장음표시 사용
371쪽
r e I, Di Cro AQUARUM Arnon tantum de ala rei, hoc veru inest , se d S de citra 'Hs communi. Italabascit cum ite arctonical bus 1 cribit. q. lod L ffectuina asse citrantum c Lia: ab stiis ridi uia. illa heluo qui gloliaria uti ; st e plenis ventribus curare fetos, de abstinentia hic dulerit. ubi maxime syncerta virtus elat expora erada. IUUantalia multa cuui ab Duentia, sit rei caue est O una etiamsi illa non accederent, cum coni at quantica sit in mori, s momenti. Videris iterum quam niuola
habeatio autor, de inania, ne quis tam demens su, sicut quidam Medici etiam inter Galenicos, ut huius nebulonis sputa sibi lingenda exoptet. At j nonnulli dicere quidem per experientiam possvnr, quod minera sulphurea exiccet, a liminosa astringat, serrea roboret, aerea &nit rosa abstergat & sic in alijs. Sed neque haec lunt catholica, ita ut liceat confidenter ex siccante aqua de sulphurea minera pronunciare, ex astringente de aluminosa,&c. cum isstaeitcetanion sinis lorum. Monendum itaque etiam hoc loco est, nos ex concursu plus tum signorum venari certitudinem debere, neque ex salute uno modo adepta, iiidiabitatam mineram, nisi aliquando
'CAp VT LXIX. Effecta in morbis in genere.
QVod itaque ad m orbos spectat, mirabilis potius verbis quam re ea
qua est, in qua aut moriendum, aut conualescendum triduo, quod de
Pestninensi Hungariae fertur. Quid enim aliud dictio habet, quam insignis
efficaciae eam esse, qua aut acceleret mortem, aut morbum pellat, id quod Parac et sici de suis medicinis pei nicialibus praedicant, istoque modo scele rasua excusare an nrtuntur Θ Si morbus in curabilis per se sit, nolim eo mittere patientem tanquam ad coruos. Sin sanabilis , licet recita iratur mora quaedam , iterum nil laudis reportarem sit praecipitarem id quod festinari non potes , & acceleratione in certam perniciem tendit. od si detur mora, nil arditi est in pronunciato, cum in omni aqua, si continues eius V- sum, usque ad alteriurum finem, aut moriendum sit aut conualescendum, ni velis miser & morbosus viii ere. Finis enim omnis morbi est aut interitus aegrotantis, aut salaitas. Ista ergdsetieralitate missa,Paulo specialiora
QVae intemperies sanant, seu simplices, seu cona positas, easqtue aut Π das, aut essentiales , cum omnis sanatio procedat ex contrario actu, quanquam alias fieri possit ut medicamentoriam materia, modo parti labo-atanti familiaris sit, modδ aduersa, caussae item inoctiscae modo eadem, moiub
372쪽
MINERALIXM LIB. II. modo contrari tamen ut plurimum aduersam aquae, si per se agat, a sit gnamus seu qualitatem se ii crastin, aduersiam amem illi interin petiei. Iraque cile est. si qua aqua, alii minerale ex aqua frigidam costiturionem fanat, pronunciare eam esse calidam, quod mineram de prii ipsa habeat cas facientia in nuda qualitate et et tam generi ce dixi Te iussicit. Velini: Carolin et frigus peti ut calidae ergo. At in est entiali frigiditate, quae certorum membrorum crassia complectitur,& proprietatem constituit, dissicilius iudici uim est. Si omnium membrorum Digiditas morbida iuuatur, ut ab uno aliquo
.communi laborante vel trii corde, anguine,spiritu vitali, epate, ventriculo, 6 quibus alcis potest induci comm inis frigiditas aquam salutarem succurrere isti imbecillitati com nuini,& proprietate craseos suae, respicere crasin illius, consentaneum est. Itaq; si et US in ineram indagare placet, in corde, dicemus auream esse, vel carbunculi, simili lue gemmae, cuius virtute cor refrigeratum adiuuatur,& caloris proprij gradum recipit Ita si cerebrum, neruosum genus, argentum poterimus nominare, quaeque similem vim habent: Pl aerumque autem in his imbecillitatibus etiam spiritus aliquid noxae habent; dum vel consequenter pauciores Lant iusto, vel crudiores, ve1 pigriores:&celerius auxilium est a pariter spiritu oss. Ita que spiri tus illorum minerasium producemus. Cum item defectus horum non sarciatur, nisi nutritione, de hac filioq; diligenter e st dispiciendum, cum constet mineralia minus nutrire, quod remotiora sint a dispositione familiari corporium nostrorum. Et tunc videndum ne quod aliunde est, aquae tribuamus, ne pluribus debitum, unime per se, quod est accidentarium. Agricola attstilphi iratas omnium articulorum morbis mederi, tametsi is at as valde in quias sit metallicis,aqilibus vult neruos laedi, de frigida tamen intemperie id dictum accipere possimus, ea ratione, quod roboratis partibus &calesa..istis, spiritus pigii refocillentur, i , natura exuscitata eorum substantiam a geat. Ita si ab obstructione vel frigida minera malum dependear, sublata hac, etiam persem opus exurgit. Pari modo Possumus contemplari item de Le-
QVAE enim calidam essentialem compescunt, eamque sine materia, vestrion cum multa existenterni, frigida iudicantur,& si certi membri, vel omianimest calor,aut familiaria illi, aut principio communi salutaria erui, nisi quid fiat per accidens, cuius nulla scientia esse potest. Constant autem refrigerantes aquae piarumque spiritibus frigidis coagulatis, ut supra diximus, item ni ro, argento vivo, saccis gemmarum frigidarum, .&c. quanquam vix ullumst. miata se, quod non au intima sui natura sit calidum aut ZZ 3 4altem
373쪽
saltem calidos spiritus parietq; habeat coniunctas et via ἐe quamuis meta la&terrae sint in frigidorum censu: tamen potentias etiam calidas habent, seu propter sulphur, seu spiritus atramentosos, aut alios : praesertim cum& hydrargyrus calorem quendam in recessu habeat. Baccius ait, acidas este frigidas, siccas attenuatas quodam calore.Si ea aciditas sit ex putredine, vel intima natura,vt in fructibus acidis, consentaneum id esto, sed non si ex alumine,vitrioli spiritu, sulphuris spiritu, &s milibus, quae aquis mista acidas eas reddunt, sed non frigidas, nisi aqua sylvestris abundet,&illorum temperiem secum rapiat. Putant nonnulli mercurialem spiritui via triolato esse naturam,quod sit frigida cum frigidis, calida cum calidis, &α quod intelligimus certo contemperationis modo,Vt inde calida acuantur, sicut & frigida, qud fiant in effectu operosiora, dato acumine penetrante.& penitius vim inducente In sua vero natura isti succi potius sunt calidi.
De siccitate. O Vae siccam amouent intemperiem, sunt aquosiores. Minerarum hic
parua ratio est, cum vix ullae sint humidae, etiam mercurius, qui humectat quidem membra, sed non sua humiditate: verum aliena, dum colliquat humores cerebri & neruorum, illosque vel exigit per os & aluum, vel articulis infigit, natura alias eos etiam sponte sua ad ista emunctoria, glandulas. articulos,&c. ablegante. Interim ibi eos relinquit. Ipse verδ in ossa se im mergit penetrante grauitate, eaq; corrodit & labefactar. Loquor autem de argento vivo crudo, aut non recte praeparato, quomodo solet usurpari in
sustum igiis,& illitionibus Gallicorum
De humiditate. HVmidae intemperiei auxiliorum in aquis mineralibus abunde est. A
tendatur tamen & hic familiaritas totius substantiae cum certis me mabris. Exiccat potenter sulphur, bitumen, i similia, spiritibus suis aquis communicata. Corpulenta vero,Vt sabulum, succi crassi lutum, &c. mineralia in fomentis foris adhibita, etiam sunt tum plura,tum sortiora, ut sales, gypsum, ferrugo , &c. praesertim in Thermis feruei ibtis, &c.
374쪽
Intemperies cum matCria. Vsi intemperies cum materia est, aut etiam instrumentarium malum cum eadcm: & illa ab aquis c corpo te elicitur, siue per sudorem,sive velicam, aluum, os, & ubicunqtie Ratura constituit 1ita emunctoria. illis vim talern asscribimus,& mineram, unde dicuntur Diaphoreticae, hydroticae, purgantes, di ueticae, eme licae, discussoriae, abstersoriar, mos oriae,&c. Et di incile est hic quoque certam mineram a pellare, quod nota tantium in pluribus specie di tarentibus idem genere e ffectus notetur, atq; etiam singulariter indiscretus. sed &una eademque res gradu virtutum vario,& varie affecta a mineris vicinis, varie etiam csi temperata, possit diuersit. Sed usus tamen S diligens minerarum inuestigatio notauit, quod pecaluum purgent nitrosis ut plurimum, quales sunt Cutiliae, Paganelli in Italia, Aqua Borra, Anti coli, Grotta,&c. quibus asscribitur nitrum, sed cum ali js mineris. Et sane nitrum & halonitrum ventrem mouere notum est. Mouent tamen etiam vesicam. Itaque tales sunt simul diureticae, quod alij dicerent inde fieri, quia partim distribuerentur, partim in suo haererent, abstersasq; impuritates obstructionibus apertis , crassis incisis, excretricesimulata, excatcrent. Sed purgant per aluum i urinas etiam quaedam alu minois, vitrῖolat ae, aeneae,ut Rhaetes inquit, ferra Cum sumine ut a qua Regina in Pisano falsae, ut marinae, &quae misturas eiusmodi habet. erte etia extra aquas purgat ferrum, qs, argentum vitium, stibij spiritus seu fumus siccus atramentum, arsenicum, chrysocolla, lapis armenus, Laeturius&similia. Sal potius est diu reticus, &ad vesicalia contendit etiam vitrioli spiritus, S hydrargyrus certo modo apparatus,&c. E pulmonibus mouet dulcedo sulphuris, o cerebro argentum vitium, o ventriculo sory,
calx vi crioli, chrysocolla modica borax dicta)armentis bolus, Jc alia. Dia-phoreticae sunt calces auri , stibij hyd rargyri,S similes. Nonnullae post
vacuationem roborant, ut temperi eo chalybeatar in , ferratarum, alumi
Exteria a cuti S Vitia. Cutem mundant 1 teneram faciunt nitrosae,salsae bituminose, Alphureae, non valentes, Ad tineas, meliceridas,&c. item ulcera Gallica, ει sim les impuritates commendantur plumbum, ferrum, alumen, sulphuz
375쪽
xim cautem mercurius corporum quanq iam benefaciat etiam aqΠa calcis, minium, marmor, gypsum, arsenicum,& familia, potissimum formaliquorum,&c. Itaque & balneat harum minerarum, si non sint calidiores iusto, nec morbus nimium efferatus, praemissasque etiam fuerit legitimus apparatus, conducunt Gallicanis, leprosis, de similiter assectis : nominatim autem ad elephantia sita utiles sunt aspha lilium vehentes, atramentosae, bituminos , ferratae validae, dc aquae ala re ae de Fabaris Gallicis praedicantur: Mercurius tamen & plumbum sit deprauata sint,& cum mineris ero si uis, v c fateam monio, arsenicali, realgarico,&c. non sunt tuta. Ad mitiora vitia carnis & cutis, ut scabiem, S c. etiam faciunt tum illa mitiora, tum etiam ars aerugo,Virriolum, gypsum, sal, marmora,&c. Ita i , Stygia aqua acris circa Romam, ob mineram aeris & sulphuris, conducit quibuslibet vitiis cutis, ut 6c Albulae marmoreae,&c. In salinis facile curant scabiem muria: in ossicinis metallicis idem praestant aqua extinctorum metallorum dc sulphuris. Agricola ait, vitiligines sanari a sulphureis. Callos exterunt, scrofulasque absorbent nitrum, spiritus sulphuris,
spiritus vitrioli, melanteria, aerugo, alumenvstum, a senicum, al, bitumen, plumbum,&c. Tu mores cede malo s &phlegmonas discutit hydrargyrus, minium,plumbum,&c. Strumas etiam auffert aqua Zaharo uicensis in Morania, constans chalcantho, bitumine, sale, ut ait Iordanus. Si ergo lutum, sabulum, vel quid aliud e balneis istiusmodi effectus habet, cogitandum de aliqua tali minera est
Ad particulares morbo S,&c. AD Epilepticos succinum, vitrioli spiritus, minium natiuum, ophites,&c. spiritu, liquoribus, emplas ris,&c. facere sunt deprehensa. Melancholicissi prodest aqua aut minera, dispiciendum esst de sulphure quomodo sulphureae Sinuessanae insaniam abolent) de vitriolo,
Chrysocoli armeno, lagureo, magnete,ferro, cote nigra,&c. quae istam dyi crasiam cum humore soluunt. Temperat tamen melancholiam in balneis, non quae sicea & calida valde est, sed potius dulcis dc moderata. Marmor alabastrinum , ophites, magnes, i c. etiam doloribus capitis
conducunt: & frigidis affectibus succinum nobile e st,&balsamus sulphuris, petro leum,gagates, aurum, argentum, δ c. Sicut foris tum illa neritis inducuntur, tum etiam alumen, sal, stibi tum,& c. quibus frigida nocent, ut
de Cydno Ciliciar scribunt, qui Alexandro Magno, Friderico Barbarossae.& aliis stuporem ind uxit, frigore fore E mercuriali. Phthisicis δc Asthmaticis utiles sunt spiritus&balsamus sulphureEg- quin & halitus temperati. Itaque, inquit Baccius, Medici Neapolitani soletiz
376쪽
M INFRA IIVM LIB. II. 3 olent Asthmaticos mittere in agrum Puteolamina, ubi assiduo halitu sulp
reo exiccante, proprioqile, frigidae id genus intemperiei affectibus paulatim istiusmodi contumaciam digerunt: dc G dentis aerem Tabiarum iuxta Vesuuiuin, phthisicis&haemoptoicis utilem tradit eodem modo. Vnde &huc a Neapolitanis mittuntur aegrotantes.
Appetitum ventriculo conciliant alsae,&acidae potissimum. Itaq; dc spiritus salis &vitrioli eo nomine est frequens, i testatur experientia quas. dam acidulas idem praestare. Ad epatis atonian, aliaque nonnulla item lienis vitia, commendant atramenti spiritum, crocum martis, chalybem,magnetem,&c. Itaque &ad
hydropa ad hi beniti rutiliter. Videndum de his in aquis,&luto, si conducant ad tales morbos.
Vesic. e morbis veteres prodesse scripserunt aquas serratas. Vnde di- vesicaria in Thascia. Eodem facit &chalybs. Calculos&arena spe culiariter amoliuntur vitrioli spiritus, estentia argenti vivi, crystallus, lapis Iudaicus dyncurius, oleum succini, petro leum, minium natiuum,&c. Itaq; scribunt acidas aquas&lapides in renibus &vesica frangere,veluti aqua in Campania, luchalcanthum,& parum nitri sustinet, aiunt esse in isto effectu mirabilem. Idem tribuituraquc ferratae in Aenariathsula A qua mercurialis ad Valentiam in Hispania acris, mire efficax ad calculos deprehenditur. Sunt & quaedam nitros, eiusdem esticaciae. Vterum roboran absumtisq; prauis humoribus, foecundant, salsis nitrosae &vitriolatae, teneae ut Viterbij aenea ferratae, misi ce ex nitro, asse,se ro, ut Grotta,&c. Nilus nitrosus, S aliae in Volaterrano. Goppinge is es etiam acidae foecunditatem conciliant. Auro multam vim in hoc ipso tribu uti Mirum itaq; est cur auratae de Fabaris Venerem coerceant. Vterina pellunt Borax, silccinum, nitrum, bitumen,&c. interdum &argentum vivum. a merendum de his est in aquis eiusmodi Arthriticis, Chiragricis Podagricis,&c. conferunt aquae, & minera re-seluti cupri,ferri, stibi j, mercurij crystallini aluminis, sulphuris vitrioli,&c
& nominatim foris quae resoluunt materiam quae assi faxit, dolores de mul- I .cent,&roborant membra, prohibentq; fluxus nouos si adhibeantur eX-ωὸ te, ut aqua fortis temperata decoctoo anodyn ortum, solutio mercurij, stibi j sorum vitri decoctum,&c. coenosa & si1lphurea aqua montis Alceti sinquit Baccius in agro Senen si lutum praebet ad neruos contractos utile. Ita Balneum serratum de luto in Italia prodest iisdem sicari reae Fabarinae, Thermae Carolinae, sulphureae, calcosis: vinosus fons S balbaci,&c. articulariis saepe commodarunt. Plumbeae Lotharingi caecontractos leuare iterum scribuntur. Sunt&alij plures tum affectus tum dispositiones praeter naturam, quae mineralium auxilio profligantur, de quibus potissimium retulerunt, qui de
balneis sigillatim comentati sunt. Et perito mineralium no est dissicile hinc
377쪽
quae sunt, ySαυτο, & singularia a communibus nouerit recte discernere. Sunt multae aquae somniferae, propter resolutiones quas ad cerebrumporando gignimi, ut acidulae S balba censes, i cc. Ophthalmicae sunt quae sti- Dium, chalcanthum album, pompholygem, aeruginem,aes, nitrum, minium, cadmia natiua,vic siue talia in succis, siue fumis, siue collyrijs, omnia ex arte exhibita intelligas,insie continent Ataq;&aquae perrae in Puteolanis aeris&nitri participes: item Grotta nitrum, aes, ferrum, sulphur habens,aquae Ciceronianae in Baianis cadrniosae miniat Hispanienses aeneae Viterbij,&c. ocu dis eximie dicuntur prodesse in nubeculis, hebetudine, glaucomatis, unguibus, Sc. quo facit &aur u ,&alumen ustum,&alia. Est quaedam species terr Samiae, priagilis, rara, mollis, candida, collyrium dicta, ob usum ad oculos .Ex pyrite volunt esse in Ilua insula ferri ferace, fontem acrem & astringentem quidem, qui& stuporem dentibus afferat,&gingiuas laedat, sed fluxionibus oculorum admodum proficuum: ubi fieri potesst,ut pyrites sit rosus, iucadmia coniuncta. In nitrarijs versantes,&aerari s, negant facili: oculis
Venenis resistunt, eaqtie pellunt diapho resi quae sapphyrum continent, cryst allum, aurum, argentum, smaragdum, iaspidem, bolum qualis ad venena signatur, ebur fossile, succinum, petroleum item sulphur,&smialia mul a. Ad catari hos com mendantur magnes,haematiteS, Ophites, aurum .a genitum, alabasstrium,&Qad crura aede malo Ialumen, argilla, sabulumlutum mercuriale, sul
Anodyna sunt hydrargyri liquor,bals Mus sit huris, aqua calcis, re-sblutio arsenici, plumbum,&α Gingiuas & dentes firmant,atq; etiam in scorbulo prosunt ferrum, alumen, aes,&c.unde aq uae ferratae in aenaria huc faciunt. Ad fascina hydrargyrum, cinabarim, minium,&c. valere tradunt, quatenus ea per media naturalia inducuntur.
Fungis res stit nitrum, vitriolum, &c. Extenuati dicuntur mora in balneis aluminosis & serratis restaurari, ut post quindecim dies exeant pingues in Busellis. Impinguant& nitrosae m dice. Attenuant& macros reddunt vitriolatae diu potae, ut aqua Anticolide qua Baccius, quae tamen simul est nitros a. Sitim praeternaturalem tollit spiritus vitrioli, aqua chalybeata,& simules, quae S simul malacia occurrunt: Ardores gula deprimit creta, consentaneum quod & aqua cretat chalybeata, aluminosa,&c. Voci prodesse creditur sandaracha filaque eam commendari dicunt a-
378쪽
Depilantes aquae asscribuntur auri pigmento: quod tamen δί melante riae,& spodo venenato alij sque conuenit. Ad hydrophobiam marinae aquae imperantur, quanquam eandem etiam tollit praecipitatio in frigidae lacum: alij mercurialia commendant ex
argento auro ue: item bolos ad venena, horumq; cineres vel calces. Sed sino tandem de adiumentis plura dicere. Sicut autem fanis sunt noxiae multae, ita quaedam non parcunt aegrotis, praesertim sinistre & inartificiose ad hibitae. Sanos aegroto sique laedunt arsenicales, cadmiosae,&quas ahas supra
Quaerendum hic erat etiam de perpetuitate dc constantiarum, in quibus deprehenditur dissimilitudo. Mutatur enim quibusdam virtus varie pro tempestate, luna, assi axibus, exportatione,&c. &aquae Anti- coli in Campania,insipidae nitro & marmore con stantes, non corrumpuntur multis mensibus,ut& Tiberinae, Niloticae, &c.& acidae S.Iohannis Romae. Contra Grotta Viter , ij non valet exportata,& acris ad Valentiam Hispaniae non potest ultra triduum portari. Sed de his iudicetur ex superioribus.
Ta complexi sumus in iudicio aquarum mineralium , quaecunque Iam
- nobis succurrerunt, quaeque, si non ad exactam , tamen aliquam utcunq; noliciam, ad salutem humanam facere videbantur. Artificibus autem etiam multa alia in recondito reseruantur, quae inter experiendum, Inque tractatione mineralium solent occurrere veluti si aquae ferrum corrodunt,&in cuprum mutant, chalcant hosce sunt excessu. In Boemia ad nouam domum aqua est, qua argentum quoque iit aerei coloris: & iudicatur item ex alumine & atramento mista. Iordanus tradit aquam & lutum Statinense in Morania, pateram argenteam tenaci cum adli te ita denigrare, quod argumetum est sulphuris adusti&bituminis resoluti,addito atramento, quanquam dc nigra mercurii fauilla, vel nigredo mercurialis eiusmodi luto mi sta idem possit & bitumen ferro quoque contumaciter adhaerere, instar malitiae, notum est. Fonti ad Narnim fluuium Baccius iudicat ferrum inesse, quia argenteus nummus iniectus, paulo post tinctus aureo rubore extrahatur, clim alias sit miners salis, nitri, aluminis. Sed ea tinctura etiam aliunde e me potest .Quae aquae ferrea ramenta e vulneribus extrahunt,ut imperatoria dc aliae in Baiis,item balneae colarelli sub Puteolis,&ferrata in aenaria: magneticae creduntur, quod ea proprietas sit magneti. Si dubitas de succino, id agnosces,si decoctione reddit oleum sui coloris, bitumen nigi iam & purpureum, cinerem item nigrum, suppallidum, candidumue, uec tandem tenuet
379쪽
concipit,b. tunaen liquidum est, quale inuenitur in Italia, in agro Mutinensi, in Babilonia,&alibi Notatur & bitumen, si initio molle, postea induratur, dc aquae lutat amarae, salsuginem in lauantibus relinquentes, ut fidita lacu Asphaltite. Si tutum color iiij vim habet, aeruginem, salem petrae, melanteriam, dc similia arguit. Ita enim aurifices aureas & ar enteas lineas in coticula si cetant, indinetis corrosi uis mista urina vel aceto. Nidiri nunqtram addimus ramenta vel extracta ex aquis corpora metallis
venisue ducioribus:& si facilem praestant fluxum, cogitamus de sale petrae,s ibi O, fluoribus, borace nativo,&c. quorum quodlibet artifici patet persita signa. Ita si caementationibus ad separanda mctalla inseruiunt: si intincta obaurata auri bracteis spoliant, si colores mutant, metalla orauiora efficiunt,&c. agnoscimus mineram. Si figunt, solidant, & in urant magis, suspicio est: magnetidis, lapidis specularis, cadmiae, gypsi, aluminis, veme serratae,& similium. Possunt & destillari per retortas, more fortium aquarum. Si inde talis quaedam fit, itidem patent principia, ubi tamen capita mortua dc alia signa una fiunt attendenda. Si reuerberando fundendoque vitrescunt: videndum an non stibium , plumbum, sal, argilla arenosa, vel lapis vitrarius, starnaum & similia sub sint: & si id vitrum infundendo vel coquendo purgantem vim communicet liquori,
certior erit exploratio. Si a reuerberatione in clauso vase, rumpatur vas;
fal petrae, sial ammonius, hydrargyrus, &c. latitabit. Sicula evadit rubea,
crocea, nitens, dcc. mercurium repraesentat. Agatur ergo per descensam, vel per retorram cum tartaro, vel fumus eius excipiatur polita lamina, &viuus apparebit. Si adiecto sale ammonio moneta carmentatur,& citra laesionem signi cuprum consumitur, sulphur stiberit, vel arsenicum. Non enim inflammatio semper arguit salphur, nec id semper foetet: &est interdum etiam fixum, tu varii coloris : & si fixum est, in igni rubedinem intensam acquirit citra iacturam : &alba metalla in caemento rubificat. Sed hoc praestant etiam alia, de quibus in Chymicis: Es &fixus sal sulphuris albus. Calx Talci seu magnetidis, ceru sta fixa,& similia,
cuprum in caemento dealbant. Lapis calaminaris citrina t. Sulphur com-hustae impurum, argentum,vel orichalcum vel ars regulare fuscat, &hOC etiam comburit.Idem etiam gemmas calcinat. Haec & similia infinitast odiosiis rerum indagator annotare potest, ut ali quanto fiat certior de aquarum an ineris
380쪽
De non vilipendendo artificum iudicio. NEq; vero etiam pro ij cienda sententia est arti ficum, qui easdem aquasi aepe iudica sunt,& in multis sunt exercitati, praesertim si plures idem deprehenderunt, quanquam raro in omnibus consentiant omnes. Si non firmissimum inde erit algumentum; manu tamen te ducet ad acriorem no titiam. Nec plites alios viros nihil, te omnia animaduertere. Nullus est ubiuis, nec solus sapiens, nec rari, illi succurrit, quod non mihi, licet sua natura sit facili naum. Vide ergδniim censi ira peritorum consentiat cum rebus se tu omnino seu proxime. Si quid noui deprehendis, communica cum sta-pientibus, ut communi calculo comprobetur. Vulgi persiuasiones quatenus sint auscultandae artificibus, notum est. Aquae Albulae, ut ait Baccius, ob grauem odorem vulgo habitae siliat pro sulphureis: at Galenus, Caelius Aurelianus, Scribonius Largus, Paulus, Aetius & alii cum ipso Baccio aluminosas deprehenderunt. Et licet a vulgi partibus fuerint etiam Plinius, Seneca; Silius, Martialis Pausanias; medicorum tamen physicorum calculus est potior: quanquam fieri possit ut hi agnoscant sulphur spirituale fcetens , coniunctum cum alijs mineris, illi non negent sulphurea, sed tamen aquis alumen inesse doceant. Aliud e stiuxta aquas in coeno earum esse, aliud mineram eius constituere, &essentialem misturam efiicere. Paracelsi-ici sunt corrupti iudicij homines. Illi valeant. Si tibi non satisfeci, quod1 tendum est , cum &ipse multa desiderem, ignosce imbecillitati humanae. Studium volui tibi probare; perfectum absolutumq; opua promisi nunquam.