장음표시 사용
391쪽
pertineant ad Ruminas, nota autem ad masculos. Mares enim pingues non generant, sed mulier adi posse adepta macrum virum alias non instrenuum i ii militia Venerea, nec ineptum, concipere potes , ni alia obstet caussa caco chymiae, quam tamen averruncat nitrum. Ptolemae us certe filiae, non genero misit aquam Nili. - ex ni rare Nilum magna,vi credam, fide redimetur. Fabulosis in id, isisti, pluto esse, ii cur& quod de pluuiarum defectu scribunt, aut ob raritatem di-άω- GF i ci, aut sicut veteres aerem appellabant inane, dc non ens, quia visui non esset subiectus, ita negari Nilum expirare, quia est absque nebulis conspicilis. Interim tamen ob aeris calorem, tenuitatem tum aquae, tum spiritiuum, non
7 EI 8 ' in, halitius vapores 1;, quomodo anhelitus noster aestiuis horis , S in b Vaporari j sinuisibilis cernitur in spissatione a frigore vapido. Quod si quiς
ejisa sit, ob plane neget e X pirare,is aerernam faciet, & ignorabit auras in Nilo gratas. aerem nebu flatusq; nec sciet nitrum fieri in littore Nili, sole absorbente humorem,
o m&rq -auras resoluente. Ita forte de plii uia res habet, qudd ea non fiat domestia se eis nubibus, quod non vaporet Nilus conspicue, sed expiret, qui spiritus nom/ - '' fri ore ut nubes evadant, quanquam rores inde e istςrς nil prohibet. Si vero fit, aduenis debebituri Nilus di - Proinde diu reticam, & ventris soluentem esse aquam Niliacam, in pro- patulo est, si nitro laesi , quanquam non necesse est id fieri elective, ut aiunt, sed si quid secum in vijs haeret,id incidit & abstergit, & sic non purgat proprie,sed tantum lubricam reddit aluum, nisi ipsa potetur amaricies& subitantia nitri copiosior. Amara autem etiam philosopho nostro purgat. Non opus e si ut tibi ex historijs aquarum proferam nitri purgantis exempla: Vnat,)is, saltem ex Hippocrate paradoxum, Ut mihi explices, rogo. Calidae aquae, ui-pocratu cά quit,s ut ubiferrum nascitur, aut aes aut argentum,aut aurum,aut sulphur,bitu--σr α' - men, alumen , nitrum, omneue duraesunt I aestuose, cs di culter minguntur, c ad Wς μιις alui egestio semp/nt contrariae. Negare hic videtur medicinae parens, quod tamen experientiae est communis. Ego me expedire non po sitim, nisi sorte Alexandri gladio. An accipiendus senex est de minera infe sta hominis natur , in qua non nitrum solum est, sed cum alijs, quomodo nouimus Thermaspicerumque non unum vehere minerale ZSi siilphurea est vena, atat bituminose, simulque nitrosse, aut calcosa, dura evadet δcaestuosa, & dissicilis
Patet ian in & ratio cur non admittat in corpore putredines, quia nempe salis Sc nitri spiritus habet, aut exilem succum, ea nempe parte qua est potabilis, id est, colata. Sed de his etiam in salubritate.
.ardus non Cur cum per aestas labatur, non tamen ferueat, quanquam teporem
θη-ς - habeat, facile intelligitur ex Nitro, quod aquis mistum spiritus frigidos in eas deponit. De hoc disputatum est in frigore aquarum minera
392쪽
Haistentia de Nili natura. Quod aut cim ob eiusmodi dotes e palma tribuatur, videndum ne iit in bleias nimiam,&amoris potius quam veri iudici j. Non debetur ei tota salubritas ut gypti, quanquam Tini rus eo nomine appellet. Herodotus aeri eam assigna fuit: qui tamen nec a i , locis deest, quomodo de Baijs scripsit Horatius, quod nullus eis in orbe locus prae luceat,&in Thessalia,ssithiopia, apud Macrobios, Scalibi collum aeque aut etiam magis clemens esse narratur. De Italia gloriatur Virgilius, & Plinius omni bris terris eam prς fert. In secundis potita Indiami sit fabulosarii de Hispania maritima. Ibi Tiberis aspectu turbidius, perquietem absque limo deposito clarescit longoq; tempore sine putrefactione durat, fontibus medicatis receptis: non videtur Nilo cedere 'cet non exundet, Italia per se satis fertili. Palmam item salubritatis Plinius aquae Martiae, seu Aufeiae, Romam e Pelignis ductae concedit. Laudat & Virginem,&c. Tenuitate aquarum cedet Boristheni, quem Plinius ait omnium fluminum esse tenuissimum, a-ded ut etiam Hypani innatet. A qua Pyrenes fontis Corinthij dicitur leuis sima omnium Graeciae aquarum, Atioci&Eulaeo tribuant. Gratiam in potusurripit ei aqua in Hispania acris, ad Almagiam oppidum, adeo suavis, ut dies noctesque hauriatur certatim, tesce Baccio. Clioaspim persicum, Plinio&Herodoto autoribus, reges petiuerunt. De eo AthenaeuS : ο βοι γλ υς, Plia Dr. e. s.
Haec Athenaeus ubi etiam suauitas ct leuitas seu antefert tur,seu non inferior Nilo dicitur. Notandum autem eam aqua coqui, quod percrudiora minusq; feruida loca feratur quam Nilus. Eam laude habet & Eulaeus Medi te. Apud Macrobios fonte oleosum violacet odoris tradunt suisse, unicam penesongaevitatis & valetudinis secundae caussa, quae ad ebdi Uisibilis de im-mia iuram becillis fuerit, ut tanqua aquae auerni, nihil potu erit innatare. QRod terras de osens, L
ges Indiae,&alij sua dicat loca. Quod defcffcunditate refer ut, id pen id et '
seneca, habes id inter temere vulgata. Dulce esse de nitro susimul, lacui Af- 'canio, qtii buida circa Chalcide fontibus, aliquibus Puteolanis conuenit, in qaibus iam tria sunt dulcia, ima nitrosa, quod Athenaeus ex Aristobulo sonti Achilleo in Mileto quoq; assignat, utpote ουτορες γλυσα τατον, το δε υφε Πκος αλμυράν. Narrat Baccius in via Toleti in Hispania esse fontem in tellure albida, cuius aqua sit perior fit dulcis haustriat si quis situlam ad imum putei demittat, educi aqua exa in stime acre, confluentibiis,ut opinatur, diuerso tractu dulcibus 8c acribus. Quod non respiret, nec nebulas emittat, non totum
393쪽
prouenire, ex alia caussa. enim partes morum, nulla vena fibrassis
alueisaea nullas auras expirarepossunt. si 'mobrem e rapim, ut quae ex limo quem P Virus inuexit constiterat,quondam nonsensit terraemotum edpostea. Et abes tempore verisimile erit Alum ut catera flumina auras expirare. Et Plinius id euertit. Cadit ergo h c gloria, quaquam supra aliter statutum fuit, quam VO-luit Agricola. Sed si detur istud, tamen Borysthenes autore Plinio, eam illi
laudem praeripit, ut&Anaurus Thessaliae, ex argumento hoc nomen nactus. Incorruptibilem esse, nescio an credam, quanquam si sit, non deest catusta. Sed tamen longe superatur aqua ad Aquarium oppidum inter Mutin im & Rhegium Lepidi, quam ducentis viginti annis seruatam integram bibit fallo pius.Sed for lassis non tot bona sunt una in aliis aquis, quot in Nili , qti bu Sramen ad salutem sitorum accolarum nihil desit. Verum enim ue-1b haec Philosepho , qui oditi cunditatem contemplationes suaSplae rumque in si ituit, susticere p slint, medico qui insuper etiam utilitatem in pra-Xl Venatur, non item Nilum ergo si habuerimus, aegrotos nostros eius sis
oblectauerimus,atque etiam steriles quasdam in spem prolis coniicet e poterimus. Nam hydropotastasi est ut expectemus. Vinum bonu pre mille Nilis amat no stri, nec si ad pocula misceda inducere velis, persi aseris mero de lectatur. Neq; ramen deserendi sunt, qui tali egent auxilio. Itaq; si de imit da Nilotica tecum confabulor, quamuis alij vana quae stionem appellitent,
qua lu- tamen pro tua aequitate me feres.
Σὰν Aqu initio requiri in confessi, est. Materia. n.&subiectu minerilis virtutis
ad pota ista est in hoc genere. Eaverba ut crassam istaq; rametis, luto, viscidissiiccis, &c. est, aut per se tenuis & mera, cruda tamen, aut alias dispar virtute Niliacae, quamuis sit satis matura Selaborata, ratione tenuitatis leuitatisque: aut proxime ad illam accedit, etiam vi medicata ex mineris,quibus fuerit affectra. Crasia quae est,ct cruda, quae he alienis si iccis perfusa,aut calce similibusq; mista, eam coquere iubent ptariq;. Vt enim Avicena inquit, Sica-usiant talo adferuore v g, ta postea re rigerentur, acquirunt tenuitatem: quod ipsu in c6 p ro b a t Alexan d e r, c u ai t: Se calefa cta aqua hau milis redit refrigerata et quapriu miseed manet tenuior. Si quae vero c5 istae sunt dissimiles paries cia ea, hae inter refrigera dum per quietem sequestrantur,&quod graue tetrosiumq; est deponitur, quod leue, in sit perficie manet. Ita coquunt D et dicta S: itaPutridas, di saeculentastra fiant VI,si ea . R. sent polenta. 2 amara , incaluit sim Hisposita addita mitigantur, ut intra duas horas tib G L. Diocles decoxit ad tertias, i iniectis ovorum album inibus, argilla: F semis tacio in amphoris commisto: quo facto mox transfudit. Alij limosas duntaxat de vase in vas transfundunt. Marinas Ari stoteles coquit, vel etiam perdatera vasis cerei ex illis traS-sia dando euocat dulcedine Solinus percolat. Alij iuxta lacus scrobes fodi ut
quanquata in his interdum dulcis piimo, piat metallica, ut sessa dic. emax,
394쪽
Nonnulli per vasa duplicia triplicia arenis plena trasigunt 'sunt qui contenisti suntlsedimento facto,additis interdu amaris amygdalis. Sed si imitari Nili
conditionem velimus, oportet nos inuenire certam contemperationem luti nitrossi cum aqua cocta, tu per sabulum traiecta. Daque argillam aut glaream sabulumve calidum, aut feruens,vel lateres, vel silices fractos vasis foraminulentis imposuerim, itaque collocarim, ut aqua ex uno in aliud iusto numero deflueret. Infunderem initio aquam meram, ut aliena qualitas elu eretur. Postea eam apparare Niloticae instar animus iuberet, donec cons querer Optatum,Vel non procul aberrarem.
Quod si tenuis &cocta aqua, puraq; ad manum foret; non calefacerem fabulam aut lapides: sed nitro, nitro sotie succo aut spiritu tinctam saltem percolarem. Nam quae per se tenuis est & cocta, amplius coquendo perdit
aereas portiones,&retinet terreas. Sin metallicum quid, quod graue futurum esset, contineret: saepius etiam mutata glarea percolarem. i. verbdicat deesse nobis nitrum, obiiciam Nilum non de iij sse esse Nilum. comparari poterit & rectius transportari filiam aqua. Si ni olei rum est inde , se
petere: est lacus Ceiciensis in Morauia, quem adeo foecundum nitri scribit o Bis is, ,- Iordanus,ut ex senis libris bin e exeant unciae. Si neque hoc placet hali nitru qua deceEAvulgare a sale separetur per solutionem & coagulationem. Sa e enim in sun sic do vasis resistente, nitrum solum abstrahitur. Forent &pallim in Italia ni . tros multae, sed eas corpore destitui Baccitis narrar. Si putamus etiam iem ammonium quid facere ad Niliacae misturam , ei substituamus bus, e. Aialem gemmeum vel natiuum ex Cyrenaica petitum. Ea vero industria et Pomin. iam superat naturam. Cum enim aquae naturales compensiari possintneralibus arte Chymica elaboratis , ad omnem affectum etiam feliciores ζ H7 erimus Nili accolis. Est de alius modus ingeniosior quidem, sed&laborio
si or, maioresq; requirens sumtus. Quaecunq; enim lutosae sunt, &corpule tos silc cos vehunt, destillatione conueniente satis attenuatur, modo ne igni maiore iusto cleuentur etia corpulenta. Satis fortasse erit pro aquae natura: tertiam aut mediam partem prolicuisse: sin spiritus minerales una sunt, ij q; noxij omittendam potius censuerim : innoxij vero, & ad praesentem usum
commodantes, non sunt repudiandi.
Aquae ita depuratae miscendi sunt spiritus salis nitri, vel vitrioli acidi aut dulces quomodo&siulphurei,& de sale aliisve commodis facti poterutadhiberi, sed certa quantitate, quae respondeat consilio. In primis laudauerim vitrioli spiritum, acharo quod Candi vocant, infusurn. Eius enim contemperatio artificiosa prae reliquis salutaris in morbis certis e st deprehensa. Ei vis est incidendi humores viscidos: obstructa aperiendi, abstergendi soluendiq; ,& tum aluo tum vesica expurgandi: quam ob caussam & prodest epilepticis, arthriticis, colicis, calculosis,&c.
Itaque & magis accedet ad Nili dotes talis permistior & modico v se, vel Cce , debita
395쪽
debita proportione etiam poterit impinguare,& foecungas reddere caco chymia uteri steriles, quod acidae Goppingenses.& aliae nulliar vitriolatae itero licentur. Sed si acriores fiant potiones, aut 'susteqnentiores : nimia dis cussione etiam attenuant, de incrementum adipis prohibent, quod notum est etiam de file. Talis mi stura aquas attenuat magis,& percoquit. Nonnul-ptiis is ita immacerant Tarra Ium , d ad melancholicos, quartanarios, quibus tamen rarremere auxilio est etiam vitri Oli splairus, item febricitantes, iucundam parant potio-ilena. Velu ' a 'illae 'er lares esse ruentes percolatae, vel in qua hi fuerint ex-
., has. ἡ. p Q ζῆ pcrs ab VlUm traiecta, tartarum elotum infunderetur, Muis ἡ γ, post colaretur itcs m. Sed in his immeni t c si variatio, quae literis de sonari nequit. Aliqui chaly beatam, auratam,&c .praeferunt. 'Maimbitur. Onu iam autem iri dictae imitationi posse non inficior Quid enim tam
solidum est, quin argut ijs possit apud aliquos saltem labefacitari 3 Dulcedinem Nili in antitypo negabunt inueniri. Nondum sumus certi quidnam il- .la dulcedo designer, si consuetum aquae simplicissa pol em, qui relatus ad mineralem, dulcis dicatur, facile est hunc copia coci ae elaborataeque aquae obtinere sin dulce est suave de nutriti orti aptum, sicut amarae salices caprisiunt iucundae, & ea forte ratione Nilus suauis sit ob salie linis misturam aptam hic qiuoq; non erimus tardi. Sin lacteam dc melleam requirimus: e si sachari spiritus, est eius extractum, e st mel &in mineralibus dulcedo Saturni, dulcedo viti ioli, i c. haec ad ij ciamus. Sed nos ad medendum respicinatu potius: ubi non raro aciditas,&temperata .lsedo gratior est dulcedine. Depingite factione item lis potes: moueri, sed quae tum mistura ingeniosa, tum usti artifici soluatur. Nec falsedo, nec aciditas obstat piirguedin I: At aquae aliquid metallici participantes siccant potius corpus quam humectant, impinguantq;. Imo vero inquam siccant, si metallica natura dominetur, nec sit repressa. Modica si sit,& temperata aquae bonitate, secus euenit In mari Uiuunt belu admodum pingues. Valde Calsum est mare. Nos quoque sine calam hil se e comedimus: non omnes macrescimus. S balba censes a vino soton te, ut&pecora, robust istant. Supra dictum de nitrosis est. Ernuris nascit tri Ai Zoum, Telephiumq; pingues herbae, viathali in littoribus. Me sile Sarco collam calidam siccamq; esse tradit, & purgare phlegmaticas stipe lassultates . at nihilominus usii impingua re corpus, & auge re semen. tande in ab luam hoc exercitium, addam quid mihi videatur de
verba: ,-ώδ. inquit ille senex αφε ιυΘεν το μὰν τὶ, i ερο, τοδεέ vid. 9. πλεον tunc recte erit si modo recipiat admittat ne aertam, modo nonstat vase ad 'ummum impleto sit tecta oporculo. Huius explicationem a Carsalpino talem tradi scribis, cum Inquit Galanin vario eoa ponat, locMorio intestigenda uto , ut aqua dum coqDitu
396쪽
aerem admittat non vase Verto,sed ciat o a emipleno. Racit enim aer inter-c in Ot vaporcisi scipiat quim de ostione eleuar tur. 6perculum cutem dit ne detAr egressos et raporibus, se per Drter uri r si erat: d sicen aut . Sic
descendente in aquam . GL pus caetra euesar po erit vapores , duo incommoda sequerentur ; primum quod materiae quae coJuitur , mulitam euanG-sceret secundum quod id tantum relinqueretur, qLod crassius e fi Igrauim, audi ore Arsistotele in a. mei. a. de sapedine maris. Uuod enam a calidatat sursum
ducitur, jubtiligimum eriles fulcis imum . Relinquitur autem quod ιγrissim c f re Haec tu nomine .Caesalpini. Nam mihi non est ad manum commentarius eius. Si recte eum ast quor, putat Hippocratem catholic ede qua uis aqua loqui uno modo pr paranda Lxta prae cepta artifici; c hymici, quod circulationem vocant, in qua Vas tertia vel dimidia parte imple
tum, rectumque &Occiusium neposI1t respirare, caloriaci mouetur. Vnde attenuata materia inqtae si iritum redacta, reciproco motu fertur vltro citroque t millies interam rare fit, iterumqtie coagulat in aquam, donec adnoi llitatem quam petimus , sit adducta. Si daretur tirpa, iam nobilissimi spiritus se subducerent, relicto phlegmate crasso. Quod autem dicit Hippocrates aerem recipi debere, intelligit vaci rum spacium inter aquam cinperculum. Non absurda foret haec Tententia si par esset omni iam aquarum ratio, & si una praeceptum esset, ut crastior pars imae circa sun dum vasis substitit, effusa tenuiori abiiceretur. Manente vero ea, cum sua natura sit
inepta ad suscipi caldam praestantiam spiritualem , spiritus iterum pollue '
rentur, sicque frustra instituta esset opera. Notum autem e si aD tores in talii apparatu etiam cum vulgariter decoquunt, separationem sera pi r defessum& transfusionem, seu colaturam tabularem non omittere, nisi saltem in hoc peccet aqua, ut spisii Orsit iusto, de requirat disci assionem, sicut vinum pendulum: quomodo tamen nescio an satis sit factum artis scopo. Galenus restius ανπδειρεαν fac am in illa sententia scribit , & iane locus ita potes in te lygi, ut sint proposita Hippocrati duo aquarum genera, ait Crum spiritus noxios fumosque aduersos salubri constitutioni vehens; altorum dula taxat crudum; vel idem to uatur de decocta aqua refrigeranda in gratiam aegrotorum, alias aperto vase, alias clausio , quomodo Nero suas a trias coquebat, Sc Vase te es olliniuibus sepeliebat, vel quos aeto AEgypt ij calefactaS aquas nocturn D aeri exponebant, δί ante solis ortum recondebant insolijs, ut inquit ex Galeno Zc Athenaeo I sngius. Si prior modUSspectat tu, TLi. qui b.a qui scia cruditate adest malignitas quq dam in parte spiritu otiore residen S, c O qtiendaei in taperto vase,&ita postea in edae donec refrigescat, de sedimento facto depleta parto potabili utendum, quod ipsum tam ii . Valentium quam aegrotorus alutem instituitur. Sunt enim loca talib.aqms fre- quς a praesertim in metallicis, quae, nisi ita praeparentur, ad potandusiunt.
397쪽
marmoreae, iuccis corpulentis &c .id istae; alias tenues &aereae ita ut optima
pars ficile evanesceret; eat sub operculo in diplomate sunt coquεdar,aut ita soli feruenti exponendae. Ubi enim a calore sunt elaboratae, per quietem fit secessus tenuiu partium a crassis;&facile separantur a refrigeratione ite vase occluso expectata. Si enim statim a coctione aperires, nihilominus tenue quod est,dita aporaret. Secundus modus quem potius amplectitur Galenti primo adhaeret. Ideo enim quaedam sunt refrigerandae vase tecto, ne pereat partes subtiles; quaedam vero aperto, ne nox ij &viro si halitus una maneant. Recte ver b Caesialpinus circulationem proponit tunc, cum partes tenues a
crassis sunt segregatae spirit' etiam noxij discesserunt. Nam ita pr aestabilior
fit quaelibet essentia, cui etiam exaltandae circulatio est inuenta. Nec dissici te foret Hippocratem huc trahere , cum dicat sed corrigendus textus esset scribendumq; et si magi&c. Nonnulli coctionem damnant argumento Caesalpini secundo, tantumq; Virgilianam ablutionem per glaream probant. Sed resistit illis Avicennaliba Fema. doct. r. sum. I. c. I 6. Resistit& Alexander,&alij multi, una cum exemplo regum Persiae Sc AEgyptiorum, qui tenues quoq; aquas decoqui,&adsolem feruentem elaborari iusserui. Si licet tecum io eari, en tibi Hippocratem transformatu in eum quem Spa- gyrum vocant recentes quidam, veteres Alchymista. Si aqua coquenda est, pro decoctione utere destillatione aut disiunctis vasis, aut coniunctis. quae disiunctis sit vasis,pagitur in olla, lebete, vel cucurbita, cui immineat alambicus ex interuallo admisso aere, vel veli', vel patina, vel lana, quae exceptos vapores coagulet spiritib. prauis in libero aere digredientibus, quam destillationem per campana vel patinam vocant: aut si nihil habet m ligni, est q. tenuis remista partibus crassis, crudisve &c coniunge alembicu cucurbitae,& clausim destilla, vel sublima, tuncq; vas ad me diu duntaxat debet esse impletum,& positum in lenta balnei digestione, ut tum cruditas emendetur,
incidaturq; lentor, tum sensim leuestenties', portiones transferantur, relictis in imo c5tumacib. Nec absi1rda est haec per sublimationem aut destillationem interpretatio, nec sors ignota Hippocrati, cui n&Avicenna aquas destillare vel sublimare iubeat, & Dioscorides mentionem faciat vaporum Vellere exceptorum. Sed haec hactenus. Si quid erratum putas, amice de eo mone amicum. Habebis Obsequentem. Vale
TIgrin fluuium scribit Plin .eodem modo&tempore crescere&decrea iseere quo Nilus eodem etia Deli fontem inopu ,atq; item cu Nilo. Patet aut exVUern heri historia, lacum Tircknitium in Carnis autumno exundare,& se occultare denub aestate. Plinius refert Timaeum mathematicumscripsisse Nilum mergi in cuniculos,& reuocari solstitio. Quaestio est an n5 par utrobiq; sit caussa, ita ut non necesse sit ad imbres AEthiopiae cofugere '
398쪽
FRiuola& inanis est illa urinae destillatio & iudicium , quod iudicio P
racelsitae cuiusdaminepti, quidam in admiratione habent. Quanquam enim in corpore humano quod libri membrum suum habeat excrementu, idque possit permisceri urinq; tamen nulla est ratio cur e 1 recurrat unde venit, nedum descriptionibus in vase obediat, ibiq; consistat ubi tu cordesignasti & reliqua. Si tantopere seruat lotium familiaritatem mem bri sui, cur expulsum est tanquam alienum' Cur natura sua sibi constituit emunctoria quibus segi eget quod est molestum Z Nec obiaci possunt essentiae urinales, quae necessitudinem veterem obseruet. Nihil deponit natura ex integro sui thesauro Mec q, ex corde prodijt, inueniet tam lynceum qui agnoscat de eia sentia cordis esse. Sed facessant stulta. Fortuitum fuit, si quid inde diuinatu, quin fraudulentum, cum etiam quodcunq; indicaueris imperiti aegrotantes in se agnoscant, & nonnunquam aliis iudici js res patuit. Veri artifices no alia urinae resolutionem, non aliud iudicium agnoscunt, quam Φ in funeriori b. e si expositum, seruata proprietate singulari. Itaq; si quid tale moliendum est, cognita uniuersa patientis vel cuiuscuq; etiam fani sit urina, dispositione, quantum fieri in praesens potest, primum integram ut emiaxit censent, postea ut refrigerata Sc qmescens euasit. Ex sola parum patet de morbis cerebri, pismo imum veneno spiritali & similibus, saeptat; patienti b. me-bris atris, ut oculo, auribus &c. coctionis instrumenta dctanguis bene ha- bent, ita in febribus aliquando sunt sanae, nec nori nunquam natura expellit caussas morbificas nullo facto morbo;& aliquando diuersitate coctionis diuer sissimae prodeunt, sicut & exercitatione varia. Itaq; mingitur interduruffabiliosa a fano; cruda&alba ite a sano, postmeri potu paulo indulgentiore . c. sola si est tunc, incerta est. Crebra si poscas,&diuersis teporib. emis. sam; metus est ne interim bona agendi occasio praetereat. Omnino itaq; ei constitutio cuius est, una est scienda, si velis ex ea aliquid ad medendii,&n Oduntaxat ad natur more, cognoscere.Si patet necessaria ad bene agendu nil urget iudicium chymicum. Interisu tamen misturae naturaque succorum in
corpore existentium , sicut& dysserasiae tam latent, ut vix dignosci queant quales nam sint, quid potius abundet, qvid magis amigat, humor ne peccet solus, an etiam intemperies sit, aut sola haec amigat; quid obstructio
nes pariat & caetera. Itaque etiam hanc operationem instituere possumus, Mictium suo tempore exceptum, primum ad quantitaetem &pondus reum care statim, cum adhuc calet naturaliter : postea per quietem sedimentu deIefrigeratione procurare, in quo tunc noranda erunt q occurrent signa, &Corpus tot uiterum expendendu, ut constet quidnam spirituum una fuerit, uanqua hoc soleat potius ex vasis interuallis, quam satera deprehendi. Si
Cium non amoli uitantus est utinae locus quantuo ortus,secessus spirituu G-
399쪽
392 DE I vi ICIO AD ARVM.chus est mult', paucus, pro differentia interualli. Vt etiam scias qualis sit ille spirit', matulae statim impone alembi cum,&sic una opera utruq; expedies. Crassas partes postea per chartam mundam, & quod haesit, quale sit iterum nota. Facile autem agnosces pinguia,sanguinem, enas, phlegm', pus, furfures, farinaceas secretiones, pilosasve & reliqua. Si ranae interi' quoq; nol- sesaragis; prout erit copia,ita igni examinabis vel ad solem, torrendo destillando, sublimando, uretido S c. Quoae apparent sensuum iudicio circus pecto, ut inminera lib., di cernes. Od per chartam transiit, iterum sine quiescere, S perse iudica secundiam disterentias sensiles. Deinde cucurbitae in funde,&de stilla,vsique ad medias, vel amplius. Destillatum per se aestima. Quod in vasa remansit 1 em considera primum, post eas ne refrigescere, &vide num quod sedimentum sit aut pinguedo vel nebula, vel corona concreta in vase veluti tophacea. Talis enim fieri soler, si succi corpulenti insani. Attende etiam qualis sit dc reliqua. Hinc ini j ce culmos,vel bacillos iudetine loco tepido , ut sal accre cat: quo facto humorem residuum iter u cola, & vide quidnam in vitro adhaereat. Solent enim piserumq; vel a renulae,
vel crystalli parui consistere: nonnunquam & lentor quidam. Colatu quod est , nouo vitro coque ad spissum usq; , quod sines paulatim per se coagulari,& postea variis modis naturam eius explorabis de guibus supra. Inde vix fieri potest quin plura deprehendas longe accuratius,quam si inspicias tantu-Videbis hic nos non raro decipi tincturis spiritualibus, & iudicare biliosam quae non e st. Animaduertes copiam falsiphlegmatis,vel salisvrinalis, quam
noli videras ante,& tamen illa morbos procrear. Obij ciet ei a se rectius tartarea secretio seu tophace aquae calculos procrear, quae prius visum effugerat. Ita occurrer sal interdum amarus, quem possis nitrosum vel biliosum dicere,interdum dilutus, qui congruit vulgari vitioso & imbecilli : interdum sub acidus de acida pituita vel bile atra, quem nominare queas aluminosam aut vitriolatum, quorum hic atrae bili acri, ille pituitae respondet ut plurimum. Sal acris, mordax, urens,arsenicalis iudicatur, estq; biliosus.Ita humores Galenicis dictos , facile conciliabis cum succis mineralibus; neq; tamen peccabis, hocne an illo modo iudices , quanquam rectius est quae extra hominem in mineralibus sita habent nomina, ea cum non sint plane eiusdem speciei cu his q siuit in homine , concietis quoq; situs appellare, ut artes etiadi ciplinae modo sint distinctae. Si verbcomparare alterum alteri velis nihil committes absurdi, si altrininosiuim siccum, quem vitream dc acidam pituitam nuncupant, dicas de natura alii minis esse, si illum quo dentes obstupescunt, etcitum &acrem simul, vitriolatum voces,& sic deinceps. Cum enim humanum corpus ea de possit paci, seti in humano corpore eadem fieri quae alicubi foris, veluti utrobiq; gignuntur lapides Vtrobiq; succi inflammatiles,&ssulphursa: idum putridumq; itercori quam simili mum est, non usque adeo is ascendum est, si alterum alteri comparetur. Tantum de vi tua.