M.T. Ciceronis Ad Marcum Brutum Orator. Cum Victoris Pisani, patritij Veneti, commentario

발행: 1536년

분량: 119페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

,osset, mpin forsiquid, nuesti Anto Latin messe

licere. De morali s

lentiae

terans s quis, paucit cum

Irum,

lm alii

naniat quas allidi,

tentes inters , necro exsimus,

it , mistit aliis

nentis

ovicis

nec polion, quod fignificat canium. Noni Marcelli de

indagine doctorum uirorum autoritate. Et consuli, id est dedi opera. In eadem ieiunitate concinnior Id est, congruentiores, at)tiores. 1a est taceti inaeetum Quintiliam testimonio,aliquando urbanu,aliquanαdo elegansici disertum. Nec fulmine utens superiorum Id est,magnia fici dicendi generis vi,ac potestite illa,qua etiam ipse dicitur fulminare Demotasthenes. Vicinus,m rum) Proximus haemili, grandiloquo Nihil

Sed quaerendum est,satis ne id quod uolumus, effecerint. Videmus enim fuisse quosdam, qui iidem ostiate ditii termidem uersute, di subtilite dkeheri I fixinis talis oratost, siri ςς ς'x 'xs utina in D

, multu triduerim Latinis,uel ut hortarer alios Dei nos

22쪽

'ars,adipali. et TVLLII cIcERONI seum uideatur Latinos plus quoi conueniat audasse, cur id fecerit, bis reddit

rationem: ait enim,uelut borier alios, uel qu)d aviarem meos. Hoc nec grauior extitit iusquam Onyd grandiloquo conuenit generi. Nec callidior ino conuenit humili. Nec temperatior Quod conuenit mediocria

Itaque nobis monendi sunt ii, quorum sermo imperitus increbuit,qui aut dici se dei, derant Atticos,aut ipsi Attice uolunt dicere, ut mirentur hunc maxime , quo hisAthenas quide ipsas magis credo fuisse Atticas.quid enim si Atticus, discant,eloquentiam ipsius uiribus, non imbecillitate sua metiantur. Nunc enim tantum quis' laudat, quantum se posse sperat imitari. Sed tamen eos studio optimo, iudicio minus firmo praeditos, docere quae sit prophia laus Attic

rum, non alienum puto. Semper oratorum eloquentiae moderatrix, fuit auditorum prudentia. Omnes enim qui probari uolunt,uoluntatem eorum,qui audiunt, intuentur, ad eam Mad eorum arbitrium,& nutum totos se fingunt, di accommodant. Qui aut dici se de*derant Atticos onyniam erant qui existimarent esse genus Atticum unum tantu er id se haemiis:in quo longe Albos esse ostendit.

magis credo fuisse Atticas ad est,genere dicendi elimatiores exstinatus, tametsi Atticum dicatur ab Attica moderatrix fuit auditoris prudentia Quoniam pro te escendiscultate uiri semper sese auditoribus accommoadurunt:ntis fuit oriam oratio,Vt auribus audientiam congrueret.

Itam Caria, Phrygia, Mysia,qnod minime politae,inis nimem elegantes sunt, aseivertit aptum suis auribus opimuquodda, tanqua adipatae dictionis genus quod eoru uicis ni, non ita lato interiecto mari, Rhodiu nunquam probaues runt,Graeci autem multo minus, Athenienses uero funditus repudiauerunt: quorum semper fuit prudens syncei Ummiudicium, nihil ut possent nisi incorruptum audire, ecclς gaias Eorum religioni cum serui et orator, nullum uerbum insolens,nullum odiosum ponere audebat Itaque hic, quem praestitisse diximus caeteris in illa pro Ctesiphonte oratioσ

ne longe optima summissius a primo, deinde dum de levi

lati

Repluitis

23쪽

rent esse utendit. limatus

identia commos

bus disputat, essius, post sensim incedens iudices ut uidit

ardentes, in reliqui exultauit audacius. Ac tamen in hoc ipso diligenter examinante uerborum omnium pondera res prehendit Aeschines quedam, e cXagitat,illudensin dura, Odiosa,intolerabilia esse icit. Quinetia quaerit ab ips cuin quidem eum belluam appellet,utrum illa uerba, an portens La luat ut Aeschini, ne Demolihenes quidem uideatur At tice dicet e.Facile est enim uerbum aliquod ardens ut ita discam notare,1d restinctis iam animorum incendias irridere. 1xMy se purgans iocatur Demosthenes,negat in eo positascue tortunas Graeciae, in hoc in eum huc, an illuc manum Forrexerit.Quonam igitur modo audiret Mysus,aut Phryx Athenis, cum etiam Demosthenes exagitetur ut putidus: Cum uel o inclinata imitantii uoce more Asiatico canere coepissiet, is, serret aut quis potius non iuberet auferriet Itaque M. Phrygia,& Mysii Quae Asiae regiones timent ac ius o tacendi genere sebunt. Et tanquam adipatae dictionis genus Ripatum ueteres,Prquit Non Marcellu ,honeste pro pingui, succulen

to opum posuerunt. Dictionis, Elocutioni : non ut rarum iei deetapiunt dici rem pio uocabulo. Orum religioni cum seruiret orator Religionem Atheniensium uocat prudentiam in Acendo atin audiendo ut nec

nera pror

24쪽

nera plura sunt:hi unum modo quale sit iuspicatur Putant

enim qui horride incultem dicat, modo id eleganter, enuσcleateq; faciat,eum solii Attice dicere. Errant, quod solum: quod Attice, non falluntur ustorum enim iudicio, si solum illud est Atticum, ne Pericles quidem dixit Attice, cui prismae sine controuersia deferebantur.Qui si tenui genere ut retur, nunquam ab Aristophane poeta fulgurare tonare, permiscere Graeciam dictus esset.

Aures teretes Id est,rotundas, atq; onctu mutus. Hi unum modo Hi subaudi Latini qui existimant unum Attice dicendit A. Horride,iris culle Sine nu me sine figuris Eleganter enucleate iaciat id est, ynodo proprietate utatur uerborium, preses Cr acute dicat. Cui Primaς sine controuersia deferebantur ad est,qui primm sibi locum vendicarat. Fuit enim per id tempus Periclis oratorium cile princeps:Cr omni,ut ne i bi ait, uirtutis genere loruit. Ab Aristophan. Qui ueteris comoedia scriptor fuit.

Dicat igitur Attice uenustissimus ille licriptor me politissismus Lysia, quis enim id possit negaremum intelligamus, hoc esse Atticum in Lessia,non quod tenuis sit atque inornatus,sed quod nihil habeat insolens,aut ineptum Ornate uesird, grauiter,e copiose dicere,aut Atticorum sit,aut ne sic Aeschines, ne ue Demosthenes Atticus. Dicat igitur Attice uenustissimus ille scriptor,ac politissimus Lysias

No ut ipsi quos in Bruto inquit itidis 'quidem in cui sis frenybus

non uersatin edegregie subtilis scriptor,atq; lcgans:quem iam prope audens oratorem perstrissim dicere. in Quintilianus Subtilicato elegans LUGDO qtio nihilo oratorisatisfit docere, quaeras perfictius.nihil enim est inane,nihil qcccstum puro tamen βnti, quam magno fluamini propior. Aeschines Q M aduersa est Demostheni.u autem, ut Quintilianus inquit,Demostheno magi=s ingrandiori similis, quo minus stridius est curvi tamen plM' bet, nus lacertoriam Demosthenes Atticus Qui it dies utiliani. omnium decem oratorum, quos semita Albenta una aetas tulit, longe princeps fuit,ac pene ex orandi: unci uis in eo, Mens omnia tu quibusda nerui in tenta fiunt tam nihil otios ut dicendi modis,ut nec quid dest in eo. nec quid

redundet,ingenis. Is qgos cicero in Bruto plane quide perstarum .

25쪽

Putant

solum: solum cui prista cute tonare,

si primae

ipse aliu omoediae

olitissis

gamus, inorna Iate Ues ut ne sitis Lysias

pe audens

sius: O Iane,nihil schines 'mosmene plus haentiliani. : princeps

neruuininx nec quid cui

R. 37 eui nihil admotam des Demosthenem icti dixeris nihil acute inueniri potu itin eis ausit, M scripsiit, nihil, ut in dicam, subdole, nihil uersute, quod ille non uiderumhil subtiliter dici,nihil'resse, ibi enucleate, duo ieri pollit Gra IC 'ri ς' tr v D,nihil incitint m hil ornutu uerborum gymiate,uelbententiorum,quo quidquam esset elatius. Ecce autem aliqui se Thucydidios esse profitetur,nouum quoddam imperitorum,oc inauditum genus. Nam qui Lyσliam sequuntur, causidicum quendam sequuntur,non illum quidem amplum, atq; grandem,subtilem, ec elegantem taσmen, α qu in Iorensibus causis possit praeclare consistere. Hucydides aute res gestas,des bella narrat, e praelia,gratiis te iane, e probe, sed nihil ab eo transferri potest ad foret

1em usum, ei publicum.Ipsiae illae conciones ita multas has hent obscuras,abditasin sententias,ui ut intelligatur,quod est in oratione ciuili tritium uel maximum. Quae est autem in hominibus tanta peruersitas, ut inuentis frugibus, lanis

de uescamur c an uictus hominum Atheniensium beneficio excoli potuit,oratio non potuit Quis porro unqua Graecorum Rhetorum a Thucydide quicquam duxit At laudatus et ab omnibus fateoraesita,ut rerum explicator prudens, seuerus,grauis,no ut in iudici j uersaret caussas,sed ut in hi-1tor is bella narraret. Itaq; nunquam est numeratus Orator. inhonoi tus, e nobilis. Huius tamen nemo, neq uerborum,ne 'sententiarum grauitatem imita

26쪽

is M. TVLLII cIcERONI sxito dest, imitatus Thuodidem quicquam ab eo sumpsit. Germanos se putant est Thucydidis Id est, genus dicendi habere, quod plane habuit

Nactus sium etiam qui Xenophontis similem esse se cuperet, cuius sermo est ille quidem melle dulcior, sed a forensii

strepitu remotissimus .Referamus nos igitur ad eum, quem uolumus,inchoandum, Meadem eloquentia informandum, quam in nullo cognouit Antonius.Magnum opus omnino, o arduum Brute conamur ted nihil dissicile amanti puto. Amo autem,& semper amavi ingenium,studia, mores tuos. Incendo porro quotidie magis, non desyderio solum, quo quidem conficior,congressus nostros,cosuetudinem uictus, doctissimos sermones requirens tuos, sed etiam admirabili fama uirtutum incredibilium,quae specie dispares,prudentia coniunguntur.Quid enim tam distans quam a severitate cosnastas quis tamen unquam te aut sanctior est habitus, autocilcior iacit tam a Niciteri iam in plurimorum controuersiis diiudicandis ab omnibus diligit consequeris tamen, ut eos ipse quos contra statuas, aequos placatos Q dimittas.

Itam esticis, ut cu gratiae caussa nihil facias,omnia tamen sint grata,quae facis. Ergo ex omnibus terris una Gallia communi non ardet incendio,in qua frueris ipse te,cum in Italiae lusce cognosceris,uersarisq; in optimorum ciuium uel flore,uel robore Iam quantum illud est, quod in maximis occupatiosnibus nunquam intermittis studia doetrinae, semper aut ipses ribis aliquid,aut me uocas ad scribendum

Qui Xenophontis similem Xenophon Socraticus iucunditate inuste Elari praecellens adeo tu ut nulla eam conbequi asti latio posit, ut sermonem gratia finxisbe uideatur, ut merito hic dicat Cicero eius sermonem melle uisedulciorem. Reseramus nos igitur Sensus est, Sed iam perfictu oratorem incipiamus exponere,ita eloquentia instructo , ut dilam nunquam cogno crit Antonius magnum opus omninoe su mina arte attentium lectorem Deit,beneuolentiamq; Bruti ibi conciliat,nuris ipsum laudibus e Prendo. Doactissimos sermone requirens tuos medit enim Brutus operum non modo

Hoquentiae ludijs,lierumetiam philosophiae. Quae specie dispares,prudensia coniunguntur rassonum re bestiin uirgo rei urbans procuro:

27쪽

it ipse

monem

atorena nouerit

. hQc aggressius statim Catone absoluto, quem

ipium nunquam attigissem,tempora timens inimica uirtuti,niu tibi hortanti, o illius memoriam mihi charam excitanti, non parere nefas esse duxissem .sed testificor me a te rogaratum,ct recusantem haec scribere esse ausum Volo enim mihi tecum commune esse crimen,ut si sustinere tantam quaestioranem non potuero, iniusti oneris impositi tua culpa sit, mea recepti. In quo tamen iudici nostri errorem laus tibi dati muneris compensabit. Catone absoluto Quem defenectute aliqui inscribui. Inimica uirtuti cum Omnia bellis ardeant. Tantam quaestionem QAae est,qui nam opti iras dici orator posit:uel quid fiu,quod coctu minatam posit efficere eloquetium Sed in omni redissicilimum est formam, quod ναρα-- Graece dicitui eX ponere optim quod aliud aliis uidetur oὰ

Ptimum Ennio delector , ait quispiam, qu/d non setan

communi more uer omnes

Vpi sus ta apud alter tam ne

gligentius. Fac alium Accio: uaria enim sunt iudiciaait in ricis, nec facilis explicatio,quae forma maxime excellat In Mauris alios horrida,inculta,abdita,5 opaca conita alio aliquod ut formulam exprimas,cum in suo quod Laenere praestet,di genera plura sint Hac ego religio e non stim ab hoc conatu repulsus:existimaui in omnibus rebus esse aliu

28쪽

xo ULLO IcERONI sFormam qui χ-ερ Relatiuum eonfiequenti coniunxit:ut si dicas, Aue boni,quae sunt viscera ciuistis:tala illud Est Iocm in carcere,quod Turi ni appellatur. Ennio desector, ut quispiam ata Horatius,

Dems non omnes eadem nuruntur,amanti:

carmine tu gaudes hie deIedlatur Iambis: Ille Bioneis siermonibus: sale nigro. Apud alterum subaudi Enniam. Fac alium Accio ad Adie alliam Acci delectari Tragico poeta. Abdita Quae a conlectu recedere uideatur, C obtutu Collustrati rundioe tamine expressu a con e lustro,nameollustrata,quae ex Iacte fit concreto,d colluendo nascitur. Praescriptum alia quod Praescripta dicebantur,quae magistri imi da discipulis dabant inde prascribere,praecipere,inandare in significat. Hac ego religione ineligionem serum Sulpitius esse dictam tradit,quae propter sanctimem aliquam remon, ac sicposima nobissit:quasi a relinquendo dicta ut a carendo cerimonia Cicero in libro de natura deoru m,religionem a relegendo. nquam ex legendo legen/tes,e diligendo diligentes bis nim omnibis uerbis inest uis legendi eadem, quae in religiose Laclanitias autem libro quarto diuina m institutionum a reo ligando punt:cuius contrarii titiam 1 est superstitio. Religione igitur, obseruantia quanda par est accipere. Quiesia , minα, is esses adest qui nosset.

Sed quoniam plura sunt orationum genera, ea , diuersa, neque in unam formam cadui omnia: laudatiorium scriptionum, historiarum, Nialium suasionum, qualem Isocrates fecit Panegyricum multim alii, qui sunt nominati Sophistae,

reliquartinam rerum formam quae absunt ab forensi contenstione, eius in totius generis, quod Graece επιδεκπικον nomis natur,quod tias ad inspiciendum delectationis carissa comae Paratum est, non complectiar hoc tempore: non quo negli genda sit:est enim illa quasi nutrix eius Oratoris,quem informare Volumus, de quo molim tu alicuis quisitius di cere. Ab hac N uerborum copia alitur,& eorum costructio, Θ numerus liberiore quadam fruitur licentia.

Laudationum V Pane Frici sunt: huiusmodi aliud ubi quicquam taudatur. Scriptionum Vbi quid componas doctrinae causa, qualem Isocram te scit Pan γricum quae oratio tota in laudatione confiuinitur. Qui sunt nominati Sophistori Quos Latini rhetores uocandi vim Graeci uo uerbo id significcnt rhetorem,quem nos oratorem appellamus. dicitur ergo sopbisti,

qui distipulos in dicendiscutrue instituit forensi concione id e L

iudiciali

29쪽

e aliam euidea

im ali gion meneadem,

obsernosset. aersa,

laulsocrum ii sunt uerbo

phisti,

nan uencon sucor lausinium:nam ii, otis,esi non iratur, quam et aliter mathematici accipiant. Quem informare uolumus innirererem quasi formam res me, cum, squam ompertus fit molis

Datur etiam uenia concinnitati sententiarum, & arguti, certi'ec circunscripti uerborum ambitus conceduntur, de industriam non ex insidiis sed aperte, ac palam Haboratur, ut uerba uerbis quasi demensa, 8 paria respondeant, Ut cre Dro conterant pugnantia,comparentq; contraria, Θ ut Pari Ler extrema terminentur, eundemq; reserant in cadendos num quae in ueritate causarum, aerarius multo facimus eccerte occultius. Et arguti incute instituti Circunseripti Most molimel mentes ambitin qu a Graec periodi nomnantur De industria Vriunt uerbion est, i adverbium quod dedita opera,consultos significat. Non ex insidiis

ba uerbis quasi demensa paria paribus respondeant Nam intrus. Fonserant pugnantia Qitie in Topicis repugnantia uel quae anu

ptatem aurium V VJ V Vm Certamen, sed ad uolu,

VLatem aurium scripserat. Haec tra e Thrasvmachum

30쪽

Μ. TVLLII cIcERONI sine ullis salebris quasi sedatus amnis fluit:alter incitatior fers tur.5c de bellicis rebus canit etiam quodammodo bellicum: primisq; ab his ut ait Theophrastus historia commota est, ut auderet uberius,quim superiores,ec ornatius dicere.

In Panathenaico I crates Oratione quae in inscribitur de laudibus mineruM.quae Athenis praesidebat Studio cosectatum fatetur Inquiens:

dictoriam certamen, sed uoluptatem aurit scripserat quod certe ipse quoque confitetur dicens: Mu du υνται τυ ασὸν stis κήλαυβ γομενωγ . QUOSimodaedalos Id est,uariente sermonis distinctos: logos,quae oratio dicitur: C Ledula,quod est uario. Vel potius inepths ineptrum siquidem est in his nimiam inhaerere. Alter enim sine ullis salebris mero tuam dicit amoenistinum. Sine ullis salebris Id est,sine scabro, duros ullo dicendi genere. Alter incitatior serturo Subaudi Thucdidides Canit quoudammodo Dellicum Quia ciba ac puriim etMaa.. orborum utitur comα positione.

Horum aetati successit Isocrates,qui praeter caeteros eius, dem generis laudatur semper a nobis,nonnunquam Brute, leuiter,ec erudite repugnante te. Sed credas mihi fortasse, si quid in eo laudem,cognoueris. Nam cum concisus ei Thrassymachus minutis numeris uideretur,c Gorgias,qui tamen Primi traduntur arte quadam uerba iunxisse, Thucydides autem praefractior,nec latis ut ita dicam,rotundus,primus instituit dilatare uerbis,di mollioribus numeris explere senstentias. in quo cum doceret eos,qui partim in dicendo par tim inscribendo principes extiterunt domus eius ossicina habita eloquentiae est. Itaque ut ego cum a nostro Catone laudabar, uel reprehendi me a caeteris facile patiebar,sic Isb crates uidetur testimonio Platonis aliorum iudicia debere cotemnere. Est enim, ut scis, quasi in extrema pagina Phaesdii his ipsis uerbis loquens Socrates, Adolescens etiam nuc Phaedre Isocrates est. Sed quid de illo auguror, lubet dices

re. Quid tandena, inqxut ille: datore mihi ingens uidein

endescincbuss

SEARCH

MENU NAVIGATION