장음표시 사용
41쪽
otinae Hetallo Tum plus cx perpessione materiae quam ab actione digno sic tura
magis quam ab actione formae eorum di)uclicatui. Formae enim proprium
est agere, materiae pati. inod si quid
agunt, vi qualitatum, ex quibus concreuere agunt tantum, veluti calefaciendo. frigefaciendo, humectando αexsiccando. Caetera Corporum generas p. Vegetabilia, animalia bruta &homines,mista quidem sunt corpora, sed quod praeter & super mistionem aliis quid aliud praestantius habent, mista proprie non appellantur,sed ex his f Cultatibus,per quas agunt, nomen habent, & formam propriam. Metalla autem quod nihil praeter mistionem possideant, simpliciter & absolute mista tantum appellantur, quod primae illae qualitates nihil aliud in elemeniatis effecerint, quam mistionem. Fo mas quidem omnium mistorum inanimorum sequuntur sua accidentiatam Communia quam propriari: Et quod magis ea materiae quam formae Conueniant ex ijsdem mistorum for-niae quales sint quadantenus intelliguntur. Accidentia igitur omnibus metM-
42쪽
ARG YR. ET CHR Y's o P. metallis communia sunt, ductile & f. tia metalsile. Ide6que metallum a Gebero de-
te, fusibile, sub malleo ex omni di Metalli mensione extensibile. Corpus enim minerale genus est, fusile &ductile ex 'omni dimensione, differentia est sp Cilica, quae metalla a caeteris corpori- bus mineralibus discernit. Argento enimi& auro sua insunt Accidentia propria, quibus a caeteris metallis di-icernuntur, scilicet,quod perfecte sint
mista, & igne non exurantur, praesem tim aurum. Aurum igitur a Gebero recto sic definitur.'Aurum est corpus Aurifleta metallicum Citrinum, omnium me-n xi taliorum grauissimum, mundu, fulgidum , aequaliter in ventre terrae digestum, aqua minerali diutissime lau tum examinationem cineritu & cementi tolerans. Haec Cementi perpessi o est differentia specifica, quod in
hoc examine Caetera omnia metalla exurantur, & in cinerem vertantur,ipsum autem aurum solum incolum. in eodem persistat.
43쪽
Argentum quoque ab eodem beto lic definitur. Argentum corpus metallicum album albedine. pura, mundum, durum, sonans, pei durans in cineritio. Postremum est accidensuilli proprium, qui P PQquod stannum, plumbum, aes ec fer rum in examine cineri iij pereant MCorrumpantur, argentum autem in codem persistat. Habent lc caetera metalla sita accidentia propria per quae ab argento & auto & a se inui cem differunt, de quibus tractare parum ad propositae quaestionis dissolutiones attinet, Cum de his eorumque definitionibus satis ab eodem Gebero, Alberto Magno, Georgio Agricola,caeterisque tractatum sit. Sola no this inquirenda est natura S forma ar genti & auri, quae ex superioribus ac cidentibus proprijs eorumque des - nitione dignoscitur, ut ad eadema cidentia, materiam illis proxiisiam a causa essiciente arte deducamus. Etsi enim argenti & auri formae non ita nobis perspicue innotescant,
44쪽
Vt caeterorum Corporum VegetabilI- -
um N animalium formae quae ab actionibus & effectibus deprehendun tatamen quodcunque Corpus metalis Corpus, licum examina argento re auropria perpeti & in hiidem persistete co examina seexerinus, argentum S aurum es se recte dixerimus. Rerum enim cognitio prima est a sensibus. Et ut vegetabilia animalia ab actione: ita ar gentum aurum a perpessione materiae diiudicamus. Horum acciden tium propriorum argento S auro cau- far stathar. Q denim fusilia sint me- Caucia talia omnia, humor est in causa. Sic ut etiam sunt ductilia propter humO- auro&at ris, ex quo constant, lentorem. enim lenta sunt longissime continui talem seruant: lentor enim huiusce humidi cum siccis partibus firmam .habet temperationem. Vtrumque igitur & lentor &siccitas cum certo tem peramento, essicit, ne malleis percus.
sa comminuantur, sed ductilia sint. Et . quo magis aut minus metallis inest, magis aut minus alia alijs ducuntur.
45쪽
zur vm Vnde aurum quod lentoris plurimunis et ductile. haPeata iiccitate temperati , Omni um metallorum est maxime ductilet' huic succedit argentum, inde aes, se . rum, inde plumbum & stannum. Ob- easdem fere causas proprias insigne humiditates retinent: lentor enim, neo retinet humidum eXhalet, impedit. Sed huia in igne midum aqueum, ne metalla CXuran riar, prohibet. Aquea enim cum igni qualitates ex diametro contrarias habeant, ab igne non vincuntur: Hic calidus, siccus & tenuis est, aqua fit 'gida, humida&densa. Quo plus iretur naturae aqueae participant metalla , mimis in illa ignis habet imperium. Hinc aurum nullius ignis ardore exuritur, minus post hoc argentum ob easdem causas. Caetera metalla hi iamiditate habent aeream, sulphuream&inflammabile, quae causa est ut igne tandem distabescant. De his acciden
tibus proprijs plura paulo post dicen
46쪽
Α R e x R. E T C H R Y s o P. 29 de principium motus. Mouet enim metalla materiam, ut metalla ortum habeant. Cum aurem omnis materia sit aut ' 3 remota, aut media, aut proxima: cer tum est, Causam essicientem agentem in remotam mediam, ut fiat metal lum, uniuersalem & aequivocam esse, non particu 'rem aut insitam. Nul Deus&lum enim metalla ortus sui parentem
agnoicunt, quam Deum dc Coelum, causareia
quod non a semine aliquo prodierint, Vt animata corpora, in quorum seminibus vis delitescit a parentibus infusa, quae semper similia gignit his , a quibus semina dimanarint. Non sic in materia remota S media metallorum. de qua, qui eorundem historiam tr didere, non meminerunt, sed solius causae essicientis & agentis in materia omnibus metallis proximam, id est, in materiam, quae ex remota& media, a causis uniuersalibus in proximam metallis materiam transset. Haec causa eLficiens in materia metallis proxima est particularis & insita, Muippe quae ei soli conueniat, non secus ac causa par-
47쪽
. to Apoto ci ' ticularis in unoquoque metallorui genere. De hac cauti essiciente proxima variae etiam sunt opiniones. Ariciaea E stoteles enim Causam hanc essiciente cienteme- ait esse frigiditatem & siccitatem, qua
in lapidibus Vaporem, quem materia metallis proximam iudicauit, in illis sublatum&inclusum comprimunt dc densanti mod non ita accipiendum est,ut in eor si ortu caloris ericientia neget: Illae enim exhalationes caloris opera inter se admiscentur, S ad ali quam spissitudinem adducuntur Concoquuntur, sed admixtio illa fritagore postea densatur dc in metallum chemita euadit. Halchemistae vero sulphur,
inopinio. quod partem materiae metallorum' putant, essicientis causiae vim obtinerci profitentur, exemplo cinaberis laeti Ciae, quae CX argento vivo & sulphure cilhili, concrescit. Gilgit Maurus calotarem vehementissimum causam essicientem esse opinatur, ut in vitro, quod ex cineribus conflatur. Albertus aute Magnus causam hanc essicientem esse qait maiorem orbis, qui formas natura ,
48쪽
ARGYR. ET CHRY S o et les explicat per motum Coeli dc quali tates elementorum , ceu artifex explici cat formas artis securi aut malleo.
Verum haec Alberti opinio de causaessiciente, potius de uniuersali quam particulari existimanda & intelligenrida est. Universalis enim haec causa agit primum in elementa, quae post mul
vas mutationes tandem in materiam proximam mutat. Georgius autem
Agricola de causa esticiente particulari proxima Aristoteli subscribit, quae mihi verior sententia videtur: Abeffectibus enim causae proximae digno scuntur. Atqui metalla sunt Corpora naturalia tantum mixta simpliciter, nec quicquammultra mistionem habent, &eflectus mistionis simplicis a solis Elemetorum primis facultatibus proficiscitur: Mouentur enim elemeta & miscentur: per proprias suas qua litates. Calor igitur primum miscet ea, & ad proximam metallis materiam deducit, quam postea frigus Constringit. Praeterea haec sententia ex inductione probatur. Si enim in nubibus, ut
49쪽
aiunt, ex duplici illa cxhalatione frigore densata ferrum gigni, & in terram decidere, verum est, quanto ma- :gis si abius terram ex eadem exhalatio ne frigore densata metalla gigni verisimile est 3 Haec sunt quae ad cognitionem naturae metallorum, quae sola vi natura τConcreuerunt, pCrtinere di- icenda existimaui: Nec pluribus agendum est, seu quod a plerisque probatissimis Authoribus explicata si ni, seu quod alia sit arti materia proxima,aliae causis essicientes, naturales tamen, ω quae ad eundem tendunt stopum arteministra. iCognitio huius materiae proximae 8 emcientis causis apud artem secunda est in ordine partitionis Argyropoeiae & Chrysopoeiae. Sunt autem ad δ' ed neces artar, ut iis ignoratis, ars DCC sciri nec dici possit. Harum cognitio viam & iter demonstrat, quibus ad finem optatum peruenitur. Ex iisdem perspectis & intellectis omnia, quae acthanc artem pertinent, ratiocinari quisquis poterit, omniaque, quae ass- . ' uersus
50쪽
ARG YR. ET CHRYSO p. uersus artem adferuntur argumenta,
dissoluere t sine his vani & irriti sint
conatus omnes, & caecutire. necesse
est. Totis igitur viribus enitendum est, ut exacte, quantum fieri poterit, haec excellentissima huiusce artis pars occulta huc usque dc nusquam a vete- oribus tradita, explicetur & detin
sed prius de materia argento &amro apud artem proxima definiendum Mauro Mest, quae statim a causa emciente in argentum aut aurum perficitur, nulla a- Gualia mutatione interueniente. Et est individuum species argenteae dc aure proxime futurς,quod tamen nondum. est argentum aut aurum actu, sed potentia tantum proxima, quae huius aue illius formam a cause essiciente & mouente statim induet Est enim Indiui- Indiuidviduum quod proprietates habet, quae v viii simul omnes nusquam attribuentur ' 'multis. Proprietates quidem, quae diti iserentiam specificam non constitu
ant, sed habilitatem & dispositionem tantum habent ad formam proxima