Pauli Aeginetae medici Opera, a Ioanne Guinterio Andernaco medico exercitatissimo summique iudicij conuersa, & illustrata commentarijs. Adiectae sunt Annotationes Iacobi Goupyli medici Parisiensis, in aliquot singulorum librorum capita

발행: 1567년

분량: 941페이지

출처: archive.org

분류: 약학

611쪽

LIBER VII. sis Tribolos, tribula .

Ribulus mediocriter refrigerat: sed terrestris siccando ua- lentior est,aquaticus leuiter et humectat: uterque contra iussam mationum generationes,omnesq; influxus couenit: terrestris fructus quum tenuis existat, renum calculos conteriri

Trigosistodes, tragus frumentaceuS.

TRagus frumentaceus Tear respondet, sed dissicilius in sto. A macho conficitur,& aluum emollit.' Trigis, mullus.

4 Vllus piscis continue eius claritati oculorum nocet,cru avidus disiectus & impositus marini draconis, scorpionis, &aranearum morsibus 2ccurrit.

Tripolium. TRipolij radix calida est in tertio abscessu & actis. Trictis, rixes. P Ili combusti persimilem lanis concrematis uim obtinent. Trigon, pallinaca marina. . Arinae pastinacae aculeus impactus denti infirmo, ipsema 1 eonterit excutitque.

FAex uini ignem non experta compositis uiribus costat, ut quae abunde desiccet discutiatq;, astrictoria autem iacultas ei ex uini unde confit specie,accedit. Vtendu igitur est ea tum in humidioribus,tum in fluidis affectibus, phygethla discutit, Iac,mammis eo resertis imposita,extinguit:.ciemata uero qui etiam spheclen appellant, adurentem uim acquirit, quapropter & medicamentis quae adurunt,ipsam miscemus, ungueis igitur scabros cum resina eijcit: pilos cum oleo lentiscino per noctem totam inuncta,flauos emcit. Lota oculorum medicinis absterErijs temperatur. Α ceti faex in omnibus ualentior

est iam dicta, magisq; astringit.

Troglodytes , passeri

TRoglodytes paser est,omnium auium excepto regulo mi . ni mus,in sepibus potissimum degens,qui S tostus & crudus salsus manducatus renum calculos conterit : cremati ip sius ciuia erotus, idem praestat. . i. t M a Tyro ,

612쪽

rso PAVLI AEGINETAE

frigerans quare & uulnera impositus conglutinat: at qui Oxygalactinus dicitur,praeter hanc lacultatem etiam discissib-riam modicam possidet, magisq; uulnera conglutinat: uetusus, isq; pinguis magis disclitiendi uirtutem prae se seri,qua articulariorum quoq; tophis accommodatus est , praesertim cuiuillae carnis & salsae & pinguis decocto.

ab Y incipiunt.

macinthus. ν ,Yacinthi tadix bulbi speciem repraesentans , primi in si

cando ordinis est,secundi refrigerando,pueros itaq; impaberes diu conseruare cum uino inducta creditur: semen leuiter abstergit astringitq;,idcirco arquatis cum uino datur,ut qs desiccet magis quam refrigeret.

Hyalos, vitrum. v I trum i que cum uino tenui R albo potum,uesicet calculo comminuere dicitur. Hydnon,ivber terra. I Vber terrae terrestri constat substantia cum modica quada

uirtute tenui.

Hydrargyros, argentum uiuum.

Rgentum uiuum in medicinae usum non adeb accommoa datur,quod uenenum repraesentet: nonnulli uero concrematum iptum in cinerem, mixtumq; alijs speciebus, colicis deuiosis potioni exhibuerunt.

Hydropeperi,aquaticum piper.

T I Uropiper,herbula est calida, sed non piperis, modo,uiri de cum semine suo inductu, sugillata, & tumores scyrrho induratos discutit. 'dor, aqua. Α Qua praestantissima & alterius substantiae expers,refrige-a rat,humectatq;,ex peculiari sua natura: ubi autem ascititium calorem assumpseri quamdiu eum seruaticalfacie: fligida autem facta,refrigerat. Porro quae nonihil mixta est, ut ni trosa aut bituminosa,adiunctae siubstantiae uireis acquirit. Pl uialis autem nonnihil etiam astrictionis habet, ob quam ocu '

613쪽

LIBER VII. 13 I

larijs miscetur medicinis .Qualem uero conueniat laudatissimam esse aquam,in primo libro comprehensum est.

Hyosicyamus,altercumsu herba Apollinaris.

ALtercum cuius semen nigrum est,item cuius flauum,uenenosum est: accommodatissimum uero curationibus,quod di sieme & florem candidu habet ex tertio refrigeratiu Ordine.

Impericum.

T TYpericum duplex est, alterum quod andro mon &astyr Vethon appellatur,expositum est: alterum uero calefacit dc siccat,tenui substantia praeditu, eo p urinas elicit & menstruacitat, totu ipsius semen,q, si cum soliis inducatur uiride, cicatricem uulneribus obducit,t arida uero solia inspersa ulceribus medentur, tantur etiam potioni aduersus coxarum dolores. t Hie locus ita descriptus est in ueteribus libris, αδε ἐπιπαττο ut ενατα Inι rota , id est, sicca autem inspersia,praehumida ulcera sanant.

Hypocoon. HYpecoon refrigerat in tertio ordine,papaueri uiribus pro

ximum .

YYYpoglosson frutex pusillus est,cuius radix & succus emol, Aliendi uirtute pollent.

HYpocistis eoru quae ad radices cisti & cistari appellati subnascuntur,nempe dy tinorum,succus est, medicamentum ad omneis fluidos affectus efficacissimum, ut quod particulas siccet corroboretque.

PIΥpopbiston species est spinae fulloniae, quemadmodum& hippophaes,ex huius capitulo,soliss, & radicibus, su cus expressus siccatusq; trium obolorum pondere, cum mulsa Pituitam & aquam euacuat,maxime congruit orthopnceis,comitialibus,& neruorum assectibus. ε

614쪽

PAVLI AEGINETAE Quae a Pli auspicantur.

ω Emes in secundo ordine sccant,medio caloris & stigidita-Ltis temperamento donatae,sed astrictionis quoq; nonnihil habent Totum uel o lentis corpus siccat,aluumq, sistit: decoctum ipsus proritat,ideoq; prior aqua defunditur,quum comprimendi gratia lentes assumuntur.

Thacos,lenticula palustris. L Enticula palustris humectat refrigerati in sedo abscessis. Phalaris. PIIalaridis succus,solia,& semen pota,uesicae doloribus a

xiliantur,habet eadem herba & tenuem quandam vim, turamq; calidam.

Phalangites.

PHalangites φ phalangiorum morsibus medeatur , nomen hoc inuenit: est & tenuis naturae compos,qua torsionibus circa umbilicum .auxiliari putatur.

Phellas,suberi

Vber praesertim ex uinorum cadis,combustum, cinerem redia dit siccando uehemetissimum,qui medicinis Udysenterias inscriptis admiscetur.

Philyras,tilia.

I Iliae arboris solia,sylvestri oleae similiter astringunt, qui-b as commanducatis,oris ulcera iuuatur,eorumq; decocto colluuntur : quod etiam potum S urinam & menseis trahit . PHomos, verbascum. Erbasei genera plura sent,inter quae est & dicta tryalis: cae V terum solia omnium siccantem & mediocriter astrictoria vim reserunt: praecipue eius quod aurei coloris est, ct quod acerbae sint,fluidis conserunt affectibus: nonnulli S dentes ex eis colluunt.

Thoenix herba.

PHoenix, aliis rhu,herba est lolio consimilis,astringendi uiatibus donata, in uino austero pota, omneis fluidos affectus sistit.

615쪽

LIBER VII. ut

Phoenix arbo palma.

D Almae fluctus qui iam ematuruit, calidus mediocriter est.' uisceribus roborandis & stomacho idoneus, tum imus assumptus, tum foris applicatus: reliqua palmae portio uehemε ter astringens est,quamobrem stomachicis,& hepaticis medicinis temperatur: longe magis,astringit quod fructus eirascentis ueluti inuolucrum est. Phermion. P Hermion tenuis,abstersoriar & attra cis lacultas est: s men igitur cum melle albugines extenuat,& spicula e corporibus extrahit.

vhu. D IJui radicem habet nardi persimilem , quae tamen ad pi raque infirmior sit,sed urinas magis quam ea elicit, nardi gallicae modo.

vfllum folium.

Pitylion, Malabathri solium est, de quo in illius capite di

ximus .

Thcos, fucus.

D Hycos refrigerar,siccatq; in secuneo abscessu,ac mediocri ter etiam astringit.

D Ηylites eum acerba quadam praedita sit qualitate non immerito alui profluuijs pota auxiliatur .

Qua a Ch auspicantur.

Albanum calore tertium fere ordinem accedit , secitat' secundum,molliendi & discussoria ui donatum. chalcitis. Halcitidis uires astrictoriar,acres,adurentesti; sunt, & eru stam inducunt,tenuitate media inter misy & sori consilio

tista tenuior reddi tur.

Chalcanton ,atramentum sutorium. . Halcanthum aqua est in Cypri metallis coalescens,ualen tissimae astrictionis eum calore non ignavo: quod omniuessicacissime humidas carneis qonseruat suo condimento de

616쪽

m PAVLI AEGINETAE

siccatq;.longiore temporis processit in chalcitidem mutatur Chalcos, ss combunum. AEs combustum acre quidda habet & astrictionis particeps

est,quapro pter ad cicatricem ulceribus obducedam in siccioribus corporibus praestantissimum est: si eluatur, teneris utilius est, quam illorum.

Chalcu anthos, aeris flos.

A Eris stos tenuioris naturae est,quam aes cocrematum, eius. que squama: mixtus itaq; collyrijs palpebrarum & asperitates, vi ficus exterit.

consumit,utinas&menstrua elicit, uiscerum obstructiones e purgat.

Chamaecissus 'edera terrestris.

HEderae terrestris flos quum amarus insigniter existat, temris meatus adaperit, item contra coxendicum dolores exhibetur. chameseuce. Hamaeleuce in tertio abscessu calefacit, in primo desiccat.

Hamaeleontis nigri radix calefiunt siccatq; propemodiun in tertio ordine,est & abstersoriae facultatis particeps, qua cutis labes exterit,item duros tumores dissipat emollitque,&phagedgnica ulcera admota in cataplasmate perfanat: si auteintra corpus sumat,ueneni loco est. Albi radix superiori proportione respondet,sed amarior est: quae si cum uino austero instar acet abuti bibatur,latas uentris tineas enecat: facit etia' ad aqsiam inter cutem. Chamaemelon. IIamaemelon siue anthemis calefacit siccatque in primo, abscessis, praeterea uirtute tenui, discusbria, laxanti , α odorata constat.

chamaepitys.

Hamaepitys secundo gradu calefacit,tertio defccat,quam ob causam & purgare & abstergere uiscera, potissimu i cur potest,item urinas meastissi; trahit, magnam uulnera co-

617쪽

glutinat,putredinem expertis medetur,duritias discutit,deco ictum ipsius etiam coxendicum doloribus salutare est. Chamadrops. Hamaedrops,quiddam & hoc chamed n uocant , alii etia teucrion,uiribus cbametiyi respondet

Chamaeo resumilis ficus.

. 'Hamarsyce abstersoria & acri facultate pollet, quapro- -pter & siirculi ipsius & liquor myrmecias, uerrucasq; abomlent,crassas oculorum cicatrices cum melle abstergunt, hebe. tudini,&suffusioni incipienti medentur.

Chamria, oleago. Leago abstersoria facultate, sordida ulcera & erustas cum, melle purgat.

Chelidonium, herba hirundinaria.

CHelidonium in tertio ordine calefacit, ualentem; abstergit: succus ipsius claritati oculorum utilis est radix arquatos cum uino & anisti pota,obstructione liberat.maducata dentium doloribus auxiliatur.Minus chelidoniu quarto calefacie-tium ordini ascriptu, acrius est,ut in ductum cutem exulceret: ungueis scabrosos eiicit succus autem ipsius per nareis purgat.

Chelidones, hirundines.

Ta Irundinum crematarum cinis cum melle illitus, angia' narum inflammationes persanat: idem oculorum clari tati benefacit. '

FEt omnium aliorum animatis humotum calidissimum est, colore tamen inter se disteri: squidem quod flauum, pablido calidius :& flauo,aeruginosum . praeterea uariat pro antia mantium quae id habent ratione, quatenus suillum omnibus aliis infirmius est, eoque citra rosionem aurium ulceribus medetur.Ouillu maioris acrimoniae est quam sui lium,& ouilialo capriliu efiicacius. caprino aequalia ursioru & boum existuta taurinum uehementius : hoc, set hyaenae superat, rursus hyaenati incitura pisce callionymo dicto,& scorpione, cuius animalia sel sussusonibus oculorum,hebetudini,& albuginibus accommodatur: item marinae hirundinis at caprae sylvestris fel etiam lusciosis conserre dicitur.caeterum omnium uolucrum selauna

618쪽

PAVLI AEG IN ET AE

acrius,tum siccando uehem entius est quam quadrupedu : m-ter has ipses autem gallorum & perdicum aliis est praestatius: accipitrum & aquilarum acrimonia & rosione quodammodo superat,aeruginoso colore,nonnunquam etiam nigro.cbοndrilla. . CΗondrilla intubi species subamara gustu est, propterea etiam maiorem siccandi uim quam illa obtinet. Chondrus. C Hondrus tritico persimilis est,nisi glutinosior.

Hrysocolla altera in metallis reperitur, altera in rubrii aeris pyla ac tali pistillo in urina pueri uenerem non ex, Perti,sub caniculae aestu contrita,praeparatur.haec igitur abstergit,discutaria,siccanteque ui praedita maiore, quam ea quae in metallis inuenitur,ut etiam carnem absumat citra rosionem: ob quod ulceribus maleficis accommodata est: concremata uero minus er et .

C Η secomae,quae etiam chrysitis dicitur adix acri simul & astringente ui existit, quare non multi in medicina usus est,quanquam peripneumonicis&iocinorosis in mulso elixa exhibeatur : caeterum menstis educit.

'D Seudobunium bunii speciem repraesentat, eateiacit, discu- tit&abstergit: torsiones igitur circa umbilicum , stillic;-dia & laterum dolores soluit: strumas etiam cum sile& uino inductum disiicit.

Pseudodictamnon. iP Seudodictaninon imbecillis dictamni uires habet Psimmythion,cervo. Erusa refrigerat & opplet.

Pollium,herba pulicaris.

πI Erbae pulicaris semen secundi resti erantium ordinis h. abetur,siccando humectando. medium est... Psoricon

619쪽

oricon. 3 Soricon,chalcitide duplicata,argenti spumae mixta,essiciu

tur,utrisque tamen aceto prius detritis,ac in recentem ONIam coni ectis,quae diebus quadraginta sub fimo delitescet: sie enim maiorem siccandi uim , tenuiorem & minus rodentem quam chalcitis,acquiret.

Quae ab O magno incipiunt.

ONI, olium. Vi candidnm & tenue,nnil ius plane rosionis compos me diocriter refrigerat, utendum igitur eo in oculis, pudendorum ulceribus,aliasque omnibus malignis: miscetur etia medicamentis emplasticis, quae sanguinem supprimunt: luteum uero pari facultate praeditum medicamentis temperatur ad inflammationem arcendam efficacibus: tostumuero magis siccat, minus lenit. Porro totum ouum aceto incoctum si assii- matur,uentris fluxiones desiccatisi acerbum aliquod adiunx ris,urigallam,aut rhun,aut balaustium,ac frixeris, multo redditur efficacius ambustis autem crudum impositum, protinus auxiliatur.Sorbile assumptum,pectoris uitia concoquit lenitque,& arteriae asperitates laevigat. Praeponetur autem recens

ueteri: & gallinaceum reliquorum animantium ouis. Ocimum. Cimum secundo calefacientium ordini ascribitur: habet& humiditatem quandam excremetitiam, propter quam neque utile est intus assumptum: extrinsecus autem inductum discutit, & concoquit.

Ocimoides. O Cimoides,nonnulli philaeterion nuncupant, inutilis quudem radix est senae uero tenue est, & sine rosione siccat.

De medicamentissimplicibus quae flavae bili pur

gandaefant. Cap. IIII. AL0ς drachma,cu aqua mulsa mane datur.qui uesperi

eam exhibent,aut secundum cibum, noxam inserunt, quippe alimen tu in membra digerit,flauam bilem uacuat minus,trium obolorum instar assumpta, ut quae crassiora tantum excremata abunde educat. Caeterum quu omnia pur

gantia medicamina stomacho aduersentur, sola, aloe coridum cie

620쪽

13 PAVLI AEGINATAE

cit. qui uero amaritudinem eius non sustinent, in catapotia

coactum assument. Sciendum uero est , meditamenta ea non

simplici quodam temperamento,uerbi gratia , caliditate purgare, omnia siquidem calida,quale piper est,uacuationε mol, rentur) uerum totius substantiae proprietate, quo modo lapis

magnes serrum attrahere demonstratus est. Porro ex purga' tium medicaminum numero ea quae uentre duntaxat emolliunt, primo libro sunt exposita : essicacioribus autem utimur uel ad materiam derivandam, uel ad affectum induratum agitandum remouendumque,aut ad corpus resiliendum,mutant

dumque ipsius temperamentum,aut ad noxium humorem eliciendum . Iam uero siunt nonnulli etiam mixti ex praedictis modi, inuicem connexi . Caeterum purgationibus hos uti conuenit qui uiribus pollent, & mente constant, primosque aeta tis limites euaserunt, nondum uero ad extremos peruenerunt item qui stomacho robusto sunt,& copiosam materiam inutilem in corpore collegerunt,non multi adeo, sanguinis compotes. Tempus aute purgationis,si nulla urgeat necessatas, uernum maxime & autumnale opportunum est Q

Vae bilem educul, quouis anni tempore praeterquam in hyeme recte usiurpantur: aetate uero florida, &declinante habitu sicco,musculoso, nigri coloris, uel rubri: uiris magis quam mulieribus:item in quibus cibi continue corrumpuntur,aluus astricta est,amara bilis redundat, iracundis,paucam urinam reddentibus, cibo usis sicco& calido. In affectibus, arquato,iecoris imbecilitate, pleuritide, phrenitide, angina, insania, cephalaea, lippitudine, erysipelate, lepra, febri,&quibus bilis superat. Datur aloe capi te grauatis, lippientibus, miculosis,& qui per somnum imaginibus torquentur sine febri,ad haec qui horroris discursum in corpore sentiunt, flatus

acreis aedunt,intestinis roduntur, quibus stomachus immodice aestuat,aut nausea humoribus os eius rodentibus euertitur postremo,quibus ob recrementorum abundantiam clyster nequit inijci: abunde siquidem inanit,sic ut totu corpus non commouet,nisi copiosa admodum suerit exhibita: bilem autem intestinis,aluo& stomacho inligrentem educat. Veratrum comvenit & acuto & longo morbo laborantibus. qui medicame

tum bili duce odae idoneum requirunt, quales suut qai infa-

SEARCH

MENU NAVIGATION