 C. CORNELII TACITI minimeque aliarum gentium adventibus et iospitiis' mixtos quia nec terra olim,' sed classibus advehebantur, qui mutare sedes quaerebant; et immensus ultra, utque Si diXerim, adversus Oceanus' raris ab orbe nostro navibus aditur. Qui Porro praeter periculum horridi et ignoti maris, Asia, aut Asricia, aut Italia relicta, Germaniam peteret sy informem terris, Speram Caylo, tristem Cultu aspeCtuque, nisi si patria sit.

Celebrant carminibus antiquis' quod unum apud

illos memoriae et annalium genus est uis- tonem' ' deum, terra editum, et silium Man- num, originem gentis Conditoresque Manno tres filios adsignant, e quorum nominibus proximi Oceano Ingaevones, medii Hemiones, ceteri Istaevones vocentur. V Quidam autem,' 'licentia vetustatis, plures de ortos, pluresqHes gentis appellationes, Marsos Gambricios,y' Suevos Vandalios '' adfirmant: eaque Vera et antiqua' nomina. Ceterum Germaniae OCn- aulum recens,' et nuper additum quoniam,

'qui primi Rhenum transgressi Gallos expulerint, aenunC Tungri, tunc Germani' vocati sint ita

nationis nomen, non gentis, Vahiisse paullatim, ut omnes, Primum a ViCtore, ob metum, moXV a seipsis invento nomine, Geν nani VOCarentur.

Fuisse apud eos et Herculem ' φ memorant; primumque omnium virorum sortium2 ituri in

proelia Canunt.

15쪽

GERMANIA.

1II. Sunt illis haec quoque Carminu quorum

relatu, quem BOVlitum vocant,*74Ccendunt animos, futuraeque pugnae fortunam ipso Cantu augurantur: terrent enim trepidantve, prout sonuit acies. Nec tam voces illae, quam Virtutis ConcentUS, Videntur: adsectatur praecipue insperitas Soni, et fractum murimur ObjeCtis ad os scutis, quo lenior et graVior o repercussu intumescat Ceterum et

IliXem ' quidam opinantur, longo illo et sabuloso errore' in hunc Oceanum delatum, indisse Germanis terras, Asciburgiumque,*' quod . in ripa Rheni situm, hodieque inco- litur,' a, illo constitutum, nominBtumque 'ΑΣΚΙΠΥΡΓION. Aram quinetiam Ulixi conse-

ratam, adjecto Laertae patris nomine, eodem' loco, Olim repertam monumentaque, et tumulos

quosdam, Graecis literis inscriptos, in Continio Germaniae Raetiaeque , adhuc jXstare: V . quae neque Confirmare argumentis, meque refellere in animo est: i ingenio suo quisque demat, Vel addat fidem. IV. Ipse eorum opinionibus accedo, qui Ger- maniae populos nullis aliis aliarum nationum conubiis insectos, propriam, et inCerdin, Et Mantum sui similem gentem exstitisse ' arbitrantur. Unde habitus quoque CorPomm quamquam in tanto hominum numero, idem omnibur γ' truces et caerulei oculi, rutila comae, magna

16쪽

4 C. CORNELII TACITI Corpora, , et tantum ad impetum valida laboris atque operum non eadem patientia minimeque sitim aestumque tolerare, frigora atque inediam

V. Terra, etsi aliquanto specie differt, in universum tamen aut silvis horrida, aut paludibus sceda: humidior, qua Gallias, Ventosior, qΠa oriCUm BC Pannoniam aspicit ' satis ferax, frugiferarum arborum impatiens,' pecorum DCunda, Sed plerumque

improCera δ' ne armentis quidem uuS honor, aut gloria frontis numero gaudent: eaeqU Solae et

gratissima opes sunt Argentum et aurum propitii

an irati dii negaverint, dubito. ec tamen adfirmaverim' nullam Germania Venam argentum aurumVe gignere quis enim scrutatus est possessione et usu haud perinde adficiuntur . Est videre apud illos argentea vasa, legatis et principibus eorum muneri data, non in alia vilitate, quam quo hinno singuntur: quamquam proximi ob usum Commerciorum aurum et argentum in pretio habent, sormasque quasdam noStrae peCuniae agnΟSCUnt, atque eligunt interiores simplicius et antiquius permutatione merCium utuntur. Pecuniam probant veterem, et diu notam Serratos, Bigatosque.- Argentum quoque magis, quam aurum sequuntur, ' nulla affectione animi sed quia numerus argenteorum facilior usui est promiscua ac vilia mercantibus.

17쪽

GERMANIA GVI. Ne ferrum quidem superest, si Cut eae

genere telorum colligitur Rari gladiis, aut majoribus lanceis ' utuntur: hastas, vel ipsorum

voca χudo frameas gerunt, langusto et brevi erro, re ita acri, et ad usum liabili, ut eodem telo, prout ratio poscit vel Cominus Vel minus pugnent: - et eques quidem scuto frameaque Contentia Sest: pedites et missilia' spargunt, plura singuli, atque in immensum vibrant: nudi, aut sagulo leves nulla Cultus j aetatio: scuta tantum ' lectissimis coloribus distinguunt pati Cis loricae ' vix uni alterive cassis aut galea. Equi non sorina, non velocitate conspi Cui Sed ne Variare gyros, in morem nostrum,st docentur. In reCtum, aut uno sexu dextros agunt, cita ConjunCto orbe, ut nemo posterior sit. In imi verSum aestimanti, plus penes peditem roboris: eoque miXti proeliantur, β' apta et Congruente ad equestrem pugnam Velocitate peditum, quo e omni juVentute deleCtos ante aciem locant. Definitur et numerus: Centeni X

singulis lagis sunt idque ipsum inter suos

Vocantur et quod primo numeruS fuit, jam nomen et honor est Acies per cunctos' componitur. Cedere loco, dummodo rursus instes. Consilii quam formidinis arbitrantur Corpora suorum etiam in dubiis proeliis reserunt. 'SCutum reliquisS praecipuum flagitium ' ne aut SuCri S adeSSe, aut

concilium inire ignominioso las: multique superstites bellonina, infamiam laqueo Inierunt.

18쪽

6 C. CORNELII TACITIVII. Reges ex nobilitate. duces ex virtute 'sumunt. Nec regibus infinita, aut libera' potestas: et duces exemplo potius quam imperio: Si Prompti,

si conspicui, si ante aciem agant, admiratione praesunt Ceterum, neque animad Vertere, neque VinCire, me Verberare quidem, misi sacerdotibus permissum si non quasi in poenam, neesduCis jussu, sed volui deo imperante, quem adesse bellantibus credunt efiigiesque, et signa quaedam,' detracta Iu is in proelium serunt Quodque praecipuum fortitudinis incitamentum es;t non RSUS, DOCfortuita conglobatio turmam aut cuneum lacit, sed iamilis et propinquitates et in proXimo pignora q' unde seminarum ululatu audiri, unde ungitus infantium hi cuique sanctissimi testes hi maximi claudatores Ad matres, ad Conjuges nilnera ferunt: me illae numerare, aut Xigere plagas' pavent Cibosque et hortamina pugnantibus geStant. VIII. Memoriae proditur quaSdam CieS, inclinata jam et labantes, a seminis restitutas, Constantia precum, et objeptu pectorum,si et monstrata Cominus Captiotate,' quam longe impatientius seminarum suarum nomineβ' timent: adeo, ut ossicacius obligentur animi civitatum, quibus inter obsides puellae quoque nobiles imperantur.' Inesse quinetiam sanctum aliquid, et providum putant me aut Consilia earum' asper-

19쪽

GERMANIA Tnantur, aut reSponsa negligunt si radimus, sub

divo I espasiano, Veledam,7 diu apud plerosque numinis loco habitam 7 Sed et olim Auriniam,ot compluriST' alias venerati sunt, non adulatione, nec tamquam laceroni deas. 7

IX conian maxime Mercuriunt' colunt, cui certis diebus, humanis quoque hostiis7 litare fas habent Herculem a Martem Concessis animalibus 7 placant pars Suevorum et Isidi sacrificat.τ' Unde causa et origo peregrino SaCro, Parum Comperi, nisi quod signum ipsum in modum liburnae figuratum, docet advec tam religionem. ἐ' Ceterum, nec Cohibere parietibus deos, neque in

ullam humani oris speciem adsimulare, O magnitudine caelestituit arbitrantur ' luCos ae nemora'heonSeCrant, deorumque nominibu appellant secretum illud ' quod Sola reverentia ident. X. Auspicia, SortesqUe, ut qui maXime ObServant.' Sortium ConSuetudo simpleX: Virgam, frugiferae arbori decisam, in Surculo amputant,eOSque noti qnibusdam diSCretos, super Candidani Vestem temere a fortuito Pargunt: OS, Si publice consuletur,' sacerdos Civitatis, in rivatim, ipse pateriamiliae,' preCatus deos, Caelumque SuSpiciens, ter Singulo tollit, sublatos, secundum impressam ante notam, interpretatur. Si prohibuerunt, nulla, de iidem e in eumdem diem, consultatio Sin permissum auspiCiorum

20쪽

B C. CORNELII ACITI

adhuc fides exigitur. Et illud quidem etiam hic

notum, uvium' voces, volatusque interrogare. Proprium gentis,' equorum quoque praeSagia aemonitus Xperiri publice alitiatur iisdem nemoribus' ac licis, candidi, et ullo mortali opere

TOX, Vel princeps Civitatis, Comitantur, hi unitUS ille ac remitus observant. Nec ulli auspicio major fides, non solum apud plebem, sed apud proceres, apud SaCerdotes. Se enim ministros deorum, illos Conscios putant. Est et alia observatio auspiciorUm, qua gravium bellorum eventus Xplorant. Rus gentiS, Cum qua bellum est, captivum quoqUQmodo interceptum, Cum electo Popularium Suorum, Patriis quemque armis committunt 'quictoria hujus, vel illius, pro praejudicio acCipitur. XI. De minoribus rebus principes consulisnt, de majoribus omnes ita tamen, ut ea quoque, quorum Pene plebem arbitrium est, apud prin Cipe pertractentur.' Coeunt, nisi quid fortuitum et subitum inciderit, certis diebus, Cum Ut inchoatur luna,'' aut impletur: nam agendiS rebus hoC avispicatissimum initium credunt.' Nec

dierum numerum, ut nos, sed noCtium Omputant.' Sic constituunt, sic condicunt ' noX ducere diem videtur. Illud e libertate vitium, quod non simul, nec ut jussi conveniunt, sed alter, tertius ' dies iunctatione loeuntiiun