Quaestionum Lucretianarum specimen [microform]

11쪽

Plagulae, antequam prelo submitterentur, semel tantum emendationis ausa mihi missa anni nod eum ita sit, quantumuis strenue et accurate rem gesserim, Ioci parum recte exens nonnulli etiam nune reperinntur Saepissime in orthographia leo tum est, quam ad 4odicum praestantissimomm auctoritatem accomodatam Hypotheta iusto doctior ad uulgarem scribendi rationem interdum aeduinxerat. Relicuorum mendorum, quae uocabulis sententiisque in exin deletis et in margine adscriptis pleraque omnia orta sunt, molestissima, quotquot plagulas celeriter

perlustrans inuestigare potui. breuiter indicabo. f. IRAdn. l. Tragd est partim nonas interpolationes

aduexerant. p. 25 I. I priscas litterarum formas typotheta haud ita feliciter expressit; attamen res per Se e spicua est p. 25 I. 29 Igd est D codicum auctoritatem aequiparauit p 33 I. I ab extr. addendum erat: es. Non l. I9 s. u. cortex, quod sem gen esse uersu Lucretiano demonstratur quae quasi membrana uel eo tex nominitanda si codd. Lucri omnes ineque ac Noniux membrana praebent. Editore perperam membranae scripserunt p. 37 I. 6 ab extr. Igd est eiusmodi est color p. 47, attamen nu. I - I9 omnes non utique necessarii sunt p. 50 I. I ab exte. Igd est hoc modo et sententiarum connexus aptus est.

p. 58: in L. IIII, 21 230 seeundum editionis Eich-

sta tianae auctoritatem adscribendi erant. 4. 60 I. 2 post uu. , Seruio docemur omissa sunt: ML Seria

uius ad Georg. IIII. I9. Olanae A. D. XIlI Kal. Apr.

13쪽

Genuina, quam quaerimus, tecti res est in ae mi facto posita, eodemquo modo, quo aliae res': ἡ t. saetae, erui e monumentia fido dignis debet.

ichneeris et genuini antiquitatis thesauria retens reclusis, eum generi humano, quod longa et graui harbariae nocte Pressum antea degerat, diuina et aeterna humanitatis omnisque uitae Iibe- milia tandamenta suppeditare-r, necessario, ut homines, Prout tempora erant, etiam doctissimi, mole doctrinae et artis antiquae oppressi, libero de sing is antiqnarem litterarem monumentis iudiei emerent, est factum toti cum a scriptoribus graeclara tinisque penderent, et omnium, quae in opere componendo lant artium summa exemplaria inde repeti iubebant, et omnis, Hue minant euiuslibet, siue meeuli liber absolutum quoddam et perfectum ita esse uidebatur. Fuerat sane et iis gentibus, quaella am Romanam, quamuis mixtam et mutatam, doptauerant, et ita, quae linguam Germanteam intemma semauerant, P Sifi Propria et quam genuino Poetico nitore non iam orbam perhibere solamus, neque libri prosa oratione non scribebantur a libria his rogaleis, eum omnino rari et, quamuis des, ex minuti antiquarum litterarum reliquiis perdueti essent, ut liberius Hieret de aeterem operibus iudicium, emo non potest poesis uero, et quae in populo soruerat et quam in antia principum ollamant, eum omni vitae condisione prorsus mutata Ohliuioni fere tradita esset, tum eris carebat norma et erto illo ordine, qui imprimis in Romanorum poeseo monumentis ubique conspicuus, uiros illas aeque tenebat, quprum in Pirenam mictoritas tum uel summa

existimabatur . .

Neque uiro nominare hie alienun est, qui Uer , orati, aliorum uestigia prementes miseraeque sibi huius artis auetor

14쪽

ipsos illos larissimos poetas fuisse Prostentes, arminibus undecunque consutis edita gloriae templa intrare constituerunt neque Iuli Scaligeri exemplo ea, quae supra monuimus, Iahelactantur nimio enim Vergiliani nitoris amore seductus cum omninouis illa diuina, quam Graecae litte ae in excolendis hominum animis praestiterunt, seriore tempore tanta sit facta, cui omnes Romanorum litterae edere deberent uir illustrissimus rudem

appellauit Homerum et qui hominibus elegantibus probari nullo

modo Posset.

Priore tempore, id quod mirum non est, maculae, quae ne in larissimis quidem antiquitatis monumentis omnes profecto absunt, lectores latuerant. Iudicio uero ipsis aureis his libellis elegantiore et subtiliore facto, cum in pratis amoenissimis ubi nihil uulgo, nisi quod absolutum et ab omni uituperatione remotum esset, homines repositum existimauerant loci deformitate

quadam discrepantes emergerent, et ut emendationes exorerentur audacissimae factum est, et ut singula uerba, et uersus et libri toti obelo notarentur. Iam maximam partem aliter res se habet cum omnino eruditione et libero arbitrio, uti par erat, ueteres superauimus, tum nimius ille stupor quo uiri, Graecarum Romanarumque litterarum studiosi, antea omnes assciebantur, dudum euanuit, neque ne rem fortasse grauissimam silentio praetereamus ludicio, quod ex aesthetiea sola nimis uniuersa petiimus, incerto utentes lamad ueterum opera adimus, uerum iudicio, quod indefesso tur denti historiae studio polluimus et conformauimus. Neque uiri desunt, qui, ut integra antiquitatis cognitio nobis seret, mon menta, quibus aditus ad perennem humanitatis fontem pararetur, ita exhiberi iubentes, quomodo reuera instituta essent, Errare eos nos docuerunt, qui ideo, ne iudieium nostrum fortasse paulo subtilius unquam offenderetur, omnis eos Iocos, quibus id, quod unice uerum et probum esset, auctorem non uiderent assecutum, aut emendare, aut tanquam aliunde introductos, eliminare com

M, quod inter omnis constat, eum opinionibus confirmatis difficillimum est luctari, atque hodie quoque praeter sobrios illos noeerrimum huius mirationis praeceptorem uida in praestitit in

poelieis et praeter alios loco L. III v. 10 sq.

15쪽

et prudentis eriticos reperiuntur, qui, a uera rerum metatione Ionge remoti, eliminationibus, emendationibus, eteris huiusmodi facinoribus miras in ueterum ibris turbas commoueant. Cel herrimum huius audaciae exemplum inter Batavos hodiernos Peerbkampius praebet, qui uir, iudici sane subtili et, si uis, satis libero ornatus, eum permulta inmoratio ' uideret parum probanda et quae ad nimias poetae laudes haud ita quadrarent, et uersus et strophas et poemata intem ex interpolatorum fabrica PT diisse statuit. Atqui Horati carmina summa industria sunt peripolita quid, quod inter nitida illa antiquitatis monumenta carmen relictum nobis est, cui neque ultimam nec primam manum limandi causa accessisse constat, cuius auctorem de rei difficu tate et austeritate haud semel deprehendimus lamentantem nonne in summa criticorum facinora te reperturum existimabis Pr secto. Neque deest tale opus, neque eriticorum facinora desiderantur. Titus ueretius Carus, aeque ac Μ. Annaeus Luc nus morte immatura abruptus, opus nobis reliquit, quod ad summam persectionem neutiquam perducere potuerat, ab anxio nitoria studio, quod Lucani tempore fere solum ualebat, non minus

remotus, quam materiae austeritate oppressus, quae omni rerum

ornatui, quantum fieri poterat, aduersabatur. - qui uero primi post interpolatores Italos Lucretio peram dederunt, uancius, Naugerius, arullus, Candidus, ius Bononiensis et singula uerba

et dictiones ex arbitrio emendarunt et codicum lacunas, siue quae reuera aderant, siue quae adesse putabantur, propio arte repleuerunt, neque aliter res relicui ante Lambinum editoribus

est acta. Dionysius Lambinus, uir iudicio elegantissimo et sumtilissimo instruetus, primus in Lucretio exstitit audax eliminator, ipse, quo tandem pacto hi panni aliunde assuti in genuinorum

uersuuin ordinem irrepsissent, haud admodum curans et tantum auctoritate ualuit, ut per duo saecula libri de rerum natura ederentur a Lucretio instituti, a Lambino perpoliti. Uersus sane, quos ambinus obelo notauerat, ab editoribus, quamuis non prudentioribus attamen timidioribus, non reiiciebantur ueram, quod in temporum Progressu necessarium erat, Opinionis illius prorsus damnandae, qua si quis in edendis carminis . . Si nuper in Vergilio P s. Jahni iudicium in annalibus docte et

copiose prolatum.

16쪽

Lueretiani libris norma uteretur, nihil erit restaret, prima uestigia iam ea aetate reperiuntur. Sigebertus auerkamp, quem ad quinetit. L. III, I, 4 Spaldingiua secutus est, duobus locis,

ut difficultates nonnullas tolleret, duplicem arminis reeensionem exstitisse censuit, utramque ab auetore ipso institutam quod, eum in Lucretio curas ambinianas perpesso locum habere posset, emendationibus et interpolationibus remotis fere neeessarium uideri debebat, neque, posteaquam Gilbertus Walieneid, ut etiam in hoo carmine singulare aliquid produceret, audaciam Lambinianam eum caeca quadam erga codice modo meliores modo deteriores obedientia ommutauit, editores aliter statuerunt. Haud euriosum illud ambinianum emendandi studium uel propterea reiicientes, quod talis agendi ratio ad summos in historta progressus non iam conueniebat, Elchstaeditus et orbiger, cum permulta apud Lucretium reperirent, quae a carmine eleganti aliena uiderentur, interpolatione eerto consilio instituta carmen nostrum eorruptum et deformatum dixerunt. Elchstaeditus, quamuis optime intelligeret, carmen a Lucretio inchoatum neque absolutum esse, inaequalitate et discrepantia orationis, quae modo uetustissimum colorem spiraret, modo ad politioris aetatis et gantiam temperata et mitigata uideretur, aeque offensus atque anxium quoddam uariandi studium, quod in locis Eodem sensu

repetitis apparere existimabat, aegre serens, cum ETSusinonnul- .los a ueteribus grammaticis laudatos in nostro carmine iam Matra quaesisset, libros ab homine quodam, elegantiae iusto mamtiore, qui modo emendasset, modo id, quod supereacaneum uid retur, reieciffset, retractatos et postea, nescimus quo consilio, ad genuinam simplicitatem passim eductos esse statuit. - At utinam uir doctus, antequam ad desperatam hanc explicationem refugeret, rerum Condicionem accuratius perpendisset adest ea,

quae Elchstaedii displicuit, orationis inaequalitas neque sola materiae natura explicari potest uerum admitteretur fere opor tui aetate, qua priscus ille color, ad quem posteri respicientes Lucretium eodem loco, quo Ennium posuerunt ), elegantia CLeeronianae iam notae et laudatae aegre eluctabatur admini in

17쪽

Ioel repetitis illae uerborum et dictionum mutationes, quas Eichataeditus a Lucreti simplieitat alienas perhibuit, at, si qua est

emendatio, in posterioribus libris ea inuenitur, in quos, tanquam in aptiorem Iocum, eum uersus supra scriptos transferret, Lucretius necessario, quod iterum rem retractanti displicebat, emendauit, neque tanta et tam putida diligentia rem egit, ut nulla sua sponte mutatio exoreretur loci denique, qui a ueteribus laudati in Lucretio nostro non iam reperiuntur, partim odicum nostrorum tristi condicione perierunt, partim omnino nunquam a Lucretio tales exhibiti sunt, quales memoriter laudantur. - Eichataedito, id quod modo uidimus, interpolator homo esse uidebatur, quamuis auda et importunus, tamen satis elegans, longe alius orbigero, qui uir, cum omnia, quae in Lucretio displicerent, interpolatione orta statueret, imprimis repetitiones illas Lu-eretio abiudicauit, ne hoc quidem recte, imo prorsus iniuria: nam, ne dicam interpolatorem tanto opere ineptias sectantem alium nusquam exstare, quo tandem pacto repetitionibus reiectis carmen nostrum construi posset, neutiquam demonstrauit. quae retractationis suspicio, cuius uis in indiei de libris Lucretianis faciendo summa sine dubio est, quanquam nemini fortasse praeter uiros ex scriptiunculis recentiorum ubique pendentis persuaderi poterat, nullum adhue aperte aduersarium naeta est. Iam cum huius opinionis origo qualis fuerit supra signifiea- ulmus, exacta et subtili arminis totius analysi eam optime refelli ertum est uerum hae rerum tractatio quantumuis necessaria et opera digna, quae ut iuste absoluatur, etiam argumentatio philosophica modo accuratius modo negligentius peracta diligenter examinanda est, non primitiae sed finis quasi studiorum

esse debet qua ad tempus reiecta summa duumvirorem argumenta accuratius examinare et eum relicuis, quae ad rem nostram spectarent, testimoniis conferre adhue constitui.

. Fortasse hoc modo etiam, ut omni de libris Lucretianis iudicio neque minus criticae in Lucretio adhibendae aliquantum prospiciatur, seri poterit.

18쪽

..., Forbigerus, qui in dissertatione sua a mnara inde intem lationem, altero post Christum saeculo institutam, codicum atrorum natura et condicione confirmatam exponere suscePerat, genuinae carminis formae reliquias in aliis odiethus alias exstare censuit quod, quamuis confidenter prolatum codicum natura neutiquam confirmatur quammaduigio duce tum ideo breuiter significabimus, ut orbigeri in hau disputationis parte leuitas et mala fides appareat, tum Propterea, ut, quibus tandem monumentis in iudicio de uersibus obseuratis faciendo summam auctorit

tem ipsi tribuamus, elucescat. '.

Titus Lucretius Carus, quem quinctilianus difficilem appellauit, ob ipsam eam dimeultatem a saeculo post Chr. altero tertioue inde perpaucis lectitatus esse uidetur Fortasse idem, quod alii antiquiorum poetarum, perpessus non iam totus uerum, disputationibus obscurioribus abscissis, runeatus in plerorumque omnium manibus ireumferri solebat. . Antoninus saltem a magistro integros Ciceronis, aut Catonia, aut Sallusti, aut poetae alicuius libros, Enniana et Lucretiana excerpta petiit Praeter Nonium acrobius et Seruius, ut Epicureae doctrinae sona primarius est, saepissime Lucretium laudant Lactantius doctam et copiosam contra eum disputationem instituit Plerique terquaterae ad summum eum producunt neque desunt, quos aperte poetam ex priorum grammaticorum libris adhibuisse arguere possimus ueluti Isidorus locos, quibus ad Lucretium respicit, tantum non omes e Seruio deprompsit quin ipse uenerabilis Beda talem uersum Lucretio adscribere non iam dubitauit: quae aritidum faciunt aquae tactum atque saporem -- Laticis scribere debebat, uerum non cripsit; cf. modo eius uerba de metri

Uersus secundum editionem Elchflaeditanam laudati sunt. I pp. ad M. Anton L. I, 2 Front epp. d. Nieb. Mitte mihi aliquod, quod tibi disertissimum uideatur, quod legam uel tuum, uel catonis, vel ciceronis, aut Sallusti, aut Gracchi, aut poetae alicuius χρήζεο γαρ αναπαυλης et maxime hoc genus, quae me Iectio extollat et illundat ἐκ των κατειληφυιων φροντίδων Etiam si qua Lucretii aut Ennii excerpta habes ευφωνα καὶ φρα et sicubi ἔθους ἐπιρασεις.

19쪽

i p. 2375 ed Pulsch. - nam et uocalem breuem, quae istis et eali qualibet exeiperetur, uoluere esse communem, ut ueretius.' Locus ad eos pertinet, quibus Lucretius, arcana naturae tradens, eorum magister laetus est, qui uersuum nitorem minime curabant. Alibi uero nusquam Beda Lucretium laudat eo loco excepto, quo plane Diomedem exscribens Lucreti carmina inter exegetica et didaetica recenset es Diomed. p. 80 et Bed.

u , quod cum ita sit, codices Praeter unum omnis saeculo P. Chr. VIII aut III perisse mirum non uideatur neque, quam quam saeculo X aut XI aliquoties describebatur, Lucretius multos lectores actua est. Inter libros, qui medio aeuo ad legendum commendabantur, quantum equidem comperire Potui, non resertur et in Italia postea demum iterum innotuit, quam a Pog-gio Bracciolino siue potius ab eius ollega Bartholomaeo demonte Politiano integer in Germania repertus Iorentiam missus est θ. Sed, ut ad rem redeamus codices, quos adhue Cognouimus, mnes, quorum nullus saeculum X superat ex uno eodemque codice archetypo manaverunt. - quod ut demonstraret, aptissimum ex lacunis omnium codicum communibus petitum argumentum Μaduigius in dissertatione protulit, neque id silentio praeteriit, quod addi debebat, etiam mira uerborum comptelas in antiquissimis libris prorsus easdem, in recentioribus simillimas exstare. - La-

duos Siebelisius in Berghi et Caesaris Phemerid antiquar. Z.

LA ISM. September, iniuria adhibitos dixit VI, 608 III, 614;

tertius I, 101 dubitatione non prorsus uacat alios addere poterat, uelut III, 8 quem uersum ab omnibus sinceris libris omissum, Wakeneidius iniuria haud ita necessarium dixit; et, qui copiosiore disputatione egent, quarti libri cuius exordium corruptelis scatet locos duos, alterum, quem de uersibus repetitis dig- putantes infra illustrabimus, ante v. 217, alterum, de quo dispu-

descript Bibl. Laurent Plut 35. Lucretii poema Oggio Bracciolino siue potius ab eius collega Bartholomaeo de Monte Politiano integrum in Germania repertum ac Florentiam missum sui ad Nicolaum Niceolum, ut pluribus in locis ostendit in egregia Praes ad Ambrosii mald Generalis nitam I. Lau. Mehus. Peu cand in prael. d. Iunt. et praeterea adn. 15 .

20쪽

tationem, quantum fieri poterat, suetinetam hoc Ioeo addemus, postis 125 deficientem. - ueretius, posteaquam simulacra rebus mitti docuit, perienes sora ea constare v. 10 exponere

Nun age quam tenui natura constet imago

Culus ei ut fidem faceret, uniuersa primordiorum tenuitate adhibita, alterum exemplum his uu protulit: ' Praeterea, quaequomque suo de orpore odorem

exspirant acrem, panaces, absinthia tetra abrotonique graues et tristia centaurea, quorum unumquiduis leuiter Si sorte duobus quin potius noscas rerum Simulacra uagari multa modis multis, nulla ui cassaque senSu.

qui uu quantopere Proba sententia careant uel unusquisque intelligit. Editores conieeturis audacissimis ocum sanasse sibi uidentur:

quorum unumquiduis leuiter si sorte ciebis mouebis quam primum OScas set, 3. . Q

quorum quantula pars sit imago, dicere nemo qui possit neque eam rationem reddere dictis. . -

quod utrumque contra eodices factum est, utrumque sententiae parum prospicit. Etiam coniecturis receptis, ne disputatio impedita et iusto obscurior, quin imo inepta quodammodo efficeretur, emeri non potuit. - Audias modo sententiam eoniecturis effectam puram et genuinam si rem, quae odorem a se mittit, aliquam ciebis, rerum simulacra multa, modis multis, nulla ui cassaque sensu uagari nosces. Verum, si talia Eiebo, an Odores dimitti sentiam, minimo uero simulacra, quorum nomine Lucretius odores aut sapores aut similis res nusquam significauit, neque sua sponte aut nulla ui sed ipsius cientis ui ea dimitti nosces, neque, cur sensu cassa sint, inde disces. maeo sine dubio neutiquam inter se coniungi possunt, ac, si quis tantam obscuritatis molem in Lucretium insere audeat, ne summam simul

iniuriam ei inferat, utique timeo. Accedit, quod codicum auctoritas ei deserenda est. Prosecto minor est audacia eius, qui Ia-eunam in odicibus inesse statuit, neque desunt, qui statuerint, uelut mericampus, quem Aeneidius sequitur a assendo pen-