De moribus Germanorum ; et, De vita Agricolae

31쪽

l 1 GERMANIA. 1 temporis Tatio est. Delibet alit, diim fingere

nesciunt Constituunt, dum errore non POSSunt.

XXIII. Potui humor' ' ex hordeo alit frumento, in quamdam similitudinem vini Corruptus. ProXimi

ripae et vinum mercantur. Cibi simplices agrestia Poma, reCen sera, δ' aut lac Concretum. λ' Sine apparatu, sine blandimentis' ' expellunt saniem Adversus Sitim, non eadem temperantia. Si indulseris ebrietati, '' Suggerendo quantum Concupiscunt, haud minus facile vitiis, quam armis Vincentur. 20 XXIV. Genus Spectaculorum unum, Rique in

omni coetu idem. Nudi juvenes, quibus id ludicrum est, inter is dios se, atque infestas rameas, saltu jaciunt.' ' EXerCitatio ariem Arniit, Brs decorem non in qua)Stum tamen, aut mercedem 'q=quamvis audaCi lasciviae pretium est, Voluptas spectantium.*' Aleam quod umirere sobrii inter Seria Xercent, tanta lucrandi perdendive temeritate,'' iit, Chim omnia des Cerunt, eXtremo Cnovissimo actu de libertate et de Corpore Ontendant ictus voluntariam servitutem indit:

quamvis junior, quam is robustior, alligari 2 CVenire Patitur. Ea est in re prava pervi CaCia ipse fidem vocant.*' Servos conditionis hujus per

32쪽

I C. CORNELII TACITI XXV. Ceteris servis, non in noStrum morem, descriptis per familiam mi inisteriis,'' utuntur. Suam quisque Sedem. suos penates regit Frumenti modum dominus, ut ecoris, aut CStiS, ut Colono,'' injungit et servus hactenus paret.*Τ Cetera domus ossicia uxor ac liberi'φ' eXsequuntur. Verberare Servum a vinCulis et opere OerCere, rarum Occidere solent, non disCiplina et severitCite, sed impetu et ira, ut inimiCum, nisi quod impune. - φ . Libertini ' non multum Supra ErVOS sunt, raro aliquod momentum in domo, numquam

in civitate, XCeptis dumta at iis gentibus, quae regnantur. J Ibi enim et super ingenitos et Super nobiles' - ascen dunt apud ceteros, impare libertiniμὲ libertatis argumentum Unt. XXVI. Fenus agitare, 'in' et in usura extendere, ignotum ideoque magis servatur, quam si vetitum

CSSet Agri, Pro numero Cultorum, ab universis per ViCes CCupantur,' ' quo mo inter se OCUndum dignationem partiuntur facilitatem partiendi

Camporum Spatia Praestant. Arva Per annos mutant; et Superest ager: δ' nec enim Cum

ubertate et amplitudine soli labore contendunt, utl Omari ConSerniit, et rata separent,'' et hortos rigent sola terrae seges imperatur. Unde annUm quoque ipsum non in totidem diget in speCies: hiems, et ver et aestas intelleCtum a voCabula habent autumni perinde nomen ac bona ignorantur.'*'

33쪽

GERMANIA. I9XXVII. Funerum nulla ambitio: '' id solium

ObServatur, ut Corpora lurorum virorum Certis lignis'ς, crementur. Struem rogi nec Vestibus, nec odoribus Cumulant: Sua utque arma,

quorumdam igni et equus adjicitur. ' Sepulcnim

Cespes erigit. χ' Monumentorum arduum et operosum honorem,*'' Ut gravem defunCtis, Spernantur. Lamenta C laCrimas Cito dolorem et

tristiam tarde potiunt. Feminis lugere honestum ea viris meminisse.' ' XXVIII. Haec in commune de omnium Germanorum origine a moribus CCOpimus. Nunc singularum gentium instituta, riti que, quatenus differant, quae nationes e Gennania in Gallias commigraverint, Xpediam. alidiores olim Gallorum res suisse summus auctorum di VIIS Julius tradit: 'in' eoque credibile est, etiam Gallos in Germaniam transgressos. Quantulum enim Amni ObStabat, quominUS, Ut quaeque genSeValuerat, CCuparet permittaretque Sede promiSCua adhuc, et nulla regnorum potentia divisas 'Igitur inter Hemyniam silvam Rhenumque et Moenum amnes, Helvetii,'- ulteri a Boii,*δῆ xullica utraque gens, tenuere. Manet dhuc Boiem nomen, significatque loci Veterem memoriana, quam is mutatis ultoribus. - Sed uti hin Aravisci Pannoniam ab Osis,*- Germa- Dor uri natione an Si ab Araviscis in Germaniam

34쪽

20 C. CORNELII TACITI Commigraverint, Ciam eodem adhu Sennone, institutis, moribus utantur, incertum Si quia

pari olim inopia ac libertate, eadem utriuSque ripae bona malaque erant. Treveri et servit'β circa assectationem Germanica Originis ultro ambitiosi Sunt, tamquam per hanc gloriam Sanguinis, a similitudine et inertia Gallorum SepRrentur.

Ipsam Rheni ripam haud dubie Germanorum populi coli mi, Vangiones, ' TriboCi, Nemetes. Ne Ubii' ' quidem, quamquam Romana Colonia

esse meruerint, a libentius Agrippinenses Conditoris sui nomine voCentur, rigine erubOSCunt, transgressi olim, et eXperimento fidei super ipsam Rheni ripam colloCati, ut arcerent, δ' non ut custodirentUr. XXIX. Omnium harum gentium virtute Praecipui Batavi,' ' non mulatim ex ripa, sed ii Ulam Rheni amnis Colunt, attorum quondam POPUhlS, et seditione domestica in eas sedes transgreSSUS in

quibus pars Romani imperii fierent. Manet

honos, et antiqua societatis', insigne: nam nec tributi Contemnuntur, nec publicanusa ' atterit: CXenapti oneribus et Collationibus,' ' et tantum in USUI: Proeliorum CPOSiti, velut tela atque arma, belli reservantur.'-- Est in eodem obsequio et Mattiacorum gens. 2' Protulit enim magnitudo populi Romani ustra Rhenum, ultraque Vetere terminos, imperii reverentiam. Ita sede finibusque'-l

35쪽

GERMANIA. 2I

in sua ripa, ' mente animoque nobiSCum s Unt, cetera similes batavis, nisi quod ipso adhu terrae suae sol et Caelo 'laCritas animantur. Non numeraverim inter Germanis PopuloS, quamquam trans Rhenum Danubiumque Consederint, eoS, qui Decumates agros*- exerCent Levissimus quisque Gallorum, et inopia audaX, dubiae possessionis solum occupavere. Io limite aCto,' ' promotisque praesidiis Sinus imperii, et pars provinCiae

habentur.

XXX. Ultra hos Catii in initium sedis ab

Hercvnio saltu inchoant, non ita effusi ac palustribus locis, ut ceterae civitates, in quas Germania patesCit durant siquidem Colles, paullatimque rarescunt et Cattos suos Szdius Hercynius '' prosoquitur simul atque deponit. Duriora genti Corpora, stri Ct artus, 'in minaXUIltus, et major animi vigor Midium ut inter Germanos rationis a solertiae: Praeponere eleCtos, ainsire Praepositos, noSSe ordines, intelligere occasionos, differre impetus, disponere diem,' vallare noctem, fortunam inter dubia, virtutem inter Certa numerare quodque rariSSimum, nec nisi ratione disciplinae Con Cessum, plus reponere in duCe, 'in' quam in exercitu. Omne robur tu pedite quem super prina serram latis ἰδ' quoque et Copiis onerant. Alios ad proelium 'ire videas. Cattos ad bellum rari eXCursus et

36쪽

22 C. CORNELII ACITI fortuita ligna. 'δ' Equestrium sane virium id propriUm, cito Parare viCtoriam, Cito Cedere. Velocitas juxta sormidinem,' ' Cunctati propior

Constantiae St.

XXXI. Et aliis Germanorum populis Surpatum rara ct ri at Cujusque audentia, apud Cattos in consensum vertit, ' ut primum adoleverint, crinem barbamque si Summittere, neC, nisi hoste Caeso, Xuere votivum Obligatumque virtuti oris habitum. Super Sanguinem et Spolia, revelant frontem, seque tum demum pretias nascendi' retulisse, dignosque patria a paren-

tibus ' ferunt. Ignavis et imbellibus manet squalor. Fortissimus quisque ferreum insuper anulum ' ignominiosum id genti vehit vinculum gestat, done se Caede hostis absolvat. Plurimis Cattorum hic placet habitus. Jamque Canent insignes,*q et hostibus simul suisque monstrati: omnium penes hos initia pugnarum hae prima

Semper BCies, Visu nOVa. Nam ne inlaCe quidem ostia mitiore mansuesCunt. Nulli domus, aut ager, aut aliqua Cura prout ad quemque onere, aluntur prodigi alieni, Contemptores sui donec CXSanguis Senectus tam durae virtuti impares

faciat. 266

XXXII. Proximi Cattis certum jam alveo'qyRhenum, quique terminus esse susticiat Usipi ac

37쪽

GERMANIA. 23 Tencterie i colunt. Tencteri super solitum bellorum decus, equestris disciplinae arte prae Collunt. Nec maior apud Cattos e litum lauS, quam Tencteris equitum. Si instituere majores, osteri imitantur. Hi lusus infantium, haec juvenum aemulatio, perseverant senes inter familiam, oti enatCS et jura SUCCessionum, qui tradivitur: β'OXCipit filius, non, ut Ceter9, maXimia natu, Sed prout sero bello et melior. XXXIII. Juxta Toncteros Bructeri' ' olim OCCurrebant nunc Chamavos et Angrivarios'Tyimmigrasse narratur, ulsis Bructeris ac penitus

Superbis odio,*7 SQuiraedae dulcedine, seu favore cluodam erga nos deorum: iam ne Spe laCulo quidem proelii invidere:*T super LX millia, non armis telisque Romanis, sed, quod magnificentius eSt, oblectationi Culisque ceciderunt. Ianeat quaeSO, duretque gentilaus, si non amor nostri, ni Certe odium sui quando urgentibus'' imperii

satis, nihil jam praestare ortuna maju poteSt, quam hostium discordiam. XXXIV. Angrivarios o Chamavos a tergo Dulgibini, et Chasuari' ' cludunt, aliaeque gentOS Uhaud perinde memoratae A fronte Frisii excipiunt. oribus minoribusque Frisiis

VOCabulum est, X modo virium utraeque nationes

38쪽

24 C. CORNELII TACITI usque ad Oceanum Rheno praeteXuntur, ambiuntque immensos insuper lacus, 'I' et Romanis Classibus' ' navigatos. Ipsum quinetiam Ceanum illa tentavimus o superesse adhuc Herculis Columnas*'k fama vulgavit sive adiit Hercules, seu quidquid ubique magnisi Cum est, in claritatem ejus referre Consensimus. Ne defuit audentia Druso Germanico: ' sed obstitit Oceanus in se

simul atque in Herculem inquiri. ΛΙo nem0

tentavit sanCtiusque a reverentius visum, deoCtis deorum Credere, quam Cire.

XXXV. Hactenus in coicientem Germaniam novimus. In Septemtrionem ingenti flexu redit. Ac primo Statim Chaucorum gens,'' quamquRm incipiat a Frisiis, a partem litori S OCCupet, Omnium, qua CXPOSui, gentium lateribus ob tenditur, done in Cattos usque Sinuetur. Tam

immensiam terrarum spatium non tenent tantum

Chauci, sed et implent populus inter GermanosiaobisisSimus, quique magnitudinem suam malit justitia tueri sine cupiditate, sine impotentia, quieti secretique, nulla Provocant bella, nullis raptibus aut latrociniis populantur. Idque praecipuum virtutis ac virium argumentiam St, Uod, Ut superiore agant, non per injurias ad SequuntUr. Prompta tamen omnibus arma, ' a , si res POSCat, XerCitus Pharimum Virorum equorumque et

quiescentibus eadem ama.

39쪽

GERMANIA. 25XXX I. Ii latere Chalicorum altorum Ile. Cherusci' δ nimiam a marCentem diu pacem illa essiti nutrierunt: idque juCundius, quam tutius uit quia inter impotentes et validos salso quiesCas ubi manu agitur, modestia ac probitas tomina superioris sunt. Ita qui olim se boni aequique Cherusci, ' nunc cinertos a stulti voCantur Cattis victoribus fortuna in sapientiarii Cessit. Tracti ruina Cheruscorum et Fosi,'

Contennina gens, adVerSaltim rerUm CS aequo socii, Chim in Secundis minores suissent.

XXX HI Eumdem Germaniae situm ' Proxis imi Oceano Cimbri tenent, δ' Parva nunc Civitas,'''sed gloria ingens: ' veterisque sanas late vestigia

manent, irrique ripa ' CaStra, a Spatia, quorum ambitu nunc quoque metiaris molem maimSquo

gentis,*' et tam magni exercitus idem. SeYCentesimum et quadragesimum annum Urbs ΠOStra agebat, tum primum Cimbrorum audita Sunt arma, o Cilio Metello ac spirio Carbono Consulibus. X quo si ad altorum Imperatoris Trajani Consulatum'- Computemus, ducenti sermo et decem anni colliguntur: tamdiu Ermania vincitur Medio tam longi aevi spatio, multa invicem damna. Non Samnis, non Poeni, 2 non Hispaniae Galli aevo, ne Parthi quidem saepius Rilmonuere: '' quippo regno Arsacis 'si acrior est

Germanorum libertas Quid nini aliud nobis.

40쪽

25 C. CORNELII TACITI quam aedem Crassi, '' amisso et ipse Pacoro, '' infra entidium*' d octus Orions objecerit At Germani Carbone,'' et Cassio,δ' et Scauro Aurelio,*' Servilio Caepione, Cn. quoque Manlio'' fusis, vel aptis, quinque simul Onsulares XerCitus populo Romano,*' Varum, tresque Cum eo legiones, etiam Cresari abstulerunt:δ' nec impinae C. Mariusδ' in Italia, divus Julius ' in Gallia, Drusus ac Nero et Germanicus 'in sui eos sedibus perculerunt. Mo ingentes C. Caesarisδ'' ins in ludibrium versae. Inde otium, done OCCasione disCordiae nostrae et ci-Vilium armorum, expugnatis legiotium hibernis,): 'etiam Gallias affectavere ac rursus pulsi inde, proximis temporibus triumphati magis, quam victi sunt.

XXXVIII. Nunc de Suevis*in dicendum est,

quorum non Una, ut Cattorum TenCterorUmve, gens majorem enim Germaniae partem obtinent,

propriis adhu nationibus δ' nominibusque discreti,

quamquam in Commune Suedi vocentur. Insigne

gentis obliquare crinem, nodoque substringere. Sic Suevi a ceteris Germanis: 'in sic Suevorum ingenui a servis separantur.- In aliis gentibus, Seu Cognatione aliqua Suevorum, seu quod Saepe accidit imitntione, rarum, et intra juventae Spatium apud Suevos, usque ad Canitiem, horrentem Capillum retro equuntur, a Saepe in ipso