Jo. Schilteri Institutiones juris canonici ad ecclesiae veteris et hodiernae statum accom[m]odatae

471쪽

plantes existebant. Orta vero lite inter ςos, Romam denuo redeundum erat lit gandi c usa. Sic omnibus passim Romam

as confluentibus, regnum p Isubditis miserabiliter destituebatur. LXIV. Scholasticrquoque conVentus, quod longe deterius est, & universitates Hudiosorum desolatae ac desertae ob ear dem causam jacebant. Nec dubium est, quin contemptus decretorum & constit tionum, quae a majoribus nostris reliasa

sunt, haec omnia incommoda secum tra-

LXV. Id adeo facile cognosci potest,

Vel eX eo, quod clim rumor increbuisset de pragmaticae sanctionis abrogatione, nec dum ea de re quicquam in Curia public tum esset, maxima popularium multitudo Romam se contulit. Ex quo conjicere liticet, quantus sit futurus Romam concussus, quanta regni de latio, si confectam esse rem ω authoritate Curiae confirmatam vulgo intellectum fuerit. LXVI. Tertium incommodi genus ad lpecunias spectat, quibus regnum exinania 'tur nec ulla res pestilentior ac exitialior huic regno potest excogitari. Nam, ut philosophus inquit, nummus mensura est omnium rerum, &' Velut pro nobis sid i bet ac intercedit,qubties ' aliqua indigemuS. . Bellorum nervi sunt nummi nece

472쪽

PRO Lis ELTATE ECCL. OALL. si iis regnum desendi ac propugnari potest. Imo ne jurisdictionem quidem ipsam, qua maximὶ opus est in hoc regno,

absque pecunia tueri licet. LXVII. 'Si decreta & constitutiones jam dictae antiquarentur,quotannis deciescentena millia aureorum, & eo amplius hinc Romam exportarentur. Nam si ii gentem numerum episcopatuum, archiepiscopatuum, abbatiarum & aliorum beneficiorum, quae in hoc regno sunt, consideremus, non dissicile erit judicare infinia tam pecuniaeZvim hinc exituram esse in annatas alia hujusinodi vectigalia, hi gratias expectativas, in controversias labi , in quas magna pecunia vel itineris Muiatici nomine impendi solet. Nam nul- Iam est tam exiguum ac tenue beneficium, nulla collatio, quae gratiis e*pectativis obnoxiae non sit. Huc accedat, quod duodeum interdum diplomata seu bullae . unius beneficii nomine impetrantur. Nec ullus est mediocris fortunae homo, qui non juvandorum promoVendorumque filiorum aut propinquorum causa pec niam aliquam in harum gratiarum impetratimem velut in aleam quandam comfer i ac conjiciat. Cujus consilii non alius

plerunque exitus esse consiuevit, quam ut

hic captator simul & rem , & filium seu

473쪽

so DEFENsio PARIs. CvL1J LXVIII. Cardinalibus Romanae E clesiae hoc in more positum est, ut omnes insigniores abbatias acceptent : ae ne ab batias quidem modo, sed alia etiam opi

bus archidiaco. non inperent. Hinc fit ut reditus eorum beneficiorum Romam

perserantur, nec inde unquam redeant, quod Papa Romanus eis decedentibus

succedat.

LXIX. Annatae praeter exinanitionem pecuniarum aliud quoque incommodum non leve adserunt. Est enim inventa r tio, qui bene nummati eruditis & probae vitae nominibus praeserantur. Cui malo ae pesti obsistere ac mederi voluerunt imperatores, ut ex constitutione Leonis perspicitur: cujus haec verba sunt : Nemo gradum sacerdotii venalitate pretii mercetuti quantum quisque meretur, non quantum dare sufficit,aestimetur. pr fecto enim quis iocus tutus, & quae causa poterit esse excusata, si veneranda DEI templa pecuniis expugnenturi quem mu- xum integritatis, aut vallum fidei provide bimus, si auri sacra fames penetratiaveneranda proserpat, denique quid cautum es se poterit aut securum, si sanctitas incomrupta corrumpatur φ cesset altaribus --

minere profanus ardor avaritiae: & e sa

474쪽

PRO Li3ERTATE ECC GALL. Ita castus & humilis nostris temporibus eligatur episcopus,ut quocunque locorum pervonerit, omnia vitae propriae integrit xς purificet, non precio, sed precibus ordianetur antistes; tantum ab ambitu debetes e sepositus, ut quaeratur cogendu' ro-atuS recedat, invitatus effugiat: sola illi usasetur nocessitas excusandi: profect6

enim indignus est sacerdotio; nisi fuerit ordinatus invitus. Cum sane si quis hanc sanctam M venerandam antistitis sedem pecuniae interventu subiisse, aut si quis ut alterum ordinaret,vel eligeret, aliquid cepisse detegitur: inii r publici criminis & laesae majestatis accusatione proposita, a gradu sacerdotii retrahatur: nec hoc solam deinceps honore privarii sod perpetuae quoquς infamiae damnari deperii mus: ut eo , quoS par secinus coinquin i, & arquati utrosque similis poen/ ς itq-

LXX. Est & aliud harum annatarum grave exitiale malum: quia qui ea Romano pontifici pondunt & Qxsolvunt, in poenam incurrunt, quae adversus smoniaci ambitus reos statuta est, n*c ullum ijus in beneficium habent, quod haς ratio- 'ne obtinuerunt. Id enim verbis decreti expressum est. Qua in re, quantum sit co ruptelae ac periculi, nemo non intelligit.

475쪽

ie ali

412 DEFENsIO PARIS. Cup IAE gmaticae sanctionis & Veterum decreto rum authoritas, eXperientia nos docet,au-'ro praesertim exhaustum hoc regnum esse. Nam antehac apud nummulariorum po tem nulla erat inensa, quae non magnop re frequentaretur ab ES, qui pro auro minutiorem monetam eXposcebari: exeo' que collybo multi quaestum faciebant. Nunc vero arte Romana sic exuctum est aurum ex popul rium loculis, ut aerea tantum minutaque nobis moneta relicta

sit, & nummulariis pontena dicatum, jam puerilium puparum & icuncularum ficto

res incolant.

I XXII. Ut speciatimae sigillatim d monstremus quantopere hoc triennio pecunia regnum exhaustum sit, animadver- . fitendum est, Pii pontificis tempore Vacasso itin hoc regno plusquam viginti archiepia fiscopatus & episcopatus. Nec dubium est, qui 3 tam pro annuo illo vectigali, quod anuatam vacamus, quam pro reliquo 1um- .ptu accessorio & extraordinario in singula diplomata seu bullas sena aureorum milulia depensa numerataque sint. Quae summa est centum M viginti millium aure

LXXIII. Coenobiarchiae quoque sive

. N.

duobus millibus aureorum ut minimum

476쪽

PRO LIBERTATE ECCL. GALL. ῖ, eonstiterunt. Summa ergo est centum &: viginti millium aureorum. LXXIV. Eodem tempore prioratus , decanatuS, praepositurae, praeceptoriae, &,

aliae dignitates electivae, quae lituo insignitae non sunt, plusquam ducentae Va-

caverunt. Ac in singula hujusmodi beneficia aurei numerati sunt quingenti. Sum-

nia igitur centum est millium aureorum LXXv. Constat in hoc regno ut mihimum centum millia paroeciarum esse,quae inhabitentur & incolantur. . Nec ulla est in qua eo tempore gratiam eXpectativara aliquis non impetraucrit: in quarum sit gulas XXV. aurei impensi sunt, tam pro itineris sumptu, quam diplomatum coΠ- fectione, pro non obstantiis, praerogativis, annullationibus, & aliis specialibus cla sulis, quae gratiis adscribi consueverunt. Item pro executorio processu super eisdem gratiis facto. Summa haec est, vicies quin- quies centena millia aureorum. LXXVI. Etsi ingens esset pecuniarum mactio, earum rerum nomine, de quibus jam diximus, quo tempore jam dictae constitutiones promulgatae stat, tamen ex , quo convelli coeperunt, id est tempore Pii 'pontificis, & hoc etiam tempore altero, 'tanto major est M amplior hujusmodi exactio. Tunc enim annatae solvebantur, l. habita veteris imationis ratione, eaquo

477쪽

nil Μςlden. ccidisse compςrimus. LXXVII. Inficiari non potest Romanus pontifex, quin sublaxis resservation, bus & gratiis expectativi , multo plu emolumenti Ox hoc regno quam dum, 'bus aliis, totius orbi Christiani amplissimis & opulentissimis regnis auserat; uxput pro anatis V μ ntium archiepiscop xuum,episcopatuum,abbati rum ab rumque dignit tum & bqnefiςimum electivorum, quae imςdiate ei subjest sunt, 'uin xum ingeni qst numerus: Pro dqvolutionbibus aliorum praesulatuum & dignitatum; Pro beneficiorum praeventionibus: Pho' commondationibui & pensionibus: Pro benefiςusi V cantibus in curi Romina: Pro dispensationibus ad duo, Vol tria, Vςl qu , tuor benefici incompatibilia : Pro gratia & iacultate visitandi per procuratorem Pro legitimationibus: Pro dispensationbibus sepor desectu petatis & defectu natalium: Pro re poenitqntiam, quae laxissime patet: Pro privilegiis: Pro exem

ptioniburi Pro in rid portatilibus:

478쪽

PRO LiBERTATE ECCL. GALL. upro facultate eligendi consessorem: Pro gratiis, si neutri & perinde valerς: Pro dispensationibus super vitiis corporis: Pro irregulgritatibus: Pro contractu ma trimonii in casia prohibito: Pro infractione Votorum rςligionis & perςgrinationis: Pro absolutisno casuum p/pae reserVMO- irum : Pro proto t/riatibus & promotionibus c peti norum: Pro indulgentiis, & aliis id senus. Ex quibus summa conficitur multo amplior, quam ducςnwrum millium aureorum. LXXIIX. Reditus episcopatuum, Rbbatiarum, dc liorum hujusnodi beneficiorum, qu03 residentos & commorante in curi Romana ad se perferri curant quotannis, cxcodunt simin in centum millium aurςorum. I

LXXIX Quanum genus incommodi est ecclesiarum ruina & destructio: quod cujusnodi sit facito G sipatoribus artic lis colligi potest. Nam boneficiariis absentibus, ut jam dictum est, pocunia quae

in instauration*m sacrorum locorum i pendi deberet, alio portatur. Praese vos Vero ac residumos annuo illo vectigali, quod pontifici Romano pondi solet, premuntur mirum in modum & onerantur, i ut etiamsi velint, sumptibus in tutelam e clesiarum necessariis sum re non possint. Ex - ro duplex malum consequetur

479쪽

36 DEFENsio PARI s. CuRIAE Nam & cultus divinus deseretur in pe niciem animarum, & plebecula, quae si ibccclesiastici ordinis hominibus vitam tolla

xare consiuerit, prae summa egestate cedere. patria & solum Vertere cogetur.

LXXX. Commendationes, quae jam dictis canonibus & decretis prohibitae fue- Talat, nunc Uero usitatae sunt dc quotidi nae, quid aliud sunt quam certissima omnium ecclesiarum eversio φ Nam ex quo decreta illa pessum ierunt, vix ullum est paulo opimius nobiliusque beneficium, quod in hanc commendationis corrupte iam non inciderit: vehit in dioecesi Pariasiensi clarissimum omnium coenobiorum, quod vol regum Christianissimorum sepultura satis nobilitatur. Item coenobia

sancti Μaglorii: sancti Martini: sancti Eligit, & alia quamplurima. LXXXI, In provincia Rothomagensi

nobilissima abbatia S. Oven commendata est : Item mons S. Michaelis Iumieges, i Montebourg, Fescamp, Lyre, Yue, S. ther. Grammoni. Ac beneficia etiam re-

gularia, quod est indignius, hodie sine de- LXXXII. in dioecesi Andegavensi ab

batiae S. Albi, S.Nicol. S.Georg. S.Floren. Ferriere,Bourget,Cunaest,&alia pleraque beneficia hujusmodi. In aliis provinciis abbatiae Clunimen. Cased. In . Com-

libi

480쪽

merabilia.

. LXXXIII. Harum commendationum abusius quam pestilens exitiosusque sit huic regno, nemo satis eloqui potest . Commendantur enim opulentiora & ct riora beneficia utplurimum cardinalibus Romanae Ecclesiae atque hinc fit, ut fere Vacent in curia Romana, eorumque distr-butio pontificis Romani sit, nullaque electio locum habeat. Et quia reditus ac proVentus eorum beneficiorum Romam hinc exportantur: corruunt aedificia: disciplina omnis monastica cessat: cultus divinus friget & extinguitur. Sic aedificia omnia tam lapidea quam spiritalia dirui funditus & 'everti videmus, adeo ut siquis imp0sterum ea restituere & instaurare cupiat, ViX, imb ne vix quidem uim pristinum statum reduci queant. Nam ii sunt mores hujus seculi, proh do, lar, ut perinde sit abbatem esse, ac profani cujusvis praedii dominum es e. Nec uulius oneris ossiciive gratia quis abbatiam acci piat, nisi ut a colono quopiam aut redemptore sive conductore rationes exigat,

δρ reliqua si quae sint auferat & consumata

LXXXI