Boni pastoris exemplum, ac specimen singulare. Petro Francisco Zino Veronensi auctore

81쪽

haud ita inunda puraque tueantunQuod denique aliquid grauius admittant, primum eos benigne fraterneque corripiunt,tum si frater nam correctionem aspernantur, eorum pertinaciam Episcopo aut eius ministris significat ut leucnus emendentur. Nihil enim ipsit iuris . auctoritatisve in eos lint animaduertendi, sed speculatorum procuratorumq; duntaxat munere iunguntur ; qui curent, ut quae inter visitandum. aut alio modo iussa sunt, conficiam tur ; quique fratres suos fraterne moneant , Ut cos se praebeant, ne quid erroris aut confusionis, causa sua, in locis,gregibusque sibi credi

tis, nascatur.

Sacerdotes iuniores,& haud ita doctos, abhene, religioseque vivendum.& ad literarum studia cohortantur : mouentque ut ad vicunos & peritos aliquos praesbuteros freque ter accedant, a quibus in sacris literis, in constcionando. in sacramentis administrandis, inceremonijs ccclesiasticis,&alijs rebus ad sacerdotale munus pertinentibus, emdiantur ι quod tamen Sc ipsi praestant vicinis suis. In primis autem dant operam, ut& in victu parsimonia, & in reliquis omnibus rebus congregationis instituta feriaentur. Instant& urgent ut pueri diebus festis inprimis illis:christianis erudimentis instituam tur , utq; facerdotes qui nuper in hanc dic e stim ad curam animarum Ferenda accesserint,

huius patriae mores,ic institutiones perdiscat. licet

82쪽

in Hi ter, quaterve ac sepius etia, si necesse siti in ciuitatem Veniunt,ut verum, quas gesserim in ecclesiis sint colainiissis rationem reddant simulq; significent,quid intervisitandum domoribus itaq;sacerdotum deprehenderint,r His ite si quid accidit in locisqui ipsis subiecti int, scribitur &madatur id, ut inuestiget,sigatu Sunt autem inter ipsos alti Notarii; urcum testes sura interrogandi accipienda costituta,autprocessiis informandi, nonne sese sit ea temper in urbem reij re . . ' Prouectiones ad maiores minoresci; ordianes tum rarilis, tum tapius celebrat, ut res idisa ex initiandorum uel paucitate, uel multitu dine postulat. In his autem cum nihil canonucarum & couenietvium ceremoniarum prPtermittit,tumuero mores & uitam eorii, qui

sunt initiandi .cxplorat diligentissime.In lite Tis item & mi eis, alijsq; rebus ad elusinodii gradus pertinentibus,semel iterum ac s pius a Vicario, alijsq; ministris, & ab ipso Episcin po de ipsis perieulum fit. ii se b- Quae quidem ut facilius perfici possint quoties collatur' est ordines edictis id pala facit; m qui eos suntsuscepturi, se tempore costitu in praesentet examinandos ante initiatione. 33 Nec facile adducit, culo manu impon3t Ozia A F a nifi

83쪽

nisi prius eum talem esse perspexerit, ut id merito ipsius iacere posse videatur. Vellet autem sit neri posset in ut persecti essent, ea videlicet prudentia, doctrinaque praediti, quam

sacrorum ordinum , quos recipiunt , diwbgnitas exigit: tanta porro pietate, modeitia, charitateque ornati, quanta in illis requiritur, quibus amplissimum thesaurorum coelestium recte dispessendorum munus sit assignaturri.

utq; populo Dei sint tanquam duces , qui

eum , per Viam mandatorum ipsius, ad pro mistam illam optatamque selicitatis patriam perducant, Vt in generalibus eius constit, tionibus est videre: in ijs enim planissime de

clarantur rationes,& instituta, qua cupit,iubet , & curat, Vt observentur , quo facilius una cum gregibus sibi creditis & commen datis ad optimum illum omnium pastorem, iudicem , ac remuneratorem Christum Icisum perueniant. Quae quidem constitutiones quoniam librariorum typis excusae, iamque editae int, magno labore, quem tamen causa ma libeter suscepisse mihi videor liberatus . In ijs enim tu bonam partem earum,quq nunc ad te scribo nun alia plura tibi tuisque non mediocriter profutura pspicies.Illud tamen te admonitu velim ne fucatas in ijs verboru phale-TaS requiras,sed cadore animi,pietatis, religimnis humanae que salutis studiu coplectaris; udentiaque ac diligetiam imiteris.Uedita enim Pera tenui sumissoq; genere orationis sinit

84쪽

teperatae , tisacerdoti erasimplicibus pia nae perspicueque videantur Tanto tamen iudicis,cura,studio ,diligentia, compositae simiavi mihi non ab ingenio compositoris , 1eda diuturno ipsius Episcopi in resendis guber nandisque populis inu, experientiaq; proici

Ratio quaeda in pri mis pia, saluberrima, &honis Oibus iamde optatissilua, nuc demun adiuuante diuma gratia, est Inchoata ', & lon gius in dies prouehitur 6c augetur, qua testneri puerorum puellarumque animi diebus festis bonis moribus imbuuntur, Incipiam Christianae religionis edocentur:2ui 1 i tali Pro totius autem populi commodo quin decim ecclesiae in ciuitate sunt costitutς, quas

vicini pueri, & puellae i separata tamen inimca in statim a prandio conueniunt, ibique ad

uesperas usque in sanctis exercitiis detinetuni In singulis enim scholis prior unus sacer dos, & unus pro priore laicus creatur.Constutuuntur item quatuor aut quinque clerici latici,qui docendi munere fungantur: duo praeterea qui pueros in ossicio & in suo quenque

loco contineant.Quo facilius autem atque ea dem omnes ratione instituantur , curatum

est,ut dialogus quida in quo magister& discuput' distincte de Christianae fidei principijs de

praeceptis, ac bonis moribiis colloquunLimprimeret,&ab ipsis memoriae comedaretur.

Nemo est tam alienus ab humanitate, qui F 3 non

85쪽

non maxima voluptate assiciat, csthosce pumrulos audit alacriter se mutuo intcrrogames; appositeque ad interroTata respondeat de rebus ad quem libet chrissimum pertinetibus nimirum de precatione Dominica, dexf.ar ticulis fidei, de x. praeceptis , de misericor diae operibus, de mutua salutatione, de ODficio christian i, &Q. . . t h IIovit Ubi discendi muneri satisfecerint, cantitatioui sciunt', vesperas beatae Fuginis , qui ne.

sciunt canentes reuerenter audiunt .: deinde

Litanias nominis Iesu, aud heam Virginis ;aut omnium sanctorum , denique generali. ter pro uniuersis christianis, ac tigillatim pravno quoque flatu dominum Deum nostrum

precati domum dimittuntur. Cum ea tamen admonitione, ut parentibus de dona

sticis suis ,:& tibi vicissim pacem domini precentur 3 ut parentum & maiorum praeceptis obtemperent C Vt religionem ac veritatem Colant, omneque mendacium fugiant: d

nique ut quod ipsi in scholis didicerint, id

domi & ubiq; candide modesteq; doceant. Singulis mensibus sacerdoti peccata cofit tmomni vero benignitate & blanditijs alliciu tur; ut ad scholas libenter ventitent. Quamquam in reperiendis hominibus , qui velint eos instituere dc gubernare maior difficultas inuenitur , ut verum illud evangelicum esse videatur: Messis quidem multa , Operari, autem pauci. Rogadus est autem dominus me

86쪽

sis; ut mittat operarios in messem ει utiti tamen inuitati prouinciam non illibenter capiunt,studioseque ac diligenter administrat. - I amr opera, ut idem a ruralibus paroeliis. sacerdotibus , & clericis, & alijs probis vitis praestetur in instituendis pueris ut modo di. ximus in diebus festis: & iuuenibus etiam , ac senibus, qui licet aetate prouecti sint an re. bus tamen christianisnihil aut parum admo.

Quoniam libri, ut amici, si boni sint,mul. tum adiumenti ; sin mali, detrimenti pluri mum afferunt : Diligenter attendit, ne imis probi, lascivi, aut haeretici in dioecesim sua perferanmnQuod si perlati fuerint, cu ipsi eo. buruntur libri, tum ij, qui eos intulerint, aut vendiderint, acriter puniuntur. . Inquirendos item curat homines prauos ,rui contra sanam Euangelii doctrinam inc ut: quiq; scandala dc Zizanias in vulgus audet scminare, aut contra Catholicam & Romanam Ecclesiam loqui.Qui vero deprehesi file. Tint,& grauiter mulctantur, & poenitentias publicasagere coguntur. Oes absolutiones,pcessiones,dispesationes& reliqua ministeria spiritualia, qd ad ipsum eiusq; ministros attinet ratis ac sine ullo emolumeto pbentur.Quod si poeni tentiae gratia,ali Ad eleemosynae cuipiam imperatur,ea per ministros publicos, ut ois sitspicio fraudis tollat,

locis piis, & pauperibus exhibetur. Quod aula F ad Cam

87쪽

ad Cancellarium & Notarios sipectat 'proebullis ordinum, dispensarum,collationum beneflatorum, & aliarum rerum id genus . mediocre quoddam eorum labori impe is praescriptum est praemium, quo nihil amplius ab ullo possunt exigere . 2 Cum apud christianos excomunicationis mulcia sit omnium grauissima, nec itatem: re in quenlibet concedenda videatur, m rem illum , quo pro minima quaque lum ma tribuebatur, sic abrogauit, ut eam nemini v minori dano dece ducatoru cocedi uelit

.,Eos, qui in depellendis morbis, superstitionibus, prestigijs, & excantationibus lututur, inquirendos puniendos Fς curat diligetissime . Hic autem error praesierum ruri tam longe lateq; serpserat, atque manam rat ut uuanuis multis in locis lublatusilit. aliqua tamen adhuc alicubi vestigia appareat ynu; delere non cessat, & radicitus euellere o Hac item ratione quorundam facerdotum tam urbanorum , quam ruralium e P Ita sustulisi qui sibi exorcismorum & mededi in 1cinationibus auctoritatem sic arrogauerant ut ad eos , tanquam exclusis caeteris , gratia coelestis ipsis tantum esset impertita, uul- Eus undique conflueret qua quidem in re magna fraus nim ignorantiae . tum metiam malitiς latitabat.Sub.ato igitur hoc monopolio, statutum est, ut hoc munereonsua quisq; parochia fungatur, nec in alterius quὶν

88쪽

quam iurisdictionem sine licen audeatini ruere: ex quo miliaprofecta lunt bona. atquillud in primis, quod non vidutur ampliusta, multi quibus persuasum sis, sibi huius natu,

sterij remedium elle Decessarium . . IV/i. Non minorem curam diuersa miraculi

requirebant, quae p.rrtim an scitia p.crtim quo rundam malitia frequenter Stralgabantur.ca sibi alicubi aut beatam virginem uisames aut alium quempiam sanctum apparuisse dictitarent Caeterum cum non citet ςquum, aut fas, diuinae misericordiae fontes. , qui per

beatissimam illam matrem Virginem, &per alios lanctos saepissime patefiunt, sic o elusos putare, ut non eadem nunc auxilia nobis eorum precibus speranda sint,quae superioribus temporibus comperta sunt: & tamecauendu esset,ne sub hoc pietatis pKtextu iraxima impietatis & auaritiae facinora tegeremtur: Cautum atque mandatum est, ut nemo audeat eiusmodi rerum speciem celebrare, aut in uulgus proferre, prilisquam per homi- nes probatisti mos veritas ipsa cognita, perspectaque strab Episcopo. IAduersias inconsessos, adulteros, dc concubinarios publicos sine ullo emolumento, sed tantum ex officio, atque eoru salutis causa processiis informantur In causis item pati

89쪽

suscipiuntur atque tractantur Episcopus enim eas per alique ministroru suom, aut peTyr curatorem iuuiri fiscalem agendas curat.

saepe,ne crusmo caui, propter hominu 'ad

QuoS peletinent inopiam negligant.& procta situ, ¬arioru siumptus ipse psoluit desito Denique nunquam ccitat quoad iterum ac laepius tractatae. rite tande expediantur: omnes te eiusmodi caulas & cancellarii,& notariolis de scriptas atque notatas habet.: Omnia prςte a sacerdotia beneficia,eccae HaS,monasteria,& oratoria tam urbis , quam nuris, cum capellis; & ecclesiolis cuique stib- lectis pulcherrimo ordinem libro separatim

ης ' 'nt . ille librum memoriae graria sep me uertat, ut quid quoque in loco'1tatuenduimandandumq; sit, i ilius oculis se staetim onerat. Ide memoriae praesidium in alijs item rebus ad religionem. & civi tatis gube nataonem spectatibus promptum habet. tmultoru animae sublatientur, tu deium cloru, qui legata pijs, Pauperi bsq; locis & h minibus ascripserui, tum etia uiuentium, quibus ea sunt persoluenda dc exequenda, Omnia legata ex priuatis & legitimis testamentis, uuel luperioribus annis facta liant, Vel quotidie nunt, in codices magnos referenda curauit, omnemque industria studium ac diligentia ad-nimi,Vt eo tanu aere alieno qui sunt obstricti

bE 'ς0t -9'F quidem prouincia licet dura. dii ii dc illisabus soluendu est,inuisa uideatura

90쪽

corum animos, atque coisicietias curet,no quotidie remedia no desinit excogitarC,quisbus cos ad fatistaciendum adducat, atq; etii cogat.Quae licet in praelitia auaritiaeuum ribus adhibita iaciant dolorem: tamen cuin

sint salutaria , non dubium cst , quin paulo

post , aut si minuS ante. , tum certe cum de corpore morti3 huius liberati fuerint medeatis manu,qua nuc oderu diligat & oscule' in

Multis iam annis Mons Pietatis institutus fuit. Sic enim appellatur 'uidam in haciut-be locus.) ubi ex magna ui pecuniarum pri

naum ab uniuersis ciuibus de CommunI Cinsensit relicta, ac deinceps&: ab ipso populo,& a priuatis ciuius aucta , datis pignoribus cuilibet indigenti sine ullo foenore pecunia mutuatur. Huius exemplo ruri multis in locis Epucopus elusimodi Motes Pietatis,ad pauperti agrestiu utilitate instituendos curauit Iudς u foenoribus & usiuris egentes agricolae,& animi,& corporis bona Pdat: sed mutua poli' iter se pietate exercetes, Euageliu illud seruari gaudeat: Mutuu date,nihilide sperates. Reliquu est, de socictate citaritatis, qua nuper instituit, aliquid dicam. Cum enim & ea, quae hactenus recensiui,& alia multa vir sapientiis mus atq; optimus Episcopus in hac sita administratione ad gloriam Dei, gregisq; thicin modii & salutem,vel bona con stitui si et auxisset,& cofirmatici vcl mala depulissa,abrogasi