장음표시 사용
291쪽
nihil tam aequandae liberialis esse, quam Potentissimum quemque posse dicere causam. Quid autem luto cuiquam , nedum summam rempublicam, Permitii, si ratio non sit reddenda' Qui ius aequum pati non possit, in eum pim haud iniustam esse. Hae agitata sermonibus . donec dies dicendae causae 1enit: nec alius antea quisquam, nec ille ipso Scipio consul censorvo maiore omnis generis hominum frequentia, quam reus illo die, in forum est deductus. Iussus dicere causam, sine ulla Criminum mentione orationem adeo magnificam de rebus ab se gestis est exorsns, ut satis Constaret, neminem unquam neque melius , neque verrus laudatum esse. Dicebantur enim ab eodem animo β ingenioque, a quo gesta erant; et aurium sastidium aberat, quia pro periculo, non in gloriam, reserebantur. LI. Tribuni plebis vetera luxuriae crimina Syracusanorum hibernorum , et Locris Pleminianum tumullum , quum ad sidem praesentium criminum retulissent ; suspicionibus magis, quam argumentiS, Pecuniae captae reum accusarunt. Filium captum sine pretio redditum, Omnibusque aliis rebus Scipionem, tanquam in eius uniuS manu Pax romana bellumque esset, ab Antiocho cultum. Dictatorem eum consuli, non legatum , in Prouincia fuisse ἰ nec ad aliam rem eo pro
fectum , quam ut, id quod Hivaniae, Galliae, Siciliae ,
tinivereae scilieet reipublicae salutem. vidis ad IlI . 5. n. s. 5. Diaebiantiar enim tib eodem antismo ete es simil. loe. Quintil. X, i,
292쪽
Africae iam Midem persuasum esset, hoc Graecine Asiamque et omnibus ad oriantem uersis rWibus gentibusque amareret; unum hominem cum columenque imperii romani esse, sub umbra Sc*ionis ciuitatem dominum orbis terrarum latere, nutum eius pro decretis Patrum,
pro populi iussis esse. Infamia intactum , invidia , qua possunt, urgent: orationibus in noctcm perductis ), prodicta dies est. Vbi ea venit, tribuni in Rostris
prima luce consederunt. Citatus reus, magno agmino amicorum clientiumque, per mediam Concionem ad
Rostra subiit, silentioque sucis, re Hoc, inquit, die, M tribuni plebis, vosque Quirites, cum Hannibale ciis Carthaginiensibus signis collatis in Africa bene acra seliciter pugnavi. Itaque, quum hodie litibus otra iurgiis supersederi aequum sit, ego hinc extemplo M in Capitolium ad Iovem optimum Maximum, Iunora nemque et Minervam Α, ceterosque deos qui Capiis tolio atque arci praesident, salutandos ibo; hisque is gratias agam, quod mihi ci hoc ipso die, et saepe
ra alias, egregie reipublicae gerendae mentem iaculis talemque dederunt. Vestrum quoque quibus com-ra modum est, ite mecum, Quirites, et orate deos,
a. Omnibus ad orientem versia regibus gentibusqne, eli Ortim regna quarum sedes ad orientem versae sunt
ut apud Plin. II, io8; et vi I, 2.
gentes ad orientem Mersae; Duk. Veris stis tacite reposuit Gr n. aut per errorem trPographus, sed sorsan rectius. Veratis iaci et in non quidem, quod
sed saepe Cieero aliique dixere. Infamia intaettim. inoiulia, qtia P a sunt, tirgent; quum in bello ei, is strenui ac palliae studiosi gloriam abomui plotito in gram gaervasset, in
etim multis modis tentant in Vidia in publicam eoncitare. LEM. 3. Orationibus in nociem perutioias vide ad ea . So. n. r , mouae a dies est; vide ad II, 6 r, n. s. - Ratis eum mngno agmina ad Rostra stibiit: vidis ad I, i 4 , n. έ; et VII, 23. v. s. Λ haee et seqq. estis auetores ad p. 56. u. x, laudati. 4. In copi oliam ad Iosem, Iunonem et 3 nea iam ete. vide ad lis, io, n. 3. - Qui Cayitolio atque apii praesti&nt; vide ad I, 55,n. 6 i et X,
293쪽
29 Ox, ut uiei similes principes habeatis. Ita, si- ab annis
D septemdecim ud senectutem Semper vos aetatem D meum honoribus vestris anteistis, ego vestros ho-
γ nores rebus gerendis praecessi M. Ab Rostris in Capitolium ascendit. Simul se universa concio avertit, et sequuta Scipionem est, adeo ut postremo seri huc viatoresque tribunos relinquerent, nee Cum iis , Praeter servilem comitatum et praeconem, qui reum Ex Rostris citabat, quisquam esset. Scipio non in Capitolio modo, sed per totam urbem omnia templa deum Cum populo vomunO Circumiit. Celebratior is prope dies favore hominum ci aestim utione verae magnitudinis si eius fuit, quam quo triumphans de Syphace Dego et Carthaginiensibus Vrbem est invectus. LII. Hic speciosus ultimus dies P. Scipioni illuxit. Post quem quum invidiam et certamina cuin tribunis
II. u. 3. - Re . gerenAae; vide ad II. M. o. 3. 5. Ita , si etc. quod quidem vos ita precari Meet, si ete. CotiIieit hiemem ale. quod quidem repetitio solet praecedentis verbi ite . et satis apte ne- commodaretur ad id eotici alitis loquendi sevus, quo Seipio populum
Piouem nti uia aetatis X il lutinuis equestri praefuisse et Haircvi Nervcisse
tu pugna. Si anni laouoi uiti itit iligon. di. cum Deci . les. υι istinis XXVIIui XXV, 2. Sed ex loco polrb. et a ieetis vertiis ad soneemlem prohahile fit. annos aetatis signiscatἱr quod et
DraL. Putabat. - Vos iaetalem momhonor Atia oestris anteistis. in me prius honores eontulistis, quum leges annales permitterent, ego Mestros honores rebus gerendis praesessi, digitiorem
aliis ille iis prae,iiii. Cotis. ad Sil. II,348.
6. Aestimatione Deriae m. sorte MWa; lae. Peria. Cap. LII. i. me speciosus tittimus
dies P. Sespioni altiau, M. hie ullimus P. Scipiotii suit dies, quo publice
magni viri ostenderet speciem. I ΕΜ.- Dia longiore, longius, ulterius, prodiem; vide ad II, 6 i. i. s. - In Lue, intim praedium, nou vero, ut quaedam edd. praeserunt, Liurniam s
tune enim, utili usus esset Livius prae
294쪽
Concessit; certo consilio, ne ad causam dicendam adesset. Maior animus et natura Erat ac maiori lav-tunae aSSuetus, quam ut reus esse sciret. Et submittere se in humilitatem causam dicentium δ. Vbi dies venit, citarique absens est coeptus, L. Scipio morbum causae esse δ, Cur abesset. excusabat. Quam excusatio nem quum tribuni, qui diem dixerant, non acciperent , et ab eadem superbia non venire ud causam dicendam arguerent, qua iudicium et tribunos plebis et concionem reliquisset, ot, quibus ius de so dicendao 'sententiae et libertatem ademisset, his comitatus . vo Iut captos trahens, triumphum de populo romano egisset, secessionenique eo die in Capitolium a tri- .hunis plebis secisset: re Habotis ergo temeritatis illius is mercedem: quo duce et auctore nos reliquistis , is ab eo ipsi relicti estis : et tantum animorum in is dies nobis decrescit, ut, ad quom ante annos , sera ptemdecim, exercitum et classem habentem, tri-
n bunos plebis aedilemque mittoro in Siciliam ausi
3 mutis esse sciret, se reum esse. Cons.
itir, quam dubium illud XL, 5a pr.
295쪽
n sumus, qui prehenderent eum, et Bomam redue is rent, ad eum privatum ex villa sua extrahendum, is ad causam dicendam, mittere non audeamus 2 is
Tribuni plebis , appellati β ab L. Scipione, ita decre
verunt, Si morbi causa ex Saretur, Sibi placere, acc*i eam causam , diemque a collegis prosci. Trihunus plebis eo tempore Ti. Sempronius Gracchus erui; cui inimicitiae cum P. Scipione intercedebant. Is, quum vetuisset nomen suum decreto collegarum adscribi, tristioremque omnes sententiam exspectarent. ita decrevit : Quum L. Scipio excuset morbum esse causae si fratri, salis id sibi pideri. Se P. Scipionem, prius quam Romam redi et, accusari non Passurum: tum quoque, si se UPellet, Guxilis ei futurum , ne causam dicat. Ad id fastigium rebus gestis, honorsius populi romani, P. Sc*ionem deorum hominumque consensu Pemenisse, uι Sub Rostris reum stare, et praebere aures adolescentium Oonuiciis, populo romano magis deforme, quam ψsi, Sis.
LIV. Adiecit decreto indignationem Sub pediis bus vestris stabit, tribuni, domitor ille Africae,. Scipio 8 Ideo quatuor nobilissimos duces PoenO- ω rum in Hispania, quatuor exercitus sudit fugavitis que: ideo Syphacem cepit, Hannibalem devicit, a Carthaginem vectigalem nobis secit, Antiochum
296쪽
ran. XXXVIII, CAP. 53 293M recepit enim fratrem consortem huius gloriae L. - Scipio ) ultra Tauri iuga emovit, ut duobus Petil
is liis succumberet, vos de P. Africano Palmam peteis reiis 2 Νullisne meritis suis, nullis vestris honoribus is unquam in arcem tutam et velut sanctam clariis viri pervenient, ubi, si non venerabilis, inviolatan saltem senectus eorum considat 8 is Movit et decretum , et adiecta oratio non ceteros modo, sed ipsos etiam accusatores; et, deliberaturos se, quid
sui iuris et ossicii esset, dixerunt. Senatus deinde, concilio plebis dimisso, haberi est coeptus. Ibi grati actingentes ab universo ordine, Praecipue a consularibus senioribusque, Ti. Graccho actae sunt, quod rem
publicam privatis simultatibus potiorem habuisset; et Petillii vexati sunt probris, quod splendere aliena
peterent. Silentium deinde de Asricano suit. Vitam Literni egit sine desiderio Vrbis. Morientem rure eo ipso loco , sepeliri se iussisse serunt, monimentumque ibi aedificari, ne funus sibi in ingrata patria fieret. Vir memorabilis: bellicis tamen, quam pacis , artibus memorabilior prima pars vitae, quam Postrema,suit; quia in iuventa bella assidue gesta; cum senecta res quoque defloruere, nec praebita est materia ingenio. Quid ad pPimum consulatum secundus, etiamsi censuram adiicias 3 quid Asiatica legatio β,
I. In areem linam. Aeetieitatem et otium. Respiei itie simul ad vilitim. iii qua Scipio, postquam renuntia. uerat publieis negotiis, etiam ante aeacti sationem . considera solebat.
3. Splendore aliena inoidio; vide ad x. 24, u. 8. . Eo ipso loco sepoliri se ιtississe ferunt , monimentanapae ibi aedis ri; ida ad XLV. 38. n. 3; Strab. V. 4. n. 4. pag. 243. et Aeron. ad Horat. ΕιMul. IX, 26. Non malim: Multas
binor . et prima parte Misaa, quam postrema . fui . - Quid ad primum consulartim Metinuus; vide ad XXH.
297쪽
et valetudine adversa inutilis, et filii casu do formata et post Peditum necessitate aut subeundi iudicii, aut simul cum patria deserendi 8 Punici tamen helli per . Petrati , quo nullum neque maius neque periculosius Romani gessere , unus Praecipuam gloriam, tulit.. LIV. Morte Africani crevere inimicorum animi: quorum princeps suit M. Porcius Cuto, , qui, vivo
quoque eo, allatrare eius magnitudinem solitus erat. Hoc auctore existimantur Potillii et, vivo Africano rem ingressi, et, mortuo, rogationum promulgasse. Fuit autem rogatio tulis: a Velitis, iubeatis. quaera-M tur, quae Pecunia Capta, ablata, coacta ab regeis Antiocho est, quique sub eius imperio suorunt ;η quod eius in publicum relatum non est, uti don ea ro Ser. SuIpicius praetor urbanus ad senatumn Peserat Τ quem eam rem velit senatus quaerere dera iis, qui praetores nunc sunt 3 o Huic rogationi primo Q. et L. Mummii intercedebant: senatum quae,rere de pecunia non relata in publicum, ita ut antea semper iactum esset, aequum censebant. Petillii nobilitatem et regnum in senatu Scipionum uecu Sabant. L. Furius Purpureo consularis, qui in decem legatis in Asia suerat, latius rogandum censebat: non Due
ab Antiocho modo pecuniae captae serunt, sed quae ab aliis regibus gentibusque , Cn. Manlium inimicum incessens 4. Et L. Scipio, quem magis Pro se, quam
Cap. LIV. r. Qi oriam prine a stile ad IV. 58 . n. to . et XXXVIII. 36, M. Portatis curo: vide ad XXX lv. n. 4. - Valliis, iuberatis, Mae meti
a . n. Allia rarae eius magnitu- nia. ete. pro. tit Ae ea peetinia Stil dinem . venuste de hominibus inale eius aA senatum referat. vox quaera. dieis vel iuvidia .el ignavis . qui aliis tur importuna est; et leg. Qirilesse melioribus obtrectant . et susten eum Crever. . Denkenh. et Brisson. de nocere e uantur. metaphora a enni- Forin. li, pag. 33o.
hu, traducta ignavis. qtii latratii, nouisurdetat laocen tue.. 3. Cn. Man stim inimi m Meessensia. Rogationem tromulgasse; vide vide ad XXX lx . s. u. 5.
298쪽
udvorsus legem. licturum apparebat. dissuasor procossit. Is post mortem P. Africani fratris, viri omnium di iraimi clarissimique , eam exortuan rogationem est conquestus. Parum enim fuisse, non laudiari pronoraris 3 P. A scanum Post mortem, nisi etiam accusaretis. Et carethaginienses exsilio Hannibalis contentos esse: PVulum romanum ne morte quidem P. Sci ρλnis exsatirari, nisi et i sius fama sepulti Iucercturet frater instiPer, accessio Oridiue , mactetur. M. Cato suasit rogationem exstat Oratio eius de pecunia regis Antiochi ct Mummios tribunos auctoritate de te ruit, ne adversarentur rogationi. Remittentibus ergo his intercessionem . Omnes tribus, uti togassent, ius
LV. Sor. Sulpicio dein do velarento quern rogation Petillia quaerere vellent, Q. Terentium Culleonem Patres iusserunt. Ad hunc practorem aduo amicum Corneli ne familiae, ut, qui Romae mortuum olatum-
quo P. Scipionem est onim ea quoque fama ) rem
duut, pileatum, sicut in iviumpho ierat . in latis quoque ante lectum isse *, memoriae prodiderint, et ad portam Capenam mulsum prosequutis lanus dedisse: quod ab eo inter alios captivos in Africa sex hostibus
receptris esset; aut ndeo inimicum eiandem, Ut Propter insignem simultatem ab ea iactione, quae adversu Scipionibus erat, delectus sit potissimum ad quaestionem exercendam ; ceterum ad hunc nimis aequum
I. Maenium, siaul in aritimmo t. pionis servi. in funera quoque ante erum funebrem eius isse, vide ad xxiv. 36 . n. 9. - Μιalsum e- qisi ilia Iunias u ui r Romani misi um
299쪽
aut iniquum praetorom reus extemplo factus L. Scipio ; simul et delata ot recepta nomina a legatorum eius, A. et L. Hostiliorum Catonum, et C. Furii Aculeonis quaestoris , et, ut omnia Contacta societate peculatus viderentur, scribae quoque duo et accensus. L. Hostilius et scribae et uccensus, prius
quam de Scipione iudicium fieret, absoluti sunt; Scipio et A. Hostilius legatus et C. Furius damnati:
Quo commodior ax Antiocho daretur, Sc*ionem sex milita Aondo auri, quaaringentia octoginta argenti ylus ac Pirae, quam in aerarium retuleris; A. Hostilium octoginta pondo auri, argenti quadringenta tria ; Furium quaestorem auri Pondo centum triginta, argenti ducenta. Has ego summas auri et argenti relatas apud tialem inveni. In L. Scipione maIim equidem librarii mendum, quam mendacium scriptoris, osse in summa auri atque argenti. Similius enim veri est, argenti, quam auri, maius pondus suisse ; et potius quadragies, quam ducenties quadragies, Iitem haestimatam: eo magis, quod, tantae summae rationem
argenti . vel seriptores veterea rotundo numero usos fuisse, putat Budaeos de asse . Ist, pag. o. Posterius plaeet Cron. de Dec. vet. IlI, O ... Duher. Nota Drah. estis Liuitis eoniecit , vitiata Autiatis verba . unde L. Sei- piovi lirem dueenates quadragies aesti-mniam fuisse dieendum solet; ita emendanda esse. tit inde tantum quadragies IIS. emeiatur. Id autem qua emendatione seri possit. noti addit. Glareani eonieeturam refellit Perison.
ptias esset ς vide ad XXX . 43.3. De ala et Neemia nomina ; vide ad I x, αε. n. 5, 4. Contaelia a Diale με Ialtis; vide ad II S, n. 3, et XXX lII, 4 . n. I. - Aeeansua ἔ vide ad I. , n. a 3. S. Potius quadragies, quam dueenties quadragies, litem aestima vim; Credit ergo Livitia. L. Scipionem iudieatum , non ara milii . sed mitie Pondo auri plus accepisse, quam itinerarium retulisset: nam mille νο oanti sunt qua tragies m. Excurrentis summae quadringentorum trigintaporido argenti vel rationem in litoaestimanda habitam non fuisse. quod longe maior erat summa auri, quam
300쪽
etiam ab ipso P. Scipione requisitam esse in senatu, tradunt, librumque rationis eius si, quum Lucium Datrem asserre iussisset; inspectante senatu suis ipsum
manibus concerpsisse , indignantem , quod, quum bis millies in aerarium intulisset, quadragies ratio ab se posceretur; ab padem siducia animi 7, quum quaestores pecuniam ex aerario contra legem promere non auderent, poposcisse Claves β, et se aperturum aerarium dixisse, qui, ut Clauderetur, esse isset.
III. id est, quae sor millιhus e quae notae olim pati Io eonvenientius in tot se fuerunt scriptae, ut docuit Pete. Semius in Iuum. Fer. cap. 4. Sex- cerata aulem pondo auri et quatuor millia pondo argenti simul computata, Exaeie respondere quadragies a rati peresse quidem Octoginta pondo argenti. quorum in sumina ad HS reclaeta Livius rationem non habuit , quoniam ea rotundo numero, vel e dem, quo cetera, modo exprimi non poterant, quippe quum non tina centena, sed tantum duo et triginta mi ulla nummorum expleretitia Plaue quem admodum in altera quoque summa ,
in quam Seipionem damua tu in seripserat libratius. ad diacentis q-uriagies sestertium reduela seeit . tibi
praetermissa ab eo est tota argenti summa otiadringentorum Oeloginta
pondo seu in II millium BS; stilaenim sex militia pondo auri sae eredueenties qtiadragies IIS .. - Litem aestimare , propr. pretium reii inimam ve peeuniae, de quibus lis est, uel quid solvendum sit reo , siue Ut
mulcta aliaque poena, sive compensatio da inui, ut XXI x , 9, n. 2; unde
υoliantialis nostrae tacitae Neliae litemiaestimari, Oeculiue volui taliqPoenum
statui, quaeriue, qua poena sit distia. XLV. Σέ pr. tibi pro vulg. latile Crev. el DOL. recte repoqueri ut Deilae ex emend. Iae. Peria. qui haee notavit: Minime elam et laei te neque etiam causa suberat ) hare agebant senat res, sed palam in senatu graves de Rhodiis dictitant sententias. atque
ipse praetor publieam do hὰllo illi
iudicen to rogationem promulgabat, verum legati Rhodiorum, quamvis satis libere cie seroe ite e loquuti essent, ut inde . quae tacita eorum foret vo- Iutitas , colligi faelle forsan posset, non tamen apertia verbis declaraverant , Perseo se favete ; et verisimile est ae deeuit, legatos suae ei vitalis au fiam, quam maxime fieri potest. In hae oratione iuvare. ibidem Deu L. monet ootantiali etiam legi posse elimGron. . sed nee se haud videri, quum utraque constructio bene latina sit et
apud Cic. quoque obvia. Cons. Erianisti Cla v. Cie. et Aseon. Ped. ad Cic. vere. I, I 3. - Ab inso P. Se ione tit apud Ceil. IV, 18; verum a L.
6. Libriamque rationis eius, quo acceptae et expensue pe uiae illae
multuerentur concerpsisse pro com
Pressisse ex emend. Sabel l. et Bodae id e u se , I, p. μέ, cui lavetit Gil.