장음표시 사용
121쪽
Sosnis,Mediis, uel Modernis,nam tunc t antiquus faciet numerum trium Mediorum,Medius uero trium Nouissimorum, & ultra, & sic de singulis, nam prout erunt antiquiores plures uincent , &prout Recetiores a paucioribus uincetur, quod
unusquisque per se in facto colligere poterat. Et
haec sufficiant,quo ad primum Casum. . . .
. IN secundo casu, de effectu uidelicet tempora ris quo opinio firmatur,concludendum est,maxitae interesse quo tempore doct. opin.suam constituerit,nam si in senectute aliquid asseuerat, opim3i nio ' in eo firmata praefertur sententiae iuuenis b
seqq.& est de mete Oium,S id tu quia doctor sea 33 nexi est magis peritus,ut.asserui Imol inc: alia
-uero canu. 3. de renunt.Gram. in tacis. I. ortali
te,& cotrouersia iv. 8. Port.Mol. ubi sup.&alii passim cu senex habeat ea. q sui iuuenu proprialdu. n. iuueis ipse extitit,&perspicaciae&ingenii acumine,& memoria apprime abutauit. & pto iuuenes hei maturitate usum.& experietia sibus,
122쪽
LIB. I. TIT. V. 39 quod in iuuentute apprehedit,melius cocoxit Sedigessit quonia ut inut Cic. in suo LeL & refert
sed augeri solet senectus.& legitur Ecclesia1t c. 2s.quam speciosum canici ei iudicium, quam speciosa ueteranis sapientia, & gloriat illoru timor Dei c.fina. 8 .distinct.Et hinc est, quod consiliu3 4 Senis propter maturitatem l sanius esse dicituri
Igneus in l. 3.f. ignoscitur,nu. 9.ff. ad syllan. Iul.
Tum etiam quia, cum Autoritas sit opinio,senex propter longius tempus in hoc studio consum pium multo maiorem potuit concitare de se opinionem, quam iuuenis, qui in ta in breui tempore nec multis, nec multam Doctrinam, & probitatem ostendere potuit. Ista,&multo plura, quae passim leguntur in fauorem senum , ha-3 s bent locum, quoties t senex studuit in iuuen tute secus alias, nam cum desit fundamentu,totu3 6 corrui necesse est, leges enim ' debent addisci
in iuuentute, & per totum uitae tempus,eorum usus continuandus est argu. Luni. & not.ibi perglos . in uerb. per omnem C. de athlet. lib. Io. pluribus ostendunt Caccialup. in tracta. de mOd. stud.in . documen.&Cateli. Cott. in suis Me morat.in uerb. leges debent per tot. Item han3 7 omnia i procedunt in dubio, secus quando constaret contrarium , nempe opinionem iuuenis melioribus rationibus innixam esie, quae praefertur sententiae senis. ut concludit Galiaul. in rep. l.Gallus in s. item credendum, colum. 2. nu. 8.ffide
123쪽
ff.de lib. & posth. quod facile esse potest nam
Deus saepe reuelat paruulis , quod sapientibus est absconditum , ut post alios refert Franc.Balb.
in trac.de praescrip. in pro m. nu. s.vel constaret
de maiori scientia iuuenis, vel alio modo appareret mai or autoritas iuuenis: Et huc spectant, quae tam late, & copiose contra senes pro tuu nibus inducit Nevir. in d.sil.nup.li. sonu s.cum seqq.& Luci.Paul. Rosethin d.repere. d comment.Fran.Aretim in verb.Docto.& alij passim . nam locum habent, quoties de melioribus rationibus , vel maiori iuuenum doctrina apparet . in dubio vero plurimum senetiuiti deferimus; quae semper venerabilis fuit apud Romanos l. semperffide ivr.iminu.& late testatum reliquit Cice. in suo Lelio, cum late congestis per Port. Imol. ind.consit. 7 o. in princip.Neque id greferre de 8 bene iuuenes ' cum nullum eis asserat praeiudicium , non. n. .iuuenum peritiae ac doctrinae aliquid detrahitur , sed potius utilitatem cum iuuenis bene, & docte aliquid firmans commendetur , & minus recte,& compte tradita ab eo propter aetatem excusentur, quod nec indecens, aut
turpe ijs esse dicitur,ut caeteris omissis habemus exemplum in Mariano iuniore, qui, cum in cons. 3 s.quatenus dubitatuo col.pen .nu. I 6. lib. I.responderit consuetudinem Martini in I. dos a patre C. l.mat.procedere etiam in dote promissa nondum soluta, & demum in cons. Iz .non est dubium) col. 2.& seq.nu .r7.cum pluribus seqq. lib. 3. contrarium re onderet, consuetudinem videlicet praedictam non habere locum in Dote nondum soluta,non erubuit dicere in d.conLIa 6.nu. 22. se in priori consilio lapsum esse propter
124쪽
pter iuuentutem & in altero essessitum iam senetnrectius sensisse. Illud tamen praetermittendum non est , quod tradita supra in fauorem 1enum possent pluribus modis coarctari, quos ponunt
passim Doct.in illa q. An, & quando senex de
beat praecedere Iuniorem, in quibus me remi
to ad copiose congesta per Pet.Duen. In tra. reg., in reg. χo8.Doctor antiquior pari. I.
CVM Ius nostrum uersetur praecipue circa moderationem, & coactionem omnium humano,
Tum aduum intra certos limites , & actus iiii plures admodum. sint, iusti , ac iniusti scientia ple-irunque pexcipiatur usu , & experientia, laon est dubium eum, qui plurium c0gnitionem consec tus est , maiorem scientiam & doctrinam psese 39re, nde doctorest cuius scripta sunt frequentiora magis peritus, & doctus arῆuetur . nam qui plura scripsit, multo plura 'idisse supponitur. Vnde curn yn res declaret aliam , is absque dubio perfectam doctrinam adeptus censebitur. pr terea cum scribendi munus longissimum tempus exposcat, 'ui plura conscripnt , ostendit se fuisse apprime assiduum in 1ludijs .assidui-4otas Vero ' ingenia etiam grossa reddit acuta, Mefficacissima ad omnem capacitatem intellectus, ut inquit Bal.in plat.communem.ad Decretal.prope fi.sub nu. 3.versi. aliquando tamen ingenia grosia)cum alijs collectis per Ne uir.in d. sit. nup. li. s. nu. 4 . itaque doctor plura scribens 4I 'maximae erit autoritatis,ut concludit Alc. in d.
tim quia, cum in pluribus scriptis complures c
125쪽
eoniicere, nisi,vbd ipsa ueritate nitantur,cu homines natura fere ad contradicendum proni nascantur, si dictis aliorum acquiescant,&approbent, necesse est , quod insit in iis seecies aliqua pulchri cuius,desiderio animi hominum adsecuconformandum allidiantur,idque in cognitione,&scientia ueritatis uersari fatendum est. Ex quo sequitur,quod Innocentius, Bartolus,& alii plures quorum opiniones pleraeque approbat sunt, eximis sint autoritatis,& ecotra Martigus,& alii simil. modicae,uel nullius, ex quo ςorum pleraque dicta reprobata fuere.
TRIA necessaria sunt ad faciendum unius cuiusque artis peritum artificem, Ingenium, Ratio artis,& exercitatio, ut ex alis traciit Aut.Gal- Iesi. lib. I.de exercit. Iurisper.num. 3. eXercitatio
Ast uero cum sine ratione, & ingenio fieri nequeat, arguit singularem doctrinam eius, qui in aliqua
scientia se exercet. nam omne artificium continua exercitatione recipit incrementum l. legalia 6.omatricibus.ffide leg. 3.tradit Maria. Socin. in c.si diligenti,in princ. nu. 2.&ibi Adden. sequuntur ex . de Dr.competen.latius Mathe. Gribal.dd46Method.stud. lib. I. cap. 12. Vnde sapientia i filia usus, & memoriae dicitur. nam qui sapiens rerum humanarum esse uelit non libris solis , neque disciplinis , sed oportere eum uersari quoque exercerique in rebus cominus nosdendis,&periclitandis,eaque omnia acta,&etienta firmiter meminisse, & proinde sapere ex his quae pericula ipsa rerum docuerunt,no quae libri tantum , aut magi uti per quasdam inanit F tes
126쪽
tes verborum, & imaginum tanquam in mimo , aut insonio delectauerint,ita haec omnia ex Afranio poeta tradit Aul. geli. lib. I .Noet.asstic. cap. 8.& refert Ant. galles. ibidem nu. v. ex quibus possumus concludere D qctores legentes , aduocantes, vel alio mo in legali Philosophia se
1 exercentes ' maximae esse Autoritatis , & muIto maioris quam ociosi,vel domestico , priuatoque tantum studio conte iij,& hoc tum quia sunt peritiores per supra dicta, Si alia plura no minori doctrina,qua elegantia tradita ab insigni Ant. gall. in toto illo opere, quod inscripsit,de exercitat.iurisp.&habent naturale iudicium,qsitum ex assidua comunicatione opinionu cu scholaribus iudicibus,& carum patronis per quid scient aia apprehensa usui hominu adaptatur.Econtra VeTo,priuato,proprioq; studio opera nauantes , M parum in libros incubui ex quo parum sciunt.na,
cu bonarii artiu & praesertim 1egalis apprehesio apprime sit laboriosa si stimulus aliquis honoris , vel lucri non impellit , facile a studio auertimur: Et si student, parum proficiunt,cum studium illud carens collatione quasi mortuum , dc inutile sit , Tum etiam quia se exercens scientia suam hominibus patefacit , eprumq; opinionem captat , sed priuato studi' se oblectans, licet ve Iuti alter Bal.omnia sciret , nihilq; penitus ignoraret, tamen nullius esset autoritatis, cum eius
Peritia lateat, unde nulla oritur praesumptio, qua allecti homines , eum imitatione dignum opinentur.
127쪽
LIB. I. TIT. V. 62nibus , praecipue tamen in Iure maxime desideratui, confusio uero & obscuritas penitus re spuitur, ut late deducit Nevia. in d.sil. nup. Iib. I. in princ.nu.9. & seqq.Vnde Doctor ordina-
48 tus,& clarus t censebitur magis peritus, ob- urus autem,& difficilis,indoctus, & ignarus , nam ut ex Iaso. tradit Neviz.in d. sl.nup. lib. s. nu. 38. in finaignum bene intclligentis est, scire bene docere , nec mirum, quoniam qui tractat argumentum aliquod confuse , & obscure, aut nihil, aut inutiliter scit, neque enim di s scendo aliquid praestat , cuni ex ordine i disciplina facilius percipiatur, & retineatur L 2. in princ. ff. de orig.iur.9.sed cum nos , in proq. E&tradit poli Card.Alexand. Cagnol. in rub C.de eden.1ub nu. t. Versic.&quia ordo) cum traditis a Nicol.Euerad in suis loc. legat. in loc.ab ordine idi neque practicos iuuat, cum nedum dicta doctorum, sed etiam leges obscurae ad decisionem causarum adduci nequeant, Vt per Ne- uir. post alios ibidem nu. 3 .Quod comprobatur ex eo, nam ordo, & claritas emanat a iudicio naturali, quod in assequenda,& utenda iurisprudentiaprincipem sibi locum obtinet, & contra coniurio, & obscuritas ab eiusdem iudicij defectu proficiscitur. Quamobrem doctores, quorum scripta , & clara, & ordinata sunt, m yoximae erunt i Autoritatis ,& maioris quam is qui obscure,& confuse scripsit, quod iuuatur ex eo, quia scripta clara a pluribus, & libentius legutu obscura vero perpauci legut,& pauciores intelligunt, ex quo fit, Doctor Claru
continuo volitet per ora virorum, obscurus Verssilentio inuoluatur, di per consequen* ille in
128쪽
gentem , hic nullam de se opinionem conciri
SI arbor mala bonos fructus producere nequitμ effectus sunt similes suae causa possumus filmiter concludere,Doctorem habetem bonos,& peritos scholares,& magnas causas defens 1Mentem t excellentem praesumi, & peritum, ut tradit Bar. in auth. de defens civit. in princ. col. I.nu. . quem refert & sequitur Ognol. in prooem. T in s.fin. nu. 293. Nam scholares cum 3 2 t credere debeant suo Praeceptori iux.illud, discete oportet credere,&aItaq adducit Cacciat. de mod. stud.in 3 .docu. Et praeceptor indoctus non possit facere bonum,& doctum scholare, ut inquit glo. fi . in fi .in l. nullus, & ibi Bal. C. de de cur. lib. Io. refert,&sequitur lasin l. qui in alie
doctimi facit) ff. de acq.haered.ide sequitur N uir. in d.sil. nup.li. s.nu. 6.s iurisprudelia nacti sunt,a Praeceptore discerpsisse, omnino fatenduest,& caar magni momenti sola doctrina, & dilia gentia patroni defenduntur , Ex quo Praeces 3 ptor est particeps gloriae sui scholaris, cu' ' nobilitetur per eum d.f.fi. in procaeis ubi post alios
not.hoc ibi Cagn. in z.not.nu. π92.tradit glo. in s. generaliter autem , in verb.& nobiliores, in
auth. constit.quae de digni. nam scholaris doctius praeterquamis scientiam habuisse a Praeceptoris excellentia si nificat,in alio et nobilitat pra ceptorem defendendo videlicet eius sententias, ut tenetur facere, arg.l. dicere.Ede arbit. Eo dein modo magni clientes experientia ipsa ad
129쪽
-., - L I B. I.-Τ IT. t V , -- 3 uocati sui doctrinam usq; ad coelum extollunt. Itaque doctor habens bonos scholares,& causas s magnas defendens ' dicitus esse maximae autoritatis,cum ex hoc apprime doctus censeatv r, nomenq; eius undiq; clarum vagetur: Quod farine esse deberet ' stimul is doctoribus ad hortandum scholares ad shidium,&pro eisdem &clientibus valde laborandum,nam & officio suo
funguntur, S sibimet Autoritateni comparant,
ad quam pariendam effectus iste est potens , Sc
LE CTOR excell. iure optimo magnum
Auditorum numerum acquirit, & Advocatus peritus maximam habet clientulorum copiam:Qui σεigitur habet plures scholares,&cas,is i dicetur peritior,Primo,ga cu scholares cuhiat discere,& clietes lite vincere,cuq; plura discatur a peritiori,nemo.n. dat, quod no habet, ite caae facialius, & melius a doct.excell. defenduntiar,si scholares, & clientes unum eligant, oritur concludens praesumptio, ut is doctior censeatur. Praeterea, quia doctor habens multos scholares,&causas , licet ab initio non sit admodum periatus,tamen temporis tractu doctissimus efficitur, quia & libentius,& frequentius laborat.Vnde dos et tortile t maioris autoritatis esse dicetur,pra sertim cum per plures latius fama diuulgetur,& maior oriatur opinio. Haec tame coclusio limis statur,ut non procedat,quando scholares t non' sponte, sed prece, uel precio Doctore aliquem audiunt, ut faciunt quidam Doct. diuitiis p eius , quam doctrina abundantes , nam cum
130쪽
grossi& sub rudes existant, scholares vino
pecunijs obcecare conantur , qui a Doctis humani, a vulgo vero dum sunt in progressia, periti appellantur. Postremo non procedit d. conclu-yssio i inter Doctores ius diuerso modo profitentes, nam si Doctor legens habet maximum n merum scholarium, non dicetur peritior D ctore non legente , sed aduocante , neque e coistra Advocatus plurimis causis patrocinans dicetur peritior Doctore legente, nam alter interpretando , alter aduocando excellit, & tamen ambo possunt esse sapientes, & forte peritio-Tes, non tamen ratione maioris numeri stholarium vel causarum.
CVM praemium secundum labores, & meri .
ta Vnicuique persoluatur, mirum videri non debet, quod Doct.habens. magnum salarium legendo , & maxima praemia consulendo, maxi- εο mam praueferat ' scientiam, &doctrinam . napraelatio inter Doctores arguit maiorem doctrinam & scientiam in eo, qui praefertur, sed Do ctor habetis maius falarium, &praemium de-6ibet ' praeferri, ut post Bal.tradit Alex in l. T. in f prius, col.2.sub nu.x.vers.& tradit Bald. ff.de vuln&pupil.Merito &c. Praeterea arguendo a cotrarijs,seu oppositis, iux.I.&si cottali fili. ff. de vulg.& pup.cu simit. Quemadmodum poenasu debet cum delicto comensurari,&ex maioritate poenae arguitur maioritas delicti l. 2.&ibi - 16. de Mol. & alij E de pu5.Iud. c. non afferamus, & ibi Glo.fin.Archi.& caeteri 3 q.q. I. tradit Bar. l in I. levia , circa prin .ff. de accus.