Magni Hippocratis Opera omnia (tomus I)

631쪽

tionem habens, multusque ex pauco iccirco oritur, quod auae e terra nascuntur, copiosiorem ex ea vim trahant quam HS quo orta sunt, neque uno in loco, sed pluribus Usservescunt. Quo ex servore prodiens laetus planta sua, nutritur, quas quicquid ex terra trahit, in fructum trans sext. Sol autem ab ipso aquosum ad se alliciens, fructum Loquit et solidiorem roddit. Atque haec a me quidem dicta sunt de his, quas ex semino do terra et aqua producuntur. At deplantatis in terram surculis, ex arboribus aliae arbo-xes hunc in modum producuntur. Ramus in infirma ad ter-VR a Parte, qua ab arbore evulsus est, vulnus habet et undex'dices prodeunt, quod hoc sit modo. Cum planta in te xam defixa, ab ea humorem acceperit, intumescit et spiritum concipit, quod non facit quod terrae supereminet. Spiritus autem et humor, collecta in inferiore plantae parte vi, eniciunt ut quod gravissimum est: deorsum erumpat, ex eoque tenerae radices oriuntur. Quod cum inseriore parte acceperit, tano sane ex radice attractum humorem ei quod

632쪽

δος ἐστὶν ωσπερ καὶ et o δενδρον ἐχει καὶ τουτο υπἐρ γῆς

εGrι πολυ. cui ντε υ υκ ἄν δυν MO υπεο γῆς ἐ0ν ἰκι άδος πλη- σθηναι, εἰ μιγὶ ἐκ τυυ κμτω ειεγάλη τις δυτ ιις ἐλθουσα τω arcu ἐκδωσει τ)ῆς ἰκ1ιαδος. καὶ πρῶτον τυ φυτε οριον ἶνυγροκη ἐστὶν εωυτω τροφην π0ιησασθω uri 0 zqς γῆς et ησε ρο- supra terram eminet, transmittit, tuncque certe superiore parte intumescit et spiritum concipit et collodia facultate quae in planta levis inest solia germinant, jam que tam superiore quam inferiore parte incrementum capossit. Sic jam contrario modo germinant quae ex semine et quae ex taleis in terram defixis proveniunt. Prius enim ex semine folium oritur, deinde radices ast in seriora demittuntur. At arbor primum radices agit , deinde solia accipit, quando

quidem in ipso semine humoris copia inest, et ei quod terrRcontinetur tantum per initia alimenti suppetit quantum ad alendum solium satis lit, donoc radicos jecorit. Quod

in talea non contingit. Neque enim ex alio nascitur unde folium primum alatur, verum ramus ipse arboris Ioco est, ejusque magna pars supra terram prominet, ut proinde bur more repleri nequeat, nisi ex inserioribus partibus magi RVis quaedam pro velatat, quae ad superiora humorem tran8

mittat. Et primuin quidem necesso est taleam e terra sibi ad Iadices alimentum subministraro, deinde a terra attractum

633쪽

sursum transmittere, indeque solia erumpere et increscere. Cum autem planta incrementum ceperit, ista de causa necessario ramos emittit. Ubi magnam humoris copiam e terra attraxerit, prae copia erumpit, qua parte abundat, illicque Planta ramos emittit. Increscit aut em et in latum tum supra tum infra, quod terrae inferiora hieme quidem sint calida, aestate vero frigida. Quod ea de causa contingit, quoniam terra hieme imbribus e caelo delabentibus madet, iisque gravioribus Oxi stentibus in sese comprimitur, ideoque den sior evadit et nullam prorsus transpirationem habet. Neque enim amplius magna raritas adest, ideoque terrae inferior pars hiems calida est. Nam et fimum densius pressum majorem in socaIorem habet quam quod rarum est, Praetereaque lium e eta quidem et compressa per se ipsa incalescunt et a caloro exusta putrescunt, quod, cum densa sint, per ea spiritus

permeare Dequeat. Sicca vero et rara multo minus inca

Ieruunt et putrescunt. Sic etiam triticum et hordeum hu-

634쪽

midum et madefactum multo citius incalescit quam si siccum fuerit et rarum. Quin et vestes pelliceae vehementer colligatae et compressae per se exuruntur, velut ego Vidi, non secus ac si igne conflagrarint. Ac si cui rutiqua in confiderationem adhibere placeat, is ea omnia quas compressa sunt calidiora eta se comperiet quam quae laxius sunt conlposita, cum perstari nequeant. Sic quoquo cum terrae inseriora bu' more plena sint, ipsaque, cum humore gravis sit et densa, per se comprimatur, per hiemem incalescit, quod nullam prorsus habeat caloris perspirationem. Verum posteaquam de coelo aqua in ipsam deIapsa suerit , in eaque spixitum

excitarit, is ultra pi opter terrae gravitatem permoare non potest, sed contra in aquam sertur, camque ob causam et lantes et mare hieme quam aestato tum calidiores tum eo pio gores 'sunt. Excitatus namque spiritus, cum propt*r terrae densitatem per eam permeare nequeat, in aquam con Vertitur, quae sua copia quocunque sextur, eu paeorumPih

635쪽

αἰεὶ 154b αποπνέει αυτόθεν ε ρον Q εῖέρου πνευεια. το δε viamque sibi ampliorem facit, quam si modica esset. Neque

enim aqua in terra consistere potest, sed semper in decli-, vem locum sertur. Quod si spiritum eX aqua proVenien tem terra per hiemem transmitteret, paucior ex ipsa aqua prodiret, neque por hi omem sontes increscerent. Atque ista Omnia eo a me dicta sunt , quo terrae inseriora hieme quam aestate calidiora osse constet. Nunc vero dicendum est cur terrae inseriora aestate quam hieme frigidiora esse conspiciantur. Terra aestate rara est et levis, nimirum cum sol Vehementius irruat ot omnem ad se ex ea humorem attra b t. Aquam autem plus minusve terra semper in se contiisnet. Spiritus vero omnes nobis ex aquis proveniunt. Quod ita so habere essiciam ut conjicero possis. EN Omnibus enim sitiminibus ot nubibus semper spiritus prodeunt. Sunt autem nubes aqua in aere continua. Ac tunc sane terra per aestatem rara est et levis, aquamque in se continet quae in de clive profluit, eaque decurrente, alius ex alio spiritus inde

636쪽

semper excitatur. Is autem spiritus per torram levem et raram sertur, terramque ita res rigerat, ut si ut quoque aqua perfrigeretur. Exempli gratia, vel uti si quis aquam utre con' lentam vehementer premat et per acus puncturam, Vel paulo minorem, aquae perspiramentum exhibeat, utremque

in sublimi suspendat, spiritus quidem nullus, sed aqua tan tum per foramen prodibit, quod amplum satis spatium quo exhalet aqua non habeat. Ad eundem sane modum aqua in terra per hiemem se habet. Quod si utre sublimi suspenso,

aquae in eo sontentae amplius spatium concesseris, per somramen spiritus exibit. Spatium enim amplius quo per utremeXeat, aqua mota habent, eamque ob causam per foramen spiritus pervadit. Sic certe per aestatem in terra RqUR se habet. Amplum enim satis locum ob terrae Tari

tatem obtinet, quodque sol ab ea ad so humorem attrahit, i pla que terra i philum frigidum ab aqua excitatum; cum Tar sit et levis, per se transmittit. Ideoque pars ojus inferior sxi gida existit, quin et aqua multo magis quam spirisus in terr frigidus, ipsaque in sese et in terram spirituin immittit. Si

637쪽

θερμασι lv. καὶ διὰ τουτο T0 ιιιξ ανιλεομενον υδωρ του θε- ρεος θερμότερόν εστι τ0υ αντλεομένου. άι τε πηγαὶ αἱ βα- ί ειαι μαλα τ0υ οε se0ς ἀεὶ ψυχραι εἰσι. καὶ ἀρυσθεν το υδω0του χειμῶνος τ)ῆς riῆς θερμ/ῆς ε0υονὶς, εκ ταυτης το μεν παραυτίκα θεsuo ν εστιν, υταν δε χ06ν0ς διις, ψυχρόν εστιν ἡ οτου ερος δηλον0 τε γεν0μενον, ψυχρου εοντος. εζαεP0υται γα9-o του ανω0υ καὶ τὸ πνευμα δι αυτου διηθεει, καθαπερ καὶ τὸ αντλε0μενον υθωρ z0υ θερεος, ὁκόταν αρυσdi, isti I 0 ναυτίκα εστί. θερμὸν δε γίνεται δια τ0δε, υτι τ)ῆς γῆς αραιῆς ἐ0υσης καὶ πτειματος ευντυς εν αυrj i νυχεοῦαι' υταν δε αθυ- Q quoque aquam quae eX puteo hauritur, semper spiritus velut flabellum agitat qui et aquae frigiditatem inducit. Quae vexo non hauritur aestate, sed immota manens densa tur, ea ne quo perinde ut illa spiritum a terra in laso susci-Ρit, neque ex sese in terram transmittit, simulque a sole et aere per puteum minime disperso, sed stabili manento, sumina ejus superficie primum incalescit, deinde altera pars

alteri ad imum usquo caliditatem summam Communicat. Eaque causa est cur aqua quae aestate non hauritur, sit calidior. Quin . et fontes multum profundi aestate semper frigidi sunt, et aqua ex iis per hiemem hausta, quando terra calet, ea quidem calida est, intercedente vero tempore frigida est, ab aere scilicet frigido ros rigerata. A vento quippo perstatur et per eam spiritus percolatur. Quemadmodum etiam aqua per aestatem protinus ac hausta. suerit frigida est, eamque ob causam calescit. Refrigeratur siquidem quod terra rara sit et spiritum in se contineat. At postquam

638쪽

- τυ δενδρεον καὶ ες τ0 ώνω καὶ ἐς το κάτω δια Τυδε, hausta suerit, si tempus intercedat, quia immola mallet, ea Iida conspicitur. Incalescit si quidem ab aere calido, non secus ae putealis aqua per aestatem, quae non hauritur, ob id ipsum calida redditur. Ac ista quidem hac de re a me dicta sunt. Rursus autem repotam quod inferior terrae Pars aestate frigida est, hieme vero calida, superior autem ter' aeae pars contrario se habet modo. Neque arbori opus est, si modo valere debeat, geminum simul calorem aut friguε adesse. Verum si superiore quid om parto calor adsit, in se Tiore refrigerari oportet, contra quo si superiore parte .srigu.

accedat, eam inferiore parto incalescere necesse est. Asradices ubi attraxerint, arbori communicant arborque Tardicibus , sicque calidi ot frigidi mutua sit disponsatio. Atquo

haud aliter quam in homine ingestis in ventricuIum cibi β, qui dum concoquuntur calefaciunt, frigiditatem a Potureddi oportet, sic et in arboro mutua quasdam retributis ex imis ad summa ot contra fieri dobet. Ideoquo tum insu riore tum superiore parto arbor increscit, quod alimentum

639쪽

157)τεται. ξυμβαι εν τω og θαλιι ει πρ ῶr0ν μἐν βλασχανειν. τρ0φλὶν rtis ειχε πρῶτ0ν ει ἐν απὸ του δενδρεου, ἀφ 0υ ἀπηνεχθη ex inferioribus et superioribus partibus capellat. Et quamdiu tenella admodum fuerit, Ductum non Prosext. Neque enim vis illi pinguis et crassa inest , quae ad fructum sutis

esse possit. Procedente vero tempore, tunc jam ampliores Venae essectae, in eam ex terra pinguem et criarum humoris fluxum deducunt, quem sol diffundens et cum Iovis si, esservescente in in lanamas partes educit, Ductumque prο-sert et ab eo tenuem quidem humorem deducit, crassiorem Vero Concoquens et calefaciens condulcat. Quae vero arbores fructum non serunt, non tantam habent in se pinguedinem, quae in fructum consui natur. Quaecunque autem arbor temporis spatio robur acceperit et firmas radices egerit, jam Penitus omni ex parte crescere desiit. At Vexo arbores quae aliarum inoculatione proveniunt, eae non illarum simitalem, in duas insitae sunt, fructum serunt. Quod hoc modo contingit. Principio quidem oculus germinare incipit, cum siquidem alimentum habeat, primum quidem ab arbore aqua avulsus est, tum Vero ab ea in quam inlitus est. Ubi

640쪽

καὶ τα φυ0μενα εχειν. OUτω καὶ παιδὶ av ζη απ0 τῆς μητρος ἐν τησι ιιζτ9 M. καὶ δ κως Mν η μζτη ut ιειης εχν, ουτω καιτυ nodi0ν εχει. ην δε τις β0υλεται ἐννοειν τὰ ὐηθεντα αμφὶ τουτων, ἐξ αρχη ς ἐς τελ0ς ευρθοει Tqν φυσιν πῆσαν παραπλησίην ε0-αν των τε εκ γῆς φυομενων καὶ των εξ ανθρω-nων. καὶ ταυτα μοι ἐς τουτο ειρηται. το δε παιδίον ἐν τῆσι ροὶτεν Πν ἐυν τω χειρε εχει προς τοῖσι γένυσι καὶ την κες pulluIaxit, tenues ex se radices in arborem demittit, primum' que arboris humore, in quam insitus est, fruitur. Deinde t6mporis spatio radices in terram demittit per eam in quam insitus est, et attraclo e terra humore fi Ditur , indeque ali' mentum surtiit, ut proinde minimo mirum videri debeat, si

insitae arbores alios fructus proserant, cum e terra Vivant. Haec quidem de arboribus et fructibus istam ob causam dicta sunt, quod imperfecta oratio relinqui a. me non. debue Tit. Nunc Vero ad ea revertar quorum gratia ista a me di cta sint. Quae ex terra nascuntur, ea omnia ex terrae liu more Vivere altero, et quom admodum terrao humor habet,

ita et se habere quae ex ipsa oriuntur. Sic et puer in uter e X matre Vivit, et ut valet mater, ita et puer. Quod si quiβquae de istis dicta sunt ab initio ad sinem usque secum re putare Volet, is eorum qua o e terra nascuntur et hominum Naturam Per omnia similem ego comportet. Ac de his Drtis. At Vero puer ubi in utero existit, manibus ad gen*δ