장음표시 사용
411쪽
rem fgniseabat tibiarum sonose 'nam imitari, quam tintiquI monstrum et se diceban t, ' uod raperet ad se naues,do deuoraret. Eodem autem pacto Horatius in alio genere imitationis moueri si rerum, cyclopem in inli: saltando en m fi bat, Egregie vero Scyllae speciem expressit, & quantopere illa immineret nauibus,
illac tran leuntibus, significauit Virgilius, cum cecinit. Ora exertanteii , α naues in saxa trahentem,
arae iii qu: dem igitur Miscemodi est , cr pHores posteriores se putarunt histriones: 't valde eram exuperantem simiam ac sus bis
lippadem vocabat. Hui cemodi autem opinio de Pindaro erat. tae
autem histe habent inter fle, tota ari cael opriam J - .
Cum exemplo deteriorum tibicinum prcibarit crebros Illox motus atque Insinlutum sitidium,qiiod non nulli ponunt in imitandis minutis 'etiam rebus, esse rem inolestam de importunam,ostendit nunc hule cuinae rete tra iisdiam: ipsamq; po tissimum hac re laborare, ut nihil relinquat, quod non ponat: ante oeulos spectato rum .'Quod entiri inquit huiuscemo is talisti; est tragoedia, artis tror Dori intest; se illum: quamuis autem hoc satis apertum sit, tamen cons there id alIquo modo: volens, utitur testimonio histrionum antiquorum nastque insenores aetate Iria
debunt,quod nimiam diligentiam 2dhiberet in singultu rubus motu corpbris ex ptia mendisi quamuis enim de ipsi cui opus Areu hoc studiose sic: EMn t, tamen inrelo Bubant minores in hoc modum fit illum rei iere. Qubdatueri priores, i steti res ipsos appellat, qui tantopere inter se in Vm huius rei dis rei, aerent, tempore atq 'mate, non dignitate petitiaue artis arbit mr alteros alteris antecessisse. atque Ita fiane puto accipi oportero: cum enim grandiores natu magis remperati simplicesq; in hoc solent, qui postea subsecuti sunt, nimis ipso delectati sunt, ut in arte quoq; mu sces si hum erat: iuniores enim voces minutius concidet. incatque ita multum dignitatis ei studi , eripuerant . Nomina etiam histrionum i librum ponit, qui longe aliter se in eo studio tractando gerebant, ae lii dicio plurimum inter si illilentiebana narrat enim Mumsoim, improbantem magnopere ii Imiam gesticulationem CallippMis: ac totam rationem illam irridentem, solitum esse vocare ipsum sim Iamr liandenim praecipue bestiarn omnium rerum summam imitatricem esse constat. hoc vetii nomine pleno contumeliae vexavit etiam Demosthenes AEnchinena eodem tempoto exprobans ipsi vetus studium, in quo ille se penitus smiolum braebuerat: ait ei inipro Ctesiphonte. -- ο --Doe'. Mynises autem, tragies histrion is nonae apud veteres celebre erat, ut Callippidis etiam, quamuis illius mentio, ut In hac repec eantis saepius fieret: venerat enimnomen eius In prouerbium tam ab aliquo dees, rari deberet alicuius minuta,crebrab; corpo Is inoco: cuius prouerbi j meminit de Cicero in epistola quadam ad Atticu, de Suetonius in Tiberio, qui vim ipsus ossa nat : ait eniti Vt vulgo iam per iocum Callippides vocaretur quem cursitare, ac ne cubiti quidem mensuram progredi prouerbium Greco notatum est. Addit aut Aristoteles huiuscemodi quandam opinionem extitisse depindaro, si uertim hoc ipsius illius histrionis nomen est,qui eodem pacto,ut Callippides, peccauit: ac lineam tu stumq; modum in hoc migrauit: in scriptis enim quibu lam Geplaribus turbathi hie locus est i l Egiturq; illic corrupte santi τὶ -: In eorundem tameti ill rum librorum margine intendatum est non memini vero me alibi te
Uile Pindarum histrionem quempiam vocatum. Quod si Tyndarus aliquis in hoo studio'
412쪽
studio elarus aliquando lectus esset, facile crederem ex his vestigiis,quae restant, illuauctorem hunc nosti um intellexille. Adiungit autem, quod desiderabatur ad concludendum id, quod probare volebat, eam rationem,quam habent inter se histriones,quos dixit, habere etiam uniuersam artem: cuius artis illi niinistri quidam sunt intelligit vero tragoediam,artificiuinq; , quod in ea pangenda ponitur cum epopscia: tragoedia enim si conseratur cum epopoeia: quod ad motus hos facit,quibus ambae hae poesis utuntur, ut facilius exprimant quod volunt,quia crebrioribus illis a que exquisitioribus utitur, quam sactat epopoeia,lia eodem crimine versabitur, atq; eidem infamiae haerebit, eui affines sunt iuniores histriones, collati cu superioribus.
Hanc quidem igitur circa IJ latores 'obos ases mant ese.quare nihil egent figur se tragicam autem ad improbos. Quae igitur importuna Hi,
Constans praeterea opinἰo erat, alteram harum Imἰtationem atque poesin,id est
quam vocavit. a. riar ', facere ad spectatores, probos atque honestos viros: ita
enim arbitror capiendum, quod inquit imi M. M: neque hoc verbo puto fgnificari doctos homines,&scientiis subtilioribus eruditos,sed grauesae bonis moribus instructos: qui scilicet cum huiuscemodi sint,vi vulgo aiebant argumentu enim hoc duci puto a communi sententi quae de hac re erat: neque arbitror ullo pacto quod inquit λατο , accipiendos hic histriones non egent gestibus illis,minutaque singi Iarum rerum expressione. hoc autem valet: intelligo inquam quod dixit δἰn σχημα rarinon tantum ipsos ita animo affectos esse, ut non requirant gestus corporis exquisi tos in hac re, sed etiam valde ab ipsis abhorreant,ac sua sen tentia ipsos codemnent. quare necesse est ament epicum carmen, a quo haec lenocinia remota sunt. Declarata autem hoc pacto vi & natura epopoeiae, quam illi constituere voleban I,accedit ad alteram imitationem auctor: exponito; quid iidem de ea dicerent. Tragiacam autem aiebant scilicet tendere ac referri ad homines, non ta malos ac vitiis turpioribus ἰnquinatos, quam viles: & qui magis umbris rerum, quam veritate duc rentur: hi nanque videntur elle,qui ada ipso -x appellanturivi supra quoque tibicinas imperitos eodem nomine significauit. Concudit vero eorum nomine po sin imitationemque importunam, dubium esse non posse , quin deterior sit, ins riorq; illa iudicanda, in qua nihil huiuscemodi foret. Animaduertendum autem Aristotelem praepositiones variare,& cum loquitur de epopoeia uti hac ME : cum verbde fabula,quae in scenam venit,usurpare i co . quod fortasse hac ipsa de causas
ctum est,quia tragoedia refertur ad spectores ueros,longe positos: epi eum verb ca men recitatur in conuentu angustiore: saepiusq; legitur,ac manu tenetur ab iis, qui attente ipsum considerant. nam quod Θ. xit 't,quasi spectMores vocavit,qui carmen
Icum audirent,& quasi existimatores ipsius sederent, non suo proprioque huius rei vocabulo usus est: illi enim potius sensu aurium, quam oculorum inutur. Quod ad scripturain facitor num tantum in calamo exaratis libris inueni diuersum a communi lectione,quod illi non habent particulam ga, quae tamen requiri eo loco via detur,aut artῖculus 1i loco illius poni debet.
Primum 1 tism Iguur non artis foeticae accusetis haec est, verum h Erioicae , stila bat conficere notu etiam munus O dorum obeuntem e
413쪽
3oo PETRI VICTORII COMMENT O sane faciebat Sasi arus: Gr canentem, quod quidem ciebas Mn fibras Opuntiin.
Cum exposuisset argumenta,quibus nitebantur, quI anteponebant epicam ImItationem tragicae, nunc affert quid pro altera poesi dici possit: ornatque quantum res patitur, tragicam imitationem. Primium autem diluit ouae obiecta erant huic, quam in summum honorem adducere vult: ostenditq; nil ii momenti in ipsis elle ad eam in Amandam: In primis enim quod illi excogitarant, ut maxime aptu ad trasica poesim insimulandam,quod scilicet maius quam oporteret, studium poneret in singulis rebus exprimendis ac gestii corporis reserendis, docet peccatum ipsius non elle, assignariq; debere alij arti: vel potius illis qui perperam illam iptam tractarent,qui dum stu sto suo Ipsam adiuuare contenderent; i Dodum In ca re nullum t nentes, potius ipsi obellent. Assirmat igitur non artis poeticae, sed histrionicae illa esse criminationem.id aut manifesto Inde etiam intelligi posse adiungit, quod licet etiam epica imitationem illo modo tractare licet autem 1: quis omnino id conicitat, nec iustam reprehensione reformidet qui sane modus ratione non tractatus inussit indebitam maculam tragoediae: nam licere illud testatur, quod aliqui inuenti suntiqui id tentarunt,ut ipse accurate docet. nomina etiam corum ponens . dirarum auterationum memini quibus uti solerent ut vidulusscarincia opicum recitantes t quibus ambabus rationibus cum illic nec inaria non ibret, narrat fuisse qui signa quaedam,& tanquam superuacaneos motus,ac gestus corporis adbiberent: nam
γα is, e Hra , Loc arbitror signi incare: signis,inquam gestibusque filii buidam additis, qui aliunde accitiae superuacanei forent illas res tractare. Rationes verbillae, quas dixi sunt ire, ουδῆι.& ψαim, inter quas discrimen aliquod suerit neccile est: nam quoque non sine cantu fieri solitum, nec simpliciter significare clara uoce legere ac recitare, declarat uerbum hoc ipsum, uodcv c duabus vocibus iunctum sit altera illarum manifesto vaIet cautum. Sea diuersum ut arbitror genus cantus in utraq; re adhibebatur. Sosistratus igitur, qui priore ratione usus est,s gnaeo comportauit: nec non idem fecit Mnasitheus Opuntius, qui posterior ciri ex eo euit. Perspicitur igitur Line, quod fit more tractan tium male aliquas artes, noti debere uitio dari artibus ipsis: neque enim hi duo licentia sua epopanae iustam n
di Deinde neque motus omni improbandus , si utim neque bahatia, verum motus nequam hominum: quod quidem Calli id exprobrabatur nunc ab , ut non ingenuas mulieres illis imitantibus.
Alterum hoc ait umentum est,qiuod docet non stat in debere tragoediam accusati, ta eo nom sne deteriorem habeti, ut pate ad lim est Illam recipere motus: nequθenim omnes motus corporis eiusdem generis sunt: sunt enim quidam ex illis tensti ac delicat I: sunt etiam quidam graues atq; honest . Non omnes autem motus si tim damnandos est e,ac nullo discrimine Improbandos,confirmat exemplo saltati num. nam saltatio, quae vulgo habetur parum virilis motio, non omnis tamen eius generis est: sunt enim saltationes non nullae , quae conueniunt frauibus petionis: quanto minus fg tui motus omnis est leprehendendus aindicat asit qui motus m rito reprehendi pollit: motus Inquam nequam hominum atque effeminatorum, in quo genere motus versatum, docet vexati solitum Callippῖdem: valet enim hoc ad
exempli uti destri nilum,quo sit pra insensi ipsi quidam, dignitatem tragicae Imit coni cespiςbant. non igitur culpari s litiun ostendit Callippidem , qtiod motibus
414쪽
teretur,sed quod in hoc genere motus occuparetur tenero sellicitae molli: & qui proprius esset turpium perlbnarum. Vt autem assumat hoc olim ipsi exprobrati s lituin,ita sua tempestate aliis quibusdam,quorum nomini parcit, ostendit idem viatio datum,tanquam illi summo studio Imiterentur mulieres non liberas, neque ingenuas , de motus illarum honestis seminis tribuerent. Videturautem hie a librariis necessario peccatum: cum enim Callippidem dieat & alios diuersis temporibus dem culpa exagitatos i verbumque idem sit, unde petibnathae aptet sunt ab ,- να it enim omnes pendent casus etiam ipsarum iidem esse debebant: cum tamen conita in excusis libris Callippidis nomen tertio casu positum sit: contra autem eorum, quos aliorum nomine intellexit, nominandi idem autem erratum,contraviria tamen ratione est in non nullis calamo exaratis .c enim illi habenti 5e infra . Quod si alterum horum reciperetur: alterum veth repudiaretur, res belle se haberet,nec quicquam maculae hic restaret. ri
Ambus tra rara ne motuscit, q- ipsius HI, quemadmodum e poparia Der lectionem enim mamfesta est quasis eu . Si igitur est at se in rebus melior, hoc ditis non necessanum ipsi inesse.
. Diligenter est animaduertendus progressus argumentoru. Primum enIm, quod insimularetur traginta ob crebros motus , quibus uteretur, docuit hoc proprium vitium Ipsiua non esse, sed artis histrionuiti. Deinde probauit non omnes motus corpori esse vituperandos sed tenetos tantum ac molles: quare si motus etiam illariopiij ipsius serent, non esse tamen subito eam condemnandam. Tertium hoc argumentum ostendit, sungi etiam munere suo tragoedIam : ciscereque quod vult, quamuis motus nulli adhibeantur, sed penitus ipsa illisdestituta isiti: quod nonnulli falid putant proprium ellu epopoeiae: non milius enim tragoedia quim epopoeia hoc habet,ut traditi quia autem hoc nouum auribus multorum meri id videri potui hostendit quomodo hoc fiat: nam inquit ipsam studio lectoris alicuius patefacere qualis sit ac si legatur etiam iudicium fieri de ipsa recte postea intes iq; q uid bol maliq; illa in se habeat: nihil enim hoc etiam pacto occultum in ea erit. hoc aute
dens hanc rationem. Si igit aliis rebus mellat praestan tiocis tragoedia,quam epo piria eri hoc quod tantopere quosdam offendit & quod illi arti puerunt ad Ips infamandam, necesse non est in ea existere: ac sine illo ipsa manet, ut patefactum est: quare omnas oppugnatio illorum inanis est,ac multis modis vitari potest.
in e quoniam omnia habet, quaecum e poparia: etenim metra Ecet ei uti. N praeterea non paruam partem musicam, oe aspectationes halet, rquam voluptates percipiunt euidentissime.
Hoc argumentum tragicam Imitat lonem constituli, ducetq; ipsam epicet anteponendam a partibus,quaein ambabus sunt :ostedit enim imitationem tragicam nil
415쪽
lare carere,quae inueniatur in epica,quaeq; Ipsam rernet: ae praeterea quibusdam rebus cumulatam esse, quae magni momentἰ tiunt ad gratiam ipsi cociliandam: volu-luptate t explendos animos spectatorum. Si igitur res hoc pacto se habet,quis non sateatur tragoediam praestare epopoeiae unde enim existere aliquid potest, quod epopa:iam expoliat, quo destituta sit tragoediar sontes autem, unde multum praeterea strauitatis haurit tragoedia. aperti sunt. Cum aute dixisset quaecunq; epopoeia pol silet, habere etiam tragoediam: appareretque tragoed Iam heroico carmine non uti,
sed alio,quod minoris est dignitatis, occurrit huic disti cultati: docetq; In potestato ipsius situm esse, si velit, ipso etiam illo uti:neque enim interdictum est ipsi grandiore eo genere versus: sed illum reliquit ;qiu a alium aptiorem sibi nacta est. quod is tur illo noli utitur, non significat ipsi us egestatem aliquam, neque valet ad probandum ipsam ea parte imminutam ., Ut autem ne hoc quidem omittam, videtur vale re hoc ad confirmandam veterem illius loci lectionem quo de commvn one similitudineq; amborum horum poematum multo supra diisseruit: ita enim illa habet.
vult esse,cum in manu ipsus positum esse dicat, ut illo utatur, si velit. Indicat a tem, hac dissicut late remota, quae sint illa, qui biis preterea ornata est tragoedia, cum illis careat epopoeiae appellatq; muscam artem,cantusq;: nec non aspectati nem,quia in tragoedia omnia oculis exposta sunt. explanaitit etiam quanta vis in musca posta stad oblectandos spectatores: ais auitq; hanc es le artem,cuius beneficio mortales voluptates sentiunt euidentillime, atque omnem vim illarum plane percipiunt. Cum autem hoc loco extiterint varietates quaedam lectionis, deiulis nunc accurate disputabo: ac cur etiam nouam, nuper a: erutam magis probarim, declarabo nam quod prius hic erat Mu i ii, quis non vἰ det corruptum fuisse ὶ arbutratus isti ut tum legi debere ut est in omnibus,quos vidi,calamo exaratis, viti ἔτι:ALterum discrimen ei quod iidem illi libri multitudinis numero habent me; - , edin excitas antea sit γοω ι . & sane multitudinis etiam numero eadem hec res fgnificabatur.in argumento enim Phcmissarum legunturverba haec, quamuis testim nium hoc non satis firmum sitiasti τί re talo ae ιψισι καλεν τὲ nam quod certum in primis est, auctoris Iesus est, qui multo supra inquit, cum probaret misnorem vim habere ad condienaam tragoediam,hanc partem, quam cantum de har
quare veriorem hanc lectionem duxi rides, quod sequitur 6 ise , muscam artem rctferre puto,quae priore loco appellata suerat: videtur autem si accipimus auctorem dixisse, studio harmoniae conflari voluptates euidentillime, respondere hunc locuei, quum supra multo inquit eandem ui οπα uia verb illic ipse eam appellauitὶ vim omnem tuam, ac facultatem apertam perspicuamo; habere. Restat tertia varietat magni prosectb ponderis : in quodam enim exemplari inueni. EiseMίδ, rnia tam sanὁ s, receptam lectionem sequentes, legimus rari verbum hoc insolens videtur in huius rei significatu praesertim si ἰntelligimus ope sue harmonis, siue oculorum fieri, ut mortales seiant voluptates euiaentissimE magisque quadrate videtur, si legatur mutato casu eius vocis, quae antecedit, aperte in prunis atque expresse, ne ita ccam verior, atque alteri illi anteponenJus: cantus nanque luauitas: artisque i lenocinium multum valet ad res, qua oblectare pollunt,iucundiores reddendas,es sciendumque ut illae manifesto percipiantur. nam quin usus oculorum hoc valeret, i quoque ineptus sensus nisi fallor erit: nedbnaus: cantus nanque suauitas: artisque illius: oblectare possunt iucundiores reddendas,eia plant urinam quin usus oculorum hoc valeret, dubitari non poterat: nec confirmatione egebat. quanti verb momenti sit euidentia in his rebus, dc quantopere illa adiuuet tragoeatam, peispicitur ex consequem
416쪽
IN I. LIB. ARIST. DE POETICA: so;
π inde euidens habet oe in agnitione, er in operibus.
Hoe aliud argumentum est,quod declarat hoc etiam nomine preeonendam esse tragicam imitationem epi , quod in ea cuncta paene,quae fiunt, perspicua &euid ita sunt. quod bonum non tam expressium inuenitur in imitatione epicorum, quae tota commemorando fit. Quin autem hoc mirifice utilest,& satisfaciat animis eorum, qui spectan dubitari non potest, ut enim Horatius quoque testariis est.S gnius irritant animos demissa per aures Quam quae sunt oculis subiecta fidelibus equamuis hoc ipse aliud tunc agens, protulerit. In quibus autem existat haec perspicuItas, monstrare volens Aristoteles, nominat agniti Otiem,& cetera facta,quae in tragoedia geruntur.nam τὸ lego,sequorque receptam lectionem, quae constanter reperitur in omnibus scriptis exemplaribus: eamque valde hic accommod tam este puto. ArbItror igitur hoc tradere auctorem, perspicuitatem,quain eximiubonum esse vult tragoedi apparere in agnitione S in ceteris quae illic geruntur: cum enim agnitio omnis multum lucis & iucunditatis suavi. inerat Omni poema tum generi, praecipue agnitio illa, quae in dramate tractatur,capit animos,quia i biicitur oculis,& dum res adininistratur,ce nitur. Vincit igitur hcc quoque cet ias agnitiones, quia plana magis &euidens est. nam quin epica etiam agnitio clariatatis multum habeat,dubitari non potest: Plutarchiis enim probaturus in vita H meri poesin picturam esse, exemplo potissimum illo usus est,cum poeta finxit Vlyssem cognitum a nutrice: ita enirn omnia illic tractata esse, expositaque oculis docet,ut potius exelcha videantur, quam narrata: id tamen, quod illic factum est, ingenio poetae magna ex parte fabricatum est, summoque ipsius artificio in rebus de inveniendis,& verbis etiam illustrandis, quamuis aptam materiam nactus esset: mianore autem labore essicitur idem in eadem rea tragicis,quIa veia res oculis percἰput Sum geritur: nec oportet mentis lumInibus ut in Ill oti. Cum autem Arist
telςs ostendisset in agnitione euidentiam habere tragoediami addidit& in operibus: hie appellans,ut aliis etiam non nullis In locis de ipse & alij boni auctores sec eunt,πlis Her factaque intelligens .dc sanὸ nihil in tragoedia geri, quod petipicuum
non sit, auctumque hoc praestanti bono,constat.
Aut quia in minore longitudine finis imitationis est: quo enim conmsertius eii iucundius est, quam id, quo ulto mixtum in tempore, Ico ostem. Ceusi quis Oedipum sonat Sophoclu in versissus, quot Δυι in.
Aliud hoeargumentum est, quo itidem probat anteponendam esse tragoediam epopoeiae: vis verb Ipsus in hoc posita est,quod cuncta,quae oblectant ucundaque sunt,eo magis oblectant, quo minore matio temporis comprehensa suerint. Hoc autem manifesto tragoedi contingit, si conseratur cum argumento epico: minore enim Interuallo illa peruenit ad finem suum. Hoc igitur fundamen rum est huius argumenti: ait enim.Praeterea scilicet digna est quae anteponatur epicae tragica imit tio; quia snis huius imitationis in minore lonstitudine est: tu est citius in hac peruenitur ad finem: δc tamen requiri,necessariamq; esse in hac quoque longitudine alia quam testatu quia aliter illa, ut docuit, imminuta decurtataq; foret, sed modica hic esse debet, quae terminos illos habeat,quos indicauit. quare non porrigitur in spatium illud,in quod sunditur,passimque dilatatur,epopsium Cum autem non omnibus appareret, cur hoc tantum valeret ad eam ornandam.melioremq; reddendam, asseri diligenter causam huius rei: utiturq; communi quodam, dc quod cunctis in rebus verumst. nam inquit. Quod enim consertius elici iucundum simul
illud M suaue est,iucundius sit c maiorem voluptatem gignit,quam si idem multo Ce ij tempore
417쪽
tempore sustim Sc quasi dilutum sit tutitur enim eo verbo,quod conuenIt humo clac rebus liquidis: illae nanque proprie temperantur. Vt vinum igitur amittit s Porem, li multa aqua mixtum ac temporatu fuerit, ita quidquid suave est, s in longum tempus productum fuerit, perdit multum suauitatis illius: ita enim extenuat voluptatem porrectio emporis, In quod spargitur,ut vires vini aqua . Ut autem magis aperiret, quod sentit, ae rem undique notam faceret, exemplum addit: d cuitque quomodo fabulae dilatari possint: inquit enim. Ceu siquis Oedipum S phoclis colloearet in tot versibus quot manet Ilias Homerii ita nanque sabula illa Oedipus vocata languesceret ac flaccida fieret: corrumperetur enim vol uptas,quae magna inde percipitur, longitudine temporis quod in illa agenda consumeret Non sine causa autem monstrauit,quem Oedipum intelligeret: ita enim factum illud fingi coagmentarique posset, additis partibus non nullis, ut sine damno aliquo
magno multo maiorem numerum versuum reciperet. Acute autem vidit Macius
hunc locum in omnibus libris eorruptum esse : commodus nanque nullus sensus ex ea lectione eliciebatur: idemque apte ingenioseque illum emendauit. Ipse quo que olim eodem pacto maculam illam deleveram: conlecturaque dumis pro. δονοῦ, c : restitueram: quod nulla alia de causa dixi, nisi ut certior testatiorque emendatio haec foret, postquam pluribus in mentem venit, non communicato inter se n-silio,eodem pacto emen re.
sicuntur. Quapropter si am quidem fabula fecerint necesse M vel
breuiter ouensam, videri in extremo imminutam: vel comitarum longis
tu i metri, languidam. Si autem plures. dico autem. ceu si ex plurisbus actionibu uerat iuncta, non una: quemadmodum ilias halet multis
huiusmo i partes Od ea , quae o per se habent magnitu mem.
tqui haec poemata ronctant, ut contingit, optime, σ quam maxime unius actionis imitaris Ant.
Postremum hoc argumentum eteorum, qua ostendunt anteponendam esse traia cam imitationem epIM . non tam autem ipsum monstiat egregium aliquod bo num tragicae linItasonis atque in eo sandatum est, quam malum vitiumque epitae patefacit: quo cum eareat altera, digna est eo etiam nomine, quae illi anteponatur.
quod autem des teratur in epica imitatione: minuitq; non nihil dignitatem ipsius est, quod cum primis laudetur imitatio, quae una est: nec plura sic a complectitur. Ipsa aegre talis se uari potest, quia ut perueniatur ad eam magnitudinem,quae iusta in illa videtur, plura et, inculeantur, quae cum εc ipsa corpus aliquod habeant, plurium actionum instar sunt. Hoe igitur est, quod minus persectam ;psam reddit eLidq; auctor intelli gens, inde etiam nititur probare illam inferiorem elle tragoeἀ: sic enim inquit. Praeterea minus una imitatis epicorum poetarum est, quam
418쪽
IN I. LIB. ARIs T. DE POETICA.
fit alia ulla imitatio cuiusuis generis poetarum: nee tamen plures Imitationes,id est plurium actionum, esse argumentum eius carminis dicit: hoe enim ferri non posset: sed minus unam hoc sensit,id est ut plus, quam ceterae omnes discedat ab hac persectione: laus enim no parua cuiuslibet imitationis est, si maneat illa vere una. qui tamen non omnino planum erat , esse illam huiuscemodi aliquo pacto declaradum
Id putauit. confirmat igitur id signo huius rei indicato: & ab eo deniq; , quod con
sequitur . Nota vero, quae hoc aperit est,quod ex quacunque epica imitatione plures nasculi tur tragoediae: nec ullum inirenitur poema eius generis,quamuis absolutum sit, de probatum ab omnibus, cui non usu hoc veniat, ut inde argumenta plurium tragoediarum elici possint. Quod sequitur autem valet ad declarandum viatio hoc, difficultateque eius materiae fieri, non culpa poetarum, qui eam tractant: docet enim ipsos undique premi: & quamcunque rationem inierint, eam affinem
alicui malo inueniri. Explicans igitur quantopere illi laborent, inquit. Quapropter si unam fabulam, quam persequantur, sibi proposuerint: de quae sequuntur:
mee enim eartitio est,quae rem declarat: qui enim carmen epicum condere volunt.
aut unam fabulam sumant necelle est,aut plures. Una sabula duobus modis tractatur : in quorum utroque incommodi aliquid reperitur.quod si plures sabulas sumpserint, ea etiam ratione,qua docet,quid inde mali existat,apparet: sed singulatim varias has,contrariasq; rationes explicemus. Inquit igitur. In una sabula condenda,si breui illa exponatur,videri iis qui audiunt ipsam semper minui: In angustuq;
tandem desinere: cum enim initio cogitastent,ut par erat, eam ad iustam magnitudinem peruenturam,vident ipsam semper decreicere,quia postremae partes non respondent opinioni, quam de illa conceperant :& quanto magis appropinquat finia tanto magis subtilis tenuisque redditur: sallitqmpem ipsorum: Mnoc est, quod ita gnificare uoluit,cum ait illam : neque enim,quamuis nomen id in is tonsormatum sit,ductumq; as militudine caudae murinae, Oportet in exprimenda not ne esus vocis,muris meminisse: neque hoc nunc in mentem venit Aristoteli. sed sermae tantum illius,quae extremum uersus ex tenuatur. quod ipse usu uenire In
sibula, ita tractata assirmat. id ver , Ingratum esse ac displicere magnopere iis, qui Ludiunt, necesse est, quod inquit. Si vitium hoc timens, nec grandem materiam eoncidens, poeta secutus fuerit longitudinem,quae instar videtur eius carminis, ac debitae menturae comitari voluerit, neri non poste, quin in alterum vitium cadate fabula enim ita lansuida fiet: prolixitateque operis amittet vires paene omnes suas rhoe enim hic valet vocabulo nanque translato a vino,in quod nimium aquae insusum sueti t, ut saporem vini sere perdiderit,aliae etia res ita vocantur, qtiae tenues & imbecillae sunt. ut in ij. libro xiii νῶι amicitia quaedam ab hoc ait revocata est : & hic fabula,qua dicit. nam vinum quod significaui, a G raecis , meati νυ vocari, testimonio etiam ipsius in telligitur, ut in problematum segmento secundo ita ipsum appellauit. nec non etiam Plutarchi, cuius haec verba sunt in v. libro συμ- ωισι - capite quarto.cum quaestione illam Homericam de liberado a culpa Achiliale,agItaret . qui videbatur Patroclo praecipisse, ut meracius vinum ingereret legatis Agimemnonis id quod ebrioso homini magis,quam heroi conueniebat.αγνω ετι
. Zc quae sequuntur. Cum vero supra quoque eapitis huius Plutarchi mentionem secerim in declarando Empedoclis loco, qui laborat, quia cons sus est: scriptorq; hic doctissimus ipsius quoq; mentionem faciat, quia illic vox ea
est,quae in uersu Homerico,cuius multis modis conatur sententiam comprobare.
cur non verba ipsius hic ponam: saltem,ut, quomodo legi debeant, ostedam: sunt
lo is λέHe t. Quod si poeta,inquit Aristoteles, plures sabulas, declinatis superioribus malis,complexus fuerit tunc sabula non una erit: quod Zc ipsum reprehendi ac vitio dari notum est. Cum autem plures sabulas dixisse certumq; sit fabulas uere plures,id est ita distinctas ac separatas,ut in unam aliquam redisi non possint,nullo modo probari, declarat quomodo plures capiat: animatq; se intel lig-
419쪽
xcisi illa Ipsa sabulla, quam scribendam sumpserimi ex pluribus factis cocteta latrue huiuscemodi enim etiam q- recipiuntur.pleriinq; existum, tu ipse exemplis inςndit: in Iliade nanque & Odyssea inquit inueniri patus non paucas huius in i dest quae instar fabularum sin t: & ut ipse tradit. quae per se magnitudinem habeamqnon tame hoc culpa poetae iactum cilcmec Inde nasci,quia poemata illa vitiosa lint, testatur: hoc enim repugnaret iudicio,quod ipse non semel secit de Homero:lia rea aliter tractari non potest: nec alia via est ad sustam magnitudinem perueniendi: hoc enim est,quod inuitos bonos poetas rapsisti eum ericilem. purgas vero Homero dc In coelum sexens, v t consueuit, ea pocinata, quamuis hae parte laborent, inqui ἔ-Quanquam haec poemata coagmentata sunt, ut res pati tur, & quantum inductitapoiit et fieri potest, optime: de unius fatii imitatio sunt,quam maxime saetum .vnum in longo carmine potest seruari. Laudat autem ipsa in ea praecipue re,in qua tracta da in periculum venitur, ne reprelinedantur, id est in coagmentatione rerum;: hoc enim manifesto vale quod inquit σαι ἐς -κυ αριια: non quia,si id obtincri poste no intellisat aliud melius esse: nam si ad iustam magnitudinem opus pcrdiacereIur,na valde longius epissediis eo insertis, magis probaret poema hoc Aristoteles. Homo rum igitur proxii ne accellisse ad hanc persectionem niurina t. haec videtur esse ii ius partis sententia. Notandum etiam hic arbitror i nincatum verbi . μκ, va π,m de δεικνυμ reductum est: videtur enim valere exponi atque explicari, non Inon mari: loquitur eniim de epopana, quae refert res ac commemorat, no in scena agi de ante oculos spectatorum ponit. AnImaduertendum praeterea,an cum Horatius inquit. Quodcunq; ostendis mihi se, eodem sensu protulerit Latinum verbum, uod huic rcspondςt, quo Graecum ab auctore usurpatuni est quamuis enim illicisserat de tragoedia: deq; rebus, quae eum In scena fiant, vere ostenduntur id est oculis obiiciuntur, tamen radens Sisi videtur indicaxe alteram etiam ratione hinc contrariam,quae scilicet refert res actas ac narrat, verbo hoc poste significari . Et sa
ne quin ostendere valeat etiam apud optimos scriptores signiticare,dubita mi um noest. Fabula igitur, si verum hoc quae paucis commemoratur, dicta ab eo essetvςl potius, ut in maiore parte calamo scriptorum inuini, Sunt etiam huc in loco allae scripturae varietates quarum meminisse magis libet, ne
nihil omittam, quod non testatum relinquam,inuentum a me in antiquis exempla tibus, uam quin eas veriores lectiones putem . Nam, quae antecedit haec verba, vox αναλ desidera xur in pluribus libris,ut qxit etiam insis posita sunt. Gν Α πλώine, sine quibus sen elixi in per sta prorsus est.Praeterea pro illo T αἰ πρωιμ
-: quod meo iudicio verum est, belleq; se habet, in quodam calamo exarato libro perperam legit
Si iritur 9 hispraeit omnibus, praeterea artis vere: oportet enim
non quamlibet volginem efficere i as sed istam, quae dicta in , manis
Haec est concluso totius bulus quaestionis, qua disputauit utri duarum ham Imitationum,epicae ne an tragicae, prima: dandae sint. ipse igitur, qui a muli Is dissensi. maiorem honorem tribuentibus epicae imitationi, cum ipse contra melioreiudic rei tragicam,collectis multis argumentis, quae hoc probarent, ad extremum planufactum esse dicit vincere ac primum locum tenere illam. quam defendisset. Nam quod inquit . i his omnibus praestat,intelligit bona,quae indicauit,quae plura maioraq in se habere tragoediam declarauit: quod enim amnis ipsa non.est no n ullis
iis, qiubqs vacua non potest este epopoeia, hoc numerum bonorii auget. Quod
420쪽
IN I. LIB. ARIST. DI POETICA l l
ea iitri : valet tamen & ipsum multum ad Mem declarandum, quo stilicet ut tur ut plano certiorq ut eo etiam superet tragoedia epopoeiam, quemadmodum superare illis, uae accurate exposuit, demonst ratum fuerat. Quod sequitur autem. Oportet enim non quamlibet voluptatem efficere ipsas, sed illam,quae dicta est, hoc meo im dicio potethi docetq; quamuis ex epico carmine plures voluptates capiantur,quq tamen non propriae sint eius operis: nec verus finis ac voluptas,quae inde expectatur, nihil tamen hoc valere ad gratiam honoremq, illi studio acquirendum: non enim
vere postulari ab ipsis potest, ut quamlibet voluptatem gignant, sed eam tantum, quae propria illius artis est: cuique gignendae inuentae sunt. Quod s epopoeia quiequam huiuscemodi parit, creatq; voluptates alienas eo nomine non est anteponencla tragoediae,quae sita magis propriaque voluptate nititur. Perlicitur autem ex iis, quae sequuntur, pus arsis vocare Aristotelem voluptatem, quam ut pariat res illa, laborat rut enim certarum artium opera qti dam, tinesq; existun t,ita etiam huius. :vt purget scilicet animum motibus illis turbidis, quos saepe significauit. His igitur positis, inquit Perspicuum cile quod illa melior praestantiori est, tragoedia inqua,
epopoeia: non semper tamen ,sed cum finem sui im adipiscitur : hoc enim rursus e pectandum est: nam si inde ipsa pelleretur, non primum locum digni latIs obtineret: possunt nanque interuenire incommoda quaedam, qua ipsam hoc bono sp lient. Animaduertendum igitur, an hoc ipsum valeat, quod ostendi illud auctoris του - r.e a x, prolatumq; dc ipsum sit iub condicione hac: siue contra tradat ipsi omnino hoc contἰngere,ut finem consequatur, quod alteri non itidem ita enim interpretes accepcrunt: praesertim eum de tragoedia hac,illa uenon loquatur,cui incommodi aliquid potest euenire sed de tragoedia ipsa generatim: libera nanq; illa hoc malo periculoq; videtur. Animaduertendi impraeterea, quod ad rationem se monis facit, adiungere ipsum voci , que collationem per se significat, alicuiusq; rei maiorem potestatem, particulam ipsam hoc significantem: veris hisque quibus adplicata fuerit noc idem asserentem: videbatur enim vox illa cars re polle sine damno aliquo ea particula: & tamen sibi ident hoc secit Aristoteles, ut ab antiquis ipsius inte pretibus declaratum est: sed vestigia etiam huius locu conis apud Demosthenem inueniuntur. '. di tu . . ni l cla
Detragoedia quidem igitur, epopoei uer ipsis c formis, partibus
ipsarum, Er quot . quid Aisse una, γ' eius quod est bene, oe non,quae cau-μ,σ de increpationibus o mutiombus tot dicta elis.
Hie finis esse intelligitur primI libi l: repetiten ἰm breuἰ cuncta, qui uniuerso In
libro pertractauit: non, ut crebro seci ea tantum,quq proxima suteriore parte persequutias suerat. Respondet autem liqc pars,qui; similitudinem epilogi habet, procemio totius operis, & ipso ita vocato, sumpto ab oratoribus nomine. Inquit ibitur de tragoedia & epopoeia se existimare satis dicturi esse: in extremo enim positum est unde omnia liqc apta sunt, ac sustinentur. tragoediam autem primum appellat, eundem ordinem conseruans,que in explicandis illis sequutus fuerat: ut qui enim in animo suo iam statutum habebat poema h scpristantius esse, quam epopoeiam. contra iudicia multorum primum loci te aIlignauerat.de ambabus igitur testaturi se actum esse . Modum uero quem tenuerit in illis explicandis,aperit & inquit. Et
de ipsis & formis,de partibus ipsariim. de ipsis uerb dicens, intelligit de ui ipsarum harum poeseon generasim atque in uniuersum,ut initio etiam libri locutus fuerat: pollicitus enim est illic se de poetica & hoc ipso pacto id est in viilitersum, & de sormis ipsius acturum esse,quod praestitit Eadem igitur ratione hic testatur se de ambobus ius generibus poematum et in uniuersum,& postea singillam egisse' hoc enim ualere