Apologia chrysopoeiae et argyropoeiae, aduersus Thomam Erastum, doctorem & professorem medicinae in qua disputatur & docetur, an, quid, & quomodo sit chrysopoeia & argyropoeia. Authore Gastone Dulcone siue Claueo, subpraeside Niuernensi. Cum nouo & r

131쪽

tempore prodibit, multiplicatis viri bus prioribus, & quo pluries opus ret- iterabitur, tanto celerius absoluetur,& essicacioribus viribus opus augebi tur. Nam ceu tritici grana iterum atq; iterum sata numerum quantitatem in infinitum augent: sic semen aurificum iterum a ue iterum solutum &concoctum vires proprias in infini- itum augebit. Et ut in seminibus plan-

tarum & animalium proprium hoc lmunus est, sobolem suam per gener i

tionem propagare, sic semini aurificci hoc proprium est, ut primum saepius solutum a suo argento vivo & conco l Etum, viribus increscat,quibus per mistionem cum argento vivo vulgari vel . metallorum, speciem suam auream lpropaget. Huiusce incrementi memi

nit Augurellius sub finem suae Chrysopoeiae his Versibus.

Extremo hic igitur prudens ne cede labori, Nam breuis atque artis minima est, stadiuia

132쪽

Duo vel inprimis fulvo contunde metallo Confecti paulum medicaminis, idque beati Pulveris actuistin prae se vim ferre videbis. D: grauidumpuro si micum rursus ab auron audfacis, o multa extrusim collegeris arte. cui modus ex illis,quae pridem exegmin.extae pressis alis, mari non omnia pares, Hinc tu purpurei partem mox pui I ris aquam Immisie, atque illis lentum succende calorem, Et geminos illos etiam ut excoque menses, Quo seriem statio cunctam prodire colorum

Pervideas, qualem ternos miratus in annos

Videris,atque breui siumra, qua maxima longo Tempore iam tota quae isti sedulus arte. Idque item atque iterufacias, quoties, peracta I ueri toties vires illius ct ipsium Puluereum exauctes cumulum,nami opus irae Crescit,9 hinc aliamsumit ratinetque priorem

mutem crescentem etia, nec credere vanu est,

Illam adis interdum pristis autoribus auctam, Ustus ut tenui proiectaparte per undas AEquoris argentum tum vivu)n si foret aquor, Omne Ies immesum verti niarephset in aurum,

Neptunusique 'per diuos dit intus omnes Tum fieri, rato lusium Nere des auro Ire super,puro ccantes sole capillos

Carulea,quo non alius cohor aptius auro Haeret, aethereo cui planὲ conuenit aurum.

Postremum hoc hyperbolice ab Augurellio dictum est, ut intelligatuz

133쪽

IIS APOLOGIA fortum S propagationem huiusceminis &auri in proxima materia, scilicet argento vivo in infinitum abire. Non secus ut in propagatione alio . Tum corporum naturalium evehi resolet. Sane huiusce seminis concoquedi E perficiendi ratio adeo est aemula naturae, ut nulla opus sit arte, ubi primum aurum suo humore suerit mi- istum, nisi quod caloreproprio & con uenienti fouendum erit semen. Issi circo in ad ministratione aut propaga, tione seminis huiusce nihil utilius quam assidue in Contemplatione o- .perum naturς incumbere.Ιnficiari nota Iim recentiores huiusce artis autores compendiosam magis viam edocere, ' quae ii praestari possit, nec tam facilis 2 est, nec cum tanto foenore habet exitum. Insistamus vestigiis patrum, qui Veterum uam nos aberrare possse verissime lafacilior professi sunt,si naturam ducem sequa- α securior mur. Neque tamen ex iis, quae dicta

eetiorum. iunt, tam IaCIlem exaltimare arzemo-: Andisfie, portet, ut quiuis eam statim assequa-Cur. Nam aurum praeparandum est,ut solutioni

134쪽

ARG YR. ET CHRY so P. II sel lolii minime sit contumax, & id quidem satis arduum. Neque vero existimandum est argentum vivum , quodi seluendi auri obtinet facult tem , esse illud vulgare, quod palam, a Pharmacopolis aut mercatoribus venit. Cum enim a corpore, quod similitudine totius substantiae aurum refer l,&temperamento sit calidore humido, solutionem eiusdem auri prς- stari oporteat. illam quidem similit dinem argentum vivum obtinere negari nopotest , temperamento autem esse frigidissimo certum est & maxi- uum me indefinito. Sed aliunde nobis amgentum vivum arte angeniola proli non ebais ciendum dc educendum est: a Corpore muneest paucissimis noto, quod natura concΟ-

xit, quod etiam similitudine totius ' cisubstantiae aurum magis referatiquata Margentum. viuum vulgare, quodque nu lla artessied eximoquoque contactu& attritu cum auro.nore miniis Coeat&misceatur,. quam: aqua aquae : Iam

Contemplare altids,quod nam sit illud

corpus. Praeterea fornacem, quae com

135쪽

Fornax tinuum & aequalem calorem subminia. philos Astrare possit, pauci norunt. Sed pauci- lψώς tripodem arcanorum, re paucis. lsmi pabulum caloris, cui aequabilia 'lAreanotu ratem praestare possit. Totum fere ara tripos. canum in gradu caloris consistit. Nam it veluti vim pulli effectricem &ouom

sonsistiti oportet, alioqui induresceret ouum, lnec pullum usquam in posterum ede, i, ret: sic vis seminis futuri, id est,auri missti cum suo argento vivo Exinanienda alioqui non lueretur aut. lrum, nec germinabit, nec fiet materi auro proxima, sed in aurum calore n1 mio agente concresceret: rursus si de . fecerit calor, laborem artificis frustra Puluis in bitur. Tandem vero puluis hic aurisi hcus in Dei potestate situs est,quem,Cui est. vult, largitur &subtrahit,&fiustra ab .lijs quaeritur , cui denegatus est. Hinc Palino. Palingenius in suo Zodiaco ait, cum imi η, puluerem hunc aurificum viris piis

qvierentibus respondisset Apollo sub i

136쪽

A R C Y R. ET CHRYso P. Tunc mentis diuina homines oracula caeca Voluentes animo ancipiti,vix tempore lango perti multa ct non paruis sumptibus, illam, Inuenere artem, qua non ars dignior vlla est,t vendi lapidem aethereum,que1nscire prophanis

Haud quaqua licet, vi straplebs improba quaeriti. 2Quem qui habet, illa potest ubi vult habitara

i decenter, Necfortuna iram metuit,nec brach furum. Sed tanto paucos dignantur munere diui

Videbor forsan plura dixisse quari quae ad quaestionem proposita: An sit

ars: nὰcessaria fuissent. Verum adeo confiexae sunt qu*stiones, ut, an esset ars, confirmari non potuerit, quin simul demonstretur, quomodo esset: Tum vero quod his, quae dicta sunt, velut armis ex penu naturae depromiis, argumentorum Erasti aciem oppugnare propero. Nunc igitur, Eraste,ad te me Co uerto, nunc mihi tecum comminus c0ngrediendum est , dc rationibus pologiis pli cis opinio tua in re, cuius ignari PMy rus es, funditus euertetida est. Sed Confut .

quoniam in on ibus ordo necessatius est, imo instructa utrinde Rc , qui Erasita

137쪽

dimicaturi sunt, plerunque ex ordine opportune constituto Victorian1 reia ferre solent: sic queinprosternendis argumentis tuis ordinem seruaturustat.' In primis conuicii&,ini T. riis de maledictis, quibus Argyropoeiae mentis Chrysopoeiae studiosos insectaris passim, cum nihil aliud praestare potassis, nullum a me respontium acceptu- xu es.. Nihil enim haec ad veritatis cognitionem pertinent, haec modestum&grauem virum minime decet, querit opinioni suae contradicentes, demon- strationum vi & robore. Conuincere 'Oportet, non vetularum petulantium more acclamare ,& furentium hominum ritu excandescere. Sane in multis, quae tu proponis, in tuam me iturusententiamaudies,quod fundamentis demonstrationum naturalium inniti tantur. Sed ut omnia magis aperta

fiant,opportunum esseputaui,si quem ante in Confirmatione Apolagiae continuata orationis serie stylum seruaui, in refellendis, quae aduersas eandem afferuntur ab Erasto argumentis,pota ha

138쪽

ARGYR. ET CHRYs o P. I 22 hac mutauero. Nihil enim ad disce nenda, quae proponuntur aut enun- Ciantur,vera an falsa sint, commodius ,& expeditius esse puto, quam omnia ad Syllogismi sexmam reducere. In Reductici his enim, quae orationis,copia dicun-aur, plerunque imprudentes decipi syi:,gilis contingit, Vt pro certis incerta, pro λιω- veris falsa S vana amplectantur. At in

his, quae ad formam syllogismi reducuntur', omnia nuda & aperta sunt, nullus fucus, nullus ornatus intermi- stus est, quibus veritatis lux, tanquam

densissimis tenebris immersa & mens auditoris aut legentis perstringitur, ut intelligere non possit, sed caecutire cogatur. Quocirca ab omnibus, quae confuse, & identidem plerunque, Eraste, aduersus Chrysopoeiam attulisti, detrahetur verborum &orationis copia dc ornatus , ad nudam syllogismi figuram reducentur. Sic ad Dialecticorum normas exacta. veluti aurum, Cementi, stibij sulphuris aut aquae acris separatoriae examinibus expositum,explorabitur , quantum veru

139쪽

AP o L o ct Α, ltatis aut ponderis in iIs contineatur, quid de ius , quq a me in contrarium l. aduersus ea afferuntur, statuendum sit, lDe natura certis cognoscetur. Sed antequam adla

bus tetra poetam accedis, de natura metali ,-ὶ a Visceribus terrae sua spontu. & natura concreuere, disputas, & A ri stotelem de materia eorundem disierentem tueris aduersus Georgium Mgricolam & caeteros. Quae antem Arustotelis & caeterorum essent opini

neS, supra attigi. Ex his quς verior sit, certi aliquid pronunciare non ausim: Sed sit ita, ut vis: dc concedatur opinioni Arisbotelis potius fauendum. Nihil tamen ad quaestionem propositam pertinet, an sit Argyropoeia aut

Chrysopoeia ars vera, quae materiam,cX qua proxime in mineris metalla oriuntur,non inquirit: sed illi aliam ma- iteriam argento dc auro proximam naturae liberalitas obtulit, cuius mistionem impersectam perficere possit cat sa efficiens, ut ex superioribus, quae dicta sunt, manifestum est. Prosequeris

140쪽

AR C TR. E T CHR Y s o Ia natura metallorum disserens, ipsa

esse specie differentia, & ductilia es.se, neque argen tu viuum metallum es

se profiteris. Ego quoque in hoc tecuconsentio: Sed quam praecipuam metallo differentiam assignas, quod sit Iductile , hanc ego communem omnibus metallis assero, ut ab argento vivo& alijs corporibus discernatur. Sed quod esse duo ite sit differentia speci- - rica,nego. Specificae enim rerum diffe- entiae nobis ignotae sunt,& loco diis rentiarum proprijs utimur. Neque

quod sint ductilia metalla a seipsis dis ferunt, sed quod perfecte magis aut minus mista sint, & quod alia igni exu

rantur, aut in partes essentiales distra hantus, alia minime, ut argentum & aurum. Coarguis deinde chemicos qui unicam latum metalloruspeciem

solis accidentibus differente posuere. Tibi etiam in hoc, no illis adhaereo. V numquodque enim metallu speciem&formam propriam obtinet, per qua ab alia differt, & ab eadem nomen habet. Iam ad argumenta tua prure,