장음표시 사용
21쪽
APOLOGIA suorum & proprios errores aliquando emendent & sapere incipiant. Hi vero, qui nondum aliquid in his degustarint, si forte incumbere studium sitiviam rectam ingressi nusquam pomea aberrare possint. Omnes autem qui haec perlegerint & intellexerint,
ab impostorum & sophistarum dolis& fraudibus tuti sint. Quid quae utialius aut humanum magis , quam aliquo pergentibus viam . quam ignorant, rectam demonstrare,& in eande, si forte aberrauerint, reuocare Nec quisquam, nisi iniuria, possit institutum hoc meum damnare, quasi ab ea arte, quam profiteor, alienum. Inci-
dunt enim Ope in forensibus iudieijs
quaestiones , quae a Iureconsultorum responsis alienae videntur, ut de arte medica, de quam plurimis alijs artibus, quas tamen eos ignorasse pudeat, qui causas agunt, atque hac ration: peritos artis prius consulere, quam Exesum. clientes defendere cogantur. Memiani paucis abhinc annis in foro nostro Niuernensi, dum causas adhuc age-
22쪽
AR C YR. ET CHR Y s o srem, quaestionem hanc tractatam esse. Ciuis quidam huiusce urbis, a quo dam, quem tunc Impostorem ignor
bat, torquem, quem aureu m asseuerabat, emturus, eundoni fabro aurario
lapidis lydij examini probandum ma
dauerat: Ea probavione colam Em, ptore statim peracta, renunciauit f her aerarius, torquem esse aureum, re ex auro puro constare. Hac fretus fiducia ciuis torquem, tanquam ex auro puro constaret,. emit: paulo post tempore una ex eodem torque fib la scissa, intus esse argenista tantum,
exterius vero α in superficie urea es.se, deprehensa est. Emtor statim fraude cognita de damnis dc interesseati uersus fabrum aurarium contendit, quod illius asseveratione falsus emerit, quasi ignoratione propriae artis de Culpa teneretur. Contra Faber aura rius se rogatum .solum lapidis lydij probationem, quam Vere retulisset, non autem scalpta tentasse, eiusque rei nomine nullam accepi me mercedem. Consultus aprudentissimo atque
23쪽
ε t A P o L OrC I A amplissimo viro, cuius nunc sum oblega, quid iudicandum putarem, τοῦ spondia si torquis tantum deaurariis esset, aduersiis fabrum aurarium semientiam dici oportere, quod la deau
ratio lapidis lidij probatione iteratas p pius deprehendi potuisset: Sin vero aurum superficiei torquis adglutina tu corpus per se substitis et, exceptio ne tutum labrum aurarium, eumquctabsoluendum quod minime lapidely dio, sed scalpro tantum iudicari pota isset. Statim hac interlocutione lata, aqua acri probatione unius ex fibris fa
cta, siabstitit corpus aureum in imo V sis vitrei, argentum vero estulam Msolutum in aqua acri ConspeXimus. α .
Quod si sol deauratio fuisset, inpul Querem impalpabilem & tenuissimum, ςiusdem vasis vitrei fundo subsidisset. . Hoc bi ab Emtore cinnitu, alite dis cessit, praeiudicialem enim senecti m. . praeuiderat. Verum ita iudicari no Πωρxuisset, nisi consilitis hae de re fibris
aurarijsi atque emendicatis eoru C
24쪽
' ARC YR. AT CHR Ys op 'Quod autem Erasto cui probris δύ Erat conuitiis multis hanc Phisbsophiae partem, cuius ignarus fuit, lacessivit, P a P vrespondere sub finem Apologiae co- probrisI6nabor, iudicio saniorum hominum relinquam, responsio nostra futura sit necne potior probris & Conuitiis. Ε- rdem Vi quidem Erastus;vir fuit summae autoritatis,sed fuit homo, multasque artes& faciles quidem ignorauit, quas imbecillioris ingevii homines non igno- 'rarunt. Multas quidem uniuersales . propositiones in medium pdduxit, adeas, qui arti huic fiant propriae & p
culiares, ignorauit. Quod ad caeteros
attinet, institutum hoc meum ut volent, aestiment. Iis tantum scribo, qui non indictg causa , sed omnibus hinc inde examinatis & perpensis recte i . dicant, & arcana Dei suspiciunt & venerantur. Nec vero mihi quis imp tet, vel vitio vel crimini, si quae hactenus celata sunt, in lucem proferam.
Imo coarguendi veteres, nec non & vetetia
Caeteri, qui rem per se satis obscuram sitis inuolucris obscuriorem reddide, A . ,
25쪽
3 Apolon IA- runt. Quod si agendi methodues e .lare illis licuit; saltem rationes &cau sas, ex quibus, a quibus, per quas propter quas ars consistere poni, a-m peruisse debuissent: Quod a nullo eo
Matrem rum praestitum video. Nec tamen ve- non faςiit rendum fuerat, ad hanc artem perii mri posse i quantumuis persipicue de vere scriptis mandetur, nisi a puritissiatimo, α in principus artis maxime exis perta manibus tractetur. Speculatia tamen sola periuςunda est, & grauio ribus studijs praegrauatos animos rς-ficit. Iam igitur quotquot estis arca bmu xx ' norum perscrutatores acerrimi & V ritatis amantissimi huc adeste, vobis enim admiratione digna, &nusquam ab aliquo scriptis mandata perspicuu & vere patefaciam: definitionibus, diuisionibus&demostrationibus physicis, quantum fieri poterit, illustra εet 3 sto. Vno etiam mramento Comprehendetis quicquid iam senex & sex ginta annos paxus multis meditatio. 'nibus & exporimentis triginta qui Me sere ab hinc anni cum per Ocium licuit.
26쪽
ARGYR. ET CHRYso . si licuit,comprehendere potui, Vt,an te haec ars subsistereti inuestigarem. A. . . . .gendi tame methouumuleo , nec niu agendi hic quantum quaestionis probandae, an sit notracta. ars, necessitas incubet, generalizer attingam Erastus Germanus natione in scho- Propos
la Heidelbergensi Professor librum didit, cui titulum fecit, Demedicina noua Paracelsi, Pars prima. Is liber excussis Basileae per Petrum Pernam anno Domini is et . Librum hunc cum successivis horis perlegissem, vidi sub finem tractatam quaestionem
hanc ab Erasto: Virum ex argento Vivo aut ignobilioribus metallis trans. mutatis verum, legitimum, naturata& sincerum aurum argentumve arte confici possit: multis tandem & validissimis argumentis, S eX eorum a toritate, qui iudicio & eruditione praestant, constanter negat id fieri posse. Ego vero constanter affirmo ex argenisto, plumbo, stanno, a re, ferro, ne non ex argento vivo, aurum, & ex his quinque posterioribus argentum va-
27쪽
rum, legitimum, naturale &san ceruiua causa naturalibus arte ministrante,
confici posse : Hae sunt sententiae ex diametro pugnantes. Posterioris sententiae defensonem suscipio: atque id ipsum est , quod hac Ap6logia praestare conabor. Equidem siquis unquam validissimis argumentis artem hanc 'Oppugnauit,unus omnium est Erastus summus Philosophus&consummatqeruditionis. Sed tanto magis insignis erit victoria, si in hac philoiophiae pax te vicero, quod effCere me poste con fido. Etsi autem ad probationem propositae qu*stionis, scilicet Argy ropoeiam Sc Chry poetam artem esse Veram, sola sussiceret exl xrientia, quae vicem demonstrationis habet, tamen ut res clarior sit 8c manifesta magis, aiatius defodiendum esse existimavi. Argyropoeia&ChrysbpoeiaestarS,
quae materiam auro & argento proximam eamque naturalem, a causis naturalibus ossicientibus in formam argenteam aut auream promouere docet. Et ut definitio explicetur, dixi esse, artem,
28쪽
Α R G Y R. E T C H R Y s o P. II artem, quae mouet naturales causas: ut discerneretur a natura, quae etias O
la sua sponte n ullius alterius ope acci in argentum S .aurum, ex suis princi .phs & causis gignit. Dixi etiam male
viam a causis naturalibus moueri ,. Vt quatenus Inateria dccausae efficientes ectantur, argenti de auri conficiendi racio tota a natura pendeat: quatenus autem naturae suam propriam materi
am subu cit, ut ipsa agat, sit haec administratio arti propria. Sic plurimae
artes definiuntur, ut Agricultura, Me, dicina, quarum effectu s sunt natura les , sed quia praeceptiones Certas & arti proprias & peculiares tradunt, etificere dicuntur. Sic qui ova gallinae an ;u. subministrat, ut ijs incubet, dum ex-Cludantur, aut calorem gallinae imitando ea fouet, ut etiam pulli gen rentur, pullos efficere dicitur, tametsi hic ortus a vinaturali ouis insita depe-
sopoeiae artifices, argentum & aurum i
efficere dicuntur, dum veluti ministri Proximam materiam subhcimi, de u
29쪽
Materia proxima Partitio Argyr poetae&Chrysopoeiae. I. Pars. Cognitio turaest et O A P o I. o o I A praeceptiones tradunt, quibus eadem a causis Oaturali efficiente fiunt. Sio& Aristoteles Artem nimirum id ecse statuit, a quo demum omnis motus proficiscitur. Adieci in definitione, materiam proximam argento & auro subhci oportere, quod non ex omni materia promiscue omne si-at, sed quod cx ea tantum, quae se mam certam nullo intermedio, a causa efficiente apprehensura sit, id auistem in progressu manifestum', magis erit. Tandem & postremo loco additum est, materiam hanc proximam in argenteam, aut auream fommam promouendam esse, ut intelli gatur, idem argentum, idem aurum Arte ministra, a natura fieri: quale a sola natura. Ex hac definitione partienda mihi videtur in tres partes haec Argyropoeiae & Chrysopoeiae ars. Harum prior erit cognitio naturae metallorum, uti eadem natura ipsa in lucem edidit sua sponte ex se seta. Cum etenim idem argentum & a rum atque natura producit, ars illimini ἀ
30쪽
. ARGYR. ET CHRYS OP. 13 ministrans producere contendat, hoc metallo praestare neutiquam posset ignorata. metallorum natura, praesertim argenti & auri, ut eadem omnino efficiat. Secunda pars erit cognitio materiae ii proximae argento & auro de cauta eL Cognitio ficientis & mouentis eam ad formam argenti & auri arte scilicet ministran- ,πte naturae. Etsi enim diuersa sit mate- Meienti -ria proxima, ex qua argentum & au- rum a sola natura fit, ab ea,ex qua arte iministra eadem ortum subeunt, ta- . 'men utriusque & naturae & artis sco. pus ad unum eundemque finem Con- tendit, scilicet ad formam argenteam aut auream capessendam. Posteriot M pars erit methodus, aut modus
di, & hic solius est artis, nec naturam lmiscuὰ omninoqmulatur, nisi quatenus ad eundem finem re scopum, ad , quem natura, deducit. Tres igitur has ordo di- partes Argyropcei & Chrysepcei or ςduxum
dine tractabimus, ex quibus sententia nostram tuebimur, hinc experimen- '