Valentini Henrici Volgeri Introductio universalis in notitiam cujuscunque generis bonorum scriptorum cum nnotis et augmento Henrici Meibomii

151쪽

HENRICI ME IBO MI IA DDIT AMENTA

in illa PRAEFATIO. Um OGLERIANI hujus libelli,

eleganti si valde utilis, exemplaria intra hos viginri annos essent distracta, novaque editio valde desideraretur,&πypographus noster, eam moliturus, me aliquoties daaugmento aliquo interpellaret, partim a concatenatis laboribus meis excusationem petii partim non adeo necessarium illud esse, ostendere annisus fui. Neque enim notitiam cujuscunque generis bono. rum Scriptorum VO GLER Us dare, sed Intro dii ctionem tantum universalem in hujusmodi notitiam voluit, quae omnibus numeris absoluta esse nequit.

Quin etiam ipse OGLERUS non omnes se, qui hoc argumentum illustrarunt, nominatim laudare voluisse scribit; ut inutilis& supervacaneae diligentiae accusari possim, si quae ipse noluerit addi ego post eius mortem adjiciam. praeterea ab eo tem. pore,

152쪽

pore, quo hic libellus prodiit, Notitia illa Scriptorum gustus magis publici esse coepit, variique ad eam

pertinentes libri editi sunt, celeberrimusque Morbosius, eruditi orbis amicitiae nostrae decus, libri primi Polyhistoris sui litterarii omnibus pene capitibus argumentum illud doctissime persecutus est nec minus eruditus Bail eius, Lamoni ante Bibliothecae Praefectus, in illis Tomis Judiciorum de Viris Doctis, qui hactem prodierunt, plurima huc facientia ex aliis collegit,&de suo non pauca adjecitu curiosissimus Antonius Taisserius , Catalogum Auctorum, qui librorum catalogos, indices bibliothecas, virorum litte. ratorum elogia, vitasque Consignarunt, ordine alphabetico digestum cum plurimis indicibus ante quinquennium edidit', opere Labbaei Bibliotheca Bibliothecarum longe ampliore, , quod imprimis laudandum, minus in optimos eruditissimosque viros iniquo. Ut tanto magis nunc supersedere opera illa posse videaris quilibet ex his adjicere quaedam in suos usus sibi possit. Vicit tamen amici typographi continuata flagitatio, &suerunt etiam aliae augmentandi opusculi rationes cumque non nisi Additamenta quaedam

poscerentur, ea extemporanea opera, inter varia impedimenta subcisi vis horis adjeci; qualem quidem illam haberi, nec majoris aestimari, omni ab velim.

Quod

153쪽

Quod si voti res esset, optarem, ut in hune usque diem vivere, M additamenta dare licuis et ipsi vo GLERO Graece Latineque doctissimo, antecessorum suorum in Professione Medica hujus illustris Academiae Iuliae, munita Arni ei, Jobannis misit, olfridi V

sera , Iobannis Henrici Meibomii, Hermanni Conringit, χαμάτων ατρου exemplo, omnis 4κυκλοπαιδώας peritissimo viro,&omnis bonae eruditionis, ut intelligenti, ita propagatori studiosissimo. Sed ille quidem anno hujus seculi LXX v II, aetatis quinquagesimo quinto laboriosam vitam placida morte clausit, memoriam vero eruditionis non vulgaris , cumscriptis quibusdam Medi eis QPhysicis , tum hoc ipso libello, doctis reliquit Simulac autem ille publici juris factus , cum plausu intelligentium ex- eptus, ut ex litteris de eo scriptis constat, Min varias eruditi orbis oras transmissus est N Vir doctissimus, .litteraria historiae omnis peritissimus, modo etiam a me laudatus, Taisserius in suo catalogo, quamvis illum inter Auctores ipsos commemorare oblitus sit, tamen eum legit, malicubi citat,

Malibi ipsissimis V O GIERI verbis, ut p. 7. ubi de Sunosteris, p. s . ubi de Heiamanno. p. 26α ubi de Lindeaberat agit, utitur. Non igitur sine utilitate publica hune libellum recudi, firmiter persuasus sum , nec male me mereri

154쪽

de OGLERO arbitror , quem a prima juventute

variae eruditionis nomine aestimavi, & pluribus deinde annis collegam amicissimum habui. Videor vero etiam operae pretium facturus, si, quamvis VOGLERUS jam tum non pauca sit praefatus, nonnulla de elegantia, usuis necessu a te hujus studii praemittam , illius imprimis, quod in historia vitae cujuscunque Scriptoris cognoscenda occupatur. Equidem 'ut in universum pueri censendi sunt, qui , quid ante se natos factum sit , nesciunt: ita viro docto indignum est , nescires, per quem ea studia, quibus se addixit, vel exculta antehac sint, Vel nunc excolantur in quinam sint illi, qui id fa .ciant, vel quomodo faciant hae praesertim eruditi orbis facie, qua non libri amplius manu scribuntur tantum, o vel in Principum vel Monasteriorum bibliothecas teconduntur , aut inter paucos venduntur, ut olim, sed scripta in mille dein exemplaria typorum beneficio diffunduntur. In ruborem certe nos dant prisci illi, qui tam sollicite in Bibliothecarum recessibus latitantia scripta annotarunt 'supina inq; negligentiam multis nostrorum jure exprobrant. Neque enim nostro seculo ita blandiri debemus. ut, in tanta quamvis luce, tot patentibus publi. eis bibliothecis , tot extantibus in qualibet urbe

bibliopoliis , commerciis litterariis ubique liberis,

155쪽

dissimulemus , reperiri nihilominus quosdam ita u.

pine negligentes omnis litteraria historiae non imperitos tantum , sed fastidiosos contemptores superciliosos damnatores , ut ante aliquot te secula vivere, inter barbaros versari, si cum illis res tibi sit, eredas Ammianu, Marcellino. dum historiae suae

lib. XXX. c. IV. gravem illam δε prudentem ictu dignissimam digressionem de Advocati si Caussi dicis

sub Valentem Valentiniano facit, eorum nonnullas tam rudes reperiri scribit x nunquam se codices babuisse, minerint,m,si in circulo doctoram adictometeteris inciderit nomen, pipis aut edulii perurinum et Ocabulum esse arbiatrentur. Sed nec fortassis nostro se eulo in illo hominum genere ita dissicile fuerit reperire non nubios, quibus superioris seculi Cti, cujacii, Budaei, Tra-quelli, Donessi, aliorumque nomina, juxta cum libris incognita sint. Certe in Medicorum ordine reperias, qui praeter unum aut alterum Auctorem , ad quem, in artatis judicii imbecillitate , tanquam ad scopulum, adhaeserunt , vix aliquem norint,de prisciseerte neminem,&, si sorte de Hippocratein Galen Se

fetvicenna audiverint, an Graece tamen an Arabicri

an Latine scripserint,is quis illorum , multo minus quid,& quo tempore , is quibus in locis, nesciant, Celsum vero, ritium, paullum Ginetum , Alexandrum Trailianam , taliam ambanum si nominari percepe-

156쪽

tas, existiment. Neque pudet erroris eos sui, sed hoc compendiose eruditi seculi nostri privilegium esse putant, ultra illud non sapere , nihilque priscae eruditionis scire a Vertim melius est , ab illa scabie abstinere ungues msuo iudicio relinquere , qui in hujus artatis, qua tam parabilis est bona eruditio, perpetuum opprobrium nati videntur a Cum tamen quidam solemnem illam cantilenam quamvis

omnium indoctorum& barbarorum ea sit occinant,

non facere haec προς τὸ ἄλοβα, ostendam nunc, Notitiam Scriptorum, illam scilicet primariam, quae

circa aetatem, patriam, vitae genus, mores, peritiam, famam, omnem deniq; virum versetur, quaeque inge .nuinitatem librorum inquirit, ita esse comparatam, ut sine ea cum fructu evol vi Scriptores nequeant, nullusisque ea, sive Theologus, sive ICtus,sive Medicus, sive Philosophus, qui quidem nominum illorum justum

ambitum implere velit carere queat. Quamvis enim in veritatis inquisitione spectandum potius sit,quid dieatur , quam quis dicat,& praejudicatam Doctorum auctoritatem vim ustritati secisse,nimis multis exein-plis abunde constet licet etiam interdum liber, de cujus autore non constat, vel Anonymus, vel Pseudonymus, docere nos idoneus sit, recteque moneat Samianui a sitirnsis praef. in libr. conir avarit prosectum metu qucri sectiρni debere, quam nomen Aucto.

157쪽

s profeElii est, lectione , babet, quisquis is est,

quod potes inseruere lecturos, superfluam esse sollieitudinem de vocabal , quod Quare non possit curiosos Interim tamen isdem scriptorum elevari, si sine nomine sint nisi de illorum praestantia, etsi nomen ipsum ignotum , pleraque cognita sint, ut in multis usu venit)certissimum est, unde elon in vitaCaligulae c.α versiculorum quos adducit, fidem elevari scribit eo facilius, qώοd sine auctore sint. Et vero in omni omnino disciplina, artibusvi scientiis,testimonio humano saepissime niti cogimur, eujus tamen auctoritas esse non potest, nisi illius, qui testimonium dat, cognita nobis sit aptitudo. Ipse igitur testis, ut in judicio,considerandus est, an in eo aliquid desideretur, an omni exceptione major sit , quid in eo desideretur. Certe non minus in disciplinis veritatem , quam in judiciis, quaerimus, ideoque nec hic sine accuratiori scrutinio admittendus testis est, de quantum fieri potest examinandus non levi alias errore, 'uidem in pluribus disciplinis vulgari, ut nubes testium adducatur, quorum singuli examinati, nihil vel propter aevum quo vixerunt, vel alia tum conditionum defectu, probare idonei sunt. Id quod circa Historicosa plerisque notari solet circa omnem vero rem,qua a testimonio humano pendet, in quacunque disciplina non minus aecurate observari debet scilicet,in

universum duo do Austore aliquoitienosci dςbent,

158쪽

11s gnate I fg Iso MM . . ut prim ea, quae tradit, scire potuerit mici verit, deinde ut ea voluerit recte tradere, uti civit. Mul. ta igitur hic requiruntur, ut scilicet, quomodo Autor ad illam cognitionem acquirendam sese habuerit,an άυΤόπJης fuerit, an ex aliis aeceperit, qui biis meis diis usus, qua diligentia, an deceptioni facile obnoxius, sciamus: deinde, quibus moribus praeditus, an ingenuus, candidus, probus, veritatis studiosus, an vero venalem mentem calamumq; habeat, an

affectibus obnoxius fuerit, an scribere ipsi omnia libere licuerit, an censurae labjectus, quae hujus generis longe plurima sunt; non rectius, quam exemplis bonorum S malorum omnis aevi Scriptorum declaranda, si id nunc agerem. mihi vero sessicit, ex his liquere, quod ad Auctorem approbandum vel reprobandum vitae ejus accuratior cognitio, necessariast,is proinde haec de qua agimus, Notitia usum fgnem habeat. Neque enim objici potest, ex illa

ipsa notitia nasci praejudicia circa auctores, quae non merentibus contemptum vel applausum concilient, qualia ab aetate, patria, titulisis conditione vitae saepe oriri, egregie ostendit antea laudatus Bailletus tomo I librorum suorum haec enim ipsa praejudicia abolentur, si recte inquisitio in vitam Auctoris fiat. Fuerit vero fortassis operae pretium haec sigillatim in plerisque disciplinis ostendere. Neque enim in ipsa Theologia, cum sacris libris rerum divinarum sapieu-

159쪽

sapientia comprehensa sit, progredirect licet sine sa

crorum illorum Scriptorum, quos habemus, notitia, ut sciamus, eos, qui nobis revelata tradiderunt, esse tales, quibus tuto credere possimus, qui sciverint,quae tradiderunt, nec decipere nos voluerint. Quam in rem, praeter varios prisci recentisq; aevi Theologos, imprimis legere licet duos eruditissimos viros, mgo in Grotium in lib. de veritate relig Christ. . Petrum Danielem metium in demonstrat. Evangelica. Et cum ad Theologiam tota Ecclesiae historia pertineat, ut illius veritas pateat, Scriptorum notitia, non minus ac in omni alia historia, necessaria est. Ne de consensu priscae Ecclesiae nunc dicam, quam cum exquibus vis, sententia sua faventibus, Scriptoribus corradant nonnulli, ex paucis vero genuinis deducant alii, facile apparet, quam hic necessarium sit solidum de Auctoris, qui in testimoni uadducitur,aptitudine,judicium Unde est, quod multi praeclari Theologi in hac notitia occupati, libris eam tradiderunt,4 suos Auctores genuinos contra secus sentientes defenderunt. Apud Iurisconsultos uris historia scribentium auctoritate nititur, ideoque parem cum aliis historiis rationem habet; quanta igitur hujus est utilitas, tanta etiam huius notitiae suo modo est. Praeterea, consuetudine sis statuta locorum nosse,s quid in his illisve judiciis iudicatum sit, uti praec Iarissimum est, ita referentium auctoritate nititur, de quibus proinde co- gnitum

160쪽

gnitum esse debet, an scire ea, quae tradunt, potuerint, Man fallere noluerint manifesto Notitia liti. jus necessitatis argumento. Quam etiam ostendunt tot quotidie errores non ridiculi tantum, sed noxii quoque, dum scilicet in Germania nostrae foris adprobandum, id quod in praxi obtinet, promiscue adducuntur Hispani, Galli, Itali, quod sine dubio non fieret, si de patri Auctorum, quibus in locis vixis.sent, constitisset. Cumque nonnulli multum se lucrari causae sua in foro existiment, si consensum Doctois rum pro ea adduxe lint, scire utique debent, quales illi sint, Manis rerum mperitia juris valuerint, eaque auctoritate praediti, ut inter probatos Doctores jure suo referri mereantur nisi forte sine omni judicio turbam aliquam congerere velint, quod aliquibus solemne sine ullo examine, ut causam, patrocinio

egentem

Defendat numerus, junctae umbone phalanges. Tam multa igi rur etiam de JCtis, duris Interpretibus tradita, vitasque eorum luculente expositas habemus, ut ex VOGLERIANO hoc libello patet. Medicavero Ars, utin Philosophia Naturalis, de qua mox dicendum cum principia ejus per experientiam constitui debeant, nullo modo carere hac Notitia Autorum potest. Alia enim experientia

propria est, alia aliena, & propria quidem certior, altera tamen non minus necessaria, imo priore longe magis