장음표시 사용
161쪽
tra, iunxeris figuram arbitratu tuo, leni igne
que , quae contrahetur transuersum forte vitia .rem,aut plus miniisve; ideo eam, ubi opus erit, :formabis de rugas, quae coicrunt, dilatabis,onec iustum modum si equatur, citerum co-
ues igne leni per gradus augente, 'indusium ereum digiti crassitudine intus adhibebis , tesque ad eam rem instrumentis ligheis, ferreis,c demes quod exuberabit. Sed omnia ista, quae
iciunt ad praxim scriptis committi non pocitant, quum ab usu, tractatione pendeant m istroque, δ manu , atque oculis egeant, ne
luibus artis huius praecepta expediri non posi unt. Videre licet equum Parisiis in ponte novo, reum , cui e Gallia Henricus I V. insidet, 4 lorentiae miro artificio conflatum Colossi illiti questres non ex solo aere conflati sunt, sed ali tui stanni Cornu biensis admiscetur, ut facilius ires fusum fluat;iaque tum vocatur bron . scy-i 3rium,ars Corinthium, si aliquid auri, vel argentii ldmiscetur Pae ductile , aes regulare, salauescit; arichalcum indigetatur.Si cum centum libris aeris Disceantur viginti pondo stanni purgatissimi, voratur metallum , ut in campanis in tormentis
gnivomi s fieri solet. Fossa, ubi prototypon ponitur,aded longa,& lata esse debet,ut abiit a pro- typo undequaque pedem unum in quadrum. Ita locus erit hinc inde laterculis igne coctis artus
tectus, quibus omni ex parte muniri debet pro- plasma, seu archetypon, ne humido corrumpatur. aEs autem cum stanno susum debet lento agmine, di leni sensim intromitti, ne opus nimio ardore pereat, aut liquor fluens aberret, exundetve. Sed
162쪽
haec omnia pendent a praxi. Quamprimum igitur lifossa munita erit laterculis in terra sicca cribroli pollinario transmissa , bcbet ignis admoueri for-l naci, ne typus, scii pro typon alici uid humidi ad se rapiat. Ubus, seu canalis, quo transmittitur te fusum, debet esse latior,laterculis crudis,sed siccis munitus,deinde excoquatur carbonibus admotis, tandem cineribus liberetur, ne metallo fuso admisceantur. Ima pars fornacis tegi debet laterculis bene coctis, ne ardore metalli fusi colliquescant. Qui vitri fornaces struunt, eiusmodi laterculos scienter legunt, experientia docti .Fornax autem eri fundendo debet vho, aut altero die leni primit igne, deinde per gradus augente excoquivi commode siccetur, ne fluxum arris liquidum,&limpidum moretur. Iam ver effigies auri, largenti fiunt e laminis aureis,&argenteis, quae sormantur in vapulant supra typos aereos , qui primum cauis gypseis fuerint infusi. Sed deinde scalpellis, caelis reformantur, accurantur. Hac Ita arte Phidias alios omnes superauit. Consule igi
HAnc partem Iurisconsulti non satis expediunt, quia fabricam plasticem ignorant. Verba Cassi sunt apud Paulum: Ferruminatio per eandem materiam facit confusionem, plumbatura verb
163쪽
vero non essicit. Aurum interdum auo serreoli ferruminatur apud Petronium. Ferrume est quod-L Idam quasi gluten , seu tu iactura seu vinctio quati: metalla consolidantur . Graeci vocant μωας , t Galli seudure Plinius lib. 36.cap. 23. Ruinarum Vrbis ea maxime causa quod furto calcis sine ferrumine suo caementa componuntur. Ferrumen auri
dieitur Chrysocolla. Gellius lib. I 3. cap. 23. tanquam ferrumine immissio fucatior versus Pliritus lib. 36. Vitrtim sulphuri incoctum ferruminatur in lapides id est, glutinatur in formam lapidis Lib. s. cap. i s. alcis sum bitumen praebuit, ita ferruminatis Babylonis muris Pomponius, Si tuum scyphum alieno plumbo plumbaveris , alienove argento ferruminaueris, non dubitatur scyphum tuum esse, a te recte vindicari. Plinius lib. Io. cap. 33. de picis oua sua e nido in nidum deportantibus, surculo super bina ova imposito, ac ferruminato alui glutino subdita ceruice , medio
aeque utrinque librato deportant alio Ferrumenest gluten Lib. i. cap. 37. De ossibus canum quae fracta non ferruminantur, quod deficiente euenit medulla. Lib. 27. cap. q. De herba quadam qua recente si uratur, ferrum aut aes ferruminari . Lib. I. R. . Carrhis Arabiae oppido , muros domosque
massis salis faciunt aqua ferruminantes. Lib. 37. cap. 2 Crystalla in stantur plurimis vitiis , scabro
ferrumine,maculosa nube Petron insat V. Aurum ait clauis ferreis serruminatum vocatur κολληρος
νάφεια , minus hi Ferrumen autem a ferro dictum,
quod maxime glutinosum est intus, viscidum, ideo duae ferri partes diuulsae in ignem iniectae, &incude percussae facile coalescunt, inter se iun-
164쪽
guntur. Item crocus Martis,4 squamae ferri, caementa facile, firmiter solidant vinciunt La- minas ferri tenues in furno α πτυ πας per II dies in calcem redigito, feceris crocum istis pollini tenuissimo similem, sed rubrum Lateres, Vitrum,
carbones lapideos,arenam, calcem, cum ferri croco conterito in mortario, caementum inexsuperabile feceris. Bolus Armenius S terra sigillata fiunt in fodinis metallicis e vaporibus ferri, quibus nihil est efficacius ad res deuinciendas, 4dglutinandas. Ita cum stannum de plumbum perie mollia sint, si fundantur simul ob insitum viscidum obdi iresciit. Quia plumbum humidum,stannum siccum est. Plinius lib. 34. cap. i7. Stannum adulteratur addita aeris tertia portione candidi in
plumbum album. Fit mali modo istis albi plumbi, nigrique paribus libris Hoc nunc aliqui
argentarium appellant. Plumbum album vocat stannum Cornubiens , ,απτερον, plumbum ni
grum s λυπὸν Aurifices aes, argentum, aurum Variis modis ferruminant. Tu eos consulit . Sed audiamus Plinium lib. 3 3 cap. s. Chrysocollam,& auri artifices sibi vindicant adglutinando auro. Et inde omnes appellatam similiter tentes dicunt. Temperatur autem ea Cypria aerugine, tueri impubis urina addito nitro Chrysocolla vulgo dicitur Borax, Cypria aerugo vocatur, veta degrtita Aurum fermentatur,4 adglutinatur Cypria aerugine, sale Armoniaco,& Chrysocolla vulgo dicitur soudera'o a chaud Tria enim ista simul teruntur, imbuuntur in capedine testacea firmisiimae terrae, cuiusmodi est in Gallia Bellovacensis,deinde ex illo composito particulae sumuntur quibus
165쪽
.urum seriuminetur carbonibus impositum Plistius loco quem supr, posui haec addita, Terit ut yprio aere in Cyptiis ottariis. Ita ferruminaturturum quod argentosum vocant Signum est si iddita sanieri a nitescit, e diuerso aerosum contra- ait se hebetatiirque dissiculter ferruminatur. Aurum argentosum vocat quod fusum est cumirgento, aurum aerosum quod fusum est cum aere. anternam vocat boracem, seu chrysocollam. Addit Plinius Id glutinum sit auro septima parte
argenti ad supradicta additis, unaque contritis. Plumbatura autem dicitur quum stanno illambo candelabra, canterioli focari saerei ferruminantur. Denique addit Plinius eodem loco Auri lutinum tale est,quod dictum est, argilla ferro, cadmia aerisanasiis, alumen laminis, resina plumbo de marmori , sed plumbum nigrum albo iungitur ipsumque album sibi, item stannum aeramentis stanno argentum Fallitur Plinius, quia non conuenit argillae cum metallo, itaque argilla metallum ferruminari non potest. Per cadmiam intelligit calaminam, cognatum metallis fossile vulgo miserat, quod reperitur in fodinis aeris in agro
Mediolanensi desin Germania Calamina tuntur Vt cuprum in aes conuertant, quia strato cupri imponitur stratum calaminae, deinde strata ita exaggerant . in fornacibus simul liquant. Stanni,
plumbi artifices resinam adhibent, ut vasa stanneaferruminent. Resina item adhibetur marmori se ruminando cum mastice Vulgo dicum ma liqueri De plumbo nigro albo Plinius lib. 3Α. cap. IC. Plumbi duo genera, nigrum atque candidum a Graecis appellatum πώτερον Iungi inter se plum-
166쪽
bum nigrum sine albo non potest, nec hoc fieri sine oleo, ac ne album quidem secum sine nigro. Plumbi nigri origo duplex est aut enim sua prouenit Vena , nec quicquam aliud ex se parit, aut Cum argento nascitur, mis Isque venis conflatur. Eius qui primus fluit in fornacibus liquo stan Ilum appellatur, qui secundus argentum. Quod remansit in fornacibus galaena, quae portio est tertia addita venae. Haec rursus conflata dat plumbum nigrum , deductis artibus duabus. Haec Plinius: omnino nulla est fodina argenti in qua plumbi aliquid non inueniatur, quo metalla m-nia purgantur. Vt videre est in catillo obrusse vulgo coi pede codree quo ab auro largento quicquid adulterini est evanescit, exhauritur. Habent praeterea aurifices aquam e nitro,& Vitriolo fortem , quae vulgo dicitur, ea de ripari, qua si quid argenti cu auro mixtum est in aquam solii itur, quicquid est auri deorsum specie arenae nigrae descendit. Hoc ignorauit Archimedes apud Vitruvium lib. Lo. Qui aurum argento mi X tum deprehendit in aqua,quod aurum grauius 3 ponderosius in angustum coeat, minus loci occupet, argentum lenius, plus loci Comule Viginerum ad Philostratum. Diximus alibi statuas, simulacra, signa facta esse e gypso, lapide, cera, auro, argento, ebore, ligno Callistratus scribit statuam Memnonis e lapide vocali fictam, statuam Esculapi e ligno. Vulgo fiebant signa e cedro Plinius
lib. I .cap. s. Materia verb ipsi cedro aeternitas, itaque .simulacra Deorum ex ea fac itauerunt.
Apud Pausaniam simulacrum Esculapi Epidaurierat ex auro ebore. Porphyrius,Athanasius,Eusebiuss
167쪽
sebius , Plinius produnt , veterum imagines cultro factas, Me cyparasio, marmore , cedro, quercu,similace, loto,buxo, radicibus olivae, apud Homerum, thyo, vel thya arbore odorata, quae perpetuo viret Hodie qui fundunt aereas, aut ar-gciat eas imagines,exemplum finguini cera, dein-
cx argilla tingunt pro typum aliquod, in quo Cerea imago locetur. Et quum testaceum illud pro typum apte cum imagine cerea conuenerit, ceram igne adhibito estiuere cogunt,ita prolypum Iuteum syncerissimum intus sine scrobe, aut tumore manet. Reperies sculptores, qui in aes caelo
quascumque figuras excudant, quae deinde per Typographos in serico,aut bombicino exprimuntur. Vulgo id fit in gratiam iuuenum, qui ctim Dochorum laurea donantur, Theses suas in serico expressas viris principibus offerunt inem mala enim illorum in aere incidenda curant. Et ne oleum, quo picturae illinuntur, in serico longius grailetur, maculas essiciat,melle, ochra prius laminas illinunt &alia medicamenta adhibent,
quae oleo terminos praescribunt, ne longius vagetur in pannum sericum. Sed ad statuas redeamus Palladium Diodorus Siculus scribit fuisse
statuam ligneam tres cubitos altam, quae de caelo
lapsa sit, pessinunteira, manu dextra gesserit
hastam,laeua colum cum fuso Plinius lib. 3 S. cap.rs Agrippa sontes , lacus, inlia opera , quae eX- structrat, trecentis ornauit statuis marmoreis, vel aereis. Hodie Romae in monte Quirinali vulgo Monte Cauasio , visuntur duo colossi marmorei,
quibus expressus est Alexander Magnus insidens Bucephalo.Eos Constantinus Magnus Alexandria transtulit
168쪽
transtulit Romam in in thermis suis collocauit. Ascribuntur Phidiae, traxiteli Sed Phidias floruerat sub Pericle centum amplius annis ante natum Alexandrum Rhodi fuit colossus aereus Solis,cum hac inscriptione: Rhodi centum ali colossi minores,in septuaginta tria missi statuarum,ut PlinmSib. q. cap. 7. Zenodorus, qui decem annis Mercurium in Aruernis finxit, Romae Neronis colossum centum viginti pedum fabricauit. Vt Suetonius: Bene meritis de Repub statuae positae. Virgilius 7. OEneid. Ventib: A ad labant aliis ab origine Reges, Martia qui ob patriam pugnand vulnera passi. Liuius lib. 8 Additus triumpho honos , ut statuae equestres eis, rara illa aetate res in foro ponerentur. Locus ad statuas honestisiimus sui in rostris. Liuius lib. q. Legatorum, qui Fidenis caesi erant,
statuae publice in rostris positae.Ibidem fuit Ia- tua Camilli, altera Cn. Octauij, qui Regem
Antiochum circulo,quem e virga duxerat, inclusit coegitque, ut responsam daret, apud Plinium lib. 3 Α. cap. c. In qua legatione interfecto Senatus statuam poni iussit quam oculatissimo loco in rostris Ibidem statua Herculis iuuenis habitu Graeco, quem L. Lucullus Imperator de manubiis dedicauit. Fuit salua Syllae ex solido auro, ut ait Pardianus, cum hac inscriptione Cornelio Sullae fortunato Imperatori Augusto Caesari co-
169쪽
s 'λetanis. In sexta regione Romae fuit statua Quirini viginti pedum Statua item plumbea Mercuri j, ita tua Fortunae publicae,duae magnae statua Alexandri, equi Bucephali in foro boario, anno urbi 161 Romae reperia statua Herculis ex aere inaurato, quae visitur hodie in Palatio Conseruatorum in Capitolio Plinius lib. I 8. cap. 3. Minutius Augurinus, qui Sp. Melium coarguerat, farris pretium in trinis nundinis ad assem redegit, undecimus plebei Tribunus, qua de causa statua ei extra portam Trigeminam populi stipe collata statuta est Paulo aliter Liuius lib. q. Statuam Romae positam Horatio Cocliti, aliam Cloeliae docet Liuius. Statuam risui positam a Lycurgo docet Plutarchus Pompeius triumpho Mithridatico statuam suam ex unionibus, margaritis conflatam praetulit. Anno urbis I 6. Menio,&L. Furio Coss. positae duae statuae equestres, ut Plinius lib. 3 . cap. 6. Saepe pro statuis ponebantur columnae. Ita columna Menio posita, apud Plinium. Item columna Duillij, apud Florum epitome lib. II. Liui'. Plinius lib. 34. cap.I. Columna
Iuli Caesaris ex lapide Numidico , alta viginti
pedes, cum hoc titulo,Patri patriae. Ibidem fuit statua equestris Caesari posita, cuius capiti addita stella, ut in veteri nummo videre est, item altera Augusto Romae in septima regione , ubi est hodieque via lata , fuere duo qui aerei, quos Tiridates Rex Armeniae Romam aduexit. Vide P. Victorem in regionibus urbis Romae: Statua Iovis Imperatoris, quam Liuius bb. 6. ex Praeneste
170쪽
Praeneste deuectam ait a Quintio, qui Piaencste vi cepetat. Quintius eam dedicauit in Capitolio intcr sacellum Iouis Mineruae cum indice rerum a se gesta ruria Fuit alia Iouis statua Siracusis quam Verres sustulit apud Cicer. lib. 6. err Iupiter erat 1 OO Ibidem Cicero duo alia simulacra Iouis fuisse ait eius m operis, alterum in Capitolio , quoslaminius consul e Macedonia detulit, alterum in ostio Ponti Euxini, quod aberat decem milliaribus plus minus a Byzantio Plinius lib. . . cap. 7. Fecit Ep. Carvilius Iouem qui stin Capitolio victis anmitibus sacrata lege pugnantibus, e pectoralibus eorum, ocreisque ja-leis. Amplitudo tanta est ut conspiciatur a Latiario Ioue qui colebatur in monte Albano, ut ait Dionysius Halyc. lib. Apud P. Victorem in octaua regione fuit Iuvenis simulacrum, Pompeio Bythinico consecratum Plinius lib. 3 . cap. 8. ait in eadem regione fuisse Mineruam Euphranoris in
radicibus Capitolii VLuctatio Catulo dicatam.
Idem lib. cap. 3 citra Istrum Apolloniatarum
insula unacio. mill a Bosphoro Thracio,ex qua M. Lucullus Capitolinum Apollinern aduexit. Lib. .
cap. . Moles excogitatas statuarum videmus,quas
colotas vocant turribus pares. Talis est in Capitolio Apollo,translatus a M.Lucullo ex Apollonia Ponti urbe Go cubitorum Iso talentis factus. Talis in campo Martio Iupiter a Claudio Casare dicatus , qui vocatur Pompeianus , vicinitate theatri,tali sic Tarenti factus a Lysippo o cubitorum. Vide Strabonem lib. 6. Fuisse autem statuariam familiarem Italiae quoque vetustam, indicant Hercules ab Euandro sacratus , ut ferunt, in foro