장음표시 사용
231쪽
nes, & flabra a locis pestilentibus, si aeris diuersas intempe.ries,& vitia, silue constitutiones Vitiosas, si famem, si cadauh rum mortuorum, insepultorumque putredinem, si aquarunt uitium, aut cloacae putrescentis vapores, & status ex char6 nijs locis prodeuntes. AntecedenteS causae sunt,graecis dist, Auleeede προηγουμεναι, quae abditae sunt, & idiotis ignotae,medici, νοῦ res causae ro,d artificibus exploratae, quare etia appellatur abditae Viημη βη Celsus,qui partitur causas morborum in abditas, & euidem tes &internae, quia in nobis ortum habent, S hae duae sunt ex Galeno in antedicto loco, pluribus alijs nempe τλάθωρα,&κακοηγμὶς quae ambo ylenitudines dici possunt,sedat
tem, alij his duabus addunt tertiam, nempe obstructione, eius sociam,ac pedissequam prohibitam tram
spirationem, nonulli etiam addunt imbecillitatem virtutis rectricis in toto corpore,nam iis c malos coaceruat succos, qui deinde facile putrescetes pestis esse causa possunt quare facillime corripiunt humida corpora,& ita a cta. Arabes, Avicennas antecedentes causis eas uocant,que nondum actu essicitat morbum: quia remotiores,easdem Vero etiam esse posse credunt continentes,cum propius accedunt, cum proxime,ac immediate faciunt morbum, quare ab his etiadiculur proximae,& immediatae causo quare morbos prata dunt antecedentes natura,&tempore,contentiuae siue c0ὶ iunctae,& continentes tantum natura, ut uerbi gratia, uitio sus humor in corpore intra uenas, uel in corde delitesceni, Ciuta ρε causa antecedens pestilentie,ubi uero iam cspit putres qtinetes si re,& efficit pestem, tunc transit in coninnctam,que ita dei ης conitio 1 itur, ut ea pr sente dicatur adesse morbus, ea sublatae bl tUS, &hςc est causa, de qua est controuersia in Galeni dρ ctrina,andetur, quod uidetur esse maxime dubium, nisi qpii
adhibeat distinctionem mam negari non potest Galenustς quentissimam fecisse,& apertissima de hac causa ubiq; m ytionem, sed in libello contra Iulianu, ubi ex propria loqὴφ Quomo- sententia,dicit se usum interdit eo uocabulo cotinentis ς-y'' uideret contentiosus, 3c sophista, qui uellet de uςIRI, 4Elui disputare,atq; contendere,non in eo modo, quo illi, set eausa eou se intelligere,sed cu quada limitatione.in illis nimirum,q ii*ηθε fiut,& quatenus siui, & quoru essentia est, in trasinu;- q
232쪽
.aui dicitur morbus siem,non factus ab his, qui Avicenni Arabum sententiam defendunt, qui tamen non est vere morbus, nisi secundum quid: non secus ac si quis semen tritici iactum in terram dicat esse triticu, Vel foetus in corpore,
nondu animatus ratione,dicatur homo: nam proprie modibu, is definitur ab eodem de simpli. & a a. methodi,& albbianctus me animati corporis: primum proxime actiones isdens . In qua definitione primo sciendum,quod diathesis intelligitur affectus iam permanens, &fixus, qui
etiam remota causa perduret, nam differt a aretque, quod passio est,& affectio in motu, M transmutatione, suae desinente motu, & ablata causa tollitur,vel transiit in in hoc potest dari causa coniuncta, & quia nonnullae sunt causis, δίλα Meth. symptomata,quq dici quodamodo διαλαρ possunt,ut in genere mutatς qualitatis sepe cottigit,πιιθος vero fere semper possunt appellari iideo addidit, quod proxime,&immedia-ite laedat actiones, quod non potest conuenire, neque Φmptomati,neque causς,cum non lςdant actiones, nisi morbo medio : quare necessaria quidem causa coniunctae ratio in actionibus, Momnia symptomata habent causam coniunctam; morbi vero nequaquam: praeterea cum duae fuerint apud veteres medicorum sectae,altera,quae morbum definiebat actionem laesam,&: haec necessario causam ponit columctam morbi,cum alioqui tolli nequeat, nisi ablata causa; albistra ξonebat morbum esse affectum viventis particulae pertransmutationem illius in eam inuectum, qui deinde laedit stiones primo,dc ita definientibus morbum sin quo nume o se profitetur esse Galenus, non est necessaria causa con- Nncta, sed sufficit antecedens , quod probatur ex multis Gani locis,ut in arte medicinali,parte tertia, ubi dicitur morbui)stum remoueri per suum contrariam, morbum futurum
Rr cauta abscissionem,neque audiendi sunt Haly,Walij se'
Riores,qui etiam in factis morbis causam aliquam morbu Rentem, aut conseruantem statuunt, inter quos etiam est
Hygonterius, qui putat omnino dari, & vel ex ipsius Galmi 80 Q in arte medicinali ostendi. Et causam hanc putat esse morbi formalem. De qua re pluribus etiam disputat
ψ Irie causis,cap. 9.ubi nominatim,& ex industria de causa
233쪽
ab ipso propositam, & intellectam, liuet in hoc illum suis
varium, Sc inconstantem fateatur. Sed de hac quaestione Vi dendi sunt Trincauelius in epist. S. 9.& lo. Saluius Settim, in Aphor. et r. SI in arte medicjnaij, conlip . M M. Antonius Montisianus quaest. λ 6. 7. RN 9 iij, quiex industriae
hac re disputant. . lCausa cc. Qui vero hanc statuunt, causam colunciam pestis essedi iunct/ pς' cunt, fuliginosam putredinem, inter quam & pestem nihil medium intercedat, vel id, quod primo adueniens corpori pestem efficit , vel tandem humorem, ac succum prauunt', venenata qualitate infectu in cordo, vel circa cor utresce atem, & fuligine deinde, ac vapore corpus Vniuersum: ma n. lantem. Savonarola dicit causam coiiunctam esse vaporem putridu ab aere attracto putrefacto,ut quasi sem per sit velle natus . Eustachius II udius vir doctitamus, mihique coniust ctissimus,li 3.cap. 3 de febre pestilenti, dicit contentia iam pestilmilia febrium causam re, xenenat : putredidem esse. quae cor lacescat. Alij insignem putredinem humoris indu omnium,ves singulorum in corde,vel partibus illis consta, lientibus putrescentium tam insigniter, ut veneni vires ac
quirant. Inter quos videtur esse etia Massarias in suis Academicis praelectionibus, Gerardus Columba, qui nuper edidit duos libros disputationum medicarum de re pestilentj, i etiam Rudij sententiam superius positam,ut alioruollynium fere inostra tempestate principum medicorum exagi tat lib. I. cap. 3 o. ait, essentiam se bris pestilentis constituit y nenum, Ut causa coniuncta, & mutatio venenata, di a tot
. substantia: quo etiam capite explodit Horatij Augen j j yjohbu Opinionem tui dicebat in epistolis corruption substan tiarum facerepestilentiam, de eius essentiam ictaas cterismum que constituere, ad quam aiebat peruenire humὸ num corpm,praecedente putredinet vidis lxsitionetvtruqy enim simul contineri in febre pestilenti putredinem simul&corruptionem, S mox cap. 3i1. idem repetit dis Vctenum esse characterismum febris pestilentis , patinq;
suspectus nemver' esse ut dispositionem.
tu, Thu immerito de mendo iuspicatur:cum repetit aperuac ' 'cydidis. videantur eadem verba. Ita enim ipse hoc in loco. V
234쪽
iti nersuadere possum, Thucydidem locum huc ita scripsis: His enim verbis contentuSesse poterat. id enim his verbis, si το μετα
6ῖαι post genitivum τnς μετα&λας opus est 3 nam certe ipse Scholiastes V rbo, quam nobis noexposuit. Haec Henricus Stephanus; cuius coniectura alia adhuc quoque probarii potest a ratione minime dissent,nea, itid scilicetilla verba, το μετας αι- fuerint glosseman licuius Grammatici in margine positum ad
explicandam Verborum tententiam σαυτΗ μ πα-
ab aliquo imperito Libratio fuerint in utexm Thucydidis introducta, de descripta. Quod in quamplurimis locis in omnibus bonis auctoribus euenis te passii docti annotant Interpretes M potissimum in Arbstotelei Velii velimus retinere lectionem, & Thucydidis esse defendem quod non videtur 1 rarione alienu. Postumus dicere illud abundare,&-, seu ασλωνά ν positutame ornatus gratia ,. quod fieri interdum consueuita apud Atticos ipsemet testatur Henricus de hoc ipso verbo,art. 29. suarum animaduersionum,in lib. de dial. Corinthi,quod fruquentissime esse apud Thucydidem testatur idem Cotimilius, itaipso legente Henrico in exemplo illius Atticismi,
ἐκἀνειρειναι,3cc. idest, V t de apud Thu didem passim quidem,sed praecipud in octauo,ut illud, ν -' ε- ρ ς ναι. Qui plura exempla huius Atticismi debuerat, legat ipsum Henricum in eo loco, de mox plura in 'fudice in i .ca ubi multa verba ita superuacaneo 'Atticis collocata in Syntali orationis ostendit, Vt etiam vel dici etiam potest praetermissam Uniuilauionas particulam reponendam ante verbum ικα ,
quRii-declarationem antedictae sententiae: hoc 2x Iud probatissimos auctores,tam Graecos,qu 1m Lati uequentissimum, nos alibi demonstrauimus, ut sci thaec coniunctionis particula desideretur. Aemilius Porὸ, 'pendice ad Ρatris Commentaria, Systraxim quam in his uerbis conatur expiscari Mita com
235쪽
1 sa In Thuyd. Narrat. Petilentia
σχῶν ειρ το μετατῆσαι, Additque mox: Haec est uerbo rum series. Duriuscula quidem syntaxis, sed si retineda libete ,non contemnenda. Verum si uelimus retinere leuionem, de tueri eam esse integram, & ita a Thucydidescripu Germana sic esse germanam Thucydidis, qui obscuritatem cum bie Syntaxis uitate coniuncta adamavit, neque subesse Vllum mendum in , deficere, aut abundare, a superioribus inchoandisse, set in syntaxis,atque structura ita,αρ' οτον, a quo scilicet loco qui itegra set λrtasse non omnes consentiebant ab Aethiopia dissemihin ta le- de ipse no assismauit, sed veluti dubium ptoposuitὸicen, ut dicituro quod nobis significat Lucretius, quino ab Ae. thiopia, sed ab Aegypto tantum ortam proponit) Uiκ υγυνεώαι αμο, 1 -αιτίας supple ἐικ his)-ἐρ τομου
τῆσαι σχῶν. Illa vero verba per parenthesim, & παρηλλο
interiectionem sint posita πιναρ νομίul τοσαυτηρ misa hii Καναρ .ναέ ut duo proponat dicenda dc locum; a quo ortam esse probabile sit, & vim, qua probabile sit accepisse ad tan. tam inducendam rerum permutatione, causas j qtiscuque ilia sint,quas quisque arbitraretur fuisse ad hoc idoneas,vel
κφ' οτου repetendum, a quo scilicet vel Deo, vel causa male
ri li,sive veneno,vel intus genito,vel soris iniect6, probabit sit causas istas facultatem adeptas tantae faciendae tragis, Rhanc puto germana esse syntaxian, dc nullu subesse mendij. ἀγα- τε ἐπιγνετο, Ego vero qualis fuerit.J Ex his Thasi sto ses Verbjs colligo duas esse praecipuas Historiae legesiduae prici ut res, prout sunt gestς, explicentur, S una sit fastipui leges. ueritas proposita, quam maxime professus est Thucydide ;& ideo cum quadam emphasi uidentur haec uerba prolat/; quare etiam Cicero in a. de Orati ita ait: Quis nescit primὴ esse Historiae legem ine quid falsi dicere audeat; deinop quid uere non audeat; ne qua suspitio gratie sit in scribe δ' ne qua simultatis 3 Quae omnia capita una illa lege colim' tur exponendi rem,prout gesta est, quod se facturum hoc qpyym- lex aeo pollicotur Thucydides. Lucianus de conscribenda iij q
Hae sunt. est,res, prout gestae sunt, dicere, S: lapissime in eo libri Q cit mentionem huius legis,ut prae rebus omnibus habeat ueritatem: paulo enim pust inquit : ἐν ταρφο
236쪽
unum hoc ut dixi est propriu historis, dc uni sacrifican
ὸu Veritati,si quis hist Friana sint conscii turus. Alteram lege Alte i ita Ges,e ex verbis Thucydidis conijcio, ut OIa referantur ad conamunem hominum utilitatem : qui enim delectationem iu rimo, statuunt finem Historiae, S munus, hi profecto lon- ade5iu hel uera sententia aberrant,debet quidem concomitiari, dc nem Vtili quasi pedissequa iubsequi delectatio utilitatem τό χρnωμον. nii d elagantissime annotauit Lucianu , qui ita disserit: is est utilitas, quae exsola ueritate conficitur: iucundum enim . melius erit,ia dcipsiam cosequatur quemadmota & Athletam pulchritudo. Hac proponit Thucydides tanqua finem huius pestilentis historicariexplicationis, iit si ruri a forte sortuna inciderit experientia, de usu edocti homines ex hac memoria, minus hebetes sint,& hallucinientur in ea tractanda: nam, ut superius saepe a nobis declaratum est, medici, δίreliqui homines initiis pestilentiae solent haesitare, propter nouitatem, de insuetudinem: quare dicit Galenus in ea peste,qu incidit suis temporibus propter inexperientia, naedicos sui temporis fuisse id est, idiotis similas, uel etiam etσολύμουρ ἰδιωτου συνετου, idest multo peiores idiota prudenti: sed quoniam hoc in loco aggreditur Thu- Edides narrationem eorum omnium, quae aegrotis in pesti Hippocra ςntia euenerunt,no erit alienum, si priusquani ad illam ag -Tlingrediamur, hic afferamus Galeni de ea iudicium per com erationem cum Hippocratica, qui eandem pestem descri- .inxi' 'pidemicis,factum. Vbi cum multa tribuat Hippocratamen detrahit Thucydidi, sed potius ornat quod distoricus non medico modo,ut Hippocrates, qui artificibvR scribebat,& artis mysteria uolebat explicare;sed histori' more nihil eoru ,quae cotigissent, omnino yraetermittς wnat: sed ipsius uerba ta audite. Περὶ VIροαιρὸ P , ydςst, de Hippocratis con filio in scribendo. Δοκουσιν οἱ
237쪽
r . Thucyd. Narrat. Pestilentia
tur ueteres Omnia,quq aegrotis accidant ipsum persequi scriptione, ut Thucydidem, sed res non ita babet, uerum hoc ipsum est , in quo uel maxime contraria sunt, ac differunt Hippocratis scripta, ac Thucydidis. Thucydides enim ota lnia scribit etiam idiotis nota, nihil eorum omnino praeter mittens. Hippocrates uero pauca ex his,quae ad reliquam aifectionem, circa quam est periclitatus aegrotus, pertinent, quam plurima vero alia idiotis quidem neglecta; artificio sam uero,& exquisitam cognitionem praebentia,&su possunt sς penumero optimos etiam medicos latere. Hic uelae,& breuis indicendo,&nihil nisi summopere profuturu'scribendum sibi proponens, uidebitur tibi rursus dim0aζαpropria mente,ctim ea,quae neque omnino aegro euenersiti
scribit, hoc ipsum indicans, φ non euenerunt. Qui eniim his,quae euenerunt; pluries a praetermittit, nonne uido tur in his, quae non euenerunt, tempus terens delirarer sus cogites, quod propter eandem causam, ocilla pr term sit,& ista scribi tunc puto ipsum admiraberis: neque e*φVulgaria, & quae vulgari cuique medic ossint in mentς' Venire, ille scripsit. Demonstrata vero&haec sunt in multis locis,& praecipue in his, qui sui de Hippocratis Ap tomia scripti libri, nec minus etiam in his, qui de ras ' dis peste sunt exarati, &c. Quae eo libentius attulimu4 1qμ
238쪽
Latinus interpres in nonnullis videtur hallucinatus ut Gret uerba cum illius Latinis conserendo cognoscetis. ὰὐθιζε πεισοι. Rursus incidat. J Haec verba multis mo dis explicari possunt,& om nes erunt, & Historiae,& veritati, ac rationi consentanei, possumus ergo primo dicere, Q fiaxnificet in his verbis Thucydides in peltilenti inorbo ades te periodum, dcesse pestem ex genere morborum period, corum, qui statis quibusdam temporibus reuertuntur, neq; solum in sebribus, de quaru circuitibus, S periodis magnae sunt inter medicos controuer maxime implicats quς- Anstiones,cu alii alijs rebus causam acceptam referant, de quo nos alibi disputauimus, sed etiam in alijs morbis :& non aliena a ratione medicinae est ista quaestio nam multa sunt, quae testantur,& probant adesse in peste periodum. primum est experientia historiarum fide comprobata: nam in Syria tradunt septimo quoque anno peracto periodo reuerti, in Aegypto singulo fere quoque triennio grassiari, & in quibusdam locis quotannis, ut supra dictum est. Prosper Borgarutius intractatu de peste testatiir pestem Parisi js quotannis statis quibusdam temporibus redire, cuius haec sunt verba
taturvo, die arteellarserge, crescendo. Venetiis in vulgus obseruatum, id ubi h iactatum vigesimoquinto quoq; anno denuo remeare. Eua uius aperte meminit periodi pe
νς α &haec quidem sepius in periodis ratas conuersiones
vortit interprescirculorum qui vocantur Epinemeses,Vrbi- ψὴ ,b aliis locis acciderunt, precipue vero cum uniuersalio inum fere pernitie incidit secundo anno circuli quinde-ςym annos complectentis,mmox etiam, & Sigonius libronamROccid.de inguinaria agens mentionem facit perimim. Verbis, Atque hac tanta morborum varietate morbus y'stmbibus quibuslam saepius reuocatus homines in Plu- Q post annos misere lacerauit, accedunt testimonia Me,ςψxum uomplurium qui inter morbos periodicos pom t
239쪽
pestilentiam.Petrus Sybillenus, ita ait,in lib.de peste, c5eis ergo anni temperiem humidam,& turbidam caeteris quas. talibus esse pernitiosiorem, pestilentis febris, adeoque idi lius pestis, & simidum morborum periodicorum, & epide
natalium causam, S signum prognosticum extare. Huiui opinionis videtur fuisse etiam Alexander Traianus petio. nius lib, a. de morb. Gallico,capit. I 6. Vbi quaerens cur pestii Europam hac aetate minus infestet, id tribuens gallici mot.bi naturae, qui illjus uicem subeat, ita ait. Reliquu est, ut ei. plicemus,cur hoc morbo uniuersam Italiam iam obndeni
pestis por eam ut aliquibus videtur non Rque sicquenter,
atque antea grassetur, ac si grassatur, no adeo laeua est, adeo. que contumax, ut prius: erat, neque id sane a ratione alienuest quςrere,cum ante hac vigesimoquinto anno ad si imaest
nam is pius quintodecimo in in Hetruria, in Vmbria, in Lotio erumpere soleret,& mox dicit pestem Ox naturae necessi. tale creari, haec enim statis tem poribus redire,*exnatura necessitate creari junt conditiones peri Ui . Idem sentire videtur etiam Fernelius, qui secundo de abditis rerum cali sis, ubi ageos de morbis pestilentibus quaerit causam,cur c0 plures annos sileant, dc certis annorum interuallis lauiaatin plebe, q ua licet de morbillis, & variolis sint pronuntiata, de omnibus tamen pestilentibus morbii sunt intelligenda, idem sentjunt Astrologi , dc reliqui omnes pestis ortum si derum coniunctionibus referentes acceptu de quibus A Mihinus lib. qui dicebant, idest, tem porum quorundam circuitu baeterno seculo circum ro qui hominibus modo bona, mydo mala ingentja,& τὰ λοιμωidaetiret , idest, pestilentes asstctus inferebant, statis enim tρmporibus cum ill redeunt ςundem gradum, proseisto circuitum , ac periodum moi
Secudo loco possumusinterpretari bee uerbano depς do uniuersali,sed de ea, qua Graeci uoca ni ἀθακοψαν, L pply recidiuam cum, Cnondu probe finitus morbus,iterurosi heidiui se quam licet nonnulli dicat, non dari in petat mςM hac sectum tertio libro ipse narrat icutus haec sunt dς '
240쪽
, δια χa ,-το VS ον οὐά ἐλαπιν ἐνια is δυο m. idest, hyeme ineunte morbus secundo inuasit Athenienses, qui non defecit ullo quidem omnino tempore, fuit ramen Uedam cessatio, durauit udito posteriore loco, non minus anno ipso , priore vero tepore etiam duos annos. Huius recidi uae meminit etiam Diod. lib.
tempus,cu in remitasset se se morbus,pestiletes denuo in calamitates inciderunt, sic reuersam BiZantium peste narrat Agathias lib. s. quasi, scilicet primo insultu decepta,&cet rius quam oportuerat maturato recessiti, ita enim inquit,
idest, illius vero anni ineunte vere pestilens morbus denuo in Urbem incidit, bcingentem fecit multitudinis gem , qβη qujdem omnino non cessarat, & quouis modo in quo ψὴm principium dico i quinto anno lustiniani Imper j am n0strum orbem irrepsit, sed discedens quide interea MO' Rc, modo illinc, & locum ex loco vastans, 5 hoc pacto
ῖς tuos,requietis decessationis quodammodo essiciens par dςipta, tunc demum in Byrantium rursus reuersa est, quasi/rbitror antea oecepta de celerius,quam oportebat, matura
'Φdde discessu,sic Venetiis factitatum nostra memoria scrip*nt, morbo enim per diligentiam p sectorum Vrbanorsii luti,extinctoo,pestilentia, quae per hiemem batuerat, re pRimtauit,& maxima miserabilisq; strages edita est,testanto ri4tale de Comitibus lib. 1 .suarum Historiarum, sed de λς morbi recidiua,& reuersione an fieri possit, videte q dbyRxλt Mercurialis de peste.cap. 19.ubi probare nititur arginnon reuersuram Patauinam,Venetamque pestem, Ut Nicolaus quidam Boccangelinus libro nuper