장음표시 사용
281쪽
dicunt, mox aggerem publicum nominant. Atque ita in L s. Aductvraeterea, quae in notis Gothostedus, nec non Sidonium Amia snarem lib. 4. epist. 24. & lib. 9. epist. 3. Denique l. a. C. Th. Ne quis in Palatiis maneat, & quae nobis olim ducta ad Avianum fata I . Quia vero aggeres illi, ut Olim . ita & hodie, viam publicam oc militarem expediunt, inde α& ζ tithun appellantur, Bane enim viam publicam significat, unde Herbane re deprbanet id est, via militaris, quam exercitus ambulat, vid. Ki us & siesoldus in Thesaur. PraeL p. 89. n. 6. Illo enim nomisne aggeres publici & mηores a minoribus, qui per pinua stitit
ducti, ad cavendas aestivites aquas, distinguuntur. Apposite SN donius Apoll. Carm. 24. V. S. Antiquus tibi nec teratur agger,
. Cujus per spatium satis vetustis
Nomen Caesareum viret columnis.
Aggerem per Eleveris amnis, qui Ligeri in Gallia miscetur, ripas lactum intelligit, distinctum, ut omnes viae militares & publicae, columnis, sive lapidibus miliaribus. Ornarunt autem istiusmodi lapides etiam nostros aggeres vetustos ad Rhenum & Vahalim . quos aggeres adhuc terimus. Lapis talis nomen loco ad duod cimum dedit, cujus mentio in Tabulis Peuringerianis. Fuit is locus in eo aggere, sive via publica, qua per inhalis ripam Novi magum commeabatur. Exstat & hodie istiusmodi lapis, sed remotiore a Vahali via inventus, quem Joannes Smetius in curiam Noviomagensem transtulit, vid. illius Smetit Antiquitat. Neomag. pag. 77. Servamus etiam hodie vetustissimum Romanorum morem, injiciendi glaream aggeribus publicis. Pi quidem mos Romanis fuit frequentissimus, praesertim in Gallia, quare Α-niux Poeta Gallus vocem glareae pro aggere publico sive via posuit
Amoris undosi qua multiplicata recursu ,
Garumna pontum provocat. Aut iteratarum qua glarea trita viarum
Fert militarem ad Blaviam. Invitat Aussinius Paullum, ut aut nave ad se adceleret, per Garumnae amnem, aut aggere per amnis ripas. Est. autem glarea
282쪽
strena amnium gravior crebris calculis.scrupis. Aussinius in m. sella v. 66. lueetque, latetque Castulus , F viridem distinguit glarea musicum. Batavi nominant Oguit &-Non praetereunda hoc loco Sulpicii Severi verba, Dial. a. cap. 3. quia res acta in Gallia est, cujus pars Romanis censebatur Batavia. Interim per aggerem publicum plena militaribus viris si casis rheda veniebat. Fisicalem rhmdam intellige vehiculum cursius publici, de quo in utroque Cod, ce de Curs pubI. Aggeres illos publicos, sive vias fiscalium rheda. rumi, & curis publici per Bataviam, Tabula antiqua, quam diis mus, & Itinerarium Antonini ob oculos ponunt. Quanta cura Bataviae aggeres habiti, & quanto negotio oe opere via illae expeditae fuerint, cum provinciarum in ProXimo momenta, ec praecipue Britanniarum declarant, quarum res celerrime ac sub manum , vid. Sueton. in August. Cap. 49. per Batavorum aggeres an- nunciabantur. Tum incredibilis Tiberii velocitas, qua per vic, nos Bataviae aggeres raptus ad fratrem Drusuin, ex equi lapi peri. clitantem in Germania, invisebat. Rem narrat Plinius Naturat. Histor. lib. I. cap. llo. quam dum ad augendam famam, ut solet, calamistris inurit Valerius Maximus lib. 5. cap 5. non uno sese e rore implicat. Aestiva tum Drusus habebat in colle, qua Velavia nostra Halam & Doesburgum prospectat. ob miserandum summi ducis satum scelerati nomen loco Homani indiderunti vid. Sueton.
in Claud. cap. I. Germani idem significantes onmigvel onsthlichdixerunt. Unde & hodie silva, quae in castrorum vestigiis crevit,
accolis hel onfessisse bosty appellatur. Quae cum rerum Getrica
rum scriptoribus praeterita int, commemoranda hoc loco existimavi. Verum ex diverticulo hoc in viam redeo, atque ad eos aPgeres , ad quorum alterum sepultus filii Trajanus Jucgumattius. Reditque huc disputatio nostra, Romanos struxisse aggeres, quos
hodie per Bataviam intuemur, & Gradiassen appellamus. Attigit eam disiputationem Vir Consularis, Ioannes Michaol Rouliens in
pag. 4. & seqq. dicturus plura pro doctrinae, qua pollet, copia, si res opportuniorem locum praebuisseti Bataviam autem dico minre Romano eam insiciam, quae a Rheni & Vahalis divortiis inter Κk a utrius-
283쪽
a so ΜONUMENTUM utriusque ostia Quibus ostiis Scaldis ostia duo orientalia aerenseo .
Zelandorumque insitas Bataviae antiquae adnumero, Insulanis i lius nuvii, ut & Caninelatibus in nobilius Batavorum nomen Mrempublicam Antonino saeculo transgressis sternitur. Aggeres a Francis, Saxonibus, Frisiisque, qui, exstincto per occidentem Romanorum imperio, Bataviam tenuerunt , aggeres curatos fuisse opinor. Quid si nec alias artes muniendi ripas, in quarum numero
moles obliquas, quas stribuen appellamus, pono, Romanis i cognitas fuisse dicam 2 Quid si nec Cimbris, quos antiquissimos
natavicarum proximarumque insularum, terrarumque cultores fui se puto, quod longo traetu inde a Cimbrica chersonesio Oceanum praetexebantur, exstructiones ad compestendos undarum furores,
ignoratas fuisse dicam 2 Ridebunt scio, qui Opinionem hanc, gravissimorum scriptorum testimoniis contrariam, legent. Verum ibceat & mihi vicissim ridere eos, qui animum inducunt credere jactatoribus Graecis & Romanis, ea tradentibus, a quibus soli ,
quod incolimus, aquarum, & popaeorum natura abhorret, dum ex patriae suae ingenio remotissimas terras aestimant. Expenda, mus paucis verba strihentium. Aelianus homo Praenestinus, qui accepta ab aliis prodidit, nunquam enim patriae fines excessit, Varian Hist. lib. I 2. cap. 23. ubi de Celtis, narrat quorum appellatio latissime patet, Germanos omnes, ipsos etiam Cimbros coinplexa: misi , inquit scribam verba Latino inundans mare su/nent. Sunt etiam , qui arma capientes in fiuctus irruunt , F eorum impetum excipiunt , nudos gladios S hastas intentantes. Sustinent sane etiam hodie, opposito aggere, sive terrea mole molliter in al-- tum eveeta , in qua undarum vis, adscensu quasi fatigata, desinevit, ut in Walacria Zelandiae, praecipue ad. est pellam. Alii sustinent. oppositis trabibus ferro vinctis, cum maxime etiam, id quod hujus Beculi in his terris inventum est, saxorum coacervatorum molibus objectis, quibus nequicquam aliquis Graecorum comparave rit. Nequq etiam insiuerum hodie, hibernis amnium fluctibus vid re per aggeres hominum catervas sudibus chastas Romani nominant securibus, falcibus, Mirique armis ac telis in aeractas ad expes dienda ea, qupe instans periculum & necessitas exigiti Spectare etiam est. nonnullos, telis, id est, sude an sudibus armatos, qua larbem hiatumve minatur agger, in fluctus sese conjicere, corporum pondere fasces, quibus ad munitionem Opus est, mergere, mer sos figere. Vide autem, quam aliene haec transferant Graeci, ra tione
284쪽
uone & judicio decepti, subjicit enim Aelianus, Graecos alios se
cunis, secisse ea Celtas, tanquam si terrere aut vulnerare fluctus pqllenti Verum Nerae pretium est Strabonem contrariis sentem illa pugnantem audire de rebus, quas fando acceperat, oculis numquam usurparat. Ita autem is lib. I. pag. 293. De Cimbris quamaam inepte dicuntur , quaedam probabilitatem habent non mediocrem .i Non enim hac de caussa eos ut incertis vagarentur sedibus, s lare 1 riniis victum quaererent, compulseos crediderim, quia esienissula, quaml habitaverans, diluvio fuerint ejecti, cum hodieque antiquas incolanti sedes. Penuriae metu & melioris vitae spe Transsilpuros se Trans. rhenanosque omnes sedes suas mutasse , alienas expulsis possest ribus occupasse, late praedas egisse, nemo nescit. Fallitur praeterea Strabo, existimans, sciam chersonesum antiquissimis cimbrisi habitatam. Eum praeterea haec ratio sellit, non videri Cimbros s ex cherinem Hectos, quia sua aetate eam Cimbri habebant. Dixi, ante, late Oceani littora tenuiue Cimbros, etiam ultra Rheni ostia. 1 Chenneso autem non omnes expulsii fuerunt, sed multi eorum,. neque enim Opinio sidem capit, Omnem peninsulam aquis fuisseι obrutam,& vasta inundatione, quam Cimbricam nominamus, ed, tiora quaeque & terras remotiores ahsconditas suisse. Inundationes non dissimiles aetas nostra vidit, vidit etiam majorum aetaS, quas annales memorant, maxime Frisiorum, quod ea gens aut Cimbris Orta, aut vacuas Cimbrorum sedes invella est, qua inter Wiserami
Visurgim dixerunt Romani &. Scaldim, quem Cineam nominati
Lucanus, Cinefatam Frisiorum leges antiquae, littora porriguntur Frisiorum multi rebus omnibus amistis extorres patria, in alias terras se contulerunt, quae& caussa est, cur tota paene Germania sparsi, alii ad sedes pristinas, resectis aggeribus, quos Oceanus disjecerat, redierunt, quas cum maxime incolunti Florus lib. Dcap. 3. tanta stoliditate Cimbros suilla scribit, ut Athesin flumen,
non ponte, nec navibus, sed primum corporibus fuerunt advelsi posteaquam vero retiuere amnem manibus & clipeis frustra tenta. verant, ingesta obrutum sirua transiliuisse- Sed quis credat, hom nes ad oceanum, atque inter multorum amnium Ostia natos, ab Oceani undis patriis sedibus expulsos , sexcentos amnes, certe qui
. quid amnium est, inde ab ultimo Oceano coceanum sistentrionalem Pntribusque ad Alpes, in Germania, in Gallia trajectos, natu iram & ingenium aquarum ignorasse 2 & nescivisse, amnem manishus, telis, corpore retineri non posse 2. Nisi ea tela intelligas eas,
285쪽
manuum operas, eas corporum objectiones, quas multi ad cavenisdam eluviem spinarum hodie in Getria, Itali olim ad Athesin obstupuerunt. & quia caussam non intelligebant, aliorsim traxerunt. Mihi quidem ille Cimbrorum conatus reprimendi amnem, indicium lacit, hominibus illis artem insuetam fuisse, atque incognitam. Romanis. Ru stustra in Athesi , qui rapidiore fertur impetu .
. quam, quos illi viderant amnes, tentatam. Si quid mirandum in ea re, miror stuporeta Romanorum, ridentium ea & aliene inter pretantium , quae non intelligebanti Videbis & hodie obstupescere illos, qui mari mediterraneo adsueti Herculeos labores, quibus Iandi, Hollandi, Frisii adversus Oceanum patriam tuentur, adspiciunt. Herculeos dico, quia Hercules Uctustis existimatus est illius artis MIahoris inventori ille nempe Hercules. qui a Batavis Maguseni nomine dictus est, quo de ante diximus. Suavis est Strabo, at quanta fide, quanta sapientia scriptor, cum ea refellit de insueta oceani aestuatione lib. I. pag. 293. imperitia lapsius, quae nostrum nullus ignorat, debiturus ludibrium ruricolis nostratibus, fi eum
intelligant. Verum redeo hinc ad Batavorum insiulam, & hoc a do, neminem miraturum esse, Romanos summa cura tuitos fuisse ab inundatione insitam, si sciat, quot peditum equitumque praesidiis, quot oppidis, quot mansionibus, quot mutationibus, quot stabulis Caelareis, quam stupendo equorum veredariorum numero, quanto negotiantium concursia, quantis navium stationibus & portubus , classium propugnaculis eam munierint, quae in extremis Romani imperii finibus sita, Barbarorum , Gallorum, Britannorum , Romanorum, imo terrarum Orbis merces pronis alveis & adfluente Oceano accipiebat & mutabat. Tuiu etiam Romani gentem, Imperii robur. & Imperatorum praestidium , Batavos dico, ex quibus crebri delectus, & qui Germanos, thsestillimos imperii
Romani hostes. a transitu Rlieni prohibebant,& corporis custodes Principum erant. Succurrit demum hoc loco, id quod ante memorari oportuit, non majores tantum aggeres, quos militares Vias nominavimus, & vernacula appellatione 'Danbnhen, Romanis suisse notos, sed & minores, quos Daednsten dicimus. Ii per prata humilius attolluntur, ad leviores inundationes, quas nonnunquam aestus minatur, cavendas, iis in locis, ubi longius agger publicus ab 'amne recedit. Propiores autem illi sunt amni, & secundum ripas
ducti. Vox ipse Romana est, Romani namque Crios nominabant, quam vocem ex pervetustis glossis in medium protulit Iosephus
286쪽
Maliger ad Auχα EM. a. v. I3. qui Poeta Burgidalensis videtur designare minorem istiusmodi aggerem in hoc loco, ubi de ambu titione sua ad Mosellam.
Desertus, Namssolisque exerceor aris, Num ego pubentes salicum deverbero frondes, Gramineos nune frango toros: viridesque per ulvas
Lubrua substratis vis a libro lapillis.
Voces enim Naeuis, Iolis, distinguunt aras illas, nam & hoc no mine crios dixerunt Romani, ab aggeribus publicis, in quibus homines multi vers aut .
Ex Monumento M. Trajani non e limandum de vetustate tem 7 Do-inwerdensis. Turres templorum recentiores sunt templis per Ge riam, etiam alibi. Basilicae Trajectinae serior turris. Aetas σώrum ex lapidum genere F forma aestimatur. Dui Remen emi lapides. Sacrilegium fuit, lapides Repulchrales auferre , nisi essent Dostium Apulchra. Merulae de lapide Noviowagensi error. De la
. pidis illius scriptura. Religio fuit Gentilibus, lapides sepulchrales
templis Deorum superorum inferre. Ne destinata quidem Diis in- feris, Diis superis dabant. 2γare turres Ecclesiis additae. Cum. panarum sinitu fugabantur daemones. Cur hodie campanarum δε- nitus in funere redimatur pecunia. Foedus mos tumulandi mortuos, in templis unde ortus. Campanae olim bapilaatae fuerunt. Campa nae AEnhemienses. Martyrum reliquiae templis illatae. Quae ea . sa sit multitudinis templorum per has terras. Ecclesiae excitatae a Christianis. ubicunque gentilium luci, templa, aut arae fuerunt. Antiquissimae in his terris Ecclesiae ex ligno. Moenis urbium ex 'ligno. uuando Groninga muro lateritio cincta. De Tisiae urbis irmunimento. Excerpta legum Frisicarum emendata. Almenum 'isiae pagus pomoeris Harlingae inclusus. Gallorum ecclesiae ν
iustae ex ligno, item Hiberniae. Si qui sunt, qui ex hoc M. Traiani Monumento, quod vetustissimum esse diximus , de antiquitate templi atque Ecclesiae Do
287쪽
Hen*erdensis existimabunt, quos plurimos sore puto, cerae eos misse conjicio. quos Arnoldus Stichtenhorstius in het degban Gelberlaiab pag. 33. S. 57. scribit, Ecclesiarum omnium
in ea Bataviae regione eam antiquissimam censuisse cnullum enim stud praeter illud Monumentum tantae vetustatis argumentum est ii insigniter falluntur. Quanquam enim non nego, persuasus his. quae ad me de ea re Reverendus Ecclesiae Pastor, Monumenti ibium lapidem turri recentiorem non esse, sed inclusum tum, cum condi est coepta. Nego tamen, vere ex turri de antiquitate templi judicari opta tere; ob id quod turrium templis adpositarum est r2centius inventum. Imagines templorum, quas Sponius in itinere suo, aliique pinxerunt, turribus carent, nec non eae, quas Tabulae riuungerianae prodiderunt. Spectavi saepe fana per Ge1-riam consideratius, praecipue ea, quae aut Priptorum testimoniis. aut opinione vulgi, aut fabricae lapidumque forma & genere viniustissima sunt visa, eorum autem omnium turres diverib lapide, dispari specie & dispari aetate structas repperi. Aetatem minorem aestimavi ex laterculis coctilibus, aut Antunnacensium lapidum minore forma. Non nullorum rimae eaeque grandiores, qua turris sic templi aedificium jungebatur, & diversa structura, fabricam turris strius adpositam docebant. Basilicae Trajectinae, quam Willebro dus aedificavit, strius accessit turris, saeculo demum XIv. vid. He-dae Histor. Eccles. cap. xx IIII. Antiquiora templa omnia ex lapide Antunnacensi sunt, qui lapides quanto antiquiores, tanto formae magnitudine praestanti Antunnacensem lapidem dico, qui alAntunnacum, quod oppidum est vetustissimum ad Rhenum, sue
runt erecti, quos hodie tophos, ouisiteme I st ement tecite / crab I
quanquam ab iis, quos Romani olim caementa & tophos dixerunt. diversii sunt. Tametsi autem turris Dodenaeerdenssis ex Antunnacensi lapide est, si a Plo Monumento Trajani discedas, quod excreta est, quia tamen lapidum sorma minor aliaque indicia cle- monstrant, non eadem, qua templum, aetate strudium esse , recentiorem eam opinamur. Recentior quoque est religione ea, qua nefas erat, & sacrilegii instar, lapides, qui ad sepulchra peru-nebant, in quorum numero cippi, aedificandi causia movere. E-' dictum hoc est Imperatoris Constantii, Si quis desepulchro abstuleris saxa vel marmora , GI columnas aliamve quamcunque materiam fabrisandi gratia , sive id fecerit veniturus , decem pondo auri cogatur eo inferre. Julianus autem ita cavit: Pergit audacia ad busta δε-
288쪽
functorum S aggeres sacratos, cum S lapidem hinc movere S tem ram evertere F cessitem evellere proximum sacriagio majores nostrit semper babuerint. Quas leges dein Theodosius, postea &Justinianusi Codicibus suis inseruerunt, ubi de sepulchro violato. Sepulchras hostium non religiosa fuisse Romanis, docet Paullus in l. 4. T. de Sepul. viol. Verum Batavis Christianis hostium loco habitos suisse: Paganos Romanos ignoro. Ostenditur etiam Noviomagi cippus Diisl manibus consecratus, qui est pariete aediculae, quae in arCe est, i & sacellum fuisse creditur, exemtus. 'Gerardi Noviomagi senteni clam de eo exagitat Paullus Merula in Dissertatione de Neomago. quam Annalibus suis Getricis inseruit Pontanus lib. I. pag. 53. Lu-i dibrium autem doctioribus hominibus nostri saeculi praebet ipse i exagitator Merula, quod aediculam eam Diis Manibus consecras tam putat. Lapis ille ex arce transsatus in Curiam est, ubi hodiei visitur: cujus haec est sententia: Diis Manibus C. Iulio Claudio Pu-i denti Veterano Legionis decimae Geminae piae fidelis annorum
i quinquaginta & Iulio Iunio filio ejus heredes fieri curarunt Gryphos tituli mitto, quorum posteriorem recte pinxit Gruterus pag. 547. n. I. Priorem autem, qui est in versu tertio, melius quam caeteri, Miscellaneae observationes Criticae Novae ΤOm. X. XI. XII. pag.
3 8. in litteris J. Gasipari Hagenbuchii ad IllustrisL. Comitem Ottonem Fridericum de Lynden, referunt, nec tamen accurate satis. Nemo hodie nescit, sacella aut aediculas Diis manibus non cons cratas esse, sed singulos cippos, tanquam aras sepulchrales, unius hominis aut paucorum Manibus positas. Inde autem, quod turri Doden erdensi & sacello sive aediculae arcis Noviomagensis Iapis sepulchralis additus est, arguo, opera illa admodum antiqua non esse. nisi forte aediculae parieti ex relamone insertus, certe ab homine
gentili non exstructa. Gentilibus enim religio fuit & siummum nefas, non sacrata tantum, sed & destinata Diis inseris, superis Diis
dare, inter quos maxima rerum omnium & caerimoniarum pugna. Quare Domitianus, teste Suetonio in vita Domiti cap. 8. ne qua religio Deum impune contaminaretur. monumentum , quod Iibertus ejus e lapidibus, templo Capitolini Iovis destinatis, filio comstruxerat, diruit per milites , ossaque & reliquias, quae inerant, mari mersit. Auctor est Tacitus Historiar. lib. 4. cap. 53. de instaurando Capitolio. praedixisse Haruspices, ne temeraretur Opus, saxo aurove in aliud destinato. Quod de turrium usi minime vetusto disserui, sciendum, minam turribus Ecelesiarum atque origi- Ll nem
289쪽
nem dedisse siuperstitionem ', & Praecipue Cupiditatem avaritian
que secerdotum, qui peritiadebant hominibus, eX Campanarum sonitu fugari daemones, malorum omnium auctores, sed ita fugari, si campanae consecratae essent. Hinc ambitus & nummorum pro . fusio, maxime in funere, ad propulsandos de mortuis concer-.tantes daemonas. Durat mos & sonitus Campanarum in protestan-rium ecclesiis, & quamquam superstitione sublata, in iis tamen campanarum mnebrium Pu ills magna mercede red itur. Foe .clior mos est tumulandi monitos in urbibus atque in Ecclesiis, nori quod facra hoc modo posui clamem, sed quod tetros pestiferosque tabe fluentium cadaverum metores, uno loco, in quo civitatis conventus, concludim . Dudum superstitionem natam inde quo clmaturior ex eo loco a praesidio martyrunt, quorum reliquias ECol sis inferre mos antiquistimus in astra die decretorio adscensius erat, expulerunt Protestantes, malum retinent. Id quod, ut puto, mirabitur posteritas, ubi semel damnare coeperit. Quibus caereminniis consecratae & haptigatae fuerint Campanae Ecclesiarum, narrhi Joannes Wictus de Praest igiis Daemonum lib. I. cap. 9. S. 4. cleportentosis viribus in fugandis daemoniis, lib. 5. cap. 3. S. 3. CUi, nsuayes nugas audire lubet, adde Antonium det Rio in Disquisit. Mag. lib. 6. pag. 74 I. & Campanarum titulos, quos habet KQ uer in Idn. ΤOm. I.. ep. 'I. In Campana Arnhemiensi pestem figo , in , fulgura frango. De honoribus atque inmortali ben ficio eorum, qui proxime Martyres in Ecclesiis sepulti jacebantita refert Maximus Taurinensis, qui ViXit saeculo quinto, sermon. 55. Ideo haec a majoribus provisis est, ut Sanctorum opibus nostra corpora sociemus, ut dum illos Tartarus metuit , nos poena non Iangat , dum illos Christus illuminat, nobis tenebrarum caligo di fugiat. Cum sanctis ergo Martyribus quiescentes evadimus inferni tenebras, eorum propriis meritis attamen consociati societate. Plura quaerenti dabit Ludov. Anton. Muratorius in Anecdotis Latin. Dissertat. In Crebro equidem adminatus sitim Ecclesiarum multitudinem per has terras. Caussam alii dicunt locorum celebritatem & hominum irequentiam, quae Olim uit, deinde autem Normannorum s aevitia& vastationibus, marium & fluviorum eluvionibus, intestinis di sidiis imminuta est. Sed quia deficientium locum facile repleverunt vicinae gentes, quotannis huc spe lucri & commodioris vitae commeantes, dubito. minorem Cum maxime hic incolarum numerum esse, quam olim fuit, quare veriorem puto miste causiam
290쪽
constietudinem priscorum Christia Tum excitantium Ecclesias in omnibus iis locis, in quibus gentilium fana, delubra, templa, linci, aut arae steterant, ne quis locus Nin υτως, id est, novis Christianis, vacaret religione, ad quem ante numinis caussia convenire consueverant. De bla ino Sul incius Severus in eius: vita cap. 13. Ea vere an e Martinum prauci admodum, imo. vero mene nulli. in iis
regionibus Chrisii non m reoeperant et quou aveo Oirtutibus illius exemploque convaluit, ut jam ibi nullus locus sit , qui non aut siccis flis Irequenti mus, aut monasterita sit repletus. Nam ubi fana δε- struxerat, statim ibi aut Ecclesias om mnosteria conseruebat. Adde Dialog. lib. 3. cap. 3. ldeis in Germaniam lactitalle dicitur Carolus IHagnus, vide vitam Junioris Bedae in Actis Sanctorum Bollandi Aprilis κ. pag. . 867, Facibis autem & sine sumtu haec structura, purabili ubique materia, quod struebantur tum templa & monasteria ex ligno fere. Auctor Chronici Egmondani ad annum 977. His temporibus fuit Theo oricus Comes Hollandiae secundus filius praen minati Theodorici primi Comitis , qui paternae δευotionis erga Deum S Sanctum Adiabertum ferventissimus extitis aemulator, nam pager ejus ligneam, hic lapideam in honorem ejusdem Sancti magno sumtu aedis avis basilicam. Lebuinus Willebrordi sodalis templum ex ligno Daventriae exstruxit, vid. Dum bar Ileremst en Metellit. 4.3ehenter a. boeli 3. hoosti'. pag. 182. Ipsa oppida septo ligneo munita suerunt. IJe Groninga rerum Frisicarum scriptores omnes testantur,
diutissime ligno munitam fuisse. De ea, haec Ubbo Enamius lib. 6.
pag. IOI. Crescehat tum exeunte saeculo uimu imo frequentia
opibus Groninga ad ipsos Dremiae sines in agro Frisiico sita, in qua praedium Bernuiplo Ultraiectim Episcopo cum Dryntia donatum esse
ab Ihnrico ad annum MXL. supra diximus. Ea propter muro etiam interitio cingere se coepit anno MCX cvm signeo septo pro muro usa hactenus per XI annos esset. An & ligneo munimento circumdata olim 1 tela fuit, quondam Arabantiae, nunc Getriae civitas 2 De ea Imperator Otto primus in diplomate Anni DccccL. quod Heda edidit in Histor. Episcop. Ultraj. pag. 86. Monasterium in loco Nie-hi constractum , cum no Pa atque lapidea in eodem loco civitate. Adde pag. III. Caroli Magni tempore aedisicia nulla in Frisiis suisse, ex legibus eorum, quas ueri eu & Iloeren nominant, perspicimus. Adscribam verba, ut mendam inde eluam, quae dudum inolevit.