장음표시 사용
221쪽
ar g In Thucyd. Narrat. Pestilentia
stilentiarum,quae Romae olim fuere frequentes, aut nullam addit causam ut frequenter,aut si Videatur addenda, no plores una, aut altera,quasi per transennam pr eriens breuisti notat, ut lib. . Dec. I. anni 3 , S. pestem narrans ait: Triste hyemem, siue ex intemperie caeli raptim mutatione fasta in contrarium, siue alia qua de causa,grauis, pestilensq; omni bus animalibus aestas excepit. & libri. foedus insequens an. nus, seu intemperie caeli, seu humana fraude fuit. Qivo in lo. co T hucydidias quodamodo causas attingit. A gathias lib.1. licet non exacte seruari,agnouit tamen,sididicit ex Thucy. dide Historicum causas persequi non. debere . Cum eniri duas exposuisset causas, quarum modo Vni, modo alteri ac. ceptam pestem homines reserebant, nempe primo eam, quam Aegyptij,& motus stellarum scientes Astrolog fli. rebant, περιοδευρ,idest,temporum circuitus, a quibus omnia bona, mala proficisci diuebant pervices, mox alte. ram, quae alijs m agis placebat asserentibus mali causam esse ὀργὰν τ κρειτο , idest, iram melioris,seu Potentis,idesi,dei. De se mox ipso addit Thucydidis locum hunc quodammodo adumbrans , & explicans, quasi tacite mentis, M sentem
ro alterutri opinioni adherere,& eam verissimam esse ostendere,non est aggrediendum cum vel fortasse id nesciam,yςl fortasse si sciam, non tamen necessarium hoc esse videatrii neque praesenti sermonis generi consentanetam: nam si natum eoru ,quae acciderunt, idq; etia breuiter, memines', hi storis Obseruata, atque culta mihi lex fuerit. Ex veteribu i Diodorus. qui in id vitium inciderunt, S doctorum hominum reptς iςui' no hensione non effugiunt,inter Graecos est Diodorus si βη
tauti. in siblioth. qui ut omittam locum lib. i . ubi persequi Niflileiit., postqm Chartaginiensium, S multas causas enumerat, iram Deorum, collectorum colluuiem, tempus anni V imilatur. bis accommodatum, aestatis ingentes calore ,
stris intemperiem,& angustiam) in hac ipsa describend/Tste Atheniensium plures causas conatur indagare di
222쪽
stati x nouerat se Vix posse effugere reprehensionem, stomachum grauissimorum hominum,mendacio etiam sese tueri aggreditur,culpam in historiam reijciens, quae a sectuum postulet,&quasi efflagitet tantae acerbitatis pesti lentiae. Sic enim dicis: τuς kοριας περὶ τυν
υπουρολην ea μασιαρ, id est, Cum uero requirat,& efflagitet historix, quae fuerit tanti morbi acerbitatis causa, necessse est haec digressum exponere. Cum ergo praecessissent hyeme magni imbres,contigit terram humidiore fieri, & mul-t tDcis cauis aecepta aquarum ui paludescere,& continoro stantem aquam,non secus,ac loci palustres: his uero cale-Εji per aestatem, & putrescentibus consurgere dens S, udos uapores,qui exhalantes uicinum aerem corrumpe-b nt: quod eriam in paludibus morbosam retinentibus dispositionem uidetur accidere: adiuvabat uero morbum, Sc0blati cibi malitia: fuertit enim fructus eo anno humidi omnim,dc corrupta praediti substantia. Tertiam rursus causam ς0ntigit accedere, quod non flarunt Etesiae , per quos sena-er id aestate refrigeratur uis caloriset testu uero incrementu Ri ipiente, δί aere inflammato corpora hominu nulla προ Pigeratione recreata contigit uexari,&corrupi quare mor' xue omnes fuere inflamatorij, propter caloris excessum.
rene auditores,quid acciderit Diodoros profecto,dum it Philosophi, Medici,& Astrologi sibi laude, & fama co-Z a ciliare
223쪽
ciliare indagandis causis exillorum artibus,tantum abest ut illas sibi uendicet, & acquirat, ut etiam propriam, quae erat Historici, amittat. In hoc uitium non defuerunt ex latinii etiam qui inciderent', sed maxime omnium Ammianui paul' Ο Marcellinus, Paulus quidem Orosius lib. 3 . etiam ipse penerosius cui lapsus est, sed eum adamata ubique breuitas minus culpae e pM mni , quiuicapite sexto, Anno ab urbe condita, C C C L X X XIIII. L. Genucio, dc Seruilio cosulibus, ingen, uniuersam Romam pestilentia corripuit, non ut assoletin plus, minusve solito temporum tu rbata temperies, hoc est aut intem pestiua siccitas hiemis, aut repentinus calor veris, aut incongruus humor aestatis, vel autumni diuitis indige. sta illecebra , insuper etiam expirata de calabris saltibus aucra corrumpens repentinos acutarum infirmitatum afferret transcursus,sed grauis, diuturna,in nullo dispar sexu, in nulla aetate dissimilis,generali cunctos per biennium tabe com fecit: sed audite A m mianum Marcellinu m, quam impru-Αmin;i denter,ne dicam fatue, ad hunc scopulum i dapingahquidanu, Mara lib. I9. integrum locum afferam, licet longius culum,ut res cellinus planius intelligatur.) Sanguinibus ademptis, S parentibus λη' ς in Ciuitate, ubi sparsorum per vias cadauerum multitud0όh. humandi officia superaret, pestilentia tot malis accessit,ueblice vitiu. minatium corporum lue tabifica vaporatis testibus, varioqi languore nutrita. Quae genera morborum,unde oriri solesti breuiter explicabo. Nimietatem frigoris,aut caloris,uel hil
moris, vel siccitatis pestilentias gignere philosophi, & ill
stres medici tradiderunt, unde accolentes loca palustria, d humectata est iocularis casus, similia perferunt,contra fines caloribus tempore febrium arescentes , sed quapi' ignis materies caeteris est essicacior, tanto ad perimend.' celerior siccitas. Hinc cum decennali bello. graecia desud 'ret, ne peregrinus poenas distaciati regalis matrimonij last retur, huiusmodi grassata pernitie telis Apollinis perici complures, qui sel aestimatur atque, ut Thucydides etpq nit, clades illa,quae Peloponnesiaci belli principijs Atho ses, acerbo genere morbi vexavi ab usque feruenti AetR'piae plaga paulatim proserpens atticam occupauit. Alijspi
cet auras, Ut solent aqua vitiata foetore cadauerum,uel Resibus salubritatis uiolare maximam partem , uel certo λς '
224쪽
hermutatioerem subitam egritudines parere leuiores. Assii. mant etiam aliqui terrarum habitu densiore crassatum aera emittendis corporis spiraminibus resistentem necare non nullos, qua causa animalia praeter homines cςtera iugiter prona Homero auctore , de experimentis deinceps multis, eum talis incesserit Iabor, ante nouimus interire ue & prima species tui, Pandemos appellatur, quae essicit in aridioribus locis agentes caloribus crebris interpellari; secunda Epide
mos,quo tempore ingruens acie hebetat luminu concutat periculosos humores. tertia Loemodes, quς itide teporaria est, sed volucri Velocitate laetabilis, hac exitiali peste quassati, paucis intem ranti Estu consumptis, quos multitudo augebat, tandem nocte, quae diem consecuta est decimuni exiguis imbribus disiecto concreto spiritu, & crassato sospistas retenta est corporum firma. No uidetis ipsa luce clarius , quam pueriliter, ne dicam inepte philosophetur, & medicuagat, historica vero laudem omnino fugiat& in reprehemsionem iustissimam incurrat καὶ ἰατρορ, Et Medicus J non temere ex hoc loco fortas se possit aliquis suspicariauctorem nostrum significare ta' ΗΙ=ρbe icite,& innuere Hippocratem, qui cum eodem tempore flo' tes tacite in uerit,de eadem peste scripsit in 3. Epid. ubi cum aliai causas significa pestis afferat, nempe constitutioi saeris, tamquam medi
cus , &artifex pestilentiae causas proximas, uerasque perser Vesbo Mequituri Eum uom proprio nomine non appellat, uel digni- dieus. tritis causa; cum per excellentiam Medicus appellari fortas se consueuisset,icum ubique ab illius aeui scriptoribus, MMOX etiam a Galeno, α caeteris medicis medicorum Priti Primo de Leps, Dux, S auctor medicinae, magister &artifex, Senex ςt per excellen. dicatur, ut quam plurimis in locis Galenus , quo maxime nomine medicus intelligitur, quῖ senex esse debet quare Avicennas hoc se titulla ornauit in Canone, cuiςcundum versionem Alatini Hebrati medici,hominis eru- Mitissimi, apud quem manuscriptus extat codex Avicennae
ςx Arabica in he am linguam conuersus a Rabi Μoyse 'ςgyptio, quem mihi ille ostendit, ita sit tuuius. Inquit se ldςX, Princeps,philosophus, Aboali sente filius : ubi est uer 'um Hebrarum is, i. Iasis,quod decrepitu,& sene significata
Φη quo videmus tria vocisula Ubibita ρd suam laudem abi
225쪽
Avicenia a,que fuere attributa Hippocrati; quod scilicet set senex,idest,medicus, Princeps medicorum,& secte rati lnalis Dux,& et mimitos bus, Vel forta e ut in orbem
Cur aper propositi redeamus, inducto mentacuit, quod esset aliquita non se gloriolis causa inter hieratos interduissimultas,& inuit bi i sit detia a duersui Hipp. Vel postremo nest nominasset,cogere, illiis, ' tur a proposito Orathonis cursu deflectere, dccelabrare corocuret men rami lirhac de causa decretam a Senatu,& c eros honore, illi habitos, quos fortasse non ita Vere promeritum iudica. reticum dicat nihil profuisse medicos, aut medicameta ad. hibita in hac peste, quae sane res ne mentiar, valde me per tuabat, cum nesciam utri fides sat habendaninam si vera fulihi ita, quod Hippoexates A thenaxapeste ut dicitur libo rari l cur id sile o praeteriit tacitus Thucydides timo comtra nihil profuisse palae satetur medicam etas si vero non fuit
Verunae, cur coronatus Hippocrates, ut testantur decretiua
Atheniensium de aliaeveterum testimonia a nobis alibi laudata 8 sed conciliari haec pugnantia inter sepossun Mindi a istius, a mitio nihil profuisse medicos, & medicamenta, ut itaquietThucydides,in progressu vero morbitam ad solutio nem sua me natura properatis, cu ex eius doctrina 2.aph. Im
i circa principia,& fines omnia imbecilliora,circa vigores fortissima, indagata cauta aggressum Hippocratem' curationem , & ita assecutum coronam adeptum, quod tymen cum non tam renredio medici, quam cessantis iam ac
defessi mines nature,quae medicamenta iam admitteret,iribuendum iudicaret Thucydides,ut philosophus nulla secit neque remedij adhibiti, aeque coronati Hippocratis mea tionem,quam rem nobis praeclare ob oculos proponit P Rius Oessius lilia cap. . ubi de peste illa agens ait, quae tamς' sine ullis faecificiorum fatissectionibus tantummodo secuβdum menstruam arcani iudi cij expletae correptione sedat/est. Quarix si artifices illi circiamentionum Aruspices , f.
ipsa cut a tet declinatione morborum forte celebraucohproculdubio sibi Dijs, Stritibus suis reductae sanitatis glQx Vindicassent,de hoc plura infra afferentur,cum locum e plφς bimus Thucydidis, ubi dicit nullum scisse inuentum xς medium eo enim spectat haec quaestio,Praeterea rema 'φ
226쪽
ud Hippocraticum non profuit subito, sed multarum hebdomadum, ac mensium spatio ut varijs coniecturis assequihossumus, &recte testatur Ludovicus Pasinus in libellode
ueste patavina', & propterea Thucydides , qui erat vir prae-gntissimus, & medicae etiam artis culex hac ipsa narratio ne colligitur' non ignarus,noluit more hominum vulgariu, id tribuere medicis, quod referri posset acceptum beneficio temporis, quod aere ab inquinamentis illis iam expurgasset tanto adhibito spatio, pestis enim ita est comparata natura, ut biennio, aut ad summum. triennio perduret , dc vires paulatim amittat; deo ut medici signum hoc pathognomonicum habeant abeuntis, ac recedentis pestis, cum plures conualescunt,atq; medicamenta prosunt adhibita, quae inbti js non profuerant, vulgus Vero hominum ignarum, dc rude penitus ac integrum a philosophiae,&medicine penetralibus, quae docent occultas rerum cognoscere causas, saepe quae simi naturae vincentis beneficio assecuti, medicorum solertiae, atque leuissimis plerumque remedijs accepta res Iunt , quare fortunatum esse debere medicu omnes passim
praedicant, ut scilicet alieno labore ac opera parta gloria in ipsum transferatur a vulgo, quod quotidie fieri videmus: quid plura 3 sumamus erempta ex nostris pestilenti js quod runt Empirici, qui tempore praeteritae pestilentiae praemia
ta Senatu Veneto adepti,quod secreta quςdam,& abdita remedia habere profiterentur ad euitandam pestem 3 Vivit adhuc quidam, annuo honorario, quoad spiritum duxerit,decreto Senatus cohonestatus, cuius th nemo medicus, nullus faciet historicus mentionem: quia scilicet, docti haecndgas putant,& sexcenta sciunt huiusmodi extare remedia, qdae tamen si uni occulta aliqua ratione,vel temperamenti, Vςὶ tympathiae, aut antipathiae prosunt, caeteris non item. λδ unus in libello paulo ante a me citato reprehendit nom*Rite , qui gloriarentur se Ciuitates quamplures suffumi- 'itilpocratis more,a peste liberasse. quorum tamen nulnt mentio apud Historicos. eius hςc sunt uerba, quς libet ςix re,licet non sit magni auctor ponderis. nonnulli pesti' iunt Ore rotund6asserentes multas ciuitates a peste libe, e suffumigijs. Rhodon, scilicet, ac Constant, ξψhm,multaque experimenta ibi secisse, quod si uera sunt
227쪽
norunt Antipodes: Accedit ad hς siquod non solus Ilipdi crates hoc remedium adhibuit, sed alii quoque, ut Acron Agrigentinus, Enapedocles, lachen Aegyptius & alij, qui eandem si bi gloriam & laude m Vien dicabis tribuebi tur Hippocrati,quς omnia mjhi facile persuadet ipsi Hippocratis viri ingenui modestia, qui nusquam quod legerim,
facit huius medicinς adhibite mentionem,quq si vera, acie. gitime adhibita fuisset, uel saltem non controuersa, & cum alijs communis, prosecto rut est humana natura gloriola imprimis cupida alicubi meminisset. Dici praeterea potest, quod Thucydides ab instituto suo, i& more non recesseriti qui res uel dubias, Vel paru certas, exploratas,aut quς sibi non ita uideantur,frequenter omittit, uel unico uerbo inicieto a longe significat, dc innuit, ut in hanc ipsa pestis descruptione,cu nullam fecit de Delo expiata pestis causa ex oraculi monitu mentionem, sed tantum addito uerbo oraculoro, tacite id significauit, vel etiam dicendum Hippocratis lido remedium adhibitum nisi tertio anno , cum reuersa pestis est,ipse uero Thucydides narrat ime pestis,quς biennium permansit, symptomata,quoniam & Deli expia o, ut supra ostendimus,eo tempore facta est, primis uerotemporibuS, idest, illo biennio non fuerat Athenis Hippocrates, sed pedalias regiones grς cie fortasse peregrinabat, pestes depelle . ut eum fecisse contat, ex quo collecta fama, de auctoritate, cum Athenienses denuo peste laborarent, eum accersitu: runt, & depulsa peste postea coronatuS. idiota. pronte dicitur is qui ex aduerso respsa det intelligenti,&scienti,&τῶ τεχνιτν. id est,artifici,quod ζὶρ igiosi si, ganter ostendit G alenus in libro de d ta, contextu primo,
uenimus apud graecos idiotas nuncupatos non simplici ς ised in comparatione ad aliquid, nam aliquem dicimu iq; tam huius artis,alium illius dogmatis,licet ibidem affer i ii gnificare etia,τούς ἰδιοπτραγουντα , idest ,rem suam priss flagentes, Vidistinguantur ab his,qui publicas persona U .nent,& magistratus gerunt,quare etiam auctor
228쪽
uis priuatus,&1expertus: quare recte opposuit medico Thucidides idiotam , non tamen per idiotam intelligendus est uuilibet agrestis, & plebejus, sed qui prudentia aliqua, reatum usu sit praeditus, doctrina tamen & eruditione careat. iii enim intelligendum dicit Galenus in commentario teriatio,in tertium prorrhe. coni. 3 a Vbi dicit,cum dicitur idiotς, non esseintelligendum de his qui sint, πανταvnecni' idest omnino stolidi, sed quidem, idest, inerud
tos,sed tamen ψωειο νιφετου e, i. natura prudentes, sin minus saltem μανοβρους τ et ιαν adesto non hebetes mente sic fere temper opponit, Mobducitmedico Galenus idiotam, ut de praesagitione ex pulsu in illa peste sui temporis dicit multos medicos deprehensos ob inexperietiam, ιδ ιωταις ομοίους. idest, similes idiotis, vel etiam timλυ ρορουρ ιAl του συνξτου,
idest, multo inferiores idiota prudenti, sic ubi coparat Hippocratem Thucydidi in describenda peste,Thucydidem vocat idiotam, idest,ignarum artis medicor, vel non profitente artem medicam,quamuis eam fortasse calleret, dc essςt alioqui uir eruditissimus: nam ιρυσπνειαρ, Vbi Hippoc. Thucydidis narrationis genus in describe da peste perpedit,
dides etenim, quae euenerunt aegrotis, ut idiota idiotis scripsit, Hipppocrates vero,ut artifex artificibus,cuius loci Galenici auctoritate,hoc4oco fortasse no male interpretabimur historicum,ut dicat, siue historicus sit, siue medicus,qui per' istqv lxu pestium sy mplomata,vi in b. commentario, in o Opid. Hipp. com. I .ubi de bilis disputat differetijs rursus op-
yςro ,& nigram bilem, neq: medicus quispiam, nec idiota λppellauit sine adluctione, & ipse etiam Hippocrates idem 'cit frequenter, sic libello de flatibus,m ερι φυσῶν.Vbi dicit in inodicina reperiri, me φλαυρα, dc τα σπουδαια, idest, mala seu ςrrata,& recte facta, ταυτηρ τηρ τεχνηρ τα uelis ρλαυρα
ον τοισιν idest, huius uero artis mala dissicile ς'gnoscere, bona uero facile: & mala medicis,non idiotis: qqiὴ scilicet,ιατρορὸ εα ις,μων,idest,medicus sciens ut ait sui
229쪽
Tempore pestis rumores disseminatur in vulgus
idest, qui sanat tantum sed qui simul causam proh
st 'o του Gκορ ῶν. a quo verisinaile sit ' scholiastes grgeu, terpretatur ceιntiat, id est,n qua causa; non male quid 'sed cum mox subiugat uerbum causas , auctor n6ste uidetur uelle aliquid inter hec duo interelis, ut scilicet, hodreferatur ad idiotam, causa uero ad medicum: & ideo addit uerbum Gκoe dest, probabile,seu uerisimile, quia hoc mali me sectantur illotς, qualis fuit illa suspitio paula ante cie morata Atheniensum existimantium uisse puteos inst. et6yueneno a Peloponnesiijs; in vulgus enim frequente tifacile disseminantur tali rem pore rumores, qui uarijs rebus ex probabili coniectura,causas inbuunt,sic apud Liuium nilla peste, quiς subsecuta Manlii supplicium, cum nulluι
neq; modus, nec finis inueniretur ex Manliano suppuidatam cepit vulgus dictitare, sic nostra memoria in proesmi
peste, de qua seripsere Mei curialis, & Massa Ira, dicit Mataria anno bissextili temere, & pent stolide caulatiae pestis allibgnatam ab nonnullis: quate et1am demones in reum sis, clivolebant populis imponere consulentibus, aliquam huiusmodi causam probabilem,& euidentem respondebant sessst pestis ut in oraculis superius nobis memoraris poteta uidere quod notat etiam d. Augustinus libro 3 .de Citata, capit ubi didit ex libriue lybillisis conficiis . Tunc ergo tum eam esse causena pestilentie, qu Id plurimas Wes ιν cras multi occupatas priuatim tenerent, quod ibi irridet ipse Augustinus. αὐτὸ Iipsum Ipsum scilicet, malum,nam iterere serri possit ad λοιμον, id est , pestem essetallicrsimus a nonotatus, conmia e des ii euttu ni cum tamineo, tamen paulo ante situlas uerbo qui ιυνικὰμ ι idest 4 malo uidit ad illud haec sunt reserenda, utetiam illud,so, scilicet, malo.quo uerbo pestem significauit,ex quo Mispraecedat statim uerbum illud, οῦ Iaeio, facilis fuit lapsus v
metrio, ut scriptum putaret, nuατομα κακον ' hin saepit uero malum, de quo supra dictum est. ἡ τί, ζ. Causas J Causas pestis in prolemi Mno expcitanius,quae ut Galeni utar uerbis
230쪽
quae dicitur ποιητικον πιπιον, sug i 'serrimi idest,efficiens morbi causa. Hanc omnes fere partiti postea sunt intres nempe procataristicis, antecedentes, Micontinςnt 8, siue colunctas de quibus magnae sunt ortae inter me isos sepe controuerssae,&primum de procatarchicis non defuere, qui eas conati sint euertere,ac de medio tollere,ut nonnulli iphistae,quo rum meminit Galenus in thello de his ipsis caussis,de contunenti uero causa, multiplex, dc tram fuit ontrouersiai atq; quaestio,primum enim nompnipsum, υ τικοὶ,& rςsgesta Galano contra Iulianum, Stoicorum fuitjnuentum,deinde
in mediet iram inuectum ab Allienaeo medico Pnstumaticae se V auctore, qui Posidonium stoicum diu audiuerat, M b eo imbutus hac opinione fuerat, quam deinceps eXcepermat Methodici, qui etiam eo abusi, cum rationalίbus, dramaticis medicis esu contenderun quς controuersia Ludid quasi sopita conquieuisset,st Arabibus denuo est L ciri ta,& potissimum Avicenna,cuius dogmata su perioris si ij medici consectati propugnationem illius sententiae iudii eperunt, Galenteis contra medicis repugnantibus.Viden q*migitur,quae sint pinis cauis secundum haec tria genera,
'Raeptius explicanda,&quomodo intelligenda declRI4nd. plodit, Π0catarcticas gitur causas vocant, quae ςxtra cor 5 aduer e1u- omnibus sunt quasi in propatulo, non tauna me, sae,q sint. α ,sed etiam idiotis, de ideoman esse etiam Vocantur,& qid enita,& externae,a recentisibus etiam primitiuae, u i siqK mus pestis causam fuisse iram Dei per angelos signifi--um,si astrorum coniunctiones, si ventoriana perspjr m