장음표시 사용
391쪽
IN I. LIB. ARIST. DE POETIC . . a 77
adolescentem. qui primos tantum duos versus posuit. ostendit autem ille,non debere nos mirari si poetis ueritas non ualde curae ei cum qui nihil aliud in uita faciunt uix ipsam conseq uantur. utiturquς testimoniis, & Empedoclis & Xenophanis, qui omnia plena tenebrarum ellein percipi quicquam posse, aiebant.
Fortasse autem non melim quidem, se ic habuit.ceu quae de remm Lanceae autem ipsis r Le insurotere sic enim tunc insiluto quodam faciebant, quemadmodum oe nunc I yrici.
Tradit aliam rationem, qua refelli itidem possit crImen aliculus poetae.est autem ill ut manifesto apparet iuperiori culpae,distollitionique Ipsus,contraria: no enim desunt,qui aliquando insimulent poetas, quod qilaedam exposuerint, non satis recte tractata: dc quae manifesto videntur insisne aliquod vitium in se continere:quo pacto carpebatur Homerus qui cum Ostendere vellet, Diomedem, una cum suis c piis noctu humi ita dormisse, ut parata omnia expeditaq; haberet, quae pertinerent ad propriam s lutem defendendam,subitumque aduentum hostium arcendum, in aliis inquit ita ipsos lanceas collocatas habuisse, ut erectae starent, de imam sui partem defixam tellure haberent,vel potius in instrumento quodam inclusam, quod spiculorum recipiendorum causa numi figebatur,ut ipsa ab omni iniuria tueretur. Cum hoc igitur ita commemoret quidam poetam reprehendebat, locus,hoc, quod Ipse narrat, consito ipserum contrarium sutile lanceae enim ita collocatae non posisunt subito n hostes conuerti; aps orque illi tempori habitus illarum fuisset,si non rectae ipsae sed directae aduersui hostes stetit enude in illam partem convcris, unde illi ven turi existimaban tur: maxime cum innexae & Implici ne in illo instrumento s rent,ut inde repente expediri no possenti ita nisi fallor accipi locus, debet. nec tamen e sugit putare Eustathium aliud uitium in hac positura spiculorum manere. Cum igitur quicquam huiuscemodi inueniturnit scilicet meliore via Ipsum administrati potvel it,q uam illa,qua gestum refertur,atque hoc aliquis accusarit, respondere do
Demus veritatem poetam secutu atque institutum eorum temporum.ceu hoc ip-
suin: Graeci enim tempestate illa, qua bellum Troianum gestum est,ita faciebam: suitque ille mos eius aetatis . Ut autem hoe probet, ost dit vestipium illius rei adhuc restarς in Illyricis populis Quare cum errore hoc emendato a Graecis, quaedam adhuc gens, quae non tantopere rem militarem expoliuerit,ut Barbara, vetiis institutum retineat,credi facilius potest Graecos etiam olim in hoc uitio versatos . Non est Igitur hoc errarum poeiae, qui fideliter commemorauit, quod factum est, sed culpa eorum remporum : Rec tamen Illyrios potiis mum auctor appellauit, quia illis quicquam cum Diomede ea tempestate,& fortasse etiam postquam sitae regione loca occupauit,suisset .sed eam unam gentem esse sciebat, quae veterem adhuc morem retineret. Eodem autem pacto probauit in problemann , quod illic constituere opus suit: cum enim caiisam affet re vellςt,cur cantus quidam vocarentur malu dixissetq; id forta ite factum esse,qilia prisci,antequam litteras haberensis liti essent canere seges,ne ipsas obliuiscerentur,ut sicilius hoc verum qste probaret,addidit. Quemadmodum adhuc apud Agathyrsos mos est, ut scilicet ruitis illa gens Veterem consu tudinem retineret,quam Graec littςris apud eos Inven tis,abiecissent.
De illa vero, quod bene aut non bene , vel dictum ess a quopiam, vel f
392쪽
Eum, non tantum considerandum in ipsium,quod factum est ν dictum, rei cientem si ipsum probum velim xclum, verum etiam in Esum,quι facit τὰ dicit , ad quem,uel quando uel quo, vel cuius gratia. Ceu is maioris lo-n inflat: - maei ris inab, ut non fiat.
Quia saepe in scriptis poetarum perpendendis quaeritur,rectὸ ne aliquid dictumst, siue sectam:an contra non recte: locet eos,qui vindicare ipsos a criminibus V lunt : existimationemque poetarum charam liabent, non tantum spectare debere:diligentem; examinare illa ipsi,quae dicta vel ficta sunt, cuius generis sint,cum viri te ne coniuncta, uel uitio alicui assinia: hoc enim manifesto valet, M in δίκ οῦσα λα, verum etiam oculos dirigere in eum ipsum,qui inducitur a poeta vel facere,vel dicere: attendereq; diligenter aduersus quem id est personam eius, cum qua loquitur vel in quem id ipsum molitur ac gerit: saepe enim hinc nascetur occasio multarum criminationum diluendarum: non pauca enim quae merito reprehendi potuissent, si in sermone cum hac persona prolata suissent culpa omni vacant: si ad aliam personam reseruntur. Exemplum satis accommodatum huius rei est Hippolytus Euripidis qui quum in scena edidisset, quod pollet moribus valde nocere videbatur na-que Euripides ad periurium homines impulisse,quia Hippolytus inquit.Iuravi lingua, mentem iniuriatam pero purgari potest poeta, quia fecit hoc illum dixisse, quuloqueretur cum lena: voluit enim illam ulcisci,quae ipsi imposuerat, & ad rem tu pem nefariamq; gerendam hortata suerat nullam autem maiorem poenam ab ea capere potuit,quam ostendere se velle,quae cum ipso egerat, patefacere: s nanque subito ipsam omni metu liberasset,parum prudenter fecisset: debuit enim tam scelerata mulier saltem ita angi ac male haberi.nam id, quod ore tune protulit, animo non probat se Hippolytum, intelligitur exitu eius fusti: mori nanque ille maluit, quam fidem anui datam testibus diis immortalibus violare: eadem ratio est illotii. quae fiunt: ipsi enim quoque mutata persona eorum,in quos diriguntur, mapnopere immutantur :& nunc laudi nunc vituperationi dantur. Vt autem hoc diligena ter animaduertille valde prodesse dicit, ita reliquas omnes res,quae quia facto omni dictaq; haereant,& quasi ipsa ambiant, a Graecis: ποιςασm vocatae sunt. Post perso nam autem, in quam illa dicuntur aut. fiunt, tempus ponit: tempus enim quoque saepe subsidio est, & remouet culpas a poetis non paruas: quae nanque quibusdam temporibus prolata aut gesta, culpae alicui assinia sunt: aliis laudem potius merentur. Significavit verb ho cum inquit ἰri : nam quod 1.quitur, postrema litera tantum immutata, a rω,valet instrumentum: in eo enim quoque uis non parua est ad augenda vel minuenda ea, quae obiiciuntur poetis. Post hoc finis sequitur: finem enim sine dubitatione,consiliumq; eius qui fecIt, aut dixit,significauit, cum κ inquit: ut ille enim obtineatur,reliqua omnia quae antecedunt,fiunt Interpretatur
hoc valere ad factum aeonsiliumq; ipsius rQs γ 1 in in se habere intelligitur.quod si ostendetur qui fecit,s ille maioris boni adipisce dictus aequoq; animo id mali sustinuisse, quia nulla alia uia erat boni, quod inde nasci debebat, consequendi, constituitur consilium eius, quod an te exapitabatur: eodem pacto purgatur ille prudentem; feciste demonstratur, s malum illud moducum sustinuit maioris mali depellendi causa: quod enim inquit de maiore bono auctor, α νώ m:dc de maiore malo,ῖνα οἰη νω-m, manifesta valet, ut illud existat, u niatq; ad nos: contraq; ut hoc arceatur,a nobisq; remoueatur. Arbitror autem rationein hanc pertinere ad formam eam,quam uocauit. docet enim nunc
si poeta arguitur, quod personam aliquam induxerit quae quippiam dixerit aut secerit,quod merito reprehendi possit,aut speciem habeat nocendi, quomodo illud doriq; det rati ut vero hic eleganter inquit εις αδεῖ τὸ Ga αλιι a. :sendi purgariq;
393쪽
IN I. LIB. ARIST. DE POETICA. 279
Haec autem,adlocutionem respicientem, portet Asoluere. Ceu lingua
Ousi eras quidem primum fortasse enim non mulos dicit Od ctistodes. γ
Dolonem. uisanesecie quissim erat malus , non corpore incompositum,
sed acie turpem .s βίου enim Cretes vocant quod pulchram secum habet.
Cum plures iam rationes tradidisset dii soluendorum criminum, quae poetis obiiciuntur,ostendit nunc posse quoque non paruas ipsorum reprehensiones consul ri,si quis locutionem attendat.non quia poetae tunc accusentur ut male uocibus aliquibus est,aiit quia ipse nunc hanc curam suscipiat: supra enim ipsos diligeter purgati it contra illos,qui improbe poetas hoc nomine accusarent, sed quia hoc pacto significabuntur non ita sensile de non nullis rebus, ut falso putabatur ab illis, qui
Perperam voces eorum accipiebant: de non eo sensu,quo poetae protulerant. in superioribus autem modis defendendorum poetarum,nuquam aci notionem verbo-xu accellum est, neq; auxilium inde petitum . quare huic generi nunc incubit: priamum q; cum initio atrocis illi us pestilentiae describendi; Homerus commemorallier, morbum eum primum Q. in inuasisse: vocabulumq; illud mulos vulgb significaret,reprehendebatur a multis,quia causa non apparet, cur potissimum muli pximi corripi eo morbo debuerint.Inquit igitur. Fortasse poetam non mulos ea vocet mellexisse,sed custodes vigilesq;: ipsos nanque potuit subi id pestilentia corripere, ut qui extra castra manebant, saluti comuni prospicientes: ad uetitumq; hosti uni explorantes : in illos enim primos incurrere debuit morbus ille qui a deo missus erat: de tanquam impressio quςdam hostilis in castra Irrumpere parabat. adiuuat autem huc sensum, quia statim canes appellantur, quorum opera etiam In hac re uti consuerare sunt enim excubitores accerrimi,& facile quidquid ad vetat,sentiu t:quamuis in Capitolio tuendo ab anse ibus victi suerint. In hos igitur quoque, ut in milites , qu rum curae idem hoc cominissum foret primos pestilentia grastata est. putare autem debemus,notionem illam qua gers custodes vocabantur, non propriam suisse via rotum Graecorum, sed alius gentis. nam testatus est Aristoteles mostrando hoc, linguam esse, peregrinamque vocem,discuti id crimen: de, quod sequitur, manifesto tradit Cretatum esse vocabulum, cum aliud a cosuetudine significat: inquit enim. Solitum etiam esse vexari versum illum e xx libro Iliadis, quo de Dolone Troiam
agens:, est. He απι εἰδοῦς in ἔ2υ κακόη, ποδωκ e. cum enim Myδre, id est species,uulgo acciperetur pro forma totius corporIs,atque omnium membrorum stru-
Astura: dictusque aperte seret Dolon,malam illam vitiosam sit, habu ille, videbatur sibi ipsi repugnare poeta quia statim addidillet, ille illum magnum cursorem:requiitur enim egregia partium corporis compositio, ut aliquis in cursu velox si t. Huic igitur quoque crimini occurri ligniscat, si quis vocem ea capiat non eo sensu, quo -consuetudo capiebat, sed illo quo gens Cretarum: illi enim qMAt quippiam dicem tes iuncto nomine,intelligunt, quod pulchram tantum faciem habet. quare separ
utum etiam μδ:e ea ratione signincabit faciem uultumq;: atque ita Homerus omni culpa uacabit: fieri enim potest, ut aliquis faciem turpem habeat, membra tamen omnia p clare inter se conuenientia:ex qua partium corporis iunctura, ellicitur ut expeditum corpus ad currendum habeat.ope igitur huius animaduersionis: osten. dendoq; illud esse externum eo loro vocabulum, dissoluitur ea criminatio. An aiiaduertendum autem,cum apud Terentium amore ardens adolesces exclamallet.
394쪽
. faciem pulchram,admonuisse Donatum interpretem, quomodo illic id verbium accipi deberet. Respondet vero illud huic nomini - . ait igitur. Faciem, no modo partem coii Poris dicit, sed totam speciem, quae apparet de cernitur . Tertini' .exemplum Vindi andi hoc pacto poetasὶ culini est itidem Homeri: ille nanque iolx. Iliadis,quo loco narrat Patroclum iussit Achillis apparasse coululum lega: is Agamemnonis,facit Achillem sedat I illi sito madasse,ux l/Q:o ministraret : quod Verbum Vulgo valet ἰουρκά ri re . quare videbatur importunum quiddam illum imp=rasse, ut grauibus hominibus, tempore, quo maxime requiretatur Ossicium mcntis, ingereretur meracius 'inum; visusq; emet sortis ille heros amicissimis tuis tuse piissimi ina vitium exprobrasse. Quod si illic capiatur moti pro uelocius:&, ut Aristoteles inquit, α iri, id est festinantius, nihil reprehendi poterit lententiaq; Valde accommodata erit: hanc autem notionem inde ducitam puto,quia M ,cλlidum significat.qui autem calide quid administrant, celeriter ea tractant. Plutarchus in V. ibro r.ub ανικM, ,loco huic disputationi valde accommodato,cop osse subtiliterq;di:leruit de hac re: pluresque modos attulit qtilbus licteres,ingeniosi ulli, hunc nodum diit oluere conati essent:In quibus etiam est ille ipse, quem probaui ab duci re ipso excogitatus, Sed consilio Aristotelis explicato cuncta illa huc non trans s rana, praesertim cum hoc accurate secerit Robortelliis . nam quod huc magnopere facit,usus est etiam In ea quaestione explicanda eruditassiimus scriptos,ve bo,quo noster hic doctor cum ostenderet existimari non posse Achillem pracrifile Patroci ut meracius ministraret,quia ipse uino magnopere delectitretur: pintimis nanque indiciis perspicitur, ipsum hule vitio deditum minime sui illi: In quibus est, quod in
Agamemnonem contumelias Iaciens, in primis temulentum ipsum appella ut qui omnium morborum faedillimum putaret ebrietatem: ἰdeoq; ipsam inimico homia
ni obiiceret. extremam uero hanc Lententiam his uerbis protulit, mi r ν νυα et
Doc autem per translationem dictum ess .ceu quidem Iu mi
nes Armiebam totam nectem oer illud.Siue hic in campum Troianom resceret. Et Tibiarumsistularumi vocem. illud enim παύτωaden omnes, pro multis per translationem dictum ect. Omne nanque quiadam multum ess. Et EDdcia A' αμμορορ per translationem quod enim maxime notum, solum m.
Cum ostendisset, quomodo depellἰ possint criminationes quaedam, ac dignitas
poetarum defendi,vna iam rationum illarum,quae in oratione positae sunt,docendo verbum illud,essius sententia nullo modo illic quadrat, si capiatur ut conluetudo id accipit,esse usurpatum more externi alicuius populi,aliam nunc rationem mo strat. non nullarum itidem criminationum diluendarum, siquis docuerit uerbum. cuius itidem notio eo loco absurda videtur, non proprie usurpatum esse, sed metaphorice: ita enim quoque uitabitur impetus aduersari j, dc omne studium ipsius inreprehendendo inane esse ostendetur . utitur autem in hac quoque re illustranda exemplis Homericis. Primum ured acceptum est e ij. Iliadis, ubi poeta commem rat ceteros Omnes deos plenam noctem dormime. insimulabatur autem ille, quod diis immortalibus somnum tribuisset: atque humanam rem ad naturam diuinam transtulisset: neque enim dii qui laborem defatigationemque non sentiunt, eget mnuiete: dc auxilio semii vires corrotis reficiunt. Docet igitur purgari posse Hom
395쪽
rium, si dicatur usus verbo ob similitud nem metaphorice: neque enim Ver biim habebat, quo proprie at positeq; significaret quietem illam qua tu putare pos i ximus esse deorum cum cessant ab opere: quare recte fecit, ab hominum requie ς ipsum capiens. A ut i tur exemplum manet in hoc verbo ut significaui. aut ii hoc P rum probatur aliquibus, quia hoc pacto quidquid dicetur de diis, translatis ver bis prolatum erit:cuncta enim sumpta sunt ab hominum muneribus & ossiciis, co seinur dicere spectatum esse ab Aristotele verbum iunctum πων Di, quia verisimile nullo modo sit deos integram plenamq; noctem dormire: quod ipse in mortalibus etiam illis,quibus magnae curae commissae serent,acchisauit :ceptism; ipsum uni Ieriam noctem pro parte aliqua ipsius. Non explicat autem hic tam accuratc, in quibus nominibus translatio maneat ut supra secit ubi de vocibiis peregrinis disput irit. unde lurc dissicultas orta est quia res haec plerunq; cognitu facilior est: ac ple-τiq; omnes hoc intelligunt: tria enim continentia loca potuit, quae ita dessenderet Turmec unquam indicauit in quo verbo aliter atque poeta volebat,accepto, ille la 'deretur. Alterum igitur eorum est, quod in x.Iliadis, de Agamemnone loquens, ut noctu multis grauibus euris conflictabatur: nec ut reliqui duces Graecarum copiarum dormire poterat inquit ipsum cernere campos Troianos, ubi multi igne accensi erant pernoctantibus Troianis. in rebus ipsbrum secundis, extra uri 'hAbsurdum autem illic videbatur nisi fallor in quod cum media nox esse . euin dixerrat poeta spectare ubi posita erant castra Troiatiorum: ut non multo etiam post cui dem dixit acerrimo dolore assici respicietem naues G corum in quas illi metu perterriti confugerant: neq; enim in tenebris loca spectari pollunt & luminibus percipi.quare intellexit poeta eum usum mentis oculis :& in hoc manet translatio. Non est autem verisimile Agamemnonem sollicitum de salute suor .ac toto animo in ea cogitatione occupatum,nunc hiuc, nunc illuc cursitasse, ut eo crebro vide re quae iam cum dolore ingenti spectauerat : sed in animo motus ille, aestus a,m 1ιzbat, repetente . quae sibi molesta uiderat, remedium ipsis quaerente.Non est autem simile exemplum supeHori, nee ab Ioue prolatum id est, quamuis Paulo antea . Poeta in collatione similem esse aestum illum anim gemitumq; Ioui fulgenti assise mans, mentionem principis deorum sedisset . quare sublato illo, non video quar tione aliter hic translatio manere possit. Tertium exemplum posuit ex codem loco acceptum ubi poeta exponἰt,quae valde sollicitum haberent animum Agamemn nis : in aliis enim narrat ipsum Graecarum copiarum ducem uehementer perturba' tum admirationisci; plenum fuisse audientem tibiarum hstularumq; cantum, quae Canerent in castris Troianorum. Est autem molestumhoe loco, quod apud poetam aliter legitur hic versus,qtiam citat ipsum Aristoteles : illic enim tertio postremo morbo immutato υ ἀνσ. 4. ιαντ' ,σris; legitur . nam id quod hic eo loco est, in reliqua parte versus apud ipsum positum est ita nanque ille terminatur. uxδόν r αν-: quomodo autem hoc factum sit affrmare non ausim. quin sane multa v
riata sint in eo poeta a priscis usque temporibus,dubitandum non est. Potuit igitur aliquis qui elegantiam industriamq; poetae quam indicat Aristoteles, in eo verbo Vertendo non animaduertisset, o. , illud uitiosumq; esse putans, suo ex ingenio lectionem Immutasse & e suo loco id uerbum in alienum transtulisse:cui tamen opinioni aduersatur,quod apud vetere auctorem eodem modo, ut apud poetam ipsum, versus ille scriptus offenditur: liber enim de Homericis allegoriis, qui nunc Heraclidis Pontici nomine falsb circumfertur, ita ipsum citat. Cum etiam satis certo appareat ex consequentibus verbis, hic aliquid des derari,quis scit an hinc quoque quippiam demptum sit, quod perturbet superius etiam hoc exemplum, & tanquam tenebras Offundat luci ipsius i in tantis igitur dissicultatibus rem in incerto relinquo: studio tamen lectorem adiuuandi, nolui quod in mentem mihi venit, cuicuimodἰ illud sit, reticere. Quod sequitur verb apud auctorein. τὸ me crα αντι τοῦ π Λ quae disserit in eam sententiam, non cohaerent ullo pacto cum superioribus: satisque certo declarant.non nulla in medio defecisse: neque enim in exemplis,quae hic posita sunt, vestigium ullum existit eius verbi, in quo ipse accurate Ostendit translationcm csse: nisi quis putet, quod supra tetigi, primum exemplum huius modii a A a iij maneta
396쪽
manere in extremo illo verborum Homericorum rediis iri . quod tamen, quamuis eciam hoc verum ellet, non satis procedit, aula riinc pars magna noctis pro Wia ' O
cte posita seret: non omnes sive dij siue homines, pro multi. Non ol ortet aut mmirari,quaedam sic desecisse atrocitare superiorum temporum, cum constet bonam magnainq; partem huius operis amissam eiicinam qui diligenter legunt monimenta ueterum scriptorum,multis modis intelligunt qua male illa habita sitir ecquam multis,quamq; grauibus plagis coniecta. Ne magis autem nunc hoc incommodum deplorem,quo maius studioli bonarum artium accipere non potuerunt, vide: ur au ctor exemplo prcterea quodam usu; elle, In quo cum Homerus nam ipsius hoc Gia, ut ceter i utile ius picod usurpasset nomen hoc in i ii quo vulso significantur om nes: nec tamen, si quis vere rem attendillet, uniuersi illi, de quibus loquebatur, rem eam sectilent,sed magna tantum illorum pars, reprehenderetur poeta, de in zn daci argueretur. Vnde nunc modum ostendens At stoteles,quo purgari polii ἔ,docet illic omnes, ualere inulti, genere illo translationis, quo sermae nomen poni urpro nomine generis. emplum igitur defeeit cum autem ut opitior statim id prolatum ei leμ m auctor dixillet,liis verbis; tuae restitere reddit rationem lux imientiae,comprobatq; illam diligenter. nam particula i hoc auctorein moliri deci rat. Verba vero eius expressia sunt: omne enim multum quiddam est id est cu mut-
tum pluribus modis quippiam esse dicatur: sitii; illud tanquam genus quoddzm, quod plures species continet, ψna illarum est omnes.qui enim dubitat, quin omnes multi sinit Adiungit autem Itatim aliud post haec verba exemplum,sumprum S ipsum ab eodem poeta, ibi describit septentrionem ursamq; quod secit ille duobus
locistin utroque enim opere tribus itidem versibus uiuis est, ct cum Iliade ornatum clipei exponit, quem Vulcanns, rogatu; a Thetide Achilli sabricauit: & cum in O dyllea Vlyssem nauigationi intentum amicere coelum finxit: si nebatur enim ilictanc munere gubematoris.ali igitur ambobus in locis ipsam Intelligens. Ouδ H-ἰ a λei 1ραν Vocabulum autem ala vale la: quare accusabatur rDe a, qui solam vesam dixisset non oceidere : unumq; illud sidus expers este laxi rotum oceani,cum aliis etiam quibusdam suferibus hoc contingit .HSuccurrit a cin ipsi acerrimus ipsus amator,assirmans hic etiam translationem esse: intellexideq; H merum ursam,maxime insigne,ciarumq; ex omnibus sidus, quibus hoc contingi no mergi in oceano,id est non occidere.in voce igitur : ., quae psima est eius V tu omnis vis posita est defendendi poetam, ex qua etiam nascebatur criminatio , quia qiuamuis A ipse velit vocabulum illud valere solam tamen cogitans,quae sela iun magis illustria nobiliaq; esse ita opem ferri poste poetae Uirmauit. nec tamen liberare culpa putare debemus poetam quod ornauit hunc uerium splendidit simis trast tionibus: neque enim illae quicquam valent,ad culpam hanc quae obiicitur, sciar dendam: peccatum enim erat in sententia. quare oportet, qui tueri pzctam vclit, ostendere aliam inde sententiam atque aemuli putabant, elici debere.Cum igitur trastato uerbo prolatum hoc dixisset cons ans id,inquit. Quod enim maxime ito bile,iolum cit nam copia reddit res viles: eripitq; ipsi ς omnem dignitatem. Non est autem hoc unum aliquod eorum generum traflationis, quorum supra ipse mem nitidc quae pro pric hoc nomine appellantur, sed potius rors, ut grammatici huiuscemodi non nullas traiectiones verborum vocant quo autem vocabulo separatim hanc ipsam nominent, in communi multorum nomine id quod in illis eximium
ac praestans in appellatur, notum est. Eustathius quoque uidit hunc tanquam se pulum,& quomodo declinari posset, ostendit: inquit enim selam dictam elle non
mergi fluctibus oceant,e numero scilicet siderum eo tu, quae supra nominata forensi& collatam cum illis sed aliam etiam rationem monstrat, qua poeta extra culpam poni pollit. Virgilius uero clim hunc uersum exprestit,hoc omisi veritus ut existimare licet hanc reprehensionem.inquit igitur. Arctos oceani metuentes aequore Iin s. qua etiam de causa numero multitudinis usus est. arctosq; inquit, non arctu, ut te secerat. nam non deerant etiam qui in hoc Homerii insimularent, quod uider tur nescisse duas illas effricii arcton dixisset.Sed de omni hae re disseruit etiam Sta
397쪽
Asseri aliam rationem dissoluendi crimini , quod poetis obiicitur: illa autem est, cum sono vocis immutato, variatur notio alicuius verbἰ, α hoc pacto longo Alius sensus inde elicitur, atq; Ille, qui reprehedebatur. paruo igitur negotio magnum in- Homerus,qui sectilet Iouem mentiri: salsisq; promittis coniicere in grauisti mu malum Agamemnonem,quo nihil videbatur minus conuenirerous opt.max. nam unuhoc esse ex illis,qiue a Platone in ij.de rep.reprehensa sun Garbitror notum elle cum enim inquit multos locos Homeri libenter praedicare soliti simus, hunc nullo pacta laudabimus. Verbis auteni quibus ipse usus est reliqua exponiim: inquit mim. rub rari curuatio .ai sit; : τύ κ μυί-ni. Putabatur igitur stagitium hoc commisiste in h. Iliadis, ubi praecipit somnio,ut ad Agamemnonem iret, atque ipsi suis verbis significaret, ut copias Graecorum armaret ac proelium cum Tioianis comm ttereti&turum enim ut victoriam inde, gloriam vi magnam reportaret. & sane in animo h buit imponere Agamemnoni Iuppiter: studuitq; ut ille pugnaret una ea de causa, ut plagana aliquam illic insignem acciperet,sed omnis quaestio est, an uoluerit hoc ipsi suis verbis significari quod indigni illimina videtur: Duc mandauerit somnio, uti 'sum hoc polliceretur Agamemnoni,ut accipi debere locu astute cogitauit Hippias. Omnis autem ratio in eo manebat, quomodo pronuntiaretur particula , : nam diauerso eius vocis accentu, diuersus etiam sensus ciliciebatur: nunc enim articulus est nominandi casu, qui reseratur ad deos: nunc vero dandi casus est qui valeat
id est ipsi illi Agamemnoni. Quod si ita capitur,ut dixerit, nos ipsi facultatem ei d mus obtinendi magnam gloriam, non conuenit hoc probitati Iouis. Si vero ita accita pitur. Tu ipse nuntia ei, nos ipsi concedere amplam gloriam, non inurit notam I iii : neque enim tinmiscet ipse illic personam suam.in noc igitur manet ratio purg di poetam. Nisi quis potius putet existimasse Hippiam Hse ira pro lege dum elle,mutato ita sono cius uocis,utu prima in secundam mediamque syllabam transferatur : hoc enim raeta cum , iublata inde postrema syllaba, pro G - μα ου positum fuisse intelligeretur, liberaretur omni culpa Homerus : somnio naniaque ipsi piandatum foret allargiri pollicerique suis verbis gloriam ex eo facta Ag memnoni : quod videtur etiam obscure indicare Aristoteles in libro sophisti eo rum Elenchorum, quo loco plenius aliquanto eandem rem p sequitur, his uerbis.
α e M iam λια δε; ..ω. utitur enim hoc ipso indefinito tanquam in ipsum conformato illo, non uno modo a consuetudine variato nomine, quod a poeta suo iure usurpatum fuerat. Haec autem res tanti momenti sulciac tam indignum visum est apud Homerum hoc protuliste Iouem, ut verius hic a receiitioribus inde subi tus iit: neque enim critici,qui hoc secerunt, rationem Hippis cognouere in consti tuenda ea sententia: aut si cognouere, non probauerunComneque scrupulum Inde euellenili im elle censuerunt. Alterum exemplum, quo eadem ratione comprobae
posse di lotui crimen sumptum est e xxiij.libro Iliadis,ubi poeta indicat, quem teriaminum cursiis equorum posuerit Achilles:illud enim signum, cum satis certum, Se quod sillere nullo modo possit, esse dix siet, appellauit lignum aridum supra temram eminens spatio passiis, uel quercus, vel piceae additque statim. ἀμνά κκ' Cum autem particula κ ita scripta olim foret, ut praeter spiritum, Scillum qui lem grauem, accentum etiam circumflexum haberet, accusabatur Homerus qui sibi ipsi repugnaret: ita enim in terpretor :& hanc causam fuisse puto,cur ille reprelienderetur,quod cum supra lignum illud aridum esse dixistet, partem eius
398쪽
nimc Imbribuet assidi iis putrescere dixerit. Volui autem quid sentirem patefacere: quodque hic parum considerate prolatum aliqui arguerent aperire nam Pseudat xander ille interpres Elenchorum in eadem fallacia explieanda δε ipso tim hoc ut estero quoque exemplo illic auctor usus est tantum narrat solitum cxagitari poeta,etanquam rena absurdam dixisset. Qui igitur purgare Homerum voluit, assirmauit eos improbe facere,qui aliter vocem eam proni intiarens,lac nocta ipse pronuntiari voluisset: particulam nanque eam esse negandῖ: respondereq; ita sensum eorum ver boni in seperiori sententiae,cum ualeant, quod lignum nulla vi imbrium putrescit.
fiata sunt, uae prius didicerant immortalia esse: Accrates prius dissim
Ba erant. Docet nune dissolui etiam cclmina non nulla,quae obi cluntur poc tis diuisione, id est aliter distinguendo partes quasdam orationis atque illi distinguunt,qui ipsos insimulant. Exemplum vert, huius rationis ponit locum Empedoclis, ἰn quo ille diligenter tradebat,quomodo hic ornatris rerum aptaq; singularum parcium distinctam lite dominante conflata foret. Citantur a Simplicio plures ipsius versus in priamum naturalis anscultationis,in quibus etiam hic ipse locus est. notum enim nobis esse debet ex ipsius decreus cum in longo certamine furer or facta eli amicitia. Onaria consendi ae permisceri: gignique aceruum quenaam rerum, qui tamen im mortalis sit ae diuinam naturam habeat.postea vc ,conuersis rebus,cuncta illa diastingui ac separari, quae illic coaceruata,simul ne mixta erant. Cum igitur ille hoe caneret,in aliis multis hos versus effudit. At πι-σίονα in I tu μήΘωἀρ οὐκ- -: Z Lex ri A πt; ἔκμα, φανῶ M AM. In quibus prioris versus sententia dis finitatem nullam haberiinquit enim poeta:mutato cursu, institutoque alio genere motus subito mortalia facta est quae prius immortalia eran t:in altero ver , scrupulus.magnus est: nam si in eo quoque ut in superiore,adverbium πω coniugatur cuinferiore verbo, ut sit. πριν κικei π, aduersabitur consilio poetae, veritatique ipsius rei. quare reprehendebatur Empedocles ab iis, qui ita interpungebant orationem.
Quod si ita illa distinsuitur: ad uerbiumq; illud antecedentibus uerbis adnectitur hoc pacto ἰωρά ri ta x is, nihil absurdi salsiq; restabit. Ope Igitur distinctionis tenuiq; hac animaduersione, remedium adhibetur magno malo: repuenasset enim manifestbsalsumq; fuisset si dixisset confusa, uniusq; natum reddita esse, quae prius
separata sueranti res enim contra se habebat. An maduertendum autem,cum ea
dem hae ratione & fallaciae quadam in disputando oriantur: nec non etiam eaedeandis Ibluantur,in libro sophisticorum Elencnorum, ubi etiam eodem nomine utitur: inquit enim.πας δε τώ Haestim, significare Aristotelem non eandem penitus senis Ire ratione quod exemplis,quae ponit, intelligitur. nunc enim, plicare rem umens inquit. Vt si aliquis este dixerit quinque, duo & tria: & impatia dc pariat qui nanque hoe facit, non utitur interpunctione, neque separat ita partem aliquam ab alia, sed diuidit partiturq; vocem aliquam,sive rem, in duas partes. Nisi salior autem contrarium huius est compositio, cuius meminit etiam Quintilianus. Cicero praeterea in erudita illa risistola ad Paetum, duabus his contrariis inter se rationibus ostendit obsceni aliquid dictum este posse amite demonstrari. Suspicari igitur debemus modum etiam hunc ab auctore hic intellectum, qumnuis exemplo illum breuitatis causa non illustrarit. Nam quiti huius etiam modi, quem hic loco hoc Empedoclis declarat: quique aliter interpungendo orationem conficἰtur, illic mentia nerit,dubitari non potest. Exemplo autem duorum versuum: quorum ptior sen rius est, postesior verb hexameter,noc eo loco explanat: inquit enim. α νι ἐμί σ δε hei tir' . Lθιζπ,- το πιντήκοντ' AJζων ἱκατὸν iam O δὐσs ualiter enim inter iami I i i L. pungendo
399쪽
IN I. LIB. ARIST DE POETICA. 28s
eungendo orationem accipi potest, seruum factum, quI prius liber erat: contraque seruitute liberatum,qui prius seruiebat: Eodemq; pacto e quinquaginta homilitiabus centum vivos reliquisse Achillem: quod manifesto falsum est, nec emes vlla ratione potest : & separando prius verbum se ab eo quod consequitur, gen
randi casu nolito quinquaginta eundem e numero centum virorum, qui prius erat,
reliquiiscidimidia parte illorum Cesa:quod consentaneum est. respondet igitur hoc exemplum Empedocleo illi loco, ut apparet. Vsus est Quintilianus sententia huius versus,in Lacnum sermonem versi,libro vij. quo loco de ambiguitate iii buliter dis serit: ta enim quoque manifesto oratio ambigua incertaq; fit: neque enim intelligitur liquido qui sensius fuerit eius qui ita scripsit, potius quam locutus est, sublatis Interplinctionibus. nam in dicendo s quis diligenter attenderit, non potest sicile induci: solent enim qui loquuntur distinguere interuallo aliquo temporis sententias .Plures verb locos In veteribus serIptoribus reperir qui aliter distingui pollini, notum est. Huiuscemodi autem etiam est illud Terentij. Atidiui Archilis iam dudum Lesbiam adduci iubes.quaerebatur enIm illud Iam dudum superiori ne,an i seriori parti haereat:& si non accidit illic, qtiod in exemplo Empedoclis, ut altera
sententia magnopere renrehendatur. Donatus hoc explicans,inquit. Utrum Iam dudum audiui, an Iam dudum iubes, Incerta distinctio est.
Tradit nunc vindicari eum acclinInibus poetas, aluilio sententis Incertae atque ancipitis: hoc autem fit cum ostendimus loge etiam alium sensum inde elici,quam qui insimulat ipsum,sicin nec enim illo tantum modo,quem putat, posse ipsum a ripi . Non manere v o in singulis verbis, sed in pluribus, arbitror notum esse: cum enim uaria,mul tiplexq; notio est alicuius vocis uocatur Illa Nec repugna quod auctor, postquam exemplo Homeri rem patefecit, In quo verisbum ellet Mis,, rmauit illud esse ambiguum: ambiguum enim ipsum appellauit, quia indς praecipue nascitur sententiae illius obscuritas: nec tamen illud soalum gignit hanc dissicultatem,sed una cum eis,quibus sum coniunctum est. dumptum autem illud est e x.Iliadis,quo loco Vlysscs Diomedem hortatur,postquam ab eo socius ascitus fuerat nocturnae illius, pericvloi*q; expeditionis, ut properent: ostendere enim volens festinandum es IA utitur signis quibusdam, quae man Ii esto declarant tempus,illi negotio gerendo aptum,clabi: in quibus etiam hoc posuit quod
ini. Videbatur autem absurdum, si caperetur,dixisse poetam noctem abiisse plus duabus partibus. quia statim sequitur, tertiam partem adhuc restare, atque In te, cram relictam esse: ne sie enim ςrat aliquam partem ipsius consumptam esse, si illud verum fuerat. lesendebat igitur ρος tam hoc pacto,ut coniicere licet: neq; enim
auctor accurate rem exponit sed tantum tradit in hoc Verbo mini, causam manere
ancipitis orationis:siue enim dicebanx duarii partium maiorem partem elapsam ecse.ut restaret pars quaedam illarum:& tota pars tertia, siue noctis plura abiiste id est tempus nostis , quod constat duabus ipsius partibus: minus vero, id est unam pisnam integramq; partem relictam esse indicat enim Eustathius quoquς duobus in dis legi solitum eum locum esse. nam & π1ἰων, ut testatur:& sine ultima littera, πλει seriptum in quibusdam libris offendebatur. Apud Hesychium etiam haee verba issun tur: q uae manifesto sunt declaratio huius loci.4-ιω ν i. AE δA μοιρῶν π1iu Fore.
400쪽
vinum inquiunt est. Unde illud a poeta dictam ess . Ocrea recti fab se facti stanni GP a 8arios fabros, qui sierrum exercent..tans ratas est 6
nymedes foui ou osi ore desi vinum ministrare cum tamen Arnon bibant vinum. Esse autem hocpotesther translationem.
Adiungit non nulla praeterea crimina poetarum tentas, s quis doceat quod reprehenditur,ex consuetudine sermonis prolatum suis scis petiali eq; illie poeta usum
Potius multitudinis, quam rei veritatem cum sc pleriq; omnes loqvantur. Expla nare autem quod didit volens inquit. Ceu dilutum,temperat unam, aqua vinum, multitudo tamen vocat vinum: x. . o. uia, enim dicens manifesto intelligit vinum, cui aqua mixta suerit: ita enim passim hoe quoque nomen capiebant, quod ipsius etiam crebris testimoniis confirmatur. in iij.enim segmento problematum, quo i co de zbrietate multa quaerit, hoc nomine saepe ipse in appellato Quare exemplo huius locutionis,cum ipsi etiam peruulgatum usum sequuntur atque aliqiud, ' Dd ero penitus non respondeat,verbum usurpant, excusandi sunt . nam illud, quod is poeta itidem dictum est ...uie ridi c. του ιασσι mire,eodem hoc consito prolatu litis se assirmat : Hebat enim Homerus materiam illam,quam fgnificat ἰd verbii, oe Iconficiendae idoneam non esse: sed consuetudinem secutus, quae multa huiuscemodi committit, pro nomine verae materiae hoc posuit. Verba aute, quae citat apud Homerum, leguntur in xxj.Iliadis, ubi poeta narrat Agenorem pereulsisse iaculo tibia Achillis ita ut arma quae partem eam corporis tegebant,ingentem sonorem cd id
Ferbum,quod Se ipsum, ut superius illud M, vulgo usurpabatur, longe alio 1nteulectu,quam illo,quod proprie valebat. illud verb est : ita napque vocaban- Iur fabri serrarii: consiletiuioque ita nomen hoc capiebat: cum tamen si quis vim, quae subiecta est huic uomini materiamq; spectet,ita appellari debeant, qui aes tractant. Eadem hae ratione prolatum elle illud Homeri assirmat cum dixit Gan me
dem Ioui vinum ingerere: hoc enim valet : qu alii uls Graecum h iunctus I : iunctum autem e duobus nominibus,quorum alterum significat vinum : ali xum vero elicere ac sendere: ut enim in nomine fabrorum illorum materia immutata est a multitudine ta in hoc, Quod valet ministrar a poeta ipso. nam veritati cetia hoc non respondere, loculi addendo,cum dij vinum non bibant: alia enim potione illi utuntur. ipsorum propria.id est nectare voeam. Locus in quo haec verba i guntur,est ubi AEneaς magnifice narrat Achilli originem suae stirpis,antequam pugna inter ipsos incipereti cum enim Troem tres liferos susceptile ostendit let. quiluit unus e maioribus ipsius,& In illis Ganymedem,de Ganymede ipsi, loquens ait.
autem arbitror hune ordinem sente tiarum Improbari: ita enim ut in excusis libris, in calamo quoq; exaratis omnibus legitur: nec video cur merito debeat recepta loctio displicere: in qua,ut docui, omnia certa & plana sunt. nam quamuis Aristot
les narrauerit, coniuetudincm loquendi capere M νω, pro I pCrato aqua vino,
quod vocabulum merum purumq; vinum signiscat cum contra illud alio humore mixtum valeat,non sequitur,ut in quo de uino rursus infra agitur, statim collocari post hoc debeat: neque enim maintia spectatur,sed ratio eaderru eadem autem proqius ratio poetae sui appellantis κασσί O, quod suo proprioq; nomine voca ri debuit.quae multiindinis est,coinmunisq; usus loquendi, vocantis temperarum aqua vinum, simpliciter vinum: eadem*, vis est sententiae inferiori . nanun consue
ydo vocat λα- r fibros ferrarios, quod veibum ab ave deductum est. exsul au