장음표시 사용
271쪽
qua templum Doden erdense exstructum esse creditur, investigemus. Fabulas plerasque ex meum nominumque ambiguitate esse orias, notum. Nota, quae de nutricibus Cyri, Romuliquo feruntur: Quae de monstruoso Semeles partu, atque aliis 1 excentis, quibus caussam dedit diversa ejusdem vocis significatio. D illo partu Mela de Situ orbis libi 3. Cap. Ur iunx, quas incolans
Indi csunt autem plurimae J Nasa est clarib a F maxima: montium Meros Boisaeer. Famam binc praecipuam habent, rod in illa genitum, in hujus specu Liberum patrem arbitrantur esse nutritum'. unde Graecis auctoribus, ut femori Iovis insurum dicerent. aut materia ingessit, aut errori Exitum non inveniet dist,utatio, si incunabula Regionum, locorum, urbium , arcium Proseram,
ex dubio vocis etymo Ficta autem pleraque ad ambitum Sjactationem. Gillen inconditus 2nus est, atque inde Getriae nomen & Fratrum Pontiorum, ex interlacto immensi corporis Mimmani serocia Dracone, virtv & gloria. Hinc etiam Getrici noris, quem Pontii, Gelrtensiun mesem, primique Comites ex Gen. te NMI avia, pro insigni ψstentant, & cujus summa laus ante tre.
centos quadringentosque annoso honos, res namque a Ρontiis siub esculo gesta. Sed quis mortalium florem soliatum in escuIO. vidit ' Mespili vox vicina erat, atque hinc alia fietio. Donec tandem, adjuvantibus ingenium Monachis, crucis forma florem, qualem natura abnuit, confinxerunt per id tempus, quo rerum divinarum & humanarum crux summa erat, & una salus existimabatur, praestantistinaumque insignium decus. Mihi oppidi Getriae appellatio a loci natura indita videtur, oppidi autem antiquissimi, vox ad omnes Comitum Ducumque Gelriensium possessiones transiit. Milesio sermone suavior est de turre olorina Clivensium fama, quae a ZNenno, Quod viri nomen est, ut Zνenna meminae, mihi dicta existimatur. Mitto alla: De Dodenwerda dico, quoci nomen & Dodeweero, & D eweerd scribitur cipse autem siecutus stim scripturam Diplomatis anni Mcccxv. quod est Reinalia Comitis, a Stichtenhorstio editum in Histor. Gein pag. 575. ex nota inter Gelros litterarum mutatione', ejus vocis multiplicem esse usum. Dode aut proprium hominis nomen est, aut, si appeblativum , mortuum significat. Upham, & avis pullum, praec, pue anseris, unde & aliae praeterea atque aliae vocum metaphorae, quas omisto, quia huc non pertinent, Inerae autem hospitem, cauponem, & pratum notati Pagani, sive pagi Doden ve
272쪽
densis incolae, id est, Rustici homines, conspicati in tuiri. quae
non postrema pars ecclesiae erat, hominem, eum Ecclesiae sumdatorem, quorum nomina templis praescribi solebant. esse exi. stimabam, mensemque ante eum Positam nummulariam rati. que hinc labula. Litterarum enim atque antiquitatis. rudes nati fuerunt. , Caeterum mihi pago nomen haesisse videtur a prato, aut .a possessore ejus Dodo , Doda, Vel Dodone, namque his terminationibus id nominis efferebatur, aut a typharum multitudine. aut denique ab anserum, anatumve pullis. Dodi. Dindae, & Dodonis nomen olim frequentissimum suit in his terris, Λ Touto vel Toutone id repetebat Reinesius, adstipulante Hagem huchio in Epistol. Epigr. pag. 8or. n. II. Q. Melius Toutonis si lius est apud Gruter. pag. 8op. n. II. qui lapis Arelate in Gallianait inventus, adde nummum Francine apud Bouterove pag. 343. Dicam promiscue de illis nominibus. Dodo fuit ordinis Praemomstratensis in Frisia, vid. Acta SS. Bollandi Martii xxx. Dodo de Rys-k si1bscripsit diplomati Theodorici Comitis Hollandiae anni
MLXXXIII. Fuit praeterea eo nomine septimus Ecclesiae Paderbon.
mensis Episcopus . Stangesol. in Descriptione Circuli Nestphalici li, a. p. III. Doda Sanctimonialis Remis, in Λctis SS. Bollandi Aprilis XXIV. Praeterea uxor Divi Amulphi, mater Clodulphi Episcopi
Metensis, Marisi Iv. Item mater S. Idae, uxor Gothostedi LothariiDgici, Aprilis xxiv. Emmius, Rerum Frisicarum scriptor eruditissi. lnus, lib. I. atque eo loco, ubi de nominibus Frisiorum. Dodas . atque Dodingas, id est, Dodis orios, inter solennia Frisiorum no. mina recenset. Hinc Dodinga eritat, qui pagus sive regio Se- venWOidiae est, nunc Corrupto nomine DoniaWerstat dicitur, de
quo idem Emmius ad annum ΜcccLxiI. & Scholanus Testhry, vitig han Drithbanti pag. 22I. est & Doenium vicus prope Frane heram, dictum olim DodinPhem, vid. Scholan. pag. 2O6. Duravi hoc nomen diutissime in Frisia. Celebratur Augustinus Dodo,
Dodone patre natus, saeculo sexto decimo eXeunte, nec non Reminhertus Dodo, ab exteris, ad quos pater, mutata sede, sese continierat, Dodonaeus appellatus, herbarii instructissimi auctor, consule Suffridum retri de Scriptoribus Frisiae Decade 9. cap. 4. & Din cad. I 3. cap. 3. Neque hodie infrequens in Frisia D ue nomen &i Doewe. Dudones & Dudas etiam aliae gentes nominavere. Memoratur Dudo Episcopus Havelbergensis. Nec non Theodorici Regis epistolae exstant ad Dudam Sthonem apud Cassiodorum
273쪽
Variarum lib. 4. cap. 32. & 34. Id quod propterea addo, quia in antiquisΤmis rerum GelriCarum monumentis in Nobilium ordino memorantur Domini de Duden erde, a lade , quam in pago Do-denwerdens generis auctor habebat, sic appellati. Ita Henricus de Dudenwercle memoratur in litteris Ottonis Comitis Anni MLxxxx Dodica, Dudica, Doudilia , Dodihe , crebra eiusdem originis nomina sunt in vita Meinwerci, qui filius fini Wichmanni, Comitis Zutphaniensis Comitatus Zutphaniensis id temporis pars Ame-landiae erat) primus Paderbornensium Episcopus, edita a Bro em,nhemiensi, homine doctissimo, pag S. 47.48. 53. II. I 54. ADO do vel Dotico est Dolichem, quod varie scribitur, nam &Deuubchem, Deudinctem & Deudelium appellatur Comitatus Gipha. nientis oppidum, id est , Dodonis vel Doliconis domus, idem. que valet, ac Dodanhusim in vita MeinWerci pag. 56 & pag. 68.& Dodonhusion pag. I 48. In Frisia, ut ante ostendimus, est Do dingahem, nunc Doerium , in Gallia Dodonis curtis, quae nunc
contractiore voce Doncomt dicitur,vid. Valesius in Notit. Franciae Pag. 579. Eodem modo prata alia multa nomen possessoris dederunt pagis, arcibus, monasteriis, ut KeyseriNeeri, SteVens' eert, Ametisweert, Brunosmeert, quorum situs notissimi. In Frisia sunt Bolsweert, & Lecuinarden, quae in litteris anni Μcc LeuNerih vocatur, id est, Livi pratum, quod vetustissimum in ea gente, Proximisque regionibus nomen est, sed χno vario, vict. pra cap. I. Vulgus Frisiae appellationem urbis suae primariae a dilecto hospite, ut vulgus Batavim pagi DOden erdensis nomen
ab hospite mortuo, repetere amat. Pratum autem Ward, werd &-eta nuncupare solemus. Nec tamen cum illis contendere Ve'lim , qui aut a typha, aut ab anserum anatumve pullis Dodenu Ddense nomen arcessunt. Typha a nostratibus Dode, Doder,Dodderappellatur adde Hiliani Nomenclator. Neque enim hoc minus certum aut infrequens, pagis ab ingenio natura loci dari ninmen. Id si probes, Dodeween erit locus palustris & uliginosus, cujusmodi in locis laeta & uberrima typharum seges. In iisdem lincis crebri anserum aliarumque aquatilium stationes & nidi. . Fuis' se locos istiusmodi complures ad Rhenum inde arguo, quod arva' do istiusmodi capite molli re plumeo enim typha ex arundi' num genero a Rheno, qui & Vahalis Deus, gestatur in nummo Drusi, qui utrique Germaniae praefuit, & res magnas gessit m
syiciis Augusti, nec non in nummis Imperatoris Hadriani & 'stumis,
276쪽
mi. Stationes ad Rhenum, Wahalim, Molam anseribus, anatibus, aliisque aquaticis avibus suisse olim, & nunc esse, scimus. Harum aviam pulli recens exclusi a similitudine plumae Wphi eae Dodden & Dod res & Dolera dicuntur, a simili mollitie est & vitellis ovorum idem nomen: Est & stultis inde, & minime versutis appellatio, quod Varrones typhis pro sceptro insigniebantur, cujusmodi sceptrum per Wemhaliam tribui videas Christo in imaginibus . cui pro ridiculo sceptrum arundineum Iudaei dederunt. Sed hoc mitto. Haud longe a DodenWerdensi pago abest, verum in opposita Vahalis ripa, Doddendas, typharum aut pullorum vallem dicas. Fuisse Doclen erdensem pagum idoneum olim generandis typhis, quae loca humilia & palustria amant, ex litteris Remoldi Comitis Getriensis accipe, datis Anno Mcccxv. quas exhibet Stich-tenh. in Geldersche Ge&hiedenisse pag. 575. In quibus ita Comes.
Caeterum revocantes ad memoriam, qualiter dudum advertentes
functum F venerabilem ac pretiositate famosam erutam in Ecclesia parochiali villulae nostrae Dorinwerdae existentem, loco videlicet humili S minus seeuro, ac inhabitatoribus paucis culto , quodque propter viarum impedimenta , pluribus anni temporibus Christi fide--, eausa peregrinarionis F venerandae crucis , ipsum locum ne
AEditas Demmattii inquiritur, F quo tempore postum Monumemum
Cur is ad Dodenwerdam sepultus. Unde Monumentum turri in- elusum. A Trajano Imperatore civitatem F nomen accepit. Batavi multi Imperatorum Romanorum nominibus dicti. Trajanus Imperator Marci praenomen habuit. uis saeculo Romani hambam ponere, quo resumere coeperunt. Hadrianus barbatus in monumentis. Inde S milites atque alii. Tumiarii honoratiores ad viam publicam. Fragmentum antiquum a Goesis editum inter Rei Aorariae scriptores emendatum. Veteranorum dignitas F p trimonium unctum iri provinciis. Reteranus latularius Duplex via Romanorum per Bataviam. Celebritas Bataυiae antiquae. Viae Romanorum per Bataviam aueres. Viae ex silice, terra, cur
glarea. Siraten a 'ratis Romanorum. Agger viam significat.
277쪽
Bandylan F Bamotin aggeres, seu Uiae publicae. Hemane, mi bane, sis militaris. Sidonius Apollinaris illustratus. Lapid miliarii per Bataviam. Tabula Peutiqeriana ligustrata. Viae ex glarea. Glarea . grint, F grinisant. Siapirius Severus expositus. Ascalis rheda. Cursus publici per Bataviam. Codex The .E , iis. laudatus. Tabula Peutingeriana S Itinerarium Ant 2 nisi laudatum. Aggeres per Bataviam praecipue curae habuerunt Romani. Tiberii incredibilis celerisar per istiusmodi aggeres. VBlerii Aximi calamistri F errores. Drusi casus ex equo leuatis in Helasia. Hel onsilis Bosch in Relavia ex castris sceleratis nomen accepit. Aggeres Batavici a Romanis sunt structi. D Dcb. Roukensii laus. Bataviae antiquae spatium. Caninefates
in Batavorum nomen transierunt. Zelandorum insitae Bataviae accer Pae. Franci, Saxones, Frisii aggeres Batavicos curarunt. An moles amnium obliquae, quas vibben appellamus, Romanis tynoratae γ Cimbris artes adversus Oceani stactus non incognitaa fuerunt. Graecorum S Romanorum Scriptorum jactantia, s joculares errores in rebuI Cimbrorum. Aelianus notatus. Zelan dorum S Batavorum industria adversus inundationes. Saxorum coacervatio a ersus Oceanum est hujus saeculi inventum. An recte ei Graecorum , comparentur. Cimbri non Chersonesum d-tarat tenuerunt, sed late habitarunt. Cimbrici dilucii fabulo
narratio. Frisii aut Cimbrorum pars, aut Cimbrorum terras rammas occuparunt. Frisiae miserandae inundationes. Frisiorum
amplissimae seses ad Oceanum. Lucani Poetae Cinea, F Frisicarum legum cinefata. Malis ostium. Frisiorum migrationes multae ob inundationes. Frisii universa Germania sparsi. Ealpo Cimbri stoliditatis insimulati a Scriptoribus antiquis. Stupor Romanorum. Zelandorum, Hollandorum, Frisiorum Herculei Ahores ai, versus Oceanum laudiantur. Bataυiae quanta olim frequentia. - Batavorum crebri delectus. Batavi corporis Imperatorum custodes. Med sten Romanis noti fuerunt, qui Cabas nominabant. -- sonius expositus. Restam tria, quae inquirantur. Primo, quo tempore ViXerit M. Trianus Jucmmauius, secundo, cur ad DodenWerdam sepultus sit, tertio, unde turri templi inclusum sit Monumentum Mus. Nota nulla lapidis est, indicium nullμm, ex quo de aetate Jucmmattii constituamus. Est tamen, quo comesturae ducunt.
278쪽
DO DE NwER DENSE. CAPUT IX. 253
Conjecturam unam lacio ex nominibus, alteram ex ore imberbi. Utraque eum ad Τraiani Imperatoris saeculum extollit, qmi mo tuo Nerva Cocceio imperium adeptus est Anno C. N. LxxxvΠLAb illo namque Imperatore , quem constat ad Rhenum diutius militasse,&, si fides Eutropio, atque Aurelio Victori in Epitome, aliisque, quam tamen fidem elevat Dodwellus in Praelection. Ac dem. 6. pag. 272. apud Agrippinensem Coloniam, quae Germaniae inserioris caput fuit, imperium suscepit, Marci Trajani nomina adscivisse videtur, posteaquam ab eo civitate donatus fuit. Mos namque stat Romanis, ut exteris civitate, donatis donantium nomina permitterent. Quae quidem consuetudo Batavis Iulios Claudios, Aurelios, atque alia aliorum Imperatorum nomina dedit, qua de re plura dixi cap. I. Marci praenomen abest ab omnibus Monumentis, quae sine plurima fiant, Imperatoris illius, quod
ejus aetate cognomina magis, quam praenomina frequentabantur.
Habuisse autem ilhim id praenomen in Excerptis Dionis docet Nphilinus pag. 77o. tibi narrat, a Nerva Cocceis adoptatum missis Trajanum his nominibus, Marcum Ulpium Nervam Trajanum. In-Φice praeterea Ulpiorum Trajanorum nomina, quae in Inscriptionum Thesauris obvia, quos quidem ego Imperatoris nominibus dictos arbitror. videbis plerosque Marci praenomine insignes. Illi stadde Marmora Felsinea Comitis de Malvasta pag. 466. & Pqq.
nec omittendus M. Ulpius Heracles unguentarius, cujus alabastra sive gemmae unguentariae ad Noviomagum fuerunt inventae, vide. Smetii Antiq. NoviomagenRS, qui ignorantiam siuam profitetur ingenue. Est praeterea Vlpius December in Cippo Uoorburgensi ad Rhenum nostrum, Reinesius Cla T. r. Iω. & UlpIa Anthusia , grippinensis, Maildus in Antiq. Gall. pag. 63. Murator. in Thes CXXIII. Creditur Colonia Agrippinensis aucta fuisse a Trajano Principe. Barbam Romani laeculo quinto ponere coeperunt, teste Plinio lib. p. cap. 59. redierunt autem ad barbam imperante Hadriano, de quo Spartianus cap. 26. Statura fuit procerus, forma comtus , shxo pectinem capillo , ut vulnera , quae in facie naturalis eram . tegeret. Quare raphilinus ex Dione pag. 777. Hadrianum primum ex Imperatoribus barbam aluisse scribit. Secuti fuerunt Imperatoris exemplum reliqui Romani, & praecipue milites, id quod ex nummi, signis, statuis, aliisque imaginibus & Monumentis publicis apparet. Qui ergo inter utrumque saeculum medii fuerunt, ii, justi aetate, omnes inberbes pinguntur, fingunturque RomanL Et cum
279쪽
robusta aetate fuerit M. Traianus Iuc mattius Veteranus, qui sine barba di Monumento conspicitur, necesse est, eum Hadriano F i rem suisse. Sepultus mit Juemmanius in pago D enwerdensi, quod ibi publica via. Ad eam enim. tumulabantur maxime honoratiores. Docuerunt id ex recentioribus multi, sed praecipue Κlachmannus de Funeribus lib. a. cap. 22. Ex vetustioribus vero,
Auctor fragmenti, quod inter Leges Agrarias edidit Goesius pag. 347. Et quia illud aliis est praeteritum, manumque emendatricem desiderat, hoc loco .adscribendum esse duxi. Monumentum plurimis es constismum rationibus. M unum, quod ad itinera publica propter testimonium perennitatis est constitutum , quod rationem I nium non recipit, nisi forte inter convenientes ager dicisus pactione fuerit. Est aliud, quod proxime aedibus suis unusquisque miles vel consors condit in portionibui suis, vel ad progeniem futuram her dibusve corrige ad progeniem futurum heredeme. Monumentum futurum est ad progeniem, id est, apud progeniem, malet alius, Nec me invito, venturum in Oppis scriptum reririas pertinebit auposteros, & sequetur heredes testis loco, quod vice instrumentorum Iabellarumve possessionis caussam monstraNeris, quod aeque nullam limitum recipi; rationem. M S aliud, quod longe ab aedibus saeitinera publica constitutum, id est, juxta legem Semproniam F D-liam, quod cardinibus S decumanis constitutum esse monstratur. Vbdes praeterea caussas, cur ad viam publicam sepulchra fuerint sacta. Quarum tamen alias alii tradunt. Ditioribus honestioribusque . quibus tumulos ad viam publicam excitatos dixi, accenseo veteranos, & praecipue veteranos alarum, id est, equitum, in quorum numero Juemmatuus. Veteranis enim nec honor in provinciis, nec unctum patrimonium defuit. Honestior certe militia Romana, quam nostra hodie. 6c frequentior locus crescendi & rem
augendi ex stipendio, praeda militari, & praemiis militaribus. Quare Scriptor rerum Bellicarum, qui Notitiae Imperii Orientalis& occidentalis a Pangirollo est subditus, in eo capite, quod de Relevando militari sumtu est scriptum, Veteranos regiis donis opulentos. De commodis, honoribus & gradibus eorum amplissime caverunt Imperatores, vid. l. 3. C. Th. de Ueteranis. In lege autem quinta. e est secunda Cod. Justinianei, Veterani memorantur protectoria dignitate cumulati, honoresque varios promeritis suis consecuti. At vero in I. I 3. Q. . Tribunatus &Praepositurae Veteranorum laudantur. . Adde Jacobi Gothostedi Paratilla
280쪽
tiua, m. a. lib. I. pag. 263. in Marmore Gruteriano pag. II ID. I.
est Aurelius Ueteranus Laticlavius, sed quia is Beneficiarius fuit, non meritis & annis cmortuus namque est anno xxvIL sed beneficio. i atque ut est in l. ulti C. Th. de ambitu & sistragiis, gradum illum &l dignitatem eum adeptum fuisse puto. Duae viae in Batavorum insula frequentabantur; ad Rhenum altera, altera ad Vahalim, quae milii tum, mercatorum, aliorumque hominum, Galliam, Britanniam, ii Germaniam magnam petentium, pedibus equis, vehiculis terebani tur. Illorum autem hominum maxima multitudo in ea insula, ini qua celeberrimi mercatus, plurima castra, Romanorum alis, v
I Mationibus, cohortibus infesta, ut in limite imperii Romani,
i quem ad Rhenum Octo legiones tuebantur. Viae illae ab Agrippas Augusti genero sunt Retae, oculisque exponuntur in antiqua tabui la, quae, quod in Peuungerorum aedibus reperta, Peutingerianai appellari solet, intelligunturque ex Antonini Itinerario. Viae illae aggeres suerunt, qui etiam nunc ad utrumque amnem durant, &aquas ab insula excludunt. Vani itaque sunt illi, qui aggeres illosi a recentioribus factos Romanisque ignoratos milIe opinantur. i Struendi illam artem egregie perspeetam habuerunt Romani, tu Vide, quae de hac re PlutarChus in Gracchis, Nicolaus Bergierius de Militaribus Romanorum viis, nec non vir Amplissimus Euerar.dus Otto de Tutela Viarum lib. a. cap. 4. Insipice Porro l. a. S. a. T de Via publica & itin. pubi. refic. Ex illis cognosces, vias Romanis suisse aut lapidibus 1tratas, aut ex glarea, aut ex terra laetas, 'Cujusmodi vias majores nostri dixerunt, & nos hodie appellamus
Romanorum Strata & Strada linguae nostrae haesit, sed ita, ut non tantum ex silicibus factam viam eo nomine dicamus, verum& aliter munitam, unde 'Bῖoest ualens quae plerumque terrenae. In Italia pleraeque viae ex lapidibus fuerunt, quarum notissima se-
runtur nomina. At vero per proVincias praecipue ex terra aut glarea; quarum multae ductae per fluminum ripas. Earum autem duplex usius, cum ad iter expediendum, tum ad amnis elu viem coercendam. Atque haec est caussa, cur Romanis scriptoribus, maxime iis, qui sub Principibus fuerunt, via publica aut militaris, agger dicatur, & agger publicus. Arcadius & Honorius in l. 5. C. Τh. de Itinere muniendo. Propter immenseas vas rates viarum rertatim studia eunctorum ad reparationem publici a geris conducibili devotione volumus festinare. In qua lege quas vias