장음표시 사용
251쪽
nam reserant. Placuit is mos Germanis, Romanae militiae ax suetis, idque eo magis, ut puto , quod non abhorrebat a Sep. tentrionalium populorum Permassione, de qua Thomas Barthotinus in Antiquitat. Dan. lib. a. cap. I 2. Ubi docet, Odinum, qui Heroum maximus erat, in Walhalla, is fortium virorum & bm- torum hominum ad inseros locus, Vinum, Caeteros Cerosiam aut medonem sive mulsum bibisse. In praesenti de iis Germanorum Monumentis dicam, quae aut ipsis lustravi, aut ab aliis Iustra ta accepi. In Bergendalensi agro duo militum Breucorum, alterum ita habet:. MARCINUS. SVR CONIS. F. BREUCV ' - MIL. EX. CΟH. Vin i λ
supra aut equus aut lupus jacet, sormi enim obmmor est, infractotalistria sellat, sublatis in atrum manibus cum crotalis. Intuenti mihi lapidem succurrebat hoc Propertii lib. 4. El. 7. V. 6 I. ubi
Qua numeros sides, quaque aera rotunda obetis, Mitratisque sonant Lydia plectra choris. Alterum vero est lapidis admodum scabri & pereuntis literae, quae cognosci potuerunt, hae int T. . . PREV . . . A. . . CON. NX A. I. . II 'A SCRI ... U. . MS... TAT. FRAT. Vestigia nominis Breuci, nec non conjugis, me in iis deprendisse videor, ut & vocem militore. Supra titulum homines duo distum-hunt, Breucum militem veteranum & conjugem esse auguror. Apposita est mensa tripes, in qua duo pocula. infra puer equum ducit. Breucos Plinius Histor. Natur. Eb 3. cap. 25. in Pannonia Collocat, ad Savum amnem, additque Colapianos dc Breucos po-wlorum capita esse. Dicas, ex Castris eorum, dum Romanis mi litarunt, coaluisse Breucomagum, oppidum non ignobile olim auRhenum, Breucomagi namque nomine appellat Ptolemaeus, & Λntiqua Tabula Brocomagum, 'nec noti Ammianus Marcellinus, cuius adjicio verba de eo oppido', ' ut situm ejus peripicias, ex lib.
252쪽
I S. cap. 3. Audiens itaque ingentoriatum, Brocomagum, Tabernas Salisonem, Nemetas F Vangiones F Mogontiacum civitates barbaros possidentes , territoria eorum occupare . nam ipsa oppida , ut cime data retiis busta declinant , primam omnium Brocomagum occinpavit. Brotomagum in nonnullis antiquioribus codicibus est . . de
quibus plura Henricus atque Hadrianus Valesii, ille in notis ad --mianum. hic in Notitia Galliae. Spectavi praeterea alium lapidem in eodem suburbano Clivensium agro, in quo umbra imaginis si
perest, epc qua cognovi hominem recubantem , mensemque a positam ei, in ea duo pocula, ad pedes puerum, pone mensem gutturnium, ventre non dissimili illius, quod in Monumento Iuc- .
gumauit est , verum os deerata Vidi etiam in villa Velsena Amplissimi viri Gerardi Papeubroeliii Monumentum Valentis Biutralis veterani ex ala prima Thracum, quod nunc Leidae Visitur , in quo, referente Reineso Classe vIII. 58. 6c Oudendorpio in Descriptionα legati ripenbroelii ani pag. s. vir lecto tricliniari incubans, serviduo adstantes,& ante eum tripus cum surculo, sinistra manu trubiam tenet. Lapis ille ad Rhenum prope Traiectum est erutus. His adde Monumentum Albani Vitalis, de quo dixi supra cap. 4. Haec de eo Gelenus in Admirandis Coloniae lib. 2. Syntagm. 34. pag. I98. Cippus, inquit, tres habet areas, in quarum suprema exhibebatur nudus adoleseens, innixus sinistro brachio, quasi instragula & pulvinari accumbens mensae tripedi, in qua duo vase cum cibis & scyphis, ad pedes puer adflat manibus decussatim compo
sitis. In infima area equus generosus, stragula & phaleris ornaturi, ex cujus ephippio scutum oblongum dependet, famulo fasces stren te, loroque equum a tergo regente. De Monumento T. Aurelii T. F. Ulp. Noviomag. Equitis Singularis Imperatoris, Gruterus DXXXII.. 9. ubi haec monet. Miles, inquit, in lecto est. adstat tripus, puer ad pedes lecti anguem manibus torquet. Talem quoque coenam fuisse puto, quam feralem dicit idem Gruterus Dxviu. 5. Marsiacit, 'an Marti, cene Germani, si quid veri conjecto. Anguis in Monu. mento Batavi Noviomagum namque in lapide urbem eam accipio,
quae ad Vahalta est aut Genius Aurelii est, aut vivo in deliciis
253쪽
u e communis, quae propria sunt, in eoena Trajani. Gnabatus, - mensa. Orbes mensarum pretiosi.' Lecti pumini. Terentius emendatus. Infulae cujusemodi aedificia in urbe. Epulationes Et siue
lautiores. Poculorum varia genera s nomina. Frequenter obvia in
Monumentis sepulchralibus. Pomponii Melae lectio defensa , Sexposita. Locantes S Modimperatores in conviviis.' Coenae in . monumentis militum exterorum' more Romano i serustae. peregrini in militiam conscripti,fanti sunt cives Romani, et more Ro- mano vixerunt. Salini Mus facer se multiplex, 'inde in Cinis δεῖ pulchralibus. Deorum sim dacra multa ad Rhem,im inventa Cui - ω . Salinum cur dictum concha, F ecbinus Hoptatio. Horatius illustratus. Mi purum quid. Salinum an semper ex argento. Festus: an vere Salinum dixerit aqualem. Idem illustratus. Cuperi F δε- ' bratti sententiae resectae. Manus ac fatae indicium hominis otiosi, non vero lugentis. Omnia Zaeta ad Inferos. 'Pocillatoressare dicebamur. Pocillator servus in penula. Homines iis pullico versantes penula induti. Penula Uestis crassior; ad arcem
da frigora. Creber earum usus in bis terris. Mercurius penula s. M. I assenarii Comitis Gazo 'lacium. I. I. C. Th. de Habitu . . quo. exposita. BFrrhus es cucullus servorum vestimenta. Senatores , nonnunquam penulati, praecipue o tales. Vestium usus saepe mu- uetus. Nummus Maximians expositus in quo manus decussatae. it Maximianus Imperator cur Herculis specie in nummis. Herculius dictus. Claudii Mamertini locus expositus. Propria coenae Tra fani traduntur. Θnthesis vestis coenantium. Matib. 22. v. II. . Ium. Milites etiam in convistis chlamydati F cincti accubabant.
Π Cur Dcmmattius in Sesynthesi Lapis antiquus Donii θ' murato-' . se rii illustratus: Lampadem tradere quid. Herculum quid. Sing lare in Monumento Trajani. Pluribus ferculis coenare quid* Fu gentiuS expositus. Ferculum saepe fericulum inrellatur. Mapporarior in Monumentis. II me F Mantitis infrentia. Nonnu quam miscentur. Λάσσα θρ λάσια quae. Mappae F Mantilla ομι a. Mappae fimbriatae. Mappae clavatae. Mittere in mensam, id est, mensam insternere. Male negat Guil. Huander, Romanis mensas fuisse instratas. Mantilia 6' Mappae ex lino. Gutturnium
rarum in sepulchralibus saxis. Gutturnii usus. Qui forma. me' flium ν
254쪽
inum , culorum, vasorumqMe inus Depe muratus. Horatius ex. positus, Coena Horatii qualis. Pocula olia usus humani, alia usus ditani. Seholiastes Horatii laudatus. S. Martinus in sella eo natat. Mus humilitatis caussis. Cujusmodi illa sella. Trapetia vox 'Gallica , id est, tripes. Martino Augusta ministravit in coena. V . Miscere, id est, bibituro infundere. Inscriptiones poculorum. μ- eula in sepulchris condita. Multa communia sunt hujus coenae, nonnulla propria. Communia siunt, Accubitus, Lectus cum Pulvino, Mensa tri, pes, Cibus, Poculum, Servus decussatis manibus adstans, quae in
plerisque Coenantium monumentis reperias. Propria, Cerie vul-
gata minus sunt, Smthesis, Ferculum in mensia, Mantile, sive Mappa, Gutturnium, Servus in penula. Ibo per singula, sed strictim. De more veterum accumbendi in lecto & pulvinis nihil dico, pleni enim omnes libri, maxime eorum, qui de ritibus vete- rum scripserunt. Ex genere lectorum est grabatus, utriusque imagi l nes multae 6c variae in marmoribus aliisque monumentis antiquis. quibus adde Menologium Graecorum pari. I. pag. I p. 24. Mensa: tripes lautiorum & tenuiorum est, quos orbis tripodi impositus di stinguebati Plinius Natur. Histor. 13. cap. IS. ubi de mensuum' luxu. Exstat hodie M. Ciceronis in Ha pauperrime , F quod magis mirum est, illo amo emta HS X. memoratur F Galli Asinii HS XL.
venundatae sunt duae, Iuba rege vendente, quarum alteri pretium suis HS XV alteri pausio minus. Orbem eum fuisse, qui tanto Pr tio sit emtus, Tertullianus docet de Pallio pag. 55. Adigo cauterem ambitioni, qua M. Iussius quingentis millibus nummum orbem citri emit, qua bis tantum Asinius Gallus pro mensa eiusdem Mauritaniael numerat. Eadem ratio & ambitus stat lecti, & pulvini. De lecto addo hunc Τerentii versum ex Adelph. Act. 4. Sc. 2. U. 46. non,' ut lucem inde foenerer, sed ut mendam ei eluam, quae mirifice
Lectulos in sole ilignis pedibus faciundos dedit.
Committe voces in Iole, & rescribe infulae. Fuit, cum insiti ex rabatur. Accipe autem insulas, in urbe aedificia, de quibus Festus. Enumerant eas Sext. Rufus, & P. Victor, qui urbem Ro-i mam descripserunt. Habitationes earum insularum tenuioribus lo-Gg cabant
255쪽
cabant ii, quos Suetonius in Caes. cap. 4 i. & Tiberi cap. U. Insularum dominos nominat. Qin cibus Trajano appositus sit, ex imagine non dignoscas. Lautissimos fuisse, aut simulacrum lau. tistimorum in imagine tali praetulisse, cujus spatium varietatem &splendorem epularum non camebat, ex eo intelligas, quod Fabia PSTalis in marmore Reinesii tales optata Dis epulas marito, quales ipsa in imagine exhibuerat. Vid. Rei nec Syntagm. Inscr. ClasL. x. I95. ubi Di talesque dabunt epulas meritis pro talibus. Coenasse milites opipare & opimius apud inseros inde colligo, quod iis amoe. nior staditior locus ad manes datus. VirgiI Aeneid. lib. 6. v. 656. Conspicit . ecce, alios dextra laevaque per herbam
Vescentes, laetumque choro Paeana canentes , ' i
Imer odoratum lauri nemus: unde superne
' Plurimus Eridani per 'vam volvitur amnis , Hic manus ob patriam pugnando vulnera passi.
Poculum Trajani nostri striatum videtur. Innumerae poculorum olim fuerunt species & sexcenta nomina. Graecorum nonnulla Julius Pollux lib. 6. & Io. Athenaeus lib. II. Romanorum Varro de Ling. Lat. lib. 4. pag. m. 3I. Macrobius Saturnal. lib. S. cap. 2I. Isidorus origi n. lib. 2o. cap. 4. S. & 2q. recenset, plura aliLIpse nonnulla servo Romanorum, atque eorum, qui Romano more olim in his terris vivebant, reliquias In duabus Bergendalensium monumentorum coenis animadverti duo pocula, duo quoque vidit Gelenus in Cippo Albani Vitalis, ad Coloniam Agrippi
nensem invento, de quo vide supra cap. 4. & 5. De Scythis Einropaeis Pomponius lib. a. cap. I. tradit, fortissimis quibusque, &qui plurimos neci dederant, in conviviis duo pocula apposita. Adseribo locum, quia varie tentatus est a viris eruditissimis, tametsi pisce sit sanior, modo ita verba disiungas. Inter epulas , quot quisque interfecerit , referre , laetissima E frequentis a mentio , b, nisque poculis , qui plurimos retulere, perpotant. Is inter locantes honos praecipuus est Locantes, quae vox in vetustis codicibus invenitur) dicit arbitros & moderatores convivii, quos , teste Nonio, Varro Mod imperatores dixit, eos nempe, qui cuique locum in convivio adsignabant. QuanqUam autem non nego, Gennanω Scytharum suisse progeniem, non tamen existimo, quidquam Ger manici aut Scythici eorum Germanorum innumenta habere, qui
256쪽
in Romanam militiam & nomina mnsimant. Illos enim cives Romanos fuisse puto, exutaque barbarie Romanorum vitam, mores atque instituta secutos. Quare Poculum alterum Salinum fuisse auguror, animadverti etiam in Monumentis Bergendalensibus, in quibus duo pocula, alterum suisse brevius. Accessit Salinum omnium mensis, non tantum ob id, quod Sal inter praecipua cibo. rum condimenta erat; sed & quia Salino apposito sacra habebatur mensa. Arnobius adversus Gentes lib. 2. pag. 9 I. Sacras facitis mensas , Salinorum appositu F simulacris Deorum. Ut Salina in Monumentis ad Riaenum adservata, ita Deorum illa simulacra in ejus ripis plurima eruuntur, quorum nonnulla servo, eo modulo facta, ut facile portarentur, erant autem illi Dii dc itinerum & mensa, rum comites. Salinum Concham dixit Horatius lib. I. Serm. 3.
. . Modo sit mihi mensa tripas , F
ob formam conchae, quam imitabatur sit linum, cui & striae poculi Trajani conveniunt. Torrentius ex argento suisse in omnium etiam plebejorum mensis' existimat ob id, quod splendere dicitur eidem Horatio lib. a. Od. 16. U. I 3.
i . Vivitur pareo heme , cui paternuma Splendet in mensa tenui Salinum , , Nec leves somnos timor aut cupido fordidus aufert. Equidem malo splendorem non ab argento, sed a sale arcessere, neque enim Horatianae coenae vasa ex auro suerunt, sed fictilia, quare Campanam Supellectilem nominat, I. Serm. stri II 8. Quanto enim Sal candidior,& magis pellucidus, tanto praestantior, vid. Plinius Nat. Histor. lib. 3I. cap. p. αλα λευκὸν Lucianus in Merced. Conduct. Unde Persius Sat. 3. V. 25.
nec non Horatius concham salis puri probat. Concham marinam hic significari putant commentariorum auctores, certe Scholia
257쪽
stes vetus & Cruquius, quod Verum non arbitror, forte pullatorum, id est, de infima plebe hominum, salinum eX concha marina fuit, non vero Horatii, aut Persiit. Non illi sese sordidos voluerunt, nec etiam lautos, sed munditiem honestatemque amarunt, Horatius certe aureae mediocritatis laudator suit, quam concham hic Iib. i. Serm. 6. v. III. echinum nominat, ob similitudinem echini marini, id quod mox docebimus. Salinum in mensa pro aquali solitum esse poni cum patella, quia nihil aliud sit in , quam aqua, ex Verrio reseri Festus, Vere, an ut rideat, non distinguo. Sane solet is Verrium mordaciter insectari. hal ex aqua fit, non nego, sed ex aqua Marina. Num &. ea in aquali apposita 8 non puto. Aqualis apponebatur, cum ad lotionem, tum ad miscendum vinum, cui inutilis aqua marina. DiCit, cum patella appositum fuisse olim, sed Scholiastes Horatii ad lib. 2. Od. IS Salinum ipsam patellam scribit suis te, in qua Diis primitiae cum sale offerebantur, additque. salinum vas fictile fuisse. Idem Festias, sed alio loco, scribit, Salinum culi sale in fornacem conjectum incendium excitasse. quo incendio figulus cum convivis vino 2pitis sunt consumti. Evcitatum autem incendium puto scintillis a sale crepitante, ut solet in igne, disjeres. Stat servus in penula manibus decussatim jumetis. Illam manuum composivonem Ill. Cuperus in Monumentis antiquis hiarpocrau adjectis pag. 24α indicium lumis esse scribit. Figura aditans , inquit, luget Marcum defunctum , & eam ob caussam, manum unam alteri impositam habet. Idem olim existimavit Fabrenus in expositione Tabulae Iliacae. Verum exulabant ab Elysio tristitia luctus, imo vero I: te choreae cantusque vigent , passimque vagantes missonan; tenui guIIure carmen aves. Tibissius lib. I. EL 3. v. 59. & Propertius lib. 4. El. 7. v. 612M numerina fides , quaque aera rotunda CFbeles , Miratisque sonant sedia plectra eboris. Otiosorum hominum ille manuum gestus est. Stabat autem Ilisad cyathos, & ad capessenda domini jussa. Seneca de Beneficus lib. 3. mP. 27. Servus , ois coenanti ad pedes steterra. Suetonius in Caesari cap. 49. ad Ombum vinum Nicomedi stetisse. Idem in Calig.
258쪽
cap. 26. Coenanti modo ad pluteum, modo ad pedes stare suetinctos linteo. Ea cinctura, quam Suetonius dicit, erant delicatiores laintiorum dominorum limi, pueri Iliaci, aut ex nobilissima Asiat, corvin Regum aula, quales certe noluit miles veteranus, qui penulatum maluit, negotiosum nempe, paratumque & instructum non tantum ad officia domestica, sed & ad alia extra domum tectumque gerenda, cujusmodi negotia qui obibant, penula amiciebantur, quae vestis erat crassior. t e tunicaeve super injecta ad arcenda frigora, atque alias aeris injurias. Quare eorum omnium communis suit, liberorum, strvorum, qui sub dio, & Jove frigido, pluviove versabantur, atque crebrior eorum usus in his terris, quam quae remotiores a sole erant. Lecticarios militesque in pe- nula fuisse, innuit Seneca de Beneficiis lib. a. cap. 28. so ν didem ab istis gerulis rastris, cubile istud tuum circumferentibus' quo te penulati si in militum S quidem non vulgarium cultum D, Ornatist Vidi Mercurium, credo adversus coeli inclementiam, ut in itinere, penulatum, in ornatissimo Illustrissimi assenarii Comitis Gazophylacio. Iucgumaciti servus tunicae penulam sirperinjeciti 'Theodosius in L i. C Th. de Habitu, quo uti oportet, intra unis 'bem lib. I 4. tit. Io. byrrhum & cucullum tribuit servis, quorum sorma non longe abit a penula. In eadem lege Senatores etiam in penula suisse dicuntur, lad praecipue officialium, quibus ob negotia creber fuit in publico & sub divo usius, undo imtelligimus, non eundem semper usum vestium fuisse. De compositis otiosorum manibus id cognovi ex nummo Maximiani A gusti aureo , quem olim mihi Comes Thomsius ostendit, emistum in regione urbis proxima, Ducatu nempe Clivensi, ubi eum repemim dicebat. Mdet Hercules, imo vero Maximianus Ain gustus, Herculis specie cnam illius Dei nomine dictus fuit, si PDnemristae incerto credimus, cap. 8. quod se progeniem esse He culis, non a dictionibus fabulosis, sed aequatis virtutibus comprobasevio sedet is, inquam, in scopulo, manu dextra sinistrae decusssttim imposita, rejectis aut depositis armis telisque nudus. Hinet arcus, hinc pharetra inanis, illinc clava ad scopulum reposita, a mucta leonis pelle. Quae quid, nisi desunctum laboribus Herculam, aut quiestentem atque otiosum, pacato terrarum, orbe, Maximianum demonstrant 2 Claudius Mamertinus in Panegyraeo I ad Maximianum cap. I. Tu autem Imperator tinvicte , feras itus
indomitasque gemer vastatione, proeliis , caedibuS , ferro , ignique
259쪽
domuisti. Hereulei generis hoc fatum est , inremi debere , quod vis,. dicat. Exinde enim soluta animo ac libero sumus. Licet Menusa esivi, tenuique lapseu Uis leves calculos perspicuo Vado pedat, nubius inde metus est. quid ustra Rhenum prospicio, Romanum e
En nummi, & geminum gemmae ectypon, quod mecum comm nicavit Consul Noviomagensis de Beyer, qui cum honoris amplitudine insignem doctrinam, ex priscis monumentis dc peregrin tione quaesitam, singularemque humanitatem conjun t. innum dexteram caputque Herculis scipio sustentat. Conspicua in i ci va, apri Erymanthii caput, Hesperidum mala, leonis exuviae, ar
Dixi de communibus lapidis Dodenaeerdensis, atque in iis etiam de servo penulato, qui rarior in Coenis monumentorum, atque inter ministratores. Restat, ut quae propria & pecularia sunt illius cippi exponamus. Dicam autem primum de synthesi, sed pauca, simi enim pervulgata pleraque. Coenatorium nominat Martialis lib. IO. epig. 87. Cui adde lib. I 4. epigr. 135. Ex Synthesium genere fuit εν μα de quo Matthaeus in EUanget. cflp. 22. V. II. Fuit illa vestas pretiosior, atque ob id ditiorum hominum, ut Senatorum & Equitum Romanorum. Martialis lib. I 4. Epigr. I. V. I. Θnthesibus dum gaudet Eques dominu ue Senatus. Videntur Sagati aut chlamidati & cincti milites coenasse etiam in Conviviis, certe ii, qui apud Imperatorem coenabant, vide TrebeII. s. de Salonino Gallieno cap. a. absunt ergo syntheses a militum monumentis, etiam Veteranorum plerorumque. Suspicor, Jucgu- mattium bene peculiatum fuisse, atque inde in Synthesi. Est &iu eadem' veste Aurelius Mucianus ex numero Equitum singula-
260쪽
itum Augusti annorum XXxXv. domo Thracia, cujus monumentum exhibet Muratorius ex Donio DCCXCvUI. a. Elegantissimus hic la. pis est. In eo disicumbit Aurelius, sinistra manu urnam vinariam tenet. Dextra puerulo alato, is Amor est, lampada, quasi curri culo peracto, sive in decursu , ut est apud Persium Sat. 6. U. cI. πω dit. Coronam illi Amor, quod ei non sine gloria militanat, resdit, in imo lapide arcum sic pharetram re stam arbor habet. Eoquites illi singulares Augusti honoratiore loco in castris erant, ab que ob id stipendium majus habuisse, credibile est. Ferculum, quod in mense Iucgumattii vides, in aliorum monumentorum mens, non reperi. Idque eo magis hic attendendum, quod plerique fercula ipsos cibos interpretantur, atque inde dictum eXmnunt, pluribus. ferculis coenare: veriora docuit Casiaubonus alSuetonium in Aug. cap. 74. & recte Fulgentius de Prisco sermone missum earnium accipit. Neque tamen carnium tantum, sed & aliorum cuborum fuit. Est enim ferculum illud instrumentum, quo quid se tur, aut sustentatur. Atque ita in hoc Suetonii in Calig. Cap. i5. ubi de patris matrisque Caligulae cineribus, medio ac frequenti die duobus ferculis Mausoleo intiait. Quae & caussa est, cur in multis libris vetustis passim fericulum scribatur, de qua scriptura consule Casilinhonum atque Oudendorpium ad illum locum. Abest quoque ab aliis monumentis mappa. In hoc monumento a corpore iucgin mattii inter lectum & mensem dependet. Mapparum & manibliorum usus in mensis.' Mantile insternebatur mensiae, mappa a coenantibus pendebat, eo modo, quo in imagine vides, Marti
tulerat mappam nemo , dum furta timemur Mantile e mensa surripit HermogeneS.
Idem lib. 14. epig. I 38. cujus lemma est, Gausapa Asia, vel mantiae x bilius villosa tegant tibi lintea citrum , Orbibus in nostris eirculus esse posest. Isidorus Orig. lib: I9. cap. 26. mantilia scribit fuisse olim mapparum loco, mappae enim inserviebant tergendis manibus. Mant,lia, inquit, nunc pro operiendis mensis sunt, quae, in nomen ipsum indicat. olim tergenuis manibus praefeMntur. Olim, inquit, quia
illa usus stat iam Hemicis icmporibus. Virgilius antiquitatis peritistis' mus