장음표시 사용
71쪽
Argyrogo nia quid sit chrysego nia quid sit cause es
14 Α P o L o G I Aximam seu argentum vivum , quod ustanno, plumbo, aeri & ferro potentia inest, diducit dc resoluit, & idem, nCC
non argentum vivum Vulgare conCO' .
quit, mistionem eiusdem non duria perfectam perficit ,-radicitus fingit, ut in ipsum, iam perfecta & consummata mistione, noua argenti vel auri forma influat. Argyrogonia autem est, semen argentificum, ex argento vel auro prius soluto perfecte concinctum, seu tinctura argentific a candidi coloris. Sicut Chrysbgonia est semen . aurificum: ex auro prius soluto perfectissime concoctum, seu tinctura aurifica rubri coloris, admirabili tenuitate substantiae praedita, quibus a natura vis illa argentifica de aurifica in- est. Qyalitates autem illae igneae, per quas aguDt , arte & concoctione ijs dem sitiit acquisitae. Ex quibus definitionibus satis intelligitur vires agentes bifariam diuidi. Aliae sunt ut praecipue agentes, aliae ut adiuuantes. Prae'
cipue agentes sunt vis argentifica Scaurifica, qualitates igneae 1 inini ar-': genise
72쪽
- ARC YR. Eae CHRY S o P. yygentifico & aurifico insitae. Adiuuan- Cauta alutes aute, ignis & calor externus. Quinetiam & semen illud bifariam diuidiatur, ut aliud sit argentificum, aliud aurificum. Hsc autem omniaexplicatione luculentiori egent, Vt Veritas quaestionis propositae: An sit Ars, clarius elucescat. In defini tione igitur vis efficiens est Definiti genus. In omnibus enim corpori- expli bus naturalibus, quae ortum subiere, seu ex semine, seu ex quopiam loco seminis, ueI in iis, quae in interitu abi re, vis primum & facultas quaedam amfuit, quae in haec ageret, eatque moueret, quae alioqui sine motu eadem perstitissent. Haec Vis efficiem a triplici
ronte promanau It. Quippe cum in O- ates effi-mni corpore naturali tria litarc insint, eientes . Materia, forma & temperamentum, ab iis, nec a pluribus, vires omnes pro ficisci, certum est, quae adeo inter sese connexae sunt, ut mutua opera indigeant, nullaque possit seorsim consia itere. Sed harum omnium praestantic sima S 'efficacissima ea est, quae a se
73쪽
. ma proficiscitur. QAod enim nobilior L sit & matcria temperamento, praestantiores effectus eam edere Opor'. uPropris alet. Haec vis,quae a forma ortum ha BV ua appellatur, quae sita in- atitur. est cuique formae nativa, nec arte ali- . qua comparari potest, sed a sola nati ra. Itaque in definitione dicitur pri--:mum, vis S facultas argentifica & au- l
naturainsita. Vt enim in semine cani- lno vis insita est, quae seminis materiam lmouet, Ut generetur canisi quae vis &facultas in nullo alio inememine, sic i& in aut aurifico : ut fiat grgentum aut aurum, vis suain-
νωρ est. At qu iam baec vis δc proprietas l' est accidens, quod per se subsistere nopotest, sed semper substantiae inhae- ret, idcirco addita est definitio Argy- rogoniae & Chrysogoniae ceu semen, lsemen Ara& ex qua materia ortum haberent, νnxi b scilicet quod ab argento semc argenti, a Auitas' & ab auro semen auri trahat origi- lauro ori- nem: nam etsi inania sunt haec corpo-SMς x δ' ra, neque sibi similia in mineris ter- η
74쪽
ARGYR. ET CHR YS OP. yyrae procreent , tamen arte impellente per translationem sibi similia producere dicuntur. cum in semen, vel in id, quod locum seminis obtinet, transilierint. Et veluti dicimus, canem esse cavsiam efficientem canis,sic etiam argentum argenti, & aurum auri. Hinc pulchre Augurellius. eiens auri Hordea cui cordi demum serit hordea, ne
Nunc aliunde pares auri trimordia, in
Semi sunt auri, quamuis ab uvia re cedant Longius, o nobis multo quaerenda labo
Quamuis autem a forma eiusque Formata viribus effectus omnes, quoscunquς tabis, cernimus, primum maximeque prosi- primis ad 'ciscuntur, attamen sine qualitatibus avndum primis Elementorum, quae sunt in mi ς- sto corpore esset inefficax, non secus atque artifex sine instrumentis : non
quocinst rumenta agan t, sed quod per
75쪽
ea melius agatur. Ideoque in definitio ne dixi , facultates argentificas aut aurificas agere per qualitates igneas. Tantas enim qualitatibus primis vires tribuerunt veteres philosophi Medici, praesertim Galenus, vipere somnia, quaecunque hac mundi uniuersitate conspicimus, ab ijs orta existimauerint. alitates autem ignea&dixi, quod maxime prae caeteris agant, imo nisi a caeteris,quibus perfusi sunt, Vis earum obtunderetur, omnia pec isundarent. Has qualitates agenteS, Calorem nempe & frigus, solas esse causas efficientes corporum similarium, statuit Aristoteles, dum solam eorum materiam considerat. At cum ad for-
mam peruenit, ut quare hoc argentum sit, hoc aurum, aliam causam CO- stantiorem esse ait, scilicet formatricem. Haec enim facultas formatrix di. xigit qualitates primas ut agant,& moueant materiam ad formam, qualis est in mouente actu seu virtute. Sic &vis argentifica aut aurifica per qualitates igneat mouebit materiam nostr8 pro
76쪽
i ARGYR. ET CHR Yso P. I ximam, ad formam argenti aut auri ca pessendam. Erunt etiam adiumento qualitates secundae, quae a materia or-
tum habent, ut tenuitas & subtilitas substantiae: non quod agant, sed quo- modo forma per qualitates priores S principes, ita&hae perposteriores va- .. lidius aut hebetius agunt. Quapro . pter definitioni additum est, semeti hoc admirabili tenuitate prςditum es-s e, quod omnes materiae nostrae proximae partes Cclerrime subeat & penetret. Vtraeque autem qualitates tam Priores, quam posteliores, cum sint accidentia , arte intendi posse dixi mus. Et ob hanc solam intentionem forma acutius agit, tametsi ipsa, ut di cunt Physici, non recipiat magis aut minus. Intendi etiam ex Aristotelis testimonio constat, quod omnia con cocta, calida esse aflirmet, cum priu:s essent frigida: & quo plus cocta, eo ca lidjora esse. Hae igitur sunt causae praecipuae efficientes. In omni enim rerum naturalium essectione species
primum est & praecipuum efficiens. Qud circa Argyrogonia argentum, M
Qualit tes hae arto intendi possunt RForma praecipua est causa efficiens
77쪽
s o A. P o L O G I AC Phrysogonia aurum generat in mate- Tempera. ri a nostra proxima. Temperamentum mς xu d- vi ero igneum & materiae tenuitas tan-mam. q'ini rumenta cultati rormatrici subsidio veniunt. De utroquC au-tium semine disserendi ratio, quod l- 'uendum re concoquendum sit , &q uomodo, ad aliam quaestioncm referienda est,interdude solutione & con-C octione obiter in definitione dictumn on intelligatur ex argento solam tin-d turam candidam argenticam depro- i posse: Ex auro vero eandem & ruis ... a iram aurificam. Forsitan de utroquescemine inferius plura dicenda sunt. Visessieiεs Uis autem: adiuuans etiam in defini-
o one proponitur, quod n agat pri-n aum neC praecipue, sed utexterna iu-u et istam ad agendum: Ea causa adit tuans est Calor externus. Hic in o-
Π nium corporu naturalium ortu ad
e is est necessarius, ut huius ope cauta il lae essicientes praecipuae destitutae M
. L. O rbatae tanquam sepitae iacerent, nec
llum prorsus effecium producerent.b Iam plantae sine aeris circmpam,
78쪽
bientis calore nusquam coalescererit, Oua sine calore gallinae, aut alterius a uis ea fouente, nusquam pullos eXcliuinderent. Et animalium foetus abi' uecalbre matris in utero eX tinguere n-tur. Nec minoris aestimanda est calo ris externi vis, i n toto opere hoc cons ciendo. Imo Aristoteles causam praecipuam essicientem in mineris metallorum tribuit qualitatibus externis,
calori scilicet concoquendi & frigDri constringendi. Calor igitur hic ex .er nus, quicquid in metallis imperfecte tale ni Viamistis ab argenti viui natura est ritienum, secernit, diducit,&exurit. Iclem qualitates igneas utrique semini rinsi- . tas,dum Concoquitur & producitur, intendit, & in immensum auget. Idem easdem, dum semen in metalla proh citur, aut in argentum vivum vulgare, adiuuat, ut geminatis& multiplicatis viribus, ipsa misceant, decoquant, &priorem mistionem imperfecta interuertendo aut perficiendo ijsdem arge-team aut auream accersant.
Postremo definitioni additum est, Actionex
79쪽
Αpo LOGIA&opera C auctrn efficientem mouere, dissolus re, mistionem perficere, ut quae illius essent manibus opera, demonstra
Primum enim omnis causa efficiens mouet sibiectu, aut materiam ad Motus finem aliquem: Motus autem est via quid' & fluxus inter materiam & finem ill u. vini, quidε Finis au tem est: Vel forma, vel quantitas , vel qualitas, vel locus. Causa igi tu refliciens mouet ad varios fines. Et cum finis Argyropoeiae aut Chryso pasiae sit, ut producatur argentum Vel aurum. Ergo motus ille ad nouam formam contendit. Forma enim plumbi, stanni, aeris, ferri, & argenti viui non est forma argen ii vel auri , sed illa sunt horu subiectum δε materia:& per- pereunte euntibus formis cum materia sine for-λrma una ma subsistere non potest, hanc aut illam, scilicet argenti aut auri, induci oportet. Videndum est igitur, qua mOtus specie abeuntibus formis a stanno, plumbo, aere, ferro & argento Viuo quibus perpetuo inhaerere non
possunt, si moueantuc alia eis ot sci-nicet
80쪽
AR G Y R. E T CHRY S O P. liceoargentea aut aurea succedat. Exi- Motus adstimatur vulgo, motum omnem ad
tormam este per ortum & Interitum, per gene-
seu generationem dc corruptionem, ratione de quorum alter alteri semper succedat. E tortum quidem esse motum, aut potius mutationem a non esie ad esse, interitum vero ab esse ad non esse.
od verum esse concedimus in stirpiu & animalium ortu & interitu. At In Corpo- in solis corporibus simpliciter mistis, ribus sim- non per generationem & corruptio nem, sed per dissolutionem &misi io-ma pernem simplicem formam induci stabiecto demon strabimus. Subiectum auia 'tem hoc, quod corrumpitur aut generatur in vegetabilibus & animalibus, aut dis luitur miscetur in mistis simplicibus tantum remotum aut propinquum. Nam quod est manuum, id est,semen, aut quod vicem obtinet seminis, nec corrumpitur, nec dissesuiu tur, sed illius ortus est per solam perfectionem. Quae omnia dilucidius explicare Constitui, ne paradOXum proferre dear, tum quod soluendae