Pauli Aeginetae medici Opera, a Ioanne Guinterio Andernaco medico exercitatissimo summique iudicij conuersa, & illustrata commentarijs. Adiectae sunt Annotationes Iacobi Goupyli medici Parisiensis, in aliquot singulorum librorum capita

발행: 1567년

분량: 941페이지

출처: archive.org

분류: 약학

631쪽

LIBER VII. 1 ιν liud laudatissimum.

E Laterij,laihyridis, galbani,cyclamini, ueratri nigri singulorum drachmae quatuor,colocyntidis carnis drachmae octo, cucumeris sylvatici recentis, scammoniae , cocci gnidi, tithyma i i ,singulorum drachmae duae, tercbinthinae drachmae tres: excipito haec selle taurino.& unguinis modo uritor. Quidam uero ad unguentes faui uncias sol tem &-sicyonis quod satis est,emplastri modo imposuerunt.

a Me medicamehta uomit m citent, O quomodo

nei atrum exhib tur. Cap. X. Vomitu utuntur & sani, qui ciborum humorumve copia grauantur: & acuto morbo laborantes quum a putuita aut eiusnodi quodam insessantur . At medicamentis uomitu facientibus neq; sani,neque acuta aegritudine occupati uti permittenturised in longis prosunt affectibus Rpraesertim indura iis, quae ualida commotione de siderent, qualis est podagra, morbus comitialis a stomacho originem trahens,elephantia aqua siubter cute,melancholia, & persimiles. Aduersatur uomitus sanguine excreantibus, malo praeditis stomacho, & ijs qui sustocationibus opportuni sunt. Promptinsinu igitur ad uomitu ciendu est Cyprinum, digitis aut pinnis id intinctis, demissasq; in guttur . item nardi gallicae radicum drachmae septena ex mulsa potet sursum ualenter purgant:fimiliter etiam radicum betonicae,quae cestron dicitur, quinq; aut sex drachmae cum mulsa sumptae & daphnoidis tria solia uiridia in laeuoram coacta comestam . t te elaterii obolus in aqua assumptus sursum pituitam S bilem expurgat: & herbae pediculariae grana quindecim cum mulsa crassiore, ex bulbis autequi manducari solent,si crudi assumantur. Narcissi autem elixi sursum per uomitum purgant . idem facit apii radicis pars

superior,aeri proprior comesta, uocant eam nonnulli chamaerapha non, inferior autem pars per inferna purgat, tota uem

sumpta n trinque: raphani pridictis minus quidem purgant ,

sed utilius.caeterum conuenit i psas acreis & recentis adhuc minutim concisas, ante duas tres ve horas in Oxymelite maceratas quam fieri potest multas,assumere,ier quaterve a coena uomi tu excitato:semel autem ieiuni uomen i ,& saepe oxymel ab

Oibebunt: ubi duabus horis inare bulauerint, egelidam bibentea

632쪽

recolligere, aliisq; ut uerisimile est superuenientibus casibus,

eadem accomodare oportet. At multa facta inanitione, cibus

dari δε nanusq; permitti dcbet,& alia sicuti in his qui nimium

purgatur diximus factitandassent. Si perseueret vacuatio,cucurbitulas stomacho defigere, & artus uinculis excipere conuenitum aut pro ratione facta sit, mulsae iusta portio propinabitur,qua superfluuates e medicamelo reliquae eluantum mox cibus boni sucei offeretur. Ia uero in iis qui medicamenta peros abominantur,omnino aut hellebori potione requirunt, An

tyllus huiusmodi quoda ulus est clysteie: hellebori albi drachmar duet in aquae sextario per die di noctem una macerantur, sequenti die ueratrii in aqua ad dimidias coquitur, inde in aluum datur, ut nomitum concitet, superius purgat paulo imbecillius quam ueratri potio. Vbi abunde purgatum est , glande acri imposita,aluus irritatur,ut quod iniectum est reddatur, &aeger no amplius uomat. Facta excretione, mulsa semel bisve intestinis abluendis iniicitur. ipse uero An tyllus tradit fieri etiam glandem ex helleboro albo luso cribratoq; , deinde cocto melle excepto,ac clysteris modo ex helleboro praeparati, superiorem, uentriculum purgare,uerum hic est modus probatior. Nam purgatione partire in uices nobis licet: pondus igitur sit ueratri drachmae duae , caeterv glans circumaptetur aut

uinciatur sttappa solidiore, cuius initiu extrinsecus persedem recipiatur,quo glandem ubi satis purgando profecerit, ause te possimus.hic inodus purgat,quidem absolutissime, non a tem suffocationem aut aliud quoddam periculum inducit. .

De disserentia antidotorum. Cap. XI. P Raffatio Galeni de antidotis in hunc modu habet. Medicinas quae non extrinsecus impolitae, sed intra corpus assumptae affectibus medentur, antidota ue teres nuncumpant: eterum triplex ipsorum est differentia, quaedam enim lethalium medieamen torii gratia offeruntur, quaedam Obbestias uirus iaculanteis,quas Graeci appellant, quaedauero morbis ex prauo uictu cotractis auxiliatur: non ulla tieis hos usus promittuut,quemadmodu etia quae theriaca dicitur.

Hei Aroi quod theriacen ingreditur, confecto.

A Spalathi radicis corticis,calami aromatici, costi,asiari,xylo balsami, phu, amaraci, mastiches, singulorum drachrea: sex, carpobalsanri drachme due, mari drachmar sede -

633쪽

styrace,acacia,&opopanace, mellis momentu instillatur, contusiaque dissoluuntur,deinde uino supersu se,ut illa se peret per

triduum madescunt: inde reliqua contusa in unitatem cogum tur, mel despumatum: caeterv in argenteo aut vitreo uase non adeo pleno medicamentum reponitur, frequenter operculum

aufertur. Vsiis eius est quum urget necessitas in iis qui a seris commorsi sent &uenena allum psere, post annum statis sep timum,sic ut instar nucis auellanae,cum tribus uini cyathis,quotidie bis bibatur. Similiter facit ad eos qui ex quadam latente causa periclitati sunt,corruptela quae corpus conficit, lethalis medicamenti qualitatem imitata,quemadmodum in pestilentii correptis potissimum accidit, semel quotidie. in alijsuero affectibus a decem annis usq; ad uiginti,usius eius celebratur in tussi, thoracis,doloribus aut laterum,si labris abest, cu mulso: si illa urat,cum hydro melite, sub noctem ad fabae Aegyptiqmagnitudinem exhibetur. Sanguinem autem excreantibus

omnibus, si morbus recens est,ex postaesi uetustior, ex symphyti decocto,quantum faba Aegyptia explet,idque mane, & uesperi. At quos inflationes &torsiones circa umbilicum, aut morbus coeliacus male habet, ex aqua calida ad fabae Aegyptiae magnitudinem mane assument.caeteIum appetentia ue-.hementcm excitat, rigores, perstictionem, & bilis uomitum, praesumptum ante accessiones distulit, menstrua ducit, & foetus mortuos eiicit,fabae Aegyptiae instar potum ex mulsa, aut pallo in quo ruta aut dictamnum decoctum sit. Item ad uoce abscissam valet & per se, & cu duplicato tragacantho ex mulso aut passis potum, atque sub lingua retentum eliquatumq;: ille nolis,iocinorosisq; ex posca, scyrrhus adest, ex Oxymel ite, aut aceti scillini sesquicyatho: in nephriticis cum mulso circa fabae Aegyptiae magnitudinem: dysentericis tantundem cum decocto rhus,m a ne & uesperi. Ad lippitudines autem sitim me ςllam in hunc modum temperatum facit:antidoti di opobal Gnia unciae duae, mellis cyathus mixta paulatim unguntur. Ite denteis abstergit. pleriq; uero ut sani late ab iniuriis uindicet, .noua Luna ad Graecanicae fabae magnitudine ex eo lum ut concoctione bene obita cu uno mellis cochleari, di duobus aqua cyathis. Similiter etiam in peregrinationibus.eo utuntur, quum praui cuiusdam aeris aut aquarum in i mere suspitio ivem habent.

Sales

634쪽

LIBER VII. ses

ciebam, atque hac ratione longe praestantissimi euaserunt. Antidotum Mithridatis, dia simcu.

ΛΑ Yrrhae troglodyticae,Zingiberis, cinnamomi, singulorum drachmae decem, spicae nardi, thuris,lli lapsis, opobalsami, ἱ unci odorati foris,costi,ilce cliados, seselis, galbani, resinae terebinthinae, piperis longi,castorei, hy pocystidis succi, styracis, malabathri soliorit,singuloru drachmae quatuor, casti e nigrae, polii, piperis albi,scordii,dauci seminis,ca obalsami, phios bdellii,nardi gallicae,gumini,petroselini,opii,cardamomi, Deis niculi seminis,gentianae, lioru ro*,singuloru drachmae octo, dictamni, amsi,acori, phu, singuloru drachine tres, nam allia In antici,acaci ς,alui scinci,hyperici seminis, linguloru sesqui- drachma,uini S mellis quod ia tis est prςparatur theriacae modo. Galenus tradit ad eadem hoc ualere, ad quae illa, praeterquam ad uiperae morsus, in eos enim Theriace efficacior est.

Antidotum dia haematon, hoc est exsanguinibus,ad t

omnia venenata, ct lethalia medicamenta. D Iperis albi & longi,costi,acori, phu, ani si dictamni cretici,

singulorum drachmae duae,amomi,opobalsami, rutae sylvestris seminis, sceniculi seminis,cumini aethyopici, anethi, anatis masculi sanguinis sicci,hcedi languinis, anserini sanguinis, anatis sceminae sanguinis,napi sylvestris seminis, singulorum

drachmae tres,gentianae radicis,tri lii,iunci odorari floris,lachrymae thuris, rosarum siccarum, singulorum drachmae quatuor,cinnamomi drachmarduae,scordii drachmae octo, petroselini,polii,myrrhae,nardi,singuloru drachmaesex, casside drachmae tres, lactis curenaici totidem,stoechados drachmae quinq; , a sari drachmae duce,guttae ammoniaci drachmae tres,meu athainantini drachmae duce, agarici tantundem, carpobalsami grana uiginti, mellis cocti quod satis est.

Ceti quam acerrimi albi sextarius, aquae sextarii duo, mellis sextarius,ad liquidioris mellis spissitudinem incoquuntur,sic ut mel interea dispumetur.

Acetum scillites.

o Cillae albi coloris in taleolas concisae librae sex, quadragin- ta diebus in umbra siccantur, deinde ubi rursus purgatae fuerint , in aceti generosi sextariis duodecim , diebus' sexaginta

635쪽

chrymae papaueris drachmar decem, croci drachmar quinque , pirethri,euphorbij, icae nardi,singulae drachmar, mellis attici uel alterius generoti probe cocti quantum sissicit . datur prouectioribus ad nucis auellanae magnitudinem: minoribus fabae instaNpueris,ciceris. Medicamentum est, quod dolorem sopit, di somnum accersit.

Athanam dolorem leniens pleuriticis accommodata, auctore Oribasio. -

Assae drachmar octo,spicae nardi,amomi,croci, opij, styracis,myrrhae,costi,singulorum drachmar quatuor, mellis despumati quod satis est.datur quemadmodum Philonium.

Nedicamentum ex duplici pipere, eit fidem essectus.

Ardamomi,castorei,opij, singulorum drachms tres , myr rhae,costi,piperis albi & longi,galbani, singulorum drachinae tres,croci totidem: excipiuntur melle decocto,& ad fabae magnitudinem exhibentur.

Nedicamentum dia corion, id est,ex papaueris 'capitibus, oes a.

CApita papaueris uiridia minime aquosa octo decem ue,die poli tuam decerpta sunt incoquuntur cum dulcis radic ye uncta,madefacta in sapae sextatio rursus incoquuntur du tabescant, ubi mediocris spissitudo facta est, ab igne sublata defunduntur : usus medicamenti est in febribus ubi sopire opus est,& quum tenuis defluxio a capite in thoracem desertur . . ' medicamentum ex capitibus papaueris O metre. γ A pita papauerum,ut dictum est,& dulcis radiculae uncia,in aquae pluuialis aut puteanae sextario donec intabescant excoquuntur. ubi expressa suerint,semissextarius mellis dec elo imjcitur : excocta usq; ad spissitudinem, dantur in quibus praeterquam quod dolorem lenire,& somnum cocialiare oportet,etiam purgatione opus est,& abstersione eorum quae in pe store aut pulmonibus renibusque inhaerescunt.

Dia codim,compositum. i Λ Quae, in qua papauerum capita decocta sunt ad praedictat commode rationem , se3tarius, uini dulcis heminet duae, mellis libra, croci, hypocistidis succi, singulorum drachmar

636쪽

PAULI AEGINE TAE

quatuor, coquuntur usq; ad spissitudinem ,uem stomacho utia, bus est medicamentum ex melle, capitum papaueris decocto S malis cotoneis praeparatum efficacius si praeter capita, sertila campana & dulcis radicula aquae incocta suerint. a

Eclegma ex marrubio, simplex, tabidis maxi

me accommodatum.

MArrubii comae libra in aquae heminis sex decoquitur ad

tertias, inde herba proiicitur, adiicitur autem aquae mel rea incoquuntur utque ad mellis spissitudinem instar cochlearis exhibetur.

Ex marrubio, compositum. MArrubii comae,iridis illyricae,hyssopi,pulegii,dulcis radicula',apii,singulorum sex tans, cari carum pinguiu quadrans, nuclei pini resinati tantundem:crassius contusa, arida cum caricis in aquae sextarios tres demerguntur, coquunturque usq; ad tertias,illis exemptis, aquae,mellis librae duae induntur, & ad crassitudinem melleam incoquuntur. Nedicam entum ex eruis . A Mygdalarum amararum sextans,iaring erui triens,hyG- - pi tantundem,iridis semuncia, nucleorum pini torrefactorum unciae duae, mellis sextarius,uel quod satis est.

Medicamentum dodecatheon. TRidis Illyricae triens, erui triens ,hyssopi,urticae seminis, dul-- cis radicular, enu graeci, singulorum sextans, bulborum, seminis lini torreficti, singulorum triens, melanthii scrupula octodecim, pulegii scrupula sex, nucleorum pini tostidorum sextans,piperis scrupula sex,mellis quantum sussicit..Antidotum, Hiera . Spicae nardi scrupula trigintano uena, myrrhet scrupula uiginti septem,croci scrupula trigintaseptem,castorii scrupula trigintanoue,opii scrupula trigintasex,petroselini scrupula quadraginta quinque,anisi scrupula nouem, apii scrupula septem lanci odorati floris scrupula trigintasiex calliae scrupula duodecim, piperis longi totidem, sinonis seminis scrupula sex, styracis scrupula octodecim,amomi scrupula duodecim,seselis totidem,hedychroi, costi, astri, singulorum scrupula octodecim, mellis quod satis est. Ex

637쪽

LIBER VII. vs

Exhrace beebicon hoc est ussi efficax.

I, Momi,cassiar,singulorum sextans, styracis,spicae nardi, sin gulorum sescuncia, crocist pi peris albi, singulorum uncia , mellis sextarius: exhibetur cochlearium.

Nedicamentum Philoxeni, purulentis O longadestoxione inferiatis idoneum.

o Esinae terebenthinae drachmar uiginti octo, nardi drachmae sedecim myrrhae stillatitis drachmae sex,cardamomi, bulisborum tantundem, croci drachmae duodecim, galbani drach mae sedecim, amygdala amara octoginta, mellis hemina: ex aqua potatur,quantum saba Aegyptia explet.

Esdra,multiplicis usus, uehementer enim desiccat.

Λ Momi scrupula sex,croci scrupula octodecim, dauci semi-.onis serupulum unum & dimidium, eniculi seminis scrupula tria,castiat sesquisicrupulum, iunci odorati floris scrupula quatuor & dimidium,cinnamomi scrupula tria,hypocisti dis succi scrupula quatuor & dimidium, sulfuris unciae quin que, papaueris seminis scrupula quinque,pyrethri scrupula tria, petroselini sesqui scrupulum, iridis illyricae scrupula septem & dimidiu, alterci seminis strupula tredecim & dimidiu, spicae nardi scrupula septem & dimidium, rutae seminis sesqui scrupulum, anethi scrupula tria, cardamomi unciae tres , rosaruna siccaru scrupula quatuor & dimidium, nerii floris sesquiscrupulum,est aut ueluti libra ex qua oritur rosa , rhododaphanes &rosae ipsius singulorum scrupula tria, rheu scrupula sex gentianae scrupula sex,hedychroi sesqui scrupulum, tragacanthae scrupula quindecim: lycii scrupula sex,citri arboris soliorum scrupula sex,ocimi seminis sesquiscrupulum, anisi scrupula tria, costi, myrrhae, singulorum scrupula siex, bdellii scrupula sedecim, artemisiae succi scrupula tredecim,rhu syriaci scrupula uiginti quinque de dimidium,asari,uteri mergi,lapidis iaspidii, singulorum scrupula tria,piperis scrupula quindecim, castorii sesquiscrupulum,cimoliar scrupula sex, sisenis scrapula nouem, styracis totidem, opobalsami strii puta duodecim, seselis herbae sesquiscrupulu, mellis,unciae uigintiocto,uini quantum satis est.

Ni di dicam viam ex malorum cotoneorum carnibus.

Alorum cotoneorum purorum librae tres, coquuntur in

638쪽

umi peruetusti sextarijs tribus, deinde conteruntur: bus,pi petitanisi significi , singulorum commorum uncia adm,sic tur. Nonnulli etiam Zingiberis semunciam indunt.quidam i ilicem uini,aceto usi lunt. . a

Nediis amentum ex Accis malorum,ad appetentiam abolitam ct aegram concoctionem probatum

Μ Alorum cotoneorum maturorum succi sextarii duo, mellis laudati tantundem, aceti sextarius, Zingiberis unciae tres piperis albi unciae duae incoquuntur ad spistuli lincm. hoe Galenus ad eos qui perfrixerunt prςparat:m quibus autem bilis redundat,sine pipere S Zingibere conficitur.

Quomodo paretur metaplacontium.

Μ Alorum cotoneorum puroru librae sex in uino coquuntur quousq; in tabescant,inde exemptae conteruntur. nonnulli mellis libras octo adiiciunt,coquuntq; igne lento, ferulaaditantes. ubi tam spissum totum euaserit, ut manus quodammodo non inquinet,etiam tunc addunt contusi piperis uncias tres,anili tantundem,petroselini unciam . Sunt qui Zingiberis unciam & mastiches tantundem milceat: deinde mixta initar semunciae formant,& cum lauri foliis componunt .

Cydonatum contusium fragmentis saluis . .n Alorum cotoneorum purorum frustulatim concisioriimmi brae octo,in uini sextariis totidem incoquuntuI temperato,ut non disset uanrur, deinde mellis despumati librae octo , piperis unciae octo, petroselini, a nisi, singuli quadrantes. Tingi-beris quincunx,spicae nardi sescuncia , caryophylli uncia, ipsis admiscentur: omnia contusa ac modice incocta usque ad tu .sculi sipistitudinem auseruntur,quibus refrigeratis fragmenta limul cum iureco I ponuntur. ' .

Medieamentu dia trion pipereon ex triplici pipere. Ρrperis communis, albi, & longi, singulorum drachmae septem, Lingiberis, anisi, thynii sum mitatum, singulorum drachmae duae,melli, quod satis est .

. Aliud, Oribasii. PI peris albi unciae duae, piperis nigri, & longi, spicae nardi,

cinnamomi, ameos,caryi, hyssopi, seselis, dauci, petroseli- ni,singulae unciae,emgiberis drach. quatuor, mellis librae tres.

639쪽

. . Abud. PIperis communis quadrans, albi uncia, longi tantundem, petroselini,cinnamomi aut cassiae duplicatae,Zingiberis,sagulorum uncta,mellis uncia una & uiginti, uel quod satis est. ego etiam thymi comae unciam miscui .

Vmini aceto macerati torrefactique uncia piperis,etingi be ris,singuloru unciae duar,rutae uiridis sescuncia, nitri draclimae duae,& semis:melle excipitur.

Nedicamentum illa Calamynthes,id est,

' . ex Calamintha.PEtroselini,pulegii, seseleos, calaminthar, singuli quadrantes, apii,seminis uncia .

'medicamentum dia citriu,hoc en, ex malo medico, tardὰ concoquentibus Micax.A Ceti heminae tres, mali medici carnis libra, hyssopi, tutar, singulorum fasciculus: per noctem in aceto madefacta ad tertias decoquuntur, expressaq; proiiciuntur:aceto miscetur rmellis sextarius,rui susq; incoquutur ad mellis spissitudinem: ubi incralsata suerint, insperguntur afari,meu, piperis albi,singuli sextantes:exhibetur cochleare mane, & dormituro.

Ticra hoc es amara, compositio Galent.

R Loes drachmae centum, xylobalsami,mastiches, croci, spLocae nardi,asari,cinnamomi,sinsulorum drachmar sex. Quidam addunt etiam iunci odorati floris & cassiae utriusq; drachmas sex. exhibetur drachma ex hydrometite.

Picra ex oxymelite, ad Romachicos uterum,

O aquam inter cutem. A Loes unciae quatuor,phylli unciae duae,costi, cassiae, amo. mi,iridis singulorum drachmar,sceniculi radicis corticis libra,mastiches,nardi gal licae, Tingiberis singulorum drachma, piperis drachma,meu drachma,aceti,Mellis, utriusque sesquisextarius. sceniculum in aceto prius excoctum proiicitur, dein. de mel additur. Vbi usque ad melleam, spissitudinem incoxeris,1 eliqua detrita insperges.

O a Medicamentum

640쪽

GEntianae,chamaepityos,petroselini, marrubii, succi arcii,s- napis,scolopendrii radicis,panacis, minii, erythrodani,brassicae seminis,aristolochiae longae, piperis albi,spicae nardi, costi erucae seminis,eryngii radicis,polii,echii, eupatorii, baccarum iuniperi,lupini iecoris,helenii,pares modi: mella discocto ex ci piu ur, inuiseque probe cocto, ad nucis auellanae magnit dinem dantur.

Theodoretus dia anacaesim.

A Natardiorum sescuncia,croci,crassiar, philly, spicae, nardi, o cario phylli, meu, agarici,iunci odorati storis, rheu,epithymi, singulorum drachmae quatuor, acori, piperis, singuloru sescuncia,aloes unciae tres,lax: fragae, mastiches, iridis illyricaeam gulorum sescuncta,myrobalanorum uncia, mellis librae siex,uel quantum sufficit.

Theodoretus altera dia anacatalon.

Λ Loes drachmar sexaginta, agarici drachmae uigintiquatuor croci, cassiar,rheu pontici, acori, cinnamomi,mastiches, singulorum drachmae decem:costi,rutae seminis, piperis albi, si gulorum drachms octo, spicae nardi drachmar tres, xylobalsa- Ini,asari,chamaedryos,meu,singulorum drachmae quatuor,mellis quod satis est. Nonnuli hic quoque addunt anacardia duri datur draelimis binis cum mulsa.

Medicamentu cyphoides,ad tererosios O pectoris uitia μ

, γ Vae passae carnis drachmae uigintiquinq;.croci drachma,ca.V. lami odorati drachmae duae semis, bdellii drachmar duet &semis,cassiet sesquidrachma, cinnamomi tres obest, spicae nardi totidem, iunci odorati drachmar duae semis,myrrhae,resinae te rebinthinae, singulorum drachmar quatuor, aspalatis ramenti oboli duodecim,mellis drachmat sedecim, uini quantu sufficit. - Aliud cyphoides, Alexandri. Roci, innamomi, bdellii, singulornm drachmar quatuor, myrrhae, calami aromatici,singulorum,drachmae duae, aspalathi, iunci odorati flotis,singulorum drachmar tres,cassae,nardi, singulae drachmς, terebinthinae resinae drachmar sedecim , uuae passae carnis drachmae centum sexaginta, mellis sesquihe

mina, uini Chii quod Iussicit.

SEARCH

MENU NAVIGATION