장음표시 사용
11쪽
TUM ORATOR. TRVM dissicilius, aut maius esset negare tibi saepius ide rogati,an enicere id quod Ogares,diu multum Brute dubitaui. Na ocnegareei,que unice diligerem,cuim me charissimum esse sentirem, praesertim ociusta petenti,& praeclara cupienti, durum admos dum mihi uidebatur: suscipere tanta rem,quanta non Osdo facultate consequi dissicile esset,sed etia cogitatione cor plecti, ut arbitrabar esse eius, qui Uercretia reprcheniasionem doctorum,sic Prudentium. Quid enim est maius, quam cum tanta fit inter Oratores bonos dissimilitudo, iudicare, quae sit optima species quasi figura dicendi Vtiodquoniam me saepius rogas, aggrediar, non tam perficiundi spe,quim experiundi uoluntate.Malo enim cum studio tuo sim obsecutus,desyderari a te prudentiam meam,quam si id
non fecerimineneuolentiam. VICTORIS I, PATRITI IVeneti,in M. Tulli Ciceronis Oratorem
rogatus Cicero, ut quaenum persto' oratoris esct formi, pcscit; imoni dicendi genus oratione complecteteretur .non uibus 1 idcirco pos tergiversari,quod difficile, maximes arduum esse uideretur plum tamense Bruti fecise testitur amicitiam desin primu libri stori te, it attentiam lecto renascit, beneuolum ex docilem ira in prinus Bruti ibi conciliat misit l, dum ait, Vtraem difficilius ac maius est et, legare tibi sepius idem roganti aer quae sequunturi saepius idem roganti I Do minus negare potuit,C quias xpirus,e quia rogabat Brutus ciceroivi amicistinus. Diu Quia diutum
12쪽
enim per excrantis intentio, quae non est in pridcm adverbio:ndiu stetit priadem duxi uxorem recte dixeras,ri non irecto, diu multum n ytaeo mastis cogitur,quod rogat Brutus, Cicero ejicere,quia rogabat, quia amicus. Sed cum maxime ardui sit, non iniuria, tu ac multum se dubitale ait Brute dubitaui Haec clausulasicut a numero coepit, in iure in numerum concludiatur ciceronia iura numerus est frequenti taesiquid Troebaeo ante Paeana
iocinire est nos luese asserere. Quem unice id est quem iam priter alios ' Diligere uim mecharissimum esse sentirem I m it cogebar non abnuere, quod abi in amore respondeas,qu)d mutuus, quod re ciprocus inter nos amor intercedat . . Praesertim 3 iusta petenti ideo
mam labor ipse sumptus a nobis non uilescit Et suscipere tantam rem pli:ήρθη uantam non modo facultate constaqui inicile esset Facultas appellatur,qua aliquid sciliu fit unde non
igitur,id 'dicendi potestite. Sed etiam cogitatione complecti m uoὰ
addunon possent. Qui uereretur reprehensionem doctorum,atq; pru
dum non esse. Tanta sit inter Oratores dissimilitudo h uando alii in eji grati quo,abj intemperato dicendi gene, e equali figura dicendi Id est,character de quo mox dicetur. Desuderar a te prudentiam me Deisderamis qui in absentis,cupum praesentia.
igitur, id iam saepius, quod eloquentiae genus probem maxime, quale mihi uideatur illud cui nisnil addi possit,quod ego summum c perfectissimum nulliscem in quo uereor, ne si id quod uis effecero, cumin orastorem quem quaeris, expressiero, tardem studia multorum qui de eratione debilitati,experiri id nolent, quod se asses qui possedissidant. Sed par uomneis omnia experiri, quare magnas , o magnopere expetendas concupiuerunt. Quod 1 quem aut natura sua,aut illa praviantis innenis uis forte deficiet, aut munus instructus erit magnarum arti a disciplinis,
13쪽
R. disciplinis,leneat tamen eum cursum quem poterit Pi ima enim sequentem,honestu est in secundis tertiis ciconsistere. lam in poetis non Homero soli locus est ut de Graecis os quar aut Archilocho,aut Sophocli,aut Pindaro,sed horum Me secundis, uel etiam infra secundos Nec uero Aristoteralem in philosophia deterruit a scribedo amplitudo Platonis. Nec ipse Aristoteles admirabili quadam scientia, copia caeteroru studia restinxit Nec tum ab optimis studiis ex cellentes uiri deterriti non sunt sed ne opifices quidem se artibus suis remouerunt, qui aut Hyalisi, quem Rhodi uidismus,non potuerunt,aut Coae Veneris pulchritudinem imitari. Nec simulacro Iouis Olympii, aut Doryphini statua deterriti, reliqui minus cxperti sunt quid essicere , aut quo progredi pos ent mulorum tanta multitudo fuit, tanta ira
suo cuiusci genere laus,ut cum summa miraremur,inferiora tamen probaremUS. TARDE studia multorum Quoniam rei proposita immensi discultate troposito dicendis ad alia reuocabunt. Sed par est ud est, expedit,conuenit. Praestantis ingenii uiso Ad inuenienda noua, eminis uenta iudicanda magnarum artium disciplinis Artes ipse perscfefunt disciplinae,cum distuntur,appellatae:quae cuiusmodi sint, deinceps indicabitur. In secundis teri asin consistere moe dicit,honestum est, ut qui priuatis in capescenda aliqua disciplina esse non potest,contentus secundo, aut tertio loco esse uelit:exemplos docet num cum Homerus inter poetas primum sibi vendicauerit locumon, E fimam suam reliquis eripuit: io Archilocho Iambo grapho,tro Sophocli Tragico,non Pindaro Lγrieo:quem c Quintilianus Crcfieri decem Lγricorum ficile principem esse uolunt, stiritius magnificentis, kntentiis guris,beatifima rerum uerborstras copia,quodam eloquentia fluαmine propter quae merito credit Horatim nemini mi em,inquiens: Pindarum quisquis studet aemulari,
Iule ceratu ope Dedalaa Nititur pennis vitreo daturus Noinina ponto. Nonte decurrens,uelut amnis mbres Quem super notas aluere ripM, Feruet,immensus ruit profundo Pindarus ore. Mures dominen Apollinari.
14쪽
ο . TVLLII cICERONI sNec uero Aristotelem vio disit, Tametsi plato uberrimus fuit in dicendo, nultiplicis scientia amplisimus:ob id ense Aristoteles a scribendo non abdicauit. Nem ipse Aristoteles Vtcunque admirabili quadam praetituis fuerit scientia tamen multos alios,qui ipsum secuti sunt eterruit. Qui aut
Hyalisi,quem Rhodi uidimus Huius mensinit Strabo libro quartodecimo, inquiens,Sunt σProtogem pictura , Ηγalsus G Sutdirus colu mnae adhaeaerens upra quem perdix residet:ad quam quide cibulum,cum exposita est,adeo inhiantes stemni homines,ut perdicem admirantes obstupeant. Aut Coae Veneris Quae inco infula fuit depicta. Nec simulacro Iouis Olypho Quod Phidis pinxit ad inranda quadam figie:qui interrogatus quem: admodum Valerivis Maximus tradit avonum mentem dirigeret suam,Iouem depingens,adiecit Homericos uersu illos: Aut Doryphori statui moophorus eductis nomen est a m quod signiscat lanceam, C φέρω sed ponitur pro ualido satellite unde C Quintiali uta, An uero stituarum artifices liquit, pictores s clarisimi, cum corpora quamsteciosi mastigendo, uel pingendo cere cuperent, nunquam in hunc ceciderunt errorem,ut Bagoam aut Negabusum aliquem in exemplum opem
sumerent Abis Dordiphoron illum aptum uel nalitiae uel paustrae. IN Oratoribus uero,Graecis quidem,admirabile est quans tum inter omneis unus excellat Attamen cum esset Demossilienes,multi oratores magni,& clari fuerunt, o antea su rant,nec postea dcfecerunt.Quare non si, cur corum qui se
studio eloquentiae dediderunt, spes infringatur,atit langue scat industri . Nam neque illud ipsum quod est optimum, desperandum est:&in praestantibus rebus magna sunt ea, quae sunt optimis proximi. At ego in summo oratore fila gendo talem informabo,qualis fortasse nemo fuit. No enim quaero quis fuerit ted quid sit illud,quo nihil possit esse prs stantius:quod in perpetuitate dicendi non sispe,atque haUd scio an unquam: in aliqua autem parte eluceat aliquando, idem apud alios densius, apud alios fortasse rarius. Sed ego sic statuo, nihil esse in ullo genere tam pulchrum, quo non
pulchrius id sit, inde illud , ut ex ore aliquo quasi iman ,
15쪽
exprimatur, quod neque oculis, neque auribus,taeque ullo sensu percipi potest, cogitatione tantum, di mente complesctimur Itaque 5 Phidiae simulacris, quibus nihil in illo gesnece pefectius videmus,lchis picturis quas nominaui,cogitare tamen possumus pulchriora. Nec uero ille artifex,cum faceret Iouis forma aut Mineruae,contemplabatur aliquem equo similitudine duceret,sed ipsius in mente insidebat species pulchritudini s eximia quaedam,quam intuens, in eaq; defixus,ad illius similitudinem artem,S manum dirigebat.
Quare non est Argu mentionem concludit, quam mutis exempli illa prauit, ut doceret enlinem debere expauescere rei proposita magnitudiης quod oratoris Scultuis apicem se contingere posse non consideret, perinis relinqueret ni his. Neque illud ipsum quod est optimum, desse i
randum est Quoniam iuiu manu rebus, non in diuinis est collocatum. In perpetuitate diuendi ad est,perpetua habeatur oratio:aut certe temtapore perpetuo. Sed ego sic statia, Sensus est, Arbitror autem in nullo
dicendi genere nihil tam eciosem,quo nos id steciosius unde qui loquitur, quam quod loquiturii est utegri*ηsit,unde 'mi exemptu,quam quod in oratione cotinetur. Cogitatione tantum,&mente complectitur Muynia Decies ipsae artium,quae cogintione sola continentur,omnibus in ea ficulta tribus praeceptis instructae sunt,figurisq; osummatae in hominibus aute ipsis in tita ac truncae. Nec uero ille artifex subaudi Phidias Iouis oris mam, aut Mineruae Nam quemadmodum Aristotcles in libro quem de mundo seripsit Phidiam ait tituarium, Mineruam in arce Atheniensium construxisse,Cr in medio eius scuto sustini, os formasse,ut qui uellet aurere ot est et sitauam dijoluturas Insidebat species ad est imago pingcndiqμα eius animo adhocrat.
V T igitur informis, A figuris est aliquid persectum,ec excellens, cuius ad excogitatam speciem imitando referuns turia,quae sub oculos ipsa non cadunt, sic perse M loquentiae speciem animo videmus .essigiem auribus quaerimus. Has rerum formas appellat ideas ille non intelligendi sosium, sed etiam dicendi grauissimus autor es magister Pl sto, eas gigni negat, Mait semper esse, ac ratione,& intellis gentia contineri:caetera nasci, occidere fluere, labi, ncc diu tius esse uno,ec eodem statu. 4 Vt
16쪽
s TVLLII CICERON Vt igitur informis Min figuris est asturae inanimatis,frmae animaistis attribuuntur Durus enim tunc designamus, cum trigonam, vel tetragorinstra, uel conum, uel olindrum, uel baerum dicimus,frmas autem cium Dismosos sertim aliquos,uel destrines. Cuius ad ex cogitatam speciem Id est, non eam quam oculis intuemur, sed animo metimur. Perfectae eloquentiae speciem animo videmus id est,contemplamur mente ab orituum illum eloquentiann ad cuius similitudinem ichi haec est,qua persticimus. Erigiem auribus quaerimus uensus est,Illius persectae eloquentiae,cura ius imaginem solo animo comprehendimus,auribus cupimus cognosceresimis iralitudinem. Has rerum formas appellat deas) Sensus est, Fontes illos, unde omnium rerum demanantscaturigines,PIaro deus uocat:quasi mentis quaedamsimulacra persti, ad quae omnia refruntur: quaesintne in diuino conceptu,atq; prouidelia collocata an in nudis,puriss intellectibus:an certe in indiuiduis,uaria philosophora Platonicorum,Peripateticori s contentio est. Easm gigni negat Nelut in Timaeo Plato: er cicero ipse Platonem seraeutus in libro de uniuersitate ostendit.
Quicquid est igitur,de quo ratione,& uia disputetur, id est ad ultimam sui generis formam speciem redigendum. Ac uideo hanc primam ingressionem meam non ex raratoris disputationibus ductam,sed e media Philosophia repestitam, Neam quidem cum antiquam, tum subobscuram, aut reprehensionis aliquid , aut certe admirationis habitu ram. Nam aut mirabuntur,quid haec pertineant ad ca,quae quaerimus, quibus satisfaciet res ipsa cognita , ut non sine caussa alte repetita uideatur: aut reprehendent,quod inusistatas uias indagemus,tritas relinquamus .Ego autem Θ me sepe noua uideri dicere intelligo, cum per uetera dicam, sed inaudita plerisq; hoc fateor me oratorem, si modo sim, aut etiam quicunque sim, non ex lictorum ossicinis , sed ex Academiae spatiis extitisse ulla enim sunt curricula multiplictu, uariorum sermonu, in quibus Platonis primum sunt impressa uestigia: scd oc huius, o aliorum Philosophorum disputationibus o exagitatus mixtine orator est, o adiuσtus.Omni enim ubertas, o quasi 'lua dicendi ducta ab itilis est, nec satis tamen instrueta ad forenses causas , quas,ut
illi ipsi dicere solebant , agrestioribus musis reliquerunt m
17쪽
lae animaut tetragoαι infra speciem persectaente abso licimus.
reresimisti es illos, mentis in diuinon certe in lentio est. Onem ρα tur, idndunti
eloquentia haec forensis, spreta a philosophis, ta repudiata, multis quidem illa adiumentis,magnis caruit, sed tamen ornata uerbis, at sententiis a stationem habuitan populo, nec paucorum iudicium,reprehensionem* pertimuit Ita ocdociis eloquentia popularis , o disertis elenans doctrina defuit.
Quicquid est igitur sensus est, Omnia quae ratione, crita aliqua is distumionem ueniunt, sunt ad ultimin sui generis principium redigenda: tcui generi,id est,cathegoriae siue praedicamento subi ciantur, cognosci positit ta media philo phia repetitam Quoniam sphilosophia rerumnic titur primordia,ncilius inde,a qua unaquae s res initia ducat, dignosci potest Cum antiquam , tum subobscuram Cum, id est, partim:tum, id est,
maxime. Inusitatas uias nullo rhetore illas Tritas relinquamus Id est,quae sunt in usu omnium. Nova Quia incognita rhetoribus Perae Metera niam iampridem ructari: Non in rhetorum ossicinis Cui rhetores a Graecis dicunturia nostris oratores:qui in froM in omni causarum genere uersentur. Rhetores autem Latine intelliguntur, qui rhetoricum
Aorent, quos Graeci Sophlytis uocat. Osticina dicitur locias in quo osticium alia quod administratur,quod ad corpus pertineat:ut ostrina, sutrina. Hoc loco igitur officina ad mentem transluci est. Sed ex Academiae spapis extitisse Id est,ex distuntionibus philosophori . Fuit autem Academia, villula non lonage ab Athem dij Ens, ab Academ heroe illic sepulto uocata, ubi philosophari Plato consueuit Spat is Quoniam statiar ibi solebant philosophia III enim sunt curricula multiplicium, uariorum sermonum ciam re autem,est multum lo adverbi pro cito ScUM μtem est, cursu multiplices, Criari sermo num ab ipsa petuntur philosophia. In quibus Platonis sunt impressa, iugia id est, in quibus sermonibus multum uersatur Pluto impressa dulciuntigia dicendo, translatio sempα est ab ij qui in aliquo loco obnix ime sep urunt. Et quasi sylva dicendi Idilua liquando dicitur arborum: ut glandariasisIuc caedua Hlua. aliquado stiva dicitur materia unde aliquidi 'Itua sua 'ppellauit: qu)d illis quam materia utereturi. id est principis ad caetera exactuus iopera.ideo cicero etiam bluum dicendi philoso phim uocanquodsine philosophiae adnaniculo,rhetorica consucreno post.
18쪽
ro . TV O IOERONI sdefuit en us est, Elogaentia, qua oblectitur populvis, doctis desiit hominibis, id est,philosopho:er inans doctrina,id est,philosophia, fuit oratoribias.
Positum sit igitur in primis quod post magis intelligetur,
sine philosophianopoli caeci que quaerimus loqvcntem. Non ut in ea tamen omnia sint,sed ut sic adiuuet,ut palaestra histrionem.parua enim magnis e rectissime conferuntur. nam nec latius,nec copiosius de magnis,uari j sin rebus sine philosophia potest quisqua dicere. Siquidem etiam in Phaesdro Platonis hoc Periclem praestitisse caeteris dicit oratoristius Socrates,quod is Anaxagorae Physci fucrit auditor , a quo censet eum,cum alia praeclara quaedam,ec magnifica disdictilet,uberem foecundum fuisse, gnarumc quod est eloquentia maximum)quibus orationis modis, quarcs animos ui partes pellerentur.quod idem de Demosthene existimax potest,cuius ex epistolis intelligi licet,quam fi equens fuerit Platonis auditor Nec ciero sine philosophorum discipliGna genus, o speciem cuiusq; rei cernere iaci cana definiens do explicare, nec tribuere in partes possumus, nec iudicare quae tiera, quae falsa sint, neque cernere consequentia,reptI gnantia uidere, ambigua distingtiere.
Non ut in ea tamen omnia sint Sensus est, Nola tamen oratorem, qui omnes philosophia nodos perscruriri contendat: sed ut a philosophia ita adiuta uetur,ut a paustra histrio. In Phaedro Platonis id est in diHogo quem seripsit Pluto, Phaedrum a suo discipulo appellans in quo de Pulchro agitur. Anaxagorae physici Qui se clazomenius. PbUc qui de rerum nutuis ridid ut it.nam Physis latura uocatum unde PhUcus Gnarum p adest, ocim, instructuras praeceptis philosophia. Quam frequens fuerit Platonis auditor id est, quam quenter platoni in philosophia operari dederit Demosthenes. Nec uero sine philosophorum disciplina et V d speciem cuiuscire cernere Non potest, inquit, orator cognos mac inus e TDeciem sine philosophis cognitione hoc autem dixit iuxta stoicor sententiam. Philosophisiquidem Stoici philosophiam diuisierut in phdificam dest,natures :ethicam id est,moralem: logicam Mestsermocinalem.Logisca uero,ut multa alia comprehendit,in quinq; ocu m,boeest,utnsιnc loquunclor multi,praedicabilim cognitio in tradit. Sunt tem voces quini, em sileries,
19쪽
ad demostrationem scenditur. Nec iudicare quae uera, quae falsa sint Nam cum Dialecticus nouerit praedicabilia,ais praedicamenta,mnqua omnim g entoriam femina:dis elementanose oportet, quo modo omnis texatur
gu mentitio:quaesiues induectio uesbilogisinus uesualitudo ue exenio p iam ue enth mema, siue epicherema,oratione constit:quoniam sola indicaritiua uerum uel filium significat Indicativa sit necesse est, quae nomine Criσα bo substititiuo constet: huesit uniuersaliusve particulum, siue indefinio, si cyngulari a rinatiua aut negatiua,undae multiplex, cathegorica, uel bγpo thetica,alij comparata,contrariasubcontpossens, vel no aequipollens,conuersa,vel no conuersu quae modo curet,uel quae modo aliquo ex tribus definitum unde Ddogi mi ad aliquid demostrandu texuntur. quoru ut ali sunt cathegorici, gli h potheticium cathegoricoru tria sunt genera, mes singulor mθζcies,bγpotheticoruscptem. Quae igitur uera, quaelius sint, iudicari polunt Sciis ex contradictori s. Nec cernere consequentia iste siquantur,qμα antecesseriti an argu mentu stet , necne. uinosciantia Uidere Quae in contraria, e contradictoria diuiduntur.
Ambigua distinguere Quae in dubium scissum trahi posset, ut taurus est mons intelligatur deterrestri,uerumst autem de coelesti, um. Aiax fuit insanus Me Oileo, i Mnis de Telamonio, ueru :distinguendaeni igitur. Quid dicam de natura rerum, cuius cognitio magnam orationis suppeditat copiam de uita,de ossicris,de uirtute de moribus,sin multa earum ipsarum,crum dissici plina aut disci, aut intelligi posse Ad has tot tantas , res adhibeda sunt ornamenta innumerabilia, quae la tum quidem tradebans tur ab iis,qui dicendi numerabantur magistri.Quo fit, ut ueram illam, Nabsolutam loquentiam nemo consequatur quod alia intelligendi, alia dicendi disciplina est 5 ab aliis rerum,ab at is uerborum doctrina quaerituratam Mantos nius,cui uel primas eloquentiae patrum nostrorum tribu Dat aetas uir natura peracutus, prudens, in eo libro utrem unum reliquit, disertos ait se uidisse multos, eloquentem ομmnino nemine. Insidebat uidelicci in eius mente specie elo
qMinu qua cernebat animo re ipsa non uidebat. uiem
20쪽
M. TVLLII cIcERONI sacerrimo ingenio sic enim fuit ultas in se,N in aliis destoderans,neminem plane, qui recte appellari eloquens posset, uidebat.Quod si ille nec se,nec L. Crassum eloquentem puetauit,habuit profecto comprehensam animo quandam fors mam eloquentis cui quonia nihil deerat,eos quibus aliquid, aut plura deerat in eam forma non poterat includere Inuestigemus huc igit Brute,si possumus, que nunqua uidit Antonius aut qui omnino nullus unqua fuit: luem si imitari,atseXprimere no possumus quod ide ille uix deo cocessum esse dicebat,atianaequalis esse debeat,poterimus fortasse dicere.
Quid dicam de natura rerum hi dest, de naturali philosophia. De Uira Subaudi,quid dicatur. De ossi js de uirtute Quae omnia moralis sunt philosophia. Quod alia intelligendi Quae est philosophia. Ab his Subaudi,quae ad philosophiam tendunt. Cui uel prima eloquentiae Id est,primu in eloquentia locium molia de in se,& in aliis destderans Et perinde nussu perfictu in oratorem intuens.
Tria sunt omnino ponoe dicendi quibus in singulis quis dam floruerunt,peraeque autem,id quod OlMmMS,Perpauci in omnibus.Nam ec grandiloqui,ut ita dicam, suerunt cum ampla, di sententiarum grauitate, di maiestate uerborum, uehemente , uarii, copiosi graues ad permovendos reconuertendos animos instructi S parati quod ipsem alii aspera,tristis horrida orationemem persecta,necpcoclusa alii levi:& instruim N terminata di contra tenues,aCUti Omnia docentes, dilucidiora,non ampliora facientes, subtili quasdam ressa oratione limati In eodemi genere alii callidi, sed impoliti,&consulto rudium similes, di imperitorum. Alii in eadem ieiunitate concinniores, id est faceti, florentes etiam, Naeuiter ornati.Est autem quidam interiectus intersmedius,e quasi temperatus,nec acumine posteriorum, nec fulmine utens superiorum uicinus amborum,in neutro Xscellens,utriusin particeps,uel utrius v si uerum quaerimus, potius exper asinino tenore,ut aiunt,in dicendo fluit, nishil asserens praeter facultatem,& aequalitatem aut addit ali quos ut in corona toros, omnemi orationem ornamentis